booksstrada portal by vip-szo-ever

admin

Administrator

Data rejestracji: 2024-08-31

Liczba postów: 10

PRZEGLAD PRASY KRAJOWEJ I SWIATOWEJ Wydanie w sprzeda.y do 16 marca 20

Fot.: domena publiczna. Collage: Piotr Rajczyk
USA . 4.70 USD; CANADA . 5.50 CAD; UK . 3.60 GBP; EUROPA . 4.50 EUR; LITWA . 1.30 EUR
WARSZAWA-CHICAGO-DORTMUND-TORONTO-NOWY JORK-WILNO Nr 11 (1813) Rok XXXVI 16 marca 2025 r. Cena 10 z. (w tym 8% VAT)
www.angora.com.pl, angora24.pl, m.angora.pl
Nak.ad: 275 430 egz.
ISSN 0867 8162 Nr indeksu 378739 K 45850
PRZEGL.D
PRASY
KRAJOWEJ
I .WIATOWEJ
Wydanie w sprzeda.y do 16 marca
Collage z obrazow Eugenefa Delacroix .Wolno.. wiod.ca lud na barykadyh i .Osierocona dziewczyna na cmentarzuh (Luwr)
800 miliardow euro na obronno.. Europa si. zbroi . str. 12 . 19, 69 . 71
2 ANGORA nr 11 (16 III 2025)
8 Krzysztof Skiba, Antoni Szpak
9 Henryk Martenka, S.awomir Pietras
AKTUALNO.CI
11 Brzytw. po mediach
Komentarz Marka Palczewskiego.
12 Wszyscy do wojska!
W Sejmie odby.a si. debata o bezpiecze.stwie.
14 Nie ka.dy musi wk.ada. mundur
...zapewnia senator Miros.aw Ro.a.ski,
genera. broni rezerwy.
17 Jestem Polakiem . wi.c mam obowi.zki
polskie
Rozmowa z Jackiem Bartosiakiem, za.o.ycielem think
tanku Strategy & Future.
18 Polska strategia na czas wojny .wiatowej
Fragment ksi..ki Jacka Bartosiaka.
19 O. pokoju, o. wojny (Liberte!)
Dzia.ania Donalda Trumpa wzmagaj. informacyjny chaos.
20 Komu op.aca si. trwaj.ca wojna w Ukrainie?
(Rzeczpospolita)
Impas jest korzystny dla Polski.
21 Corka Trumpa siedzia.a w fotelu Putina
(SE.PL)
Rozmowa z Krystyn. Kurczab-Redlich.
SPO.ECZE.STWO
22 Ziszcza si. czarny sen prezesa PiS
(Rzeczpospolita)
Rozmowa z dr hab. Barbar. Brodzi.sk.-Mirowsk.,
politolo.k..
23 Zakonnica wchodzi na przej.cie
...czyli kampania b..dow.
24 100 lat temu kobiety zacz..y s.u.y. w policji
(G.os Wielkopolski)
26 Hindusi o Polsce
27 Wbrew s.dom i logice
Pan Pawe. walczy z toru.skimi urz.dnikami.
28 Polski pacjent . Pieni.dzy nie ma i nie b.dzie
(Angora)
33 Pornografia wp.dza m..czyzn w problemy,
a u kobiet zwi.ksza zadowolenie z .ycia
intymnego (WP.PL)
POZA PRAWEM
34 Czarna dziura (Angora)
Po wyj.ciu z wi.zienia zamordowa. przyjacio.k..
ANGORKA
39 . 46 Tygodnik nie tylko dla dzieci
OBYCZAJE
48 Dramy mamy
.Angorah na salonach.
50 Zostawione (Wysokie Obcasy)
Co si. dzieje ze zwierz.tami, gdy zabraknie opiekunow?
52 Ziemie zyskane
O ksi..ce S.awomira Sochaja .Niedopolska. Nowe
spojrzenie na Ziemie Odzyskaneh.
54 Jestem szcz..ciar. (Gazeta Krakowska)
Fragmenty rozmowy z Tatian. Okupnik.
56 S.awomira Pietrasa listy do nie.yj.cych
57 Szukamy ci.gu dalszego
. Nasze Moulin Rouge
Gda.ski Kabaret Ewan wci.. wabi.
58 Nie taka zima straszna... (Angora)
Audi e-tron GT, Audi A6 e-tron, VW ID.7 i Cupra Born VZ.
59 Ewa Wachowicz i Marek Brzezi.ski
o gotowaniu
PERYSKOP
69 Europa si. zbroi
70 Samouwielbienie
...prezydenta Stanow Zjednoczonych.
71 Trump idzie na wojn. handlow.
72 Wielka draka w parlamencie
...czyli burdy w serbskiej Skupsztinie.
73 .wiat modli si. za Franciszka
74 .Noblistah architektury
Liu Jiakun zdoby. Nagrod. Pritzkera 2025.
75 Na szcz..cie Szcz.sny
Kibice Barcelony uwielbiaj. polskiego bramkarza.
76 Oscar w kaga.cu
Prawie nie by.o polityki.
78 Pozna. i zrozumie. .wiat . List z zaj.tego
domu...
Hiszpania.
79 Hymny narodow .wiata (363)
Mato Grosso do Sul.
80 Rado.. .ycia
Paryski nie-co-dziennik Leszka Turkiewicza.
81 Sto lat tygodnika
.The New Yorkerh obchodzi jubileusz.
82 Prosz. wsta.! Nauka idzi AB
KTO CZYTA, NIE B..DZI
TYGODNIK ANGORA dzia.a na podstawie art. 25, 26,
29 (zamieszczaj.c tak.e wypisy dla celow dydaktycznych),
33 i 49 ust. 2 ustawy o prawie autorskim z 4 lutego 1994 r.
Sprostowania i odpowiedzi drukujemy po opublikowaniu
w pismach, sk.d dokonali.my przedruku. Nie zwracamy
niezamowionych materia.ow. Zastrzegamy sobie prawo
do skrotow i opracowa. tekstow. Tygodnik ANGORA p.aci
autorom za przedruki.
Przekazuj.c zdj.cie do redakcji, autor o.wiadcza, .e nie narusza ono
przepisow prawa ani chronionych dobr osob trzecich, co oznacza,
.e osoba przedstawiona na zdj.ciu wyrazi.a zgod. na publikacj.
wizerunku. Autor o.wiadcza rownie., .e jest w pe.ni uprawniony
do dysponowania zdj.ciem zgodnie z prawem autorskim i godzi si.
na jego bezp.atn. publikacj. w Tygodniku .Angorah.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialno.ci za tre.. og.osze.
i reklam opublikowanych zgodnie z art. 36 Prawa Prasowego.
DYREKTOR . Danuta Kotkowska
DYREKTOR WYDAWNICTWA . Jerzy Wyrozumski
REDAKTOR WYDAWCA . Anna Kuli.
REDAKTOR NACZELNY . Pawe. Woldan
ZAST.PCA RED. NACZELNEGO . Katarzyna Gorzkiewicz
SEKRETARZ REDAKCJI . Agnieszka Freus
SEKRETARIAT . El.bieta Bia.kowska, El.bieta Walecka ZESPO.
. Gra.yna Anczewska, Wojciech Andrzejewski, Tomasz Bara.ski,
Andrzej Berestowski, Katarzyna Binkowska, Jacek Binkowski,
Przemys.aw Bogusz, Marek Brzezi.ski, Wojciech Ch.dzy.ski, Tomasz
Gawi.ski, Janusz Glanc-Szyma.ski, Aleksander Janik, Ma.gorzata
Kope., Ma.gorzata Kruczkowska, Tomasz Kuli., Maciej Malinowski,
Andrzej Marciniak, Henryk Martenka, Bohdan C. Melka, Wojciech
Nomejko, Micha. Ogorek, Agnieszka Pacho, Marek Palczewski,
S.awomir Pietras, Krzysztof Ro.ycki, Adam Sumera, Antoni Szpak,
Marek Szpak, Ewa Weso.owska, Maciej Wilczek, Marcin Wilczek,
Beata Woldan, Maciej Woldan.
FOTOEDYTOR . Piotr Kamionka. FOTOSK.AD . Zbigniew Galant
(kierownik), Anna O.ga, Grzegorz O.ga. RYSOWNICY . Jolanta
Piekart-Barcz (kierownik), Piotr Rajczyk, Miros.aw Stankiewicz, Jaros.aw
Szyma.ski, Pawe. Waku.a, Tomasz Wilczkiewicz, Katarzyna Zalepa.
REKLAMA . Robert Kuli. PROMOCJA . Adam Owczarek. BIURO
REKLAMY TYGODNIKA ANGORA . tel./fax 42 632-07-
67 Reklamacje dotycz.ce reklam prosimy zg.asza.: listownie, mail
. reklama-reklamacje@angora.com.pl, telefon . 42 632 07 67 DZIA.
SPRZEDA.Y . Mariusz Witkowski (kierownik), Krzysztof Kosi.ski,
Adam Piotrowski. DZIA. ..CZNO.CI Z CZYTELNIKAMI
. Mateusz Koprowski. KSI.GOWO.. . Magdalena Kamionka,
Zuzanna Romanowska.
Redaktor wydania: Adam Owczarek
Redakcja Tygodnika ANGORA, 90-007 .OD., pl. Komuny
Paryskiej 5a, tel. 42 632-61-79, fax 42 632-07-59; www.angora.com.
pl, www.angorka.com.pl; e-mail: redakcja@angora.com.pl;
Wydawca: Wydawnictwo Westa-Druk Sp. z o.o., 90-007 .OD.,
pl. Komuny Paryskiej 5a, tel. 42 632-61-79; Druk: Drukarnia
Prasowa SA w .odzi, al. Pi.sudskiego 82; Nak.ad: 275 430 egz.;
Nr indeksu 37-87-39, ISSN 0867-8162, BDO: 000017993.
Herausgeber in Deutschland: Verlag Matuszczyk KG,
Luisental 2, 51399 Burscheid, tel. 0049 2174 8941155,
angora.vertrieb@t-online.de
Zamowienie prenumeraty prasy DLA FIRM
z dostaw. na terenie ca.ego kraju, na okresy
miesi.czne, kwartalne oraz roczne,
przyjmuje firma: Garmond Press SA,
31-034 Krakow, ul. Lubicz 3. Kontakt telefoniczny:
numer infolinii: 12 422 14 85.
Informacje i formularz zamowienia na stronie
www.poczyta.pl w zak.adce: Prenumerata prasy/
Zamowienia/. Prenumerat. indywidualn. i dla firm prowadzi
Poczta Polska. Zamowienia przez stron. www: prenumerata.
poczta-polska.pl oraz w urz.dach pocztowych. Ceny prenumeraty
za granicznej . priorytet . wysy.anej przez redakcj. (kwartalnie):
Europa 300 z. (75 euro), USA 300 z. (80 USD), Australia 325 z.
(135 AUD). Wp.at nale.y dokona. na konto: Wydawnictwo
Westa-Druk sp. z o.o., Bank PEKAO XI O/.od. 24 1240 3073
1111 0010 1196 7072. Kod BIC: PKOPPLPW. IBAN: PL
Prenumerat. dostarczono do Urz.du Przewozu Poczty
w .odzi 9 marca 2025 r. o godz. 11.00
S.uchaj naszego podcastu: SKARBIEC ANGORY
PODCAST TYGODNIKA ANGORA
Poniedzia.ek 10.03. Dzie. M..czyzn
40 M.czennikow
Cyprian, Marceli, Makary
Wtorek 11.03. Dzie. So.tysa
Konstanty, Benedykt
.roda 12.03. Grzegorz, Bernard, Jozefina
Czwartek 13.03. Bo.ena, Krystyna, Rodryg
Pi.tek 14.03. Dzie. Liczby Pi
Leon, Matylda, Jakub
Sobota 15.03. Klemens, Ludwika, Longin
Niedziela 16.03. Izabela, Oktawia, Herbert, Henryka
W tym tygodniu imieniny obchodz.:
Ma.gorzata Nasi.owska. Cz.onkini Zwi.zku Artystow
Plastykow. Laureatka drugiej nagrody
w Ogolnopolskim Przegl.dzie Sztuki XXII Salon
Wielkopolski 2023. Warsztat doskonali na kursach
malarstwa przy Akademii Sztuk Pi.knych
w Warszawie. .Dziewczynka z ba.kamih, olej na
p.otnie (55 x 70 cm). Cena 2400 z..
www.mnasilowska.pl
malgo.nasilowska@interia.eu
GALERIA ANGORY
FOTO KAMIONKI
Rys. Katarzyna Zalepa
KRESK. ZALEPY
Rys. Henryk Sawka
. Kto wie, jak nazywa si. to, czym Iwan
s.ucha?
. Uchowani.
***
. Jak mowimy na piwne domki za miastem?
. Brodacze.
***
. Jakie japo.skie miasto chodzi bez
gaci?
. Nagoya.
***
. Jak nazywa si. kontuzja na jedn. liter.?
. Uraz.
***
. Ada spyta.a, jak jest inaczej .barwah.
Co us.ysza.a?
. Kolorado!
***
. Jak nazywa si. sztuka o.wietlenia?
. Lampart.
Wanda Berger
Wiosna... Zakochani... Dla tych z Pa.stwa, ktorzy chcieliby zna. odpowied. na pytanie, co tak
naprawd. znaczy prawdziwa mi.o.., przywo.uj. obraz zapami.tany przez Andrzeja Kruszewicza,
dyrektora warszawskiego zoo. To wspomnienie z czasow bada. ornitologicznych na jednym
z jezior Polesia. Dotyczy gniazda niemych .ab.dzi ukrytego w g.stwinie szuwar. Woko. pe.no pior,
obok gniazda le.y martwa .ab.dzica, a nad wszystkim czuwa samiec... Pan Andrzej przep.ywa.
obok tego miejsca niemal codziennie, a on zawsze tam stercza....
.ab.dzie ..cz. si. w pary na ca.e .ycie. M.. nie mog. zrozumie. straty, nie mog. poj.. braku
.ony. Pilnowa. gniazda, pilnowa. truch.a ukochanej od czerwca do sierpnia. A. do odlotow.
Piotrek
OGOREK NA TYDZIE.
Bezpieczniej zrobi.o si. od razu
po tym, jak wiceminister Cezary Tomczyk
poinformowa., .e Ministerstwo
Obrony Narodowej zorganizuje szkolenie
wojskowe dla parlamentarzystow.
Przewiduje si., .e praktycznego strzelania,
udzielania pierwszej pomocy oraz
ca.ej teorii naucz. si. oni w dwa dni,
a wi.c . szczegolnie znaj.c poziom
naszych pos.ow i senatorow . nie mo.e
to by. takie trudne. Kompetencji ministra
nabiera si. zreszt. od razu w jeden
dzie.: swojego mianowania. Tak.
sprawno.. wojskow., jak okopywanie
si. na zdobytej pozycji, kursanci przyswoili
ju. wcze.niej.
MICHA. OGOREK
SU CHA RY 11/2025
Du.y mo.e
wi.cej
Nie nad..a umys. wiotki
Za tym, co si. w .wiecie
dzieje;
Zanim temat cz.ek ogarnie,
Do ostatka og.upieje.
I to nawet, gdy bez przerwy
Mo.nym patrzy si. na r.ce.
Po co .zdziwkoh?
Po co nerwy?!
Du.y mo.e wi.cej.
Kiedy du.y jest bogaty,
Czy Chicago, czy te. Radzy.,
Gdy go ju. nie cieszy kasa,
Wtedy potrzebuje w.adzy.
Nie wystarczy stolec z.oty
I z szampanem bar
w beemce.
Kusi w.adza jak erotyk .
Du.y mo.e wi.cej.
Na my.l sam. o wielko.ci
Chowa brzuch
i pr..y mi..nie,
Licz.c, .e tym innym du.ym
Na sam widok wszystko
wkl..nie.
Stwierdzam z niek.amanym
.alem,
Sporo prawdy w tej piosence:
Ma.y chcia.by du.o, ale
Du.y mo.e wi.cej.
Ale kiedy sytym w.adz.
Du.ym biznes si. nie sk.ada,
W naszym pi.knym
.wiecie burdel
Mo.e by., .e prosz. siada.;
Mali mog. gry.. po kostkach,
Wzgl.dnie narcyzm mie.
w .azience,
Lecz uwierzcie . sprawa
prosta:
Du.y mo.e wi.cej.
Mali? Niech co. sobie
dziobi.,
Mo.e jestem niedzisiejszy:
Duzi sobie nic nie zrobi. .
.ba nie urwie gejsza gejszy.
MAURYCY POLASKI
@MaurycyPolaski1
Takie cuda
FOTOSZOPA
Zdj.cia prosimy nadsy.a. poczt. lub na adres: fotoszopa@
angora.com.pl wraz z danymi autora oraz z dopiskiem,
gdzie i kiedy zosta.y zrobione. Wybra.a: A.P.
Grudniowe kurki . zdj.cie
zrobione 23.12.2024 r.
w okolicach S.awna
(woj. zachodniopomorskie)
Autor: Jacek Nawrocki
RAJCZYKI
GRA W MIASTA. W 2024 roku bud.et Warszawy (1,862 mln mieszka.cow) wynios. ponad 17 mld z., Krakowa
(807,6 tys. mieszka.cow) . 8 mld z., Gda.ska (487,8 tys. mieszka.cow) . 4,6 mld z., Wroc.awia (oficjalnie
mieszka tam 675 tys. ludzi) . 6,7 mld z., Poznania (716 tys. mieszka.cow) . 6,25 mld z., a .odzi (648 tys.
mieszka.cow) . ok. 6 mld z.. W przeliczeniu na jednego mieszka.ca kwoty te wynosz.: Wroc.aw . 9,9 tys. z.,
Krakow . 9,9 tys. z., Gda.sk . 9,4 tys. z., .od. . 9,3 tys. z., Warszawa . 9,13 tys. z., Pozna. . 8,7 tys. z..
TURCJA. Stambu.. Widok po.ksi..yca nad meczetem su.tana Ahmeda.
Fot. Abaca/East News
GAZA. Tel al-Hawa. Ludzie gromadz. si. przy gruzach zniszczonych budynkow na wspolny iftar . posi.ek przerywaj.cy post.
Fot. Omar Al-Qattaa/AFP/East News
AUSTRALIA. Rekordowo wysokie fale spowodowane
przez cyklon .Alfredh w Point Danger.
Fot. David Gray/AFP/East News
4 PRASOWE ZDJ.CIA TYGODNIA ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Opracowa.a: KATARZYNA GORZKIEWICZ, kgorzkiewicz@angora.com.pl
WIELKA BRYTANIA. Wystawa psow Crufts w National Exhibition Centre w Birmingham. Fot. Oli Scarff/AFP/East News
W.OCHY. Ostatni dzie. karnawa.u w Wenecji. Fot. Rex Features/East News
ISLANDIA. Seljalandsfoss . jeden z najs.ynniejszych wodospadow kraju.
Jest ich tam oko.o 10 tys. Fot. Abaca/East News
ANGORA nr 11 (16 III 2025) PRASOWE ZDJ.CIA TYGODNIA 5
6 NA SKROTY ANGORA nr 11 (16 III 2025)
BEZDOMNY KSI.DZ GEJ
. Przed matur. pojecha.em na Jasn.
Gor.. Ale nie prosi.em o zdanie egzaminow,
tylko o wyleczenie z homoseksualizmu
(...) . mowi Pawe. Rakowski,
jezuita, ktory odszed. z zakonu, ale
wci.. pozostaje katolickim ksi.dzem.
Czy trudno mu by.o zaakceptowa.
swoj. orientacj.? . To by. absolutny
szok. Do ko.ca nie wierzy.em w to,
co odkrywa.em. W okresie dojrzewania
zda.em sobie spraw., .e chyba
jestem tym, z kogo si. .artuje. To
by.y jeszcze lata 90., wi.c dost.pne
by.y szcz.tkowe informacje, g.ownie
homofobiczne. Jako m.ody cz.owiek
pomy.la.em, .e z tym po prostu nie
da si. .y., pojawi.y si. my.li samobojcze
(...). W liceum pojecha.em na rekolekcje
z jezuitami i zachwyci.o mnie,
.e mogli.my si. modli. w milczeniu.
Uczestniczy.em ju. troch. w .yciu
parafialnym, by.em w grupie m.odzie.owej
i zacz..em si. odnajdywa.
w takich oko.oko.cielnych klimatach.
Fajne by.o te. to, .e mog.em znale..
tam przyjacio.. Ale kiedy ju. czu.em,
.e co. jest ze mn. inaczej, izolowa.em
si.. Szuka.em odpowiedzi na pytanie,
kim jestem. To nie by.o .atwe. Z jednej
strony spotka.em w Ko.ciele m.odych
ludzi i pozwoli.o mi to poczu. wspolnot..
Jednak z drugiej . poniewa.
Ko.cio. rzymskokatolicki jest homofobiczny
. przyj..em narracj., .e to
ze mn. jest co. nie tak. Orientacja nie
przeszkodzi.a mu wst.pi. do zakonu.
. Wszystko dzia.o si. w tym rozumieniu,
ktore wtedy mia.em . nie mowi.em
o orientacji seksualnej, tylko o tendencjach
homoseksualnych czy o l.kach
homoseksualnych. To s. straszne s.owa,
ale mia.em wtedy 19 lat i po prostu
bardzo mocno zaufa.em temu, co
mi powiedziano. Bardzo szybko uwierzy.em
komukolwiek, kto wskaza., .e
mi pomo.e ze zdj.ciem tego napi.cia
i l.ku. Za.o.y.em te., .e skoro
wst.puj. do zakonu, to moja seksualno..
tak naprawd. si. za bardzo nie
liczy, bo mam .y. w czysto.ci i celibacie,
wi.c mog. o tym nie my.le. (...).
By.em zafascynowany tym, jak ksi..a
pracuj. z lud.mi. Jestem wra.liwy
i dobrze odnajdowa.em si. w s.uchaniu
drugiego cz.owieka (...). Rakowski
w ko.cu odszed. z zakonu jezuitow
i dokona. coming outu. . Teraz jestem
wi.c troch. bezdomnym ksi.dzem,
bo nie mam parafii, nie mam misji, nie
b.d. mia. .adnego biskupa nad sob.
albo prze.o.onego. Jest to rzeczywisto..,
w ktorej si. probuj. odnale..,
i nie do ko.ca rozumiem, jak to si. ma
potoczy. (...).
TOK FM, .Jest gejem
i katolickim ksi.dzem. Nazywam
to w.z.em gordyjskimh
Opr. (KGB)
W SEJMIE O... TATARZE
Jak poda.a .Rzeczpospolitah, ponad
200 zespo.ow parlamentarnych funkcjonuje
w Sejmie, w tym nawet absurdalny
Zespo. ds. Obrony Polskiego Tatara i Prawa
do Spo.ywania Mi.sa. To jeden z najnowszych,
ktory tworz. czterej pos.owie
Konfederacji. Zdaniem marsza.ka Szymona
Ho.owni i wicemarsza.kow tego typu
organow jest za du.o, a niektore .nara.aj.
na szwank powag. Sejmuh. Jak z kolei
zauwa.y.a wicemarsza.ek Dorota Niedziela
z KO, dochodzi do sytuacji, gdy pos.owie
tworz. zespo. tylko po to, by wydrukowa.
wizytowki z tytu.em przewodnicz.cego.
Inni usi.uj. dzi.ki temu prowadzi.... polityk.
zagraniczn.. Dlatego sejmowe prezydium
planuje zmiany w regulaminie, .eby
ukroci. tego typu praktyki.
No i dobrze! To jest symbol sprzeciwu.
Powinni do..czy. do tego jeszcze golonk.,
schabowego i .eberka... Bo ja akurat
nie mam ochoty na grillowan. marchewk.
z sosem musztardowym. Nie wspominaj.c
o .wierszczach w panierce... (krokiet
z mi.sem)
I jeszcze trzeba powo.a. zespo.
do spraw gotowania na gazie. (ola)
A jakby tak Zespo. ds. Kontaktu z Rzeczywisto.ci.?
(SideKick)
G.osowali.cie na knajpiarzy, to teraz
macie g.upawk. w Sejmie. (andrzej)
Czy cz.onkowie tych zespo.ow bior.
pieni.dze za posiedzenia? (pela)
Na pewno bior.. I za nadgodziny te..
A w Sejmie na .awach pustki... (kondziu)
W ko.cu to grupy powo.ane do spraw
niepotrzebnych. (zespo. w zespo....)
A co to za zespo. sk.adaj.cy si. z czterech
pos.ow? Powinno by. co najmniej 20.
Czterech to chyba tylko do wypicia po.litrowki.
(daga)
Wed.ug mnie Zespo. Downa ma najwi.cej
cz.onkow i najwi.cej spotka.. (Xyz)
A czy nadal istnieje pr..nie dzia.aj.cy
zespo. do spraw kontaktow z takim mocarstwem
jak San Escobar? (Lukullus)
Proponuj. utworzy. kolejny zespo. parlamentarny
do spraw zespo.ow parlamentarnych
oraz 260. zespo. parlamentarny
do spraw sadzonych jajek. (balcerek_65)
Kwintesencja dzia.a. partii Konfederacji
(...). To ju. mniej z.y by. ich za.o.yciel
i duchowy ojciec Janusz Korwin-Mikke,
ktory w pracy spa. i chrapa. na sali. Ten
przynajmniej wystawia. .wiadectwo tylko
sobie. (dla nich typowe)
Co., ka.da partia ma swoich Macierewiczow.
(Szczerba)
A teraz wyobra.cie sobie, jak wygl.daj.
takie komisje w europarlamencie.
Daleko od domu za 50 tysi.cy miesi.cznie
netto. (sss)
Tak to jest z leniami, .lizgaczami i karierowiczami.
(czezare)
Polskie zoo wiecznie trwa. (tadek)
www.gazeta.pl, www.bielsko.info.pl,
www.money.pl
(bin)
Prze czy ta ne Obej rza ne Us.y sza ne Z.a pa ne w sie ci
KAJ TO MI.OWANIE BLI.NIEGO?
.l.ska Cieszy.skiego .lizn..emh wiele
lat temu par. razy. St.d wiem, .e to obszar
zasiedlony przez ewangelikow. Te. czytaj.cych
Bibli., te. znaj.cych oba Testamenty,
te. ponad wszystko wyznaj.cych
m.cze.stwo Chrystusa.
Jest jednak rzecz, ktorej ewangelicy
z za.o.enia nie akceptuj.: to prymat
papie.a. Dogmatu jego nieomylno.ci (bo
papie. jest tylko cz.owiekiem). Nie uznaj.
te. .wi.tych, bo tylko Bog wie, o czym
wynoszony na o.tarze my.la. i kim by.
naprawd..
Dlatego w XVI wieku odmowili Watykanowi
czo.obitno.ci. Na znak protestu przeciw
rozwi.z.o.ci kleru, przeciw panosz.cemu
si. w Ko.ciele kultowi mamony...
Ten sam Bog, ta sama Biblia, dwa ro.ne
spojrzenia...
To wystarczy teraz, po kilkuset latach,
by si. nadal nienawidzi..
Opowie.. zawarta w .Magazynie Ekspresu
Reporterowh dosadnie to ilustruje.
Pan Leszek mia. za oknem widok cmentarza.
Chcia. czy nie, widywa. ceremonie
pogrzebowe odprawiane przez miejscowego
katolickiego proboszcza. Wiedzia.,
.e kiedy. tam spocznie. Rodzina mia.a tylko
poprosi. o obrz.dek ewangelicki.
Kiedy umar., zdruzgotana .ona (bo tak
szybko to posz.o) zwroci.a si. do proboszcza
o pogrzeb ewangelicki.
. Kto umar.? Aaa... Rusz. Nie b.dzie
pogrzebu . orzek. ksi.dz, bo na jego
cmentarzu nie odprawia si. ceremonii
innych wyzna..
Wyja.nijmy: mog. odmowi. udzia.u
w ceremonii, nie mia. prawa odmawia.
pogrzebu. To wynika wprost z ustawy.
B.aga. syn, b.aga.a .ona... niech przynajmniej
otworzy kaplic., w ktorej odb.dzie
si. po.egnanie. Bez udzia.u proboszcza.
Proboszcz nie musi si. tam modli..
NIE!
Pochowali pana Leszka trzydzie.ci kilometrow
od domu. . Syn mnie tam podwozi,
bo ja lubi. porozmawia. przy grobie
ze zmar.ymi . mowi .ona. . U nas mia.by
rodzinny grob, bo tu ju. .pi moja matka
i babka. Razem bym z nimi rozmawia.a.
Ustawa dyktuje, .e je.li na cmentarzu
znajduje si. rodzinny grob, nie mo.na
odmowi. pochowku nast.pnego cz.onka
tej samej rodziny. Syn nie odpuszcza.
Wynaj.ci przez niego pe.nomocnicy przygotowuj.
pozew. W wypowiedziach czuje
si. merytoryczne przygotowanie. Raczej
w s.dzie nie przegraj..
A co z gospodarzem cmentarza?
. Ksi.dza nie ma. Wroci za tydzie.
. oznajmia ko.cielny, poinformowany, .e
chodzi o Rusza. Proboszcz po tygodniu:
. Nie b.d. rozmawia.. Sprawa jest w rozpoznaniu
kurii.
Rodzina przygotowuje wniosek o ekshumacj.
i przeniesienie cia.a.
Chyba b.dzie mia. wielebny bur..
W.adys.aw Rybi.ski, .Ostatnia pos.ugah
. .Magazyn Ekspresu Reporterowh,
TVP2
WOJCIECH BARCZAK
PO.OWA GLOBALNYCH EMISJI CO2
TO ZAS.UGA 36 FIRM!
Baza Carbon Majors prowadzona
od 2013 roku przez brytyjski think tank
InfluenceMap zbiera dane o emisjach
gazow cieplarnianych, za ktore odpowiadaj.
przedsi.biorstwa na ca.ym
.wiecie. Z najnowszego raportu dowiadujemy
si., .e w 2023 roku 36 najwi.kszych
gigantow paliwowych . w tym
Saudi Aramco, Coal India, ExxonMobil,
Shell oraz liczne mniejsze przedsi.biorstwa
chi.skie . wyprodukowa.y
w.giel, rop. i gaz, ktore odpowiadaj.
za ponad 20 miliardow ton emisji CO2!
.Wielkim problemem jest to, .e cho.
zmiana klimatu zbiera coraz wi.ksze
.niwo, emisje ze strony tych przedsi.biorstw
ca.y czas rosn.. Spo.rod
169 firm w bazie emisj. zwi.kszy.y
a. 93 z nich, a zmniejszy.o 50, reszta
pozosta.a bez zmian. . To naprawd.
alarmuj.ce, .e najwi.ksze firmy paliw
kopalnych nadal zwi.kszaj. swoje
emisje w obliczu pogarszaj.cych si.
kl.sk .ywio.owych spowodowanych
przez zmian. klimatu . uwa.a Tzeporah
Berman, wspo.za.o.ycielka Uk.adu
o Nierozprzestrzenianiu Paliw Kopalnych.
I dodaje: . Jest bardziej oczywiste
ni. kiedykolwiek, .e nap.dzane
zyskami prywatne firmy nigdy nie
zdecyduj. si. na samoregulacj.. Rz.dy
na ca.ym .wiecie musz. wykorzysta.
swoj. w.adz., aby zako.czy. ekspansj.
paliw kopalnych i przekszta.ci.
swoje gospodarki, zanim firmy paliw
kopalnych zniszcz. planet.h. W tegorocznej
analizie po raz pierwszy przypisano
emisje Polski nie ca.emu sektorowi
paliwowemu, lecz konkretnym
spo.kom. I tak w 2023 roku Polska Grupa
Gornicza odpowiada.a za 0,15 proc.
globalnych emisji z sektora paliw, grupa
PGE za 0,14 proc., JSW za 0,10 proc.,
LW Bogdanka za 0,5 proc., Po.udniowy
Koncern W.glowy . za 0,4 proc. .Te
pi.. firm odpowiada za 75 proc. krajowej
produkcji w.gla.
Baza Carbon Majors co roku jest
udoskonalana, a ustalenia jej analitykow
coraz cz..ciej wykorzystywane s.
w pozwach przeciwko koncernom energetycznym.
Na jej dane powo.uje si. na
przyk.ad grupa prawnikow z Public Citizen
i Fair and Just Prosecution. Zastanawiaj.
si., w jaki sposob na mocy
nowojorskich przepisow mo.na postawi.
zarzuty karne szefom ExxonMobil,
BP, Shella czy Chevrona. Koncerny te
od lat wiedzia.y, .e ich produkty spowoduj.,
jak same to okre.la.y, katastrofalne
szkody klimatyczne, wielk. i nieodwracaln.
szkod. naszej planecie oraz
cierpienie i .mier. z powodu ekstremalnych
warunkow termicznych (...)h.
OkoPress, Rzeczpospolita,
strefabiznesu.pl
Opr. (EW)
R E K L A M A
Pami.taj! Redakcja nie jest w stanie sprawdzi., czy reklamowany produkt posiada obiecywane w.a.ciwo.ci lub dzia.anie. W razie w.tpliwo.ci skonsultuj si. z lekarzem.
8 FELIETONY NIEKONTROLOWANE ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Niedziela
Hakerzy zaatakowali infrastruktur.
teleinformatyczn.
Polskiej Agencji Kosmicznej.
. W celu zabezpieczenia
danych po w.amaniu sie. POLSA zosta.a
natychmiast od..czona od internetu . poda.a
agencja. Nie ustalono, czy atak zosta. dokonany
z kraju, czy z zagranicy. S.u.by ustalaj.,
czy i jakie dane wyciek.y.
Poniedzia.ek
Orlen i norweski koncern Equinor podpisa.y
memorandum o wspo.pracy w zakresie
technologii wychwytu i sk.adowania dwutlenku
w.gla. Jego celem jest analiza potencja.u tej
technologii w Polsce, mo.liwo.ci eksportu CO2
do Norwegii oraz jego sk.adowania w Polsce.
Wtorek
Prawna procedura zmiany p.ci powinna
nast.powa. na zasadzie sprostowania aktu
stanu cywilnego w trybie post.powania nieprocesowego
. orzek. S.d Najwy.szy. Ponadto
w post.powaniu przed s.dem nie b.d. ju.
uczestniczy. rodzice osoby zmieniaj.cej p.e.
ani jej dzieci.
.roda
Orlen Deutschland utworzy na rynku niemieckim
ponad 200 punktow szybkiego .adowania
Orlen Charge co najmniej w 30 atrakcyjnych
lokalizacjach w Niemczech. Inwestycja
ma zosta. uko.czona do ko.ca 2026 roku.
Czwartek
Przed siedzibami Polskiej Grupy Gorniczej
i Ministerstwa Przemys.u w Katowicach
demonstrowali gornicy. Protest dotyczy. przygotowywanej
restrukturyzacji kopalni Ruda,
w tym likwidacji niektorych cz..ci. Kopalnia
ma zosta. wygaszona w 2034 roku.
Pi.tek
Prezydent Andrzej Duda z.o.y. w Sejmie
poprawk. do konstytucji, w ktorej wpisany
jest obowi.zek wydatkowania przynajmniej
4 proc. PKB na obronno... . Zapis w konstytucji
zobowi.zywa.by przysz.e rz.dy . gdyby
w procesie demokratycznym kiedy. zosta.
wybrany taki, ktory nie chcia.by kontynuowa.
tych wydatkow . zauwa.y..
* * *
Ministerstwo Obrony Narodowej podpisa.o
umow. na dostaw. za 50 mln z. 96 mobilnych
bezza.ogowych pojazdow rozpoznawczych
.Tarantulah. Armia ma je otrzyma. w latach
2026 . 2027.
* * *
Ukrai.ska pa.stwowa spo.ka Naftohaz i koncern
Orlen podpisa.y porozumienie o wspo.pracy
w sektorze skroplonego gazu ziemnego
i pomocy Ukrainie w dywersyfikacji dostaw
gazu. Naftohaz zakontraktowa. oko.o 100 mln
metrow sze.ciennych gazu, ktory zostanie
dostarczony przez terminal LNG na Litwie.
* * *
Nie b.dzie naboru wnioskow o wsparcie na
usuwanie azbestowych dachow ze .rodkow
KPO . poinformowa. Adam Nowak, wiceminister
rolnictwa. Limit zosta. wyczerpany i nie
wszystkie ju. z.o.one wnioski b.d. mog.y
zosta. rozpatrzone. Zgodnie z prawem dachy
z azbestu maj. znikn.. do 2032 r.
BOHDAN MELKA
PRZECZYTANE
W PIWNICY
Robi.c zaplanowany, ale od czterech lat
odk.adany porz.dek w piwnicy, natrafi.em na
stert. starych gazet i tygodnikow. Widok zgromadzonej
w tym miejscu prasy zdziwi. mnie
ogromnie. Dalibog, nie wiem, sk.d znalaz.a
si. ona w piwnicy, a nie w .mietniku! No co.,
ewidentnie pami.. zaczyna mi szwankowa.
. mniejsza z tym! W pobie.nie przegl.danych
czasopismach znalaz.em zamieszczony
w .Gazecie Polskiejh (23.05.2016) ciekawy
. wart przypomnienia w obecnych czasach
. artyku. Ryszarda Obatela Czarneckiego na
temat Ukrainy. Czyta.em ow tekst i oczy przeciera.em
ze zdumienia. Nie mog.em uwierzy.
w to, .e Rychu, ten wielki entuzjasta Majdanu,
niestrudzony propagator rewolucyjnych zmian
dokonuj.cych si. w Kijowie, sam z w.asnej,
nieprzymuszonej przez kacapow woli, co.
takiego napisa., cyt.: .Dramatyczny stan
ukrai.skich drog jest podobny do stanu
ukrai.skiej gospodarki. Ujemny wzrost
gospodarczy, dramatyczny spadek produkcji,
upadek wielu fabryk i firm, olbrzymie
bezrobocie . to sprzyja kilkumilionowej
emigracji, kryzysowih. Nie ukrywam,
.e z ka.dym kolejnym przeczytanym zdaniem
zastanawia.em si. coraz bardziej nad
Rycha owczesnym stanem umys.u . szaleju
si. najad. czy co?! Kto to widzia. rzuca.
takie kalumnie na Ukrain. . zaprzyja.nion.
z Polsk. od wiekow naddnieprza.sk. krain.!
Przecie. to nie kto inny, tylko Czarnecki
i jego partyjni towarzysze twierdzili, .e b.dzie
wspaniale . Unia Europejska i NATO stoj.
przed Ukrain. otworem! Ze sceny na Majdanie
zapewniali wszem wobec, .e wystarczy
pogoni. proruskiego prezydenta Janukowycza,
przej.. w.adz., pokaza. wa.a Putinowi
i podupad.a Ukraina w try miga zamieni
si. w kraj mlekiem i miodem p.yn.cy. A tu
masz, kicha! Taka niepryjatno..! Wszystko
si. wali! Katastrofa wy.ania si. zza horyzontu!
Na pytanie, co si. sta.o, obatel tak odpowiedzia.:
.Powodem jest nie tylko zaanga.owanie
Kijowa w wojn. z Moskw. i, co
za tym idzie, strata bardzo du.ego rosyjskiego
rynku zbytu. To tak.e OPLECENIE
gospodarki naszego wschodniego
s.siada OLIGARCHICZN. PAJ.CZYN.
powi.za. i uk.adow hamuj.cych zdrowy
rozwoj ekonomii narodowej. Do tego
dochodzi GIGANTYCZNA korupcja!h. .e
te. Rychu wcze.niej nie wiedzia., i. ci ukrai.scy,
szemrani, spod znaku lewych interesow
biznesmeni, ktorych niebotyczne maj.tki
zrodzi.y si. na kamieniu . zwani oligarchami
. usadowi. si. po Majdanie na szczytach
w.adzy. Ale, jak tylko si. zorientowa.,
natychmiast da. temu wyraz w cytowanym
artykule. Otwarcie napisa., .e rz.dy na Ukrainie
naznaczone s. partyjniactwem, kolesiostwem
i nepotyzmem. W.adza ustawodawcza,
wykonawcza i s.downicza to jedna
wielka, nietykalna, bezkarna sitwa. Szkoda,
.e Rychu nie przej.. si. zbytnio tym, i.
ukrai.scy wybra.cy narodu unikali p.acenia
podatkow we w.asnym kraju. Ukrywali swoje
dochody. Wyprowadzali setki milionow dolarow
do takich rajow podatkowych jak Panama,
przyczyniaj.c si. w ten sposob do rujnowania
finansow pa.stwa. Nie oburzy. Rycha
te. przy.apany na tym przest.pczym procederze
prezydent Poroszenko! Ukraina pogr..a.a
si. w kryzysie, a mo.ni tego .wiata tylko
si. temu przygl.dali!
ANTONI SZPAK
PS Politycy UE wiedzieli, do czego
to doprowadzi! Nie zrobili jednak niczego,
co by mog.o tej tragedii zapobiec!
PRZEGL.D TYGODNIA
.Ferdydurkeh czyta.em
pod .awk.
w szkole z wypiekami
na twarzy, w czasach
gdy Witold
Gombrowicz by.
w Polsce zakazany.
A by.o tak przez lata
w PRL.
Gombrowicz,
uznany za renegata i zdrajc., za wroga
komunizmu i Polski pod butem bolszewickich
wyzwolicieli, przez dziesi.tki lat Polski
Ludowej by. na topowej li.cie autorow
niedrukowanych. Mo.na by.o o nim milcze.
lub pisa. .le.
Egzemplarz ksi..ki by. wydany
przez Instytut Literacki w Pary.u, co jeszcze
bardziej kr.ci.o mnie jako m.odego czytelnika,
gdy. wydawnictwa tego Instytutu
by.y rekwirowane przez S.u.b. Bezpiecze.stwa
i milicj.. .Ferdydurkeh nie jest powie.ci.
polityczn. i nie ma tam nic o komunistach
i najpi.kniejszym z ustrojow, ale
sam autor znany by. z krytycznych opinii
o rz.dach nad Wis.., ktore drukowa.
chocia.by w swoich pysznych .Dziennikachh
. i to wystarcza.o, .eby skaza. go
na zapomnienie.
Tworczo.. Gombrowicza wymyka si.
prostym zakazom i wy.azi z ka.dej polskiej
szpary, jak prawda o nas, ktorej si.
boimy. O wiele gorszym ni. komunistyczne
zakazy by.o ju. w wolnej Polsce uczynienie
z .Ferdydurkeh lektury szkolnej. To dopiero
zabi.o autora i pogrzeba.o do cna jego
literackie prowokacje. Gombrowicz, ktory
podnieca. moje pokolenie, bo by. zakazany
i pisa. o Polsce oraz naturze cz.owieka rzeczy
nies.ychane (.Trans-Atlantykh), sta. si.
w systemie edukacji szkolnej niczym wi.cej
jak autorem z zakurzonej po.ki. Nudnym
i ma.o zrozumia.ym.
M.odzie. zmuszana do czytania przygod
Jozia, Mi.talskiego, Syfona, M.odziakowej
i Pimki nabra.a do niego prawdziwej
niech.ci pomieszanej z pogard., i to
o wiele wi.kszej ni. wy.miewane w .Ferdydurkeh
sposoby nauczania o wielko.ci
S.owackiego.
Przedstawienie w warszawskim Och-Teatrze
mo.e by. ratunkiem dla dziatwy szkolnej
i jest w stanie odczarowa. Gombrowicza
z pozycji zas.u.onej mumii literackiej.
Spektakl zrobiony jest w fascynuj.cym tempie
i ze .wietn. muzyk. (brawa Karim Martusewicz),
a aktorzy graj. na pe.nych i uroczo
tanecznych obrotach. Spektakl nie ma
s.abych punktow, cho. mo.e jeden by si.
znalaz.: brakuje mi w nim sceny z pokoju
nauczycielskiego, gdy pozbawione osobowo.ci
grono pedagogiczne deliberuje martwym
j.zykiem ludzi bez w.a.ciwo.ci o tym,
co stania.o i o tym, co zdro.a.o.
W adaptacjach ju. tak bywa, .e trzeba
wybiera. i nie wszystko da si. umie.ci.
na scenie. Wybrano najwa.niejsze zdarzenia,
dialogi i perypetie, podaj.c nam
na tacy Gombrowicza soczystego, dynamicznego
i przyrz.dzonego po mistrzowsku,
z problemem .g.byh i .pupyh jako tre.ci
zasadniczej.
Uniwersalne odkrycie Gombrowicza (ktory
chyba tylko przez wrodzon. skleroz. profesorow
Akademii Szwedzkiej nie dosta.
Nagrody Nobla), czyli .e ci..ko uciec od
w.asnej g.by, a co najwy.ej mo.na w inn.
g.b. si. przyodzia., pozostaje z nami po
spektaklu jako temat do przemy.le..
A samo .Ferdydurkeh, mimo up.ywu lat,
nie staje si. ramot. nie do strawienia, lecz
dzi.ki spektaklowi takiemu jak przedstawienie
Mariusza Malca jest palcem wsadzonym
we wszystkie polskie rany i pozy.
.Ferdydurkeh. Autor: Witold Gombrowicz.
Spektakl Och-Teatru, Warszawa.
Premiera: 28.02.2025. Re.yseria:
Mariusz Malec. Kostiumy: Zofia de Ines.
Choreografia: Sara Janicka. Muzyka:
Karim Martusewicz. Graj. m.in.: Ma.gorzata
Biela, Maria K.usek, Lidia Sadowa,
Maria Seweryn, Tomasz Borkowski, S.awomir
Pacek, Sebastian Perdek, Robert
Czebotar, Krzysztof Szczepaniak. Ocena:
Wysoka fala.
Skala ocen: Sztorm, Wysoka fala, Na fali
wzrostu, .rednia fala, P.ycizna, Dno
SKIBA
KULTURALNIE
Fot. Materia.y promocyjne Och-Teatru
Z g.b. i z pup.
ANGORA nr 11 (16 III 2025) PISANE PO .NIADANIU 9
Im cz.owiek starszy, im bli.ej mu do kresu,
im czas trudniejszy i l.k wywo.uj.cy, tym
bardziej budzi si. t.sknota za przesz.o.ci.,
za tym, co rezonuje pi.knym wspomnieniem
i niezatart. emocj.. Wehiku.em, ktory
pomaga w drodze wstecz naszej pami.ci,
jest cz.sto muzyka, kojarzona z prze.ytymi
uczuciami. Muzyka, ktora staje si. tak.e
psychoterapi., pomagaj.c. upora.
si. z presj. wspo.czesno.ci. Mechanizm
powrotu do wspomnie. zna szo.biznes, ktory
wychodzi naprzeciw potrzebom milionow
ludzi z konkretn. ofert..
Podda.em si. tej psychoterapii, id.c na
koncert .Pasion de Buena Vistah. To w.a.ciwie
rewia, jak. do Polski po raz drugi
przywie.li muzycy kuba.scy, nawi.zuj.ca
w tytule do legendarnego hawa.skiego
zespo.u, rozs.awionego filmem dokumentalnym
(nominowanym w swej kategorii
do Oscara) Wima Wendersa, Holendra,
ktory u schy.ku epoki Fidela Castro
sp.dzi. na Kubie d.u.szy czas i si.gn..
do tradycji s.ynnego hawa.skiego klubu
z lat 30. By.aby to czysta archeologia,
gdyby nie fakt, .e starzy arty.ci nadal
g..boko fascynowali: charyzm., talentem,
muzykalno.ci.. Wenders pokaza. ich
w codziennym .yciu, na probach, koncertach...
Sfilmowa. ich przyjmowane owacyjnie
wyst.py w Amsterdamie i nowojorskiej
Carnegie Hall. Pokaza. magi., jaka
z zamkni.tej dawno i brutalnie epoki przetrwa.a
w ich g.osach, rado.ci .ycia, postawach.
Artyzmie wreszcie. S.uchaj.c Omary
Portuondo, Compaya Segundy, a przede
wszystkim Ibrahima Ferrera, w ich g.osach
s.ysza.o si. sztuk., czyli uniwersalne
prawd. i pi.kno. Film Wendersa wyprodukowano
w 1997 roku i obejrza.em go kilkadziesi.t
razy. Co najmniej.
Obejrzany, masywnie reklamowany program
.Pasion de...h musia. rozczarowa..
Po pierwsze, nic nie przebije .ywych, osobistych
wspomnie., a po drugie, skal.
talentow Kuba.czycy reprezentowali odleg.y
poziom, co bole.nie wychodzi.o na jaw
podczas ich wykona. .Chan chanh, .Dos
gardenias para tih czy .Candelah. Bli.ej im
by.o do przyzwoitego, wieczornego show
w dobrym hotelu w Varadero ni. programu,
ktory wywo.ywa.by ciarki na skorze. Publiczno..
jednak bawi.a si. w najlepsze, pewnie
nie kojarz.c nawet zespo.u, do ktorego
odwo.ywa. si. tytu.. I niewiele pomog.o,
.e najstarszy z wykonawcow nosi. kaszkiet
identyczny jak Ibrahim Ferrer.
Szo.biznes p.ka w szwach od propozycji
koncertowych odwo.uj.cych si. do wspomnie..
Najcz..ciej z efektem jak wy.ej.
Polsk. obje.d.aj. w.a.nie dwie du.e
musicalowe produkcje francuskie oparte
na piosenkach Jacquesfa Brela i Edith Piaf.
Czy znajd. si. ch.tni na nietanie bilety? Na
pewno! Ali.ci to jazda po bandzie, bo kto.
jest w stanie zmierzy. si. z legendami, cho.
uda.o si. to Celine Dion podczas olimpiady,
gdy porywaj.co za.piewa.a wielki song
Edith Piaf .Lfhymne a lfamourh.
Nie raz (bo 26 razy!) tysi.czn. publiczno..
.ci.ga. w Polsce na koncert zespo. pod
nazw. Australijski Pink Floyd, od 1988 roku
zarabiaj.cy na odtwarzaniu na .ywo piosenek
kultowego brytyjskiego zespo.u. To
swego rodzaju fenomen, bo Australijski Pink
Floyd grywa. rownolegle do wyst.puj.cego
prawdziwego Pink Floyd. Superpopularno..
osi.gn.. niegdy. szwedzki zespo. ABBA,
ktory z czasem z.ar.y konflikty wewn.trzne
i mimo ssania rynku nie wyst.pi. ju. razem,
za. .egnaj.c si. w latach 20. naszego wieku
z kochaj.c. go ci.gle publiczno.ci., zagra.
koncert ze swoimi awatarami. Mo.e to lepsze
ni. propozycja, jak. dzi. zgotowa. nam
mo.e sztuczna inteligencja?
Bywa, .e wspomnienie wra.e. wywo.anych
wyst.pami na przyk.ad Andrei Bocellego,
w Polsce ci.gle niezmiernie popularnego,
podbija potomek. Akurat przypadek
Bocellego nie jest z.y, gdy. jego syn, utalentowany
Matteo, .piewa. ju. z ojcem
wielokro. i zdoby. uznanie, co rokuje
jego indywidualnej karierze. Koncert Mattea
zapowiadany jest na maj w .odzkiej
Arenie. Takiej przepustki do s.awy nie zdoby.
syn Stinga, sympatyczny rockandrollowiec
Joe Sumner, ktory cho. kilkakrotnie
gra. z ojcem w Polsce, niczym nie zapad.
w pami.. widowni. Czy podbije serca polskiej
publiczno.ci Julien Dassin, syn Joe
Dassina? W latach 70. tamtego stulecia
s.ynny ameryka.ski piosenkarz .piewa. po
francusku niezapomniany przez moje pokolenie
hit .Et si tu nfexistais pash, bez ktorego
nie mog.a si. obej.. .adna prywatka...
Na polskim rynku pojawiaj. si. te. postacie
przywo.uj.ce s.awne zespo.y, co nap.dza
publik., ale to tylko trik marketingowy.
Jedna z telewizji, rzucaj.c si. na nie.atwe
zadanie zorganizowania koncertu sylwestrowego,
zan.ci.a telewidowni. has.em:
Sensacja! Zagra z nami Boney M.! To niemiecki
zespo. sprzed po.wieku, bardzo
wtedy popularny (.Rivers Of Babylonh czy
.Rasputinh, o moj Bo.e!), o ktorym dzi.
pami.taj. tylko najstarsi did.eje. I do Che.ma,
bo rzecz dzia.a si. na .cianie wschodniej,
zjecha.a czarnoskora Sheyla Bonnick,
ktora dawno, dawno temu wyst.powa.a
(pono.) w jakim. sk.adzie Boney M.,
cho. nie by.a nigdy wymieniana z nazwiska
ani nie brano jej do nagra.. Niemniej
pe.na temperamentu kobiecina z Jamajki,
czuj.c z.otono.n. presj. polskiego rynku
nostalgii, wymy.li.a projekt .D.wi.ki Boney
M.h i zdoby.a kontrakty na koncerty! Mi.dzy
innymi w Szamotu.ach, Bielsku-Bia.ej,
a nawet w .yrardowie. Czyli nostalgiczny
czar ci.gle dzia.a na Polakow...
Potyczki z nostalgi.
Po raz pierwszy Moniuszkowska Halka
zagrana zosta.a na .l.sku przez Oper. Warszawsk.
pod dyr. Emila M.ynarskiego w roku
1920, w okresie szczytowych zmaga. o polsko..
tego regionu. Wyst.powali w Bytomiu,
Gliwicach, Zabrzu, Krolewskiej Hucie i Katowicach.
W tym samym mie.cie, dok.adnie
14 czerwca 1945 r., Adam Didur zapocz.tkowa.
dzieje Opery .l.skiej premier. Halki, ktor.
dyrygowa. Zbigniew Dymek (niegdysiejszy
asystent Artura Toscaniniego), a re.yserowa.
Adam Dobosz, tote. na 10-lecie bytomskiego
Teatru postanowiono rownie. zagra.
Halk., tym razem pod muzycznym kierownictwem
Zygmunta Szczepa.skiego, w re.yserii
Antoniego Majaka.
10 lat po.niej Napoleon Siess (kierownictwo
muzyczne) i S.awomir .erdzicki (re.yseria)
uczcili 20-lecie Opery .l.skiej Halk.,
a na 30-lecie Maria Fo.tyn i Napoleon
Siess rownie. zrealizowali Halk. (1975), aby
w roku 1985 kolejny jubileusz uczci. now.
inscenizacj. tego moniuszkowskiego dzie.a
i zaprezentowa. je w Stanach Zjednoczonych.
Rownie. 50-lecie Opery .l.skiej uczczono
Halk. w re.yserii S.awomira .erdzickiego,
pod kierownictwem muzycznym
Tadeusza Serafina (1995). Natomiast w roku
2005 re.yserem by. Marek Weiss-Grzesi.ski,
a 10 lat po.niej spektakl ten powtorzono,
mimo .e nie wszystkim si. to podoba.o.
Parti. tytu.ow. .piewa.o na .l.sku mnostwo
sopranow. Pocz.wszy od historycznych
ju. nazwisk Wiktorii Calmy, Jadwigi
Lachetowny, Zofii Czepielowny, poprzez
Mari. Vardi, Janin. Rozelown., Ann. Poraj,
m.odsz. generacj. . Stanis.aw. Marciniak,
Ann. Ko.cielniak, jeszcze m.odsze . Krystyn.
Kujawi.sk., Ew. Kara.kiewicz, Aleksandr.
Strugacz, Jadwig. Papiernik, po najm.odsze
(jak na standardy operowe) . Ann.
Wi.niewsk.-Szop., Jolant. Wyszkowsk.,
Mari. Zi.tek, Ann. Lorenc, Joann. K.ciuczyk
i Jolant. Wagner.
Plejad. tenorow .piewaj.cych Jontka
otwieraj. Les.aw Finze, Franciszek Arno,
Wac.aw Domieniecki, Bogdan Paprocki,
Zbigniew Platt, S.awomir .erdzicki (nazwiska
historyczne), Jozef Chomik, Boles.aw
Pawlus, Jozef Kolesi.ski, Sylwester
Kostecki (m.odsza generacja) oraz . wed.ug
nomenklatury operowej . najm.odsi: Maciej
Komandera, Juliusz Niemcewicz, Janusz
Wenz i Dominik Sutowicz.
W roku 2025 przypada 80. rocznica
istnienia Opery .l.skiej. Oczywi.cie
b.dzie ona uczczona kolejn. now. premier.
Halki. Wiadomo ju., .e jej re.yseri.
i choreografi. powierzono Emilowi
Weso.owskiemu. To bardzo dobry wybor.
Zawsze uwa.a.em, .e profesjonalny choreograf
posiada umiej.tno.ci tworzenia
scenicznych elementow re.yserii. Weso.owski
potwierdzi. to nie tylko swymi wybitnymi
choreografiami, ale rownie. interesuj.cymi
i tworczymi inscenizacjami takich
tytu.ow jak Straszny dwor, Semiramida,
Baron cyga.ski, Skrzypek na dachu czy
Krakowiacy i Gorale. Odebra. dog..bn.
edukacj. od takich mistrzow jak Conrad
Drzewiecki i Teresa Kujawa, a w dziedzinie
teatralnej od takich re.yserow, jak
Adam Hanuszkiewicz, Kazimierz Dejmek,
Jerzy Gruza, Maciej Prus, Jerzy Grzegorzewski,
Ryszard Peryt, Krzysztof Zanussi
oraz Marek Weiss-Grzesi.ski. W zakresie
ruchu scenicznego, konstrukcji scen
zbiorowych i detali sylwetek czo.owych
bohaterow wspo.tworzy. w kraju i za granic.
takie spektakle jak Madama Butterfly,
Krol Roger, Eugeniusz Oniegin, Don Giovanni,
Aida, Cyganeria, Dama pikowa czy
Andrea Chenier.
Pisz. o tym dlatego, .e etos Halki,
naszej czo.owej opery narodowej, poha.bili
ostatnio swymi idiotyzmami Pawe. Passini
w Poznaniu i Mariusz Treli.ski w Wiedniu
i Warszawie. Temu ostatniemu sekundowa.
jako scenograf Borys Kudli.ka, co powinni
wzi.. pod uwag. ci.gle nieog.aszani jurorzy
zamkni.tego, ale . jak g.osi stug.bna plotka
. ju. .ustawionegoh konkursu na stanowisko
dyrektora Opery Narodowej.
Wracaj.c do Bytomia . kierownictwo
muzyczne powierzono Piotrowi Mazurkowi,
nowemu szefowi artystycznemu Opery
.l.skiej, poza dyrygowaniem uprawiaj.cemu
rownie. gr. na wiolonczeli
i kompozycj.. Niedawno podczas spektaklu
Luizy Miller obserwowa.em jego prac.
przy pulpicie dyrygenckim. By.a interesuj.ca,
wi.c b.dziemy trzyma. kciuki rownie.
za Halk..
Pocz.wszy od lat 50. uczestniczy.em
w spektaklach Halki, bo mia.em blisko
z rodzinnego Zag..bia, najpierw jako ucze.
z wycieczkami szkolnymi, potem b.d.c
studentem i porownuj.c je (na korzy..!)
z realizacjami krakowskimi i pozna.skimi.
Wreszcie, ju. w moich operowych gospodarstwach
we Wroc.awiu, .odzi, Warszawie
i Poznaniu, ulubionymi odtworczyniami
postaci tej goralskiej dziewczyny by.y Halina
S.oniowska i Zofia Konrad (Wroc.aw), Ewa
Kara.kiewicz i Barbara Rusin-Knap (.od.)
oraz Hanna Rumowska i Barbara Zagorzanka
(Warszawa).
A poniewa. wszed.em w etap operowego
nestorstwa w s.u.bie opery polskiej,
przypominam, .e dwie legendarne Halki
mojego ca.ego .ycia to Antonina Kawecka
i Maria Fo.tyn. Obie zreszt. tak.e zaczyna.y
w Bytomiu!
WEJ.CIE .l.skie Halki na ka.dy jubileusz
DLA
ARTYSTOW
S.awomir Pietras
Z .YCIA
SFER
POLSKICH
Henryk
Martenka
hen ryk.mar ten ka@an go ra.com.pl

10 ANGORA nr 11 (16 III 2025)
D.bica,
Sanok
.Obserwator Lokalnyh
informuje o zawodach,
ktore zorganizowa.a m.odzie..
Pierwsze dwa zdania relacji brzmi. tak:
.W II Liceum Ogolnokszta.c.cym w D.bicy
odby.y si. czwarty raz zawody w uk.adaniu
kostki Rubika na czas. Impreza trwa.a
trzy dni (...)h. To rozumiem! Takie sporty
bym uprawia.! Na bie.ni . podchodzi s.dzia
i mowi: .Panie Arturze, spokojnie, po co tak
szybko? Pan si. na chwil. po.o.y, ostatnie
dwie.cie metrow przebiegnie pan jutroh.
Przejrza.em og.oszenia i reklamy. Pewna
firma oponiarska z D.bicy poszukuje pracownikow.
Podane s. przewidywane zarobki,
s. zach.ty dodatkowe, a w.rod nich: .Du.e
zni.ki na zakup opon dla pracownikowh czy
.Dofinansowanie do posi.kow i okularow
korekcyjnychh. .Informator Medycznyh to
ca.a strona .Obserwatora Lokalnegoh zadrukowana
og.oszeniami przychodni, laboratoriow
i gabinetow lekarskich. Znalaz.em na
przyk.ad takie, w ktorym pojawia si. propozycja:
.Pracownia USG. Doro.li i dzieci
w ka.dym wiekuh. No to wyobra.my sobie,
.e w D.bicy mieszka Krystyna i przygotowuje
si. do imienin, a te przygotowania obserwuje
jej m.., Dzir.yterg (jest takie imi.!), ktory
b.dzie .wi.towa. trzy dni po.niej.
.ona gotuje ry. na mleku,
Bo dzi. przyje.d.a .ony brat,
A brat ma dzieci w ka.dym wieku,
Od roku do czterdziestu lat.
To jest najstarszy z braci .ony,
.ona uwielbia brata Henia,
Henio ma zni.ki na opony
I okulary do jedzenia.
.ona upiecze na zakwasie,
Chleb ziemniaczano-orkiszowy,
Kostki Rubika dzieciom da si.,
I na trzy dni je mamy z g.owy.
Tu. obok informacji o zawodach w uk.adaniu
kostki Rubika na czas wydrukowano
listy do redakcji. .Maria z D.bicyh pyta:
.Na co pojd. oszcz.dno.ci?h. Z tre.ci listu
wynika, .e pani Maria jest czujn. mieszkank.
i woli trzyma. r.k. na pulsie samorz.dowych
wydatkow: .W tym roku zimy prawie
.e nie by.o, wi.c w.adze miasta i powiatu
na pewno zaoszcz.dzi.y sporo pieni.dzy
na od.nie.aniu i posypywaniu drog sol.
i piaskiem. W zwi.zku z tym w bud.etach
na pewno zostan. .adne sumki pieni.dzy,
a ludzi interesuje, na co zostan. przeznaczoneh.
Prosz., okazuje si., .e pani Maria
o ..adne sumkih pyta nie tylko w imieniu w.asnym,
ale i .ludzih. Ale je.li kto. podejrzewa
pani. Mari. o z.o.liwo.., moim zdaniem si.
myli. Ja w tym li.cie odnajduj. nut. liryzmu
i czu.o... No, prawie.
Niech pragmatyzmu nie przes.ania
Fakt, .e ogolnie jest nam mi.o.
Gdzie s. pieni.dze z od.nie.ania,
Jak zimy prawie .e nie by.o?!
Piasku zosta.a prawie tona,
Powiedz mi prawd.! Wszystko znios.!
Gdzie s. pieni.dze za nasiona,
Jak prawie .e ju. nie ma wiosen?!
Prawie .e te. nie b.dzie lata,
Wi.c kiedy ju. nadejdzie lipiec,
Na pla.e w Rowach i Juratach,
Ten piasek z zimy si. wysypie.
A kiedy li.cie spadn. w lesie,
Z tych oszcz.dno.ci, moj kochany,
Chocia. to prawie .e nie jesie.,
Kupi. ci ciep.y p.aszcz we.niany.
W moim rodzinnym Sanoku ods.oni.to
tablic. pami.tkow. po.wi.con. pani Czes.awie.
By.a .wietn. kobiet.. Spo.eczniczk.,
wolontariuszk., zach.ca.a seniorow
do aktywno.ci. Ca.e .ycie po.wi.ci.a dla
innych. Teraz ma swoj. tablic. na sanockim
Rynku. A ja w takich sytuacjach, kiedy
widz., .e powstaje miejsce po.wi.cone
komu. naprawd. dobremu, mam ochot.
zrobi. co., .eby ono kojarzy.o si. ludziom
jak najlepiej. Nie tylko oficjalnie, ale i prywatnie.
Na przyk.ad mo.e by wprowadzi. taki
zwyczaj, .e drugi poca.unek zakochanych
Sanoczan (tury.ci te. mog.) ma miejsce
zawsze pod tablic. pani Czesi? Dlaczego
nie pierwszy? Bo z moich do.wiadcze.
wynika, .e pierwszy nas dopada w ro.nych
zaskakuj.cych miejscach, cz.owiek
nie jest na ten pierwszy odpowiednio przygotowany.
Drugi ju. mo.na zaplanowa..
I takie zaproszenie:
Ka.dy ma do mi.o.ci prawo,
Mi.o.. to nie jest z.y uczynek,
Chod. si. ca.owa. pod Czes.aw.
Na sanocki Rynek
by.oby tylko potwierdzeniem trwa.o.ci
uczu. i odpowiedzialno.ci w mi.o.ci. .e
jak ju. zapraszam pod pani. Czesi., to
znaczy, .e mam naprawd. powa.ne plany.
Ludzie powinni sobie okazywa. czu.o...
A je.li jeszcze b.d. to robili w miejscach
po.wi.conych ich ulubionym bohaterom?
B.dzie pi.knie!
Moj los si. z..czy. z twoim losem,
A twoja troska z moj. trosk.,
Chod. si. ca.owa. pod Witosem
Albo, jak wolisz, pod Sk.odowsk..
Nie chcia.bym, .eby wysz.o nieskromnie,
ale tylko podpowiem, .e w Szklarskiej
Por.bie, w samym centrum, tu. przy dworcu
PKS, jest skwer Radiowej Trojki, a na nim
odci.ni.te wiele lat temu usta. Mi.dzy innymi
moje. Nie narzucam si., ale polecam.
EKS-CYTACJE
Do najchlubniejszych kart
polskiej historii nale.y ofiarno..
spo.ecze.stwa w przededniu drugiej
wojny .wiatowej, ktore . do.. przecie. ubogie
. masowo oddawa.o obr.czki .lubne i inne
kosztowno.ci z przeznaczeniem na zakup
broni dla wojska. Powtorzenie takiej zbiorki
by.oby dzi. trudne o tyle, .e ma.o kto ma
ju. obr.czk., aby j. na taki cel przeznaczy..
Mo.na jednak uzna., .e pa.stwo niejako
wyr.cza w tym obywateli i robi to za
nich: odda.o na zakup broni ca.e z.oto, jakie
mogliby.my mie. przez najbli.sze trzydzie.ci
lat, bo na tyle plus minus zad.u.yli.my
si. po uszy; w tej sytuacji na pewno bez
kolczykow.
Zapocz.tkowa. to minister B.aszczak,
ktory kupowa. na kredyt wszystko jak leci,
co akurat przy wyborze samolotow jest
wyj.tkowo trafnym opisem. Nic si. tam nie
zgadza z niczym: wojsko b.dzie mie. na
wyposa.eniu tyle ro.nych czo.gow, ile tylko
kto. zdo.a. na .wiecie wymy.li.; tako.
.mig.owcow. Kiedy teraz nowa w.adza tak
obezw.adniaj.co bezskutecznie stara si.
znale.. na PiS jaki. kij, aby go mie. czym
uderzy., a. dziwi, .e nie chwyta si. tego
najprawdziwszego akurat zarzutu: zgubnego
uzale.nienia Ministerstwa Obrony
od shoppingu i ogo.ocenia wszystkich kont.
Nie robi si. tego jednak, bowiem nowe
kierownictwo Ministerstwa Obrony probuje
w tym stare przebi. i naobiecywa.o ju.
tyle nast.pnych zakupow, .e nie wiem, czy
nawet obce wywiady zdo.a.y si. w tym
zorientowa., a co dopiero nasz. Tym sposobem
B.aszczak . jako zaledwie prekursor
. uratowa. si. i jak ma.o kto z dawnej ekipy
nie ma zarzutow karnych, chocia. zamowi.
o wiele wi.cej wozow bojowych ni. jego
koledzy stra.ackich na wybory.
Takie zad.u.enie te. ma niestety w naszej
historii analogi.: Polska przedwojenna
przed sam. wojn. dosta.a od rz.du francuskiego
gigantyczny kredyt na zakup broni,
ktorego nigdy by nie sp.aci.a, gdyby ta
wojna nie wybuch.a. Szybko jednak pa.stwa,
ktore mia.o go odda., nie by.o, i by.
to chyba jedyny dobry skutek tragicznego
Wrze.nia 1939 roku.
Obecna doktryna obronna, polegaj.ca
na przeznaczaniu jak najwy.szego procentu
PKB na wojsko, w czym zostali.my prymusem
chwalonym przez samego Donalda
Trumpa, wygl.da na ob..d zakupoholika.
Wsz.dzie musi si. co. naby., a potem si.
zobaczy, co z tym zrobi.. Mo.e da.oby si.
chocia. w charakterze sprz.tu wojskowego,
zaliczanego do limitu, kupowa. te. co.
bardziej praktycznego.
Wszyscy woko. tak odmieniaj. s.owo
.bezpiecze.stwoh, .e a. przypomina si.
jeszcze inny okres z historii: .bezpiecze.stwemh
okre.lano co. najniebezpieczniejszego,
co istnia.o w okresie stalinowskim.
Od nazwy Urz.du Bezpiecze.stwa, zwanego
te. bezpiek., wzi..a si. najwi.ksza
owczesna groza i postrach. Takie s.owa
zakl.cia cz.sto zamieniaj. si. znaczeniem:
w Zwi.zku Radzieckim chocia.by
najbardziej po..dane towary nazywano
.deficyth.
Dla j.zykoznawcy, ale i dla Freuda, ciekawe
jest te. to, .e sama konstrukcja s.owa
.bezpiecze.stwoh zak.ada, .e jest ono
.bezh czego.. I mo.na si. tylko domy.la.,
czemu od razu zak.ada braki.
Je.li nie pieni.dzy . ktorych przeznaczamy
na to najwi.cej w NATO . to czego
nam do owego BEZ-piecze.stwa w.a.ciwie
brakuje? Ostatnio okaza.o si., .e adresu
mejlowego.
Ujawniono, .e informacja o tym, .e
szcz.tki rakiety kosmicznej spadn. nam
na g.owy, nie dotar.a do Ministerstwa Obrony
Narodowej ani przed tym, ani po tym.
Pewnie nie ma to a. takiego znaczenia,
bo i tak nie wiedzia.oby ono, co z nimi zrobi..
Raport w tej sprawie Polskiej Agencji
Kosmicznej (bo i taka, ju. w skali kosmicznej
czuwa nad naszym BEZpiecze.stwem)
by. mo.e zosta. dostarczony nieskutecznie
. oceni. rzecznik prasowy ministerstwa. Po
drobiazgowym .ledztwie w urz.dach centralnych
okaza.o si., .e mejl w tej sprawie
wys.a.o na nieaktualny od po. roku adres
mejlowy. Je.li Polska Agencja Kosmiczna
ma tak. orientacj. w ca.ym kosmosie, jak
w naszym kraju, to bardzo prawdopodobne,
.e obce cywilizacje dawno ju. zawiadomi.y
j. o swoim istnieniu, tylko na niew.a.ciwy
mejl i to z tego powodu nie wiemy nic
o ich istnieniu.
Polska Agencja Kosmiczna t.umaczy, .e
swoje raporty o tym incydencie kosmicznym
wys.a.a te. do innych ministerstw, na przyk.ad
edukacji. Co w Ministerstwie Edukacji
miano by zrobi. ze spadaj.c. rakiet., nie
bardzo wiadomo; mo.e uczniowie mogliby
j. .apa. w ramach lekcji WF-u.
Nie.atwo tak.e zrozumie., jak da.o
si. niepostrze.enie tej rakiecie do Polski
wtarg n.., poniewa. wa.y.a 4 tony i spad.a
w terenie zabudowanym pod Poznaniem.
Najdziwniejsze jednak jest to, .e kiedy
cz..ci ameryka.skiej rakiety spadaj. nam
z nieba za darmo, nie tylko si. nie cieszymy,
ale w ogole nie potrafimy si. o tym dowiedzie..
Ka.de wojsko cieszy.oby si. z takiego
prezentu, ktory mo.na przecie. rozebra.,
przyjrze. si. nowym technologiom, mo.e je
skopiowa. itd.; w sprzyjaj.cych okoliczno.ciach
mogliby.my tak. rakiet. albo podobn.
zbudowa. na tej podstawie sobie sami.
Takie my.lenie w ogole nie wyst.puje.
Ministerstwo Obrony raczej wybierze si.
do Stanow tak. rakiet. kupi.. Kiedy dojdzie
do odbioru, us.yszy w Waszyngtonie,
.e le.y ona pod Poznaniem.
Antylopa z Podbeskidzia,
czyli momentami rymowany przegl.d prasy Artura Andrusa
Obrona procentami
Micha. Ogorek przeczyta wszystko

ANGORA nr 11 (16 III 2025) 11
Magdalena Biejat trafi.a na list. kandydatow
startuj.cych w wyborach na
prezydenta RP z .apanki! Nowa Lewica
. rachityczna partia, pozbawiona charakteru
i wyrazisto.ci . bliska upadku
i zej.cia ze sceny politycznej na wieki
wiekow amen . bez wahania i skrupu.ow
wrzuci.a na g..bok. wod. przygarni.t.
uciekinierk. z partii Razem
i ze spokojem przygl.da si., jak tonie!
Szanse Madzi na zrobienie przyzwoitego
wyniku wyborczego . utrzymania
si. na powierzchni . s. minimalne,
.eby nie powiedzie. zerowe! Biejat
nie potrafi, nie jest w stanie zainteresowa.,
przekona. do siebie wyborcow.
Jest md.a, nijaka! Nie ma w sobie
za grosz charyzmy! Marny z niej
mowca i .aden lider, przywodca! W jej
wyborczych wyst.pieniach nie ma niczego
ciekawego, frapuj.cego, wartego
uwagi . bana. bana.em bana.y
pogania! Wymownym przyk.adem,
takiej paplaniny jest has.o wyborcze
Madzi: ..czy nas wi.cej. Wspaniale,
.e wi.cej, a nie mniej. Wypada.oby
jednak przy tej okazji powiedzie.
rodakom, CO konkretnie nas ..czy,
o ile WI.CEJ, od kogo i czego?! Ale
tym Biejat g.owy sobie nie zaprz.ta!
Za to z uporem godnym lepszej sprawy
przypomina rodakom, .e lepiej jest
budowa. porozumienie, ni. tworzy.
podzia.y! Szkoda, .e Madzia poprzesta.a
na odkryciu owej prawdy. Mog.a
.mia.o dorzuci. jeszcze kilka podobnych
komuna.ow; lepiej by. m.odym,
zdrowym i bogatym ni. starym, chorym
i biednym, lepiej byle jak siedzie., ni.
dobrze sta., czy lepiej mie. co zdj..,
ni. nie mie. czego za.o.y.! Z uwag.
ws.uchuj. si. w g.os Madzi, gdy probuje
znale.. przyczyny spadaj.cych notowa.
Nowej Lewicy i gdy g.o.no zastanawia
si., jak zatrzyma. ow trend,
zej.. z rowni pochy.ej! Generalnie kandydatka
Biejat upatruje ratunku w odpowiedzi
towarzyszy i towarzyszek na
proste, ale istotne pytania: Jak mowi.
do swoich wyborcow? O czym
do nich mowi.? Co jest dla partii
priorytetem? Czy potrafimy dobrze
te priorytety sprzeda.? Z tego, co
twierdzi Biejat, za.arta dyskusja w .onie
partii i poza ni. TRWA i trwa ma.,
a. do wyprowadzenia sztandaru Nowej
Lewicy!
SZKLANA POGODA
TELEWIZOR
POD GRUSZ.
ANTONI SZPAK
Dzban Roku Przemys.aw
Czarnek nazwa.
prezydenta Ukrainy
g.upkiem z powodu
jego zachowania w Gabinecie
Owalnym na spotkaniu z Trumpem.
Co trzeba mie. w g.owie, .eby powiedzie.
tak o bohaterze wojny z Rosj.?
Ostatnie wydarzenia nie pozostawiaj. w.tpliwo.ci,
.e Amerykanie oddaj. Ukrain.
w r.ce Rosji! Takie stwierdzenie to nie histeria,
tylko trze.wa ocena faktow. Ukraina
nie dosta.a .adnych gwarancji bezpiecze.stwa,
ktorych domaga. si. Ze.enski! Tymczasem
kto., kto o nie zabiega, nazwany
zosta. g.upkiem...
S.usznie zarzuca si. Trumpowi, .e od razu
wy.o.y. swoje karty na sto. i pozbawi.
si. wszystkich atutow: Ukraina nie wejdzie
do NATO, odda Rosji wszystkie podbite tereny,
zmieni w.adze w Kijowie na prorosyjskie,
a sankcje wobec Rosji zostan. zniesione.
Ale mo.e o to w.a.nie chodzi, .eby
Rosjanie nie mieli w.tpliwo.ci, po czyjej
stronie jest ameryka.ski prezydent. Trwaj.
zakulisowe rozmowy, w ktorych Ukraina
jest kart. przetargow.. Kilka tygodni
temu Donald Trump w wywiadzie udzielonym
Fox News powiedzia.: .Mog. zawrze.
umow., mog. nie zawrze. umowy. Mog.
pewnego dnia by. Rosjanami, a mog. nie
by. Rosjanamih. To jest szanta.: albo oddacie
500 mld dolarow (w istocie Amerykanie
wydali 3 razy mniej, bo ok. 150 mld), albo
b.dziecie w przysz.o.ci Rosjanami. Co
sta.oby si. po podpisaniu umowy o z.o.ach
metali ziem rzadkich? Tego nie wiemy,
ale mo.e wchodzi. w gr. deal Ameryki
z Rosj.: odpu..cie sobie poparcie dla
Iranu, to my wam damy na tacy Ukrain..
Powinni.my sobie u.wiadomi., .e cho.
wydaje nam si., .e Ameryk. rz.dz. dzi.
infantylni politycy w krotkich majteczkach,
to z ich punktu widzenia piaskownica ze
z.otem jest gdzie indziej, ni. my.limy. Dla
nich owym z.otem b.dzie d.ugotrwa.y sojusz
z Rosj., ktory da im atuty w rywalizacji
z Chinami i na Bliskim Wschodzie oraz zapewni
milcz.ce wsparcie dla aneksji Grenlandii.
Tak zwane pokojowe porozumienie
w sprawie Ukrainy (na razie zupe.nie nie
wiadomo, na czym mia.oby polega., bo
Moskwa najwyra.niej go nie chce i prawdopodobnie
..da wi.cej) jest tylko pretekstem
do nowego podzia.u interesow .wiatowych
mocarstw. Ale politycy PiS i Konfederacji
wci.. nie chc. tego zrozumie. i mocno
tkwi. w zabetonowanych ba.kach. Polityk
g.upi przed dealami Trumpa b.dzie jeszcze
g.upszy po nich i jeden z drugim b.d. powtarza.
g.upoty, .e Niemcy oddadz. nas
w .apy Rosji. Najdalej w pod.o.ci zabrn..
pose. Janusz Kowalski, ktory napisa., .e
.Polska powinna wystawi. bardzo wysoki
rachunek Ukrainie za pomoch i .uprawia.
realn. polityk., jak USAh. Czyli co, Polska
mia.aby dogada. si. z Putinem i wbi. no.
w plecy s.siadowi? Ohyda!
Trump, nie konsultuj.c tego z .adnym
z dotychczasowych sojusznikow, wstrzyma.
pomoc wojskow. dla Ukrainy, odci.. j.
od danych wywiadowczych oraz zapowiedzia.
reset z Rosj.. To jest zdrada Ukrainy
. Putin triumfuje. Jednocze.nie Amerykanie
przyznali 4 mld dolarow na pomoc dla
Izraela. Mowi. te. o zniesieniu sankcji wobec
Rosji. O czym to .wiadczy? Praktycznie
nie ma znaczenia, co zrobi Ukraina, bo karty
wydaj. si. znaczone i ju. rozdane; Ukraina
zosta.a skazana na po.arcie, a dokona
si. to ostatecznie przy stole ameryka.sko-
-rosyjskich rokowa.. Naiwno.ci. jest uwa.a.,
.e USA trwa. b.d. przy Ukrainie, gdy
Ze.enski podpisze umow. ws. metali ziem
rzadkich. W Polsce politycy za.lepieni mi.o.ci.
do Trumpa nie mog. tego poj.. i wci..
si. .udz., .e Trump nas kocha i .stoi za nami
muremh.
G.upkow na .wiecie i w Polsce nie brakuje.
Ale media nie mog. im przyklaskiwa..
Media musz. nazywa. rzeczy po imieniu;
ostrzega., przywo.ywa. do rozumu, a kiedy
trzeba, grzmie. i pi.tnowa.. Nie mo.na
spokojnie przechodzi. nad s.owami
b. ministra edukacji Czarnka o prezydencie
Ze.enskim czy nad antyukrai.skimi,
wr.cz prorosyjskimi, bo zgodnymi z narracj.
Kremla wypowiedziami innych politykow
PiS i Konfederacji. Trzeba im powiedzie.
krotko i dosadnie: przesta.cie robi.
za po.ytecznych idiotow Putina i Trumpa!
MAREK PALCZEWSKI
Brzytw. po mediach(42)
Z teczki Mleczki
www.sklep.mleczko.pl, www.mleczko.pl
12 NA WIEJSKIEJ ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Po zapowiedzi Donalda Tuska, .e
Europa, w tym Polska, musi przyst.pi.
do wy.cigu zbroje., i deklaracji ministra
rozwoju i technologii Krzysztofa
Paszyka (PSL), .e polska gospodarka
przestawia si. w tryb wojenny, do Sejmu
zawita. nawet prezydent Andrzej
Duda, ktory zaapelowa., by do konstytucji
wpisa. zobowi.zanie do wydawania
rocznie 4 proc. PKB na obronno...
Plan na Putina
Premier Donald Tusk zacz.. spokojnie.
Mowi. o transatlantyckich i europejskich
fundamentach naszego bezpiecze.stwa.
Rzadko, jak na siebie,
robi.c polityczne wycieczki do oponentow.
. Jedno nie ulega w.tpliwo.ci: .e
w sprawach fundamentalnych dla bezpiecze.stwa
Rzeczypospolitej od wielu
lat, w.a.ciwie ju. dekad, panuje w Polsce
konsensus, chocia. dzisiaj coraz wyra.niejsze
s. g.osy w Europie, w Stanach
Zjednoczonych, tak.e w Polsce, ktore
ten konsensus mog. naruszy., g.osy,
ktore np. w kontek.cie wojny rosyjsko-
-ukrai.skiej przechylaj. si. w stron.
Putina i rosyjskiej narracji. Ale ci.gle
w .wiecie Zachodu . i z ca.. pewno.ci.
w Polsce . to jest polityczny margines.
Du.y, na pewno niebezpieczny,
bior.c pod uwag. kontekst mi.dzynarodowy,
ale wci.. jednak margines. Premier
dowodzi., .e nie mo.emy obra.a.
si. na rzeczywisto.., .e Amerykanie
mog. podejmowa. autonomiczne decyzje,
a Europa musi w tym zamieszaniu,
trzymaj.c si. swoich warto.ci, jeszcze
bardziej zacie.nia. wi.zi. Sala w spokoju
s.ucha.a szefa rz.du do czasu, kiedy ten,
mowi.c o szczycie w Londynie, wypali.:
. Nie b.d. was zanudza. efektami
tego szczytu. Konkluzje dotycz.ce efektow
s. dost.pne na ka.dej stronie internetowej...
Ale je.li pa.stwo jeste.cie
zainteresowani. To wyra.nie obudzi.o
audytorium, ktore od tej chwili zacz..o
dogadywa. premierowi. Gdy mowi.
o nowych instrumentach po.yczkowych,
przypominaj.cych te z czasu pandemii,
pose. W.odzimierz Skalik z Konfederacji
krzykn..: . Tak, w.a.nie, du.e podobie.stwo!
. a jego kolega Roman Fritz
z rado.ci. dorzuci.: . Covid wroci.
Gdy premier chwali. si. negocjacjami
w sprawie wy..czenia wydatkow
obronnych spod unijnych regu. fiskalnych,
pose. Anna Kwiecie. z PiS dopowiada.a:
. Mateusz Morawiecki pierwszy
si. domaga.. Najwi.cej konkretow pojawi.o
si. pod koniec czterdziestopi.ciominutowego
wyst.pienia Donalda Tuska.
Proba powo.ania nowego europejskiego
banku, cho. nieunijnego, ktory b.dzie
mog. finansowa. zbrojeniowe pomys.y
poszczegolnych krajow. Wypowiedzenie
konwencji ottawskiej o nieu.ywaniu min
przeciwpiechotnych i konwencji dubli.skiej
dotycz.cej amunicji kasetowej (tu
premier pomyli. si., bo Polska nigdy jej
nie ratyfikowa.a). W ko.cu zapowied.
szkole. wojskowych dla wszystkich Polakow.
Do ko.ca roku mamy pozna. plan,
w jakiej formie mia.oby si. to odbywa..
. To s. prace przygotowuj.ce na wielk.
skal. szkolenia wojskowe ka.dego doros.ego
m..czyzny w Polsce. Kobiety te.,
ale wiecie, wojna to jednak jest ci.gle
w wi.kszym stopniu domena m..czyzn.
Stalinorozumiejcy
Po zako.czeniu swojego wyst.pienia
premier opu.ci. sal. i ju. na ni. nie
wroci.. Nie chcia. s.ucha. tego, co przygotowali
dla niego inni pos.owie. Zacz..
Marcin Ociepa z PiS: . Panie premierze,
spo.ni. si. pan ze swoimi diagnozami
dotycz.cymi sytuacji bezpiecze.stwa
Rzeczypospolitej przynajmniej o 17 lat.
Wypomina. Tuskowi hipokryzj., mowienie
o jedno.ci i jednoczesne dzielenie
spo.ecze.stwa zgodnie z rosyjskim scenariuszem.
. Rosyjskie s.u.by p.aci.y za
popularyzacj. has.a o.miu gwiazdek, by
roznieca. fal. wulgarnej agresji w stosunku
do partii rz.dz.cej. Wielu z obecnych
tutaj na sali pos.ow Platformy popularyzowa.o
to has.o. Apel Paw.a Kowala (KO)
odbija. si. ju. od pustych foteli. . Ro.nie
liczba putinorozumiejcow i b.dzie z tego
du.y problem. Dlatego zaczynam od tego
wezwania do prawdy i apeluj. do kierownictwa
PiS. Porozmawiajcie ze swoimi
pos.ankami i pos.ami, .eby nie przekraczali
tej cienkiej granicy. Bo za przekroczenie
tej cienkiej granicy, za to putino- i stalinorozumiejstwo,
panie Gli.ski, Polacy
p.acili krwi. i pan to dobrze wie . grzmia.
Kowal, przypominaj.c, .e kilka dni wcze.niej
pos.anka PiS Teresa Pamu.a pytana,
czy Wo.odymyr Ze.enski jest dyktatorem,
odpowiedzia.a: . A nie jest? Pawe.
.liz z Polski 2050 mowi. co. o prawie wilka,
porownywaniu wielko.ci armat i je.dzie
w poci.gu, ktory si. trz.sie, a widok
za oknem nie napawa nas nadziej..
Urszula Pas.awska (PSL) pochwali.a
swojego ministra W.adys.awa Kosiniaka-
Kamysza, og.osi.a koniec czasow
romantycznych, czas pozytywistycznej
pracy i zako.czy.a cytatem z Witosa:
. .A Polska winna trwa. wiecznieh.
Anna Maria .ukowska z Lewicy dowodzi.a,
.e zbrojenia s. wa.ne, ale budowa
mieszka. i rowno.. ma..e.ska (czytaj
ma..e.stwa jednop.ciowe) te.. . Bo dlaczego
m.odzi geje mieliby gin.. za ojczyzn.,
kiedy polska ojczyzna w.a.ciwie nie
dostrzega, .e chcieliby normalnie funkcjonowa.
w zwi.zkach, tak jak wszyscy
inni? . pyta.a i na koniec dorzuci.a: . Nie
mo.na ju. .lepo wierzy. Trumpowi, nie
mo.na go chwali. za wszystko, nie mo.na
t.umaczy. ka.dego jednego jego s.owa,
.e si. przej.zyczy., .e ma specyficzny
sposob mowienia. Nie, przetrzyjcie oczy,
otworzcie je szeroko i dostrze.cie, .e to,
co mowi Trump, jest bardzo cz.sto s.owo
w s.owo, jak to mowi., toczka w toczk.,
narracj. Putina. Klubowe wyst.py ko.czyli
Krzysztof Bosak i Przemys.aw
Wipler z Konfederacji. Pierwszy ubolewa.,
.e tak wa.na debata odbywa si. bez
udzia.u premiera. . To jest sytuacja niepowa.na.
Ona pokazuje, .e premier obecnej
sytuacji nie traktuje jako kryzysowej.
Po tym jak Trump wstrz.sn.. .wiatowym .adem,
Szymon Ho.ownia zarz.dzi. w Sejmie debat. o bezpiecze.stwie Wszyscy do wojska!
R E K L A M A
Rys. Katarzyna Zalepa
ANGORA nr 11 (16 III 2025) NA WIEJSKIEJ 13
Pokazuje, .e jest to sytuacja propagandowa,
w ktorej g.osy opozycji, wszystkich
klubow, nie licz. si.. Odpowiedzia.
mu pose. Tomasz Zimoch: . A gdzie
Mentzen? Mentzena nie by.o.
VAT na .ywno..,
gaz i pr.d
Nie b.dzie powrotu do ni.szych stawek
podatku od towarow i us.ug. PiS proponowa.
odpowiednio 0 proc., 8 proc.
i 8 proc. . Jakby oni kiedy. jeszcze
do was przychodzili i mowili co. o zamra.arce,
to bardzo polecam si. .askawej
pami.ci . ironizowa. Szymon Ho.ownia
podczas swojej konferencji prasowej
przed posiedzeniem. Faktycznie,
trzy opozycyjne projekty autorstwa Prawa
i Sprawiedliwo.ci czeka.y na rozpatrzenie
zaledwie dwa miesi.ce, co jak
na pisowskie standardy jest rzeczywi.cie
okresem krotkim, ale i tak sko.czy.y
w niszczarce, bo w ekspresowym
tempie, na wniosek Koalicji Obywatelskiej
przy poparciu PL2050, PSL i Lewicy,
zosta.y przez pos.ow odrzucone
w pierwszym czytaniu. . Rz.dz.cy
nie chc. da. Polakom ulgi, ktora realnie
pomog.aby przetrwa. trudne czasy
. wytyka.a z mownicy pose. Olga
Semeniuk-Patkowska, ale rozdzieranie
szat przez Prawo i Sprawiedliwo..
trafnie skwitowa. prowadz.cy debat.
wicemarsza.ek Krzysztof Bosak z Konfederacji.
. Ciesz. si., .e pani do tego
wzywa, bo to moje postulaty z okresu,
kiedy rz.dzili.cie i kiedy podnie.li.cie
VAT na no.niki energii. Sytuacj. probowa.
ratowa. Zbigniew Ku.miuk z PiS,
dowodz.c, .e rz.d premiera Mateusza
Morawieckiego obni.y. wskazane podatki,
ale to tylko zach.ci.o Bosaka do precyzyjnego
wypunktowania pisowskiej
hipokryzji. . Tak, .eby.my stali w prawdzie,
chc. poda., .e obni.one stawki
by.y do 2022 r. i rz.d Mateusza Morawieckiego
podnios. je z dniem 1 stycznia
2023 r.: na gaz z zera do 23 proc.,
na pr.d z 5 proc. do 23 proc. i na ogrzewanie
z 5 proc. do 23 proc. Dodatkowo
wowczas pan premier i pani minister
Moskwa k.amali, .e by.o to motywowane
wymogami Komisji Europejskiej, co
by.o k.amstwem, poniewa. Unia Europejska
wymaga wy..cznie 5-procentowej
stawki, wi.c chc.c by. w zgodzie
z przepisami unijnymi, jedyne, co rz.d
PiS wowczas musia. zrobi., to podnie..
stawk. na gaz z 0 do 5 proc. Podniesienie
stawki VAT na pr.d i na ogrzewanie
do 23 proc. to by.a polityka waszego rz.du,
panie po.le. Z.o.liwo.ciom Krzysztofa
Bosaka wtorowa., co mog.o dziwi.,
by.y minister z Lewicy Dariusz Wieczorek,
twierdz.c, .e propozycja PiS to element
kampanii wyborczej niezale.nego
kandydata Prawa i Sprawiedliwo.ci.
Ale akurat to, .e 0 proc. i 5 proc. kojarz.
si. Lewicy z wyborami prezydenckimi,
nie dziwi. Ich kandydatka, wicemarsza.ek
Senatu Magdalena Biejat
w ostatnich sonda.ach celuje w.a.nie
w poparcie plasuj.ce si. mi.dzy tymi
cyframi, a wyprzedza j. ju. nawet Grzegorz
Braun.
Czy ta .ajza ju. zrzek.a si.
immunitetu?
Zaostrza si. walka mi.dzy S.awomirem
Mentzenem z Konfederacji
(3. w sonda.u CBOS, poparcie
ok. 17 proc.) a marsza.kiem Szymonem
Ho.owni. (4. w sonda.u CBOS, poparcie
ok. 5 proc.). Drugi nazwa. ostatnio
pierwszego paso.ytem, za co ten pierwszy
odgryz. si. stwierdzeniem, .e Ho.ownia
to skaml.ca chihuahua, czyli ma.y,
acz temperamentny pies ozdobny. Konflikt
mi.dzy politykami przenios. si. na
sal. plenarn. i sta. si. elementem utajnionego
posiedzenia Sejmu. Jak twierdzi
Rados.aw Fogiel z PiS, najpowa.niejsz.
informacj., ktora mia.a pa.. podczas
tych obrad za zamkni.tymi drzwiami,
by.o przyznanie marsza.ka, .e by.
mo.e chihuahu. jest. Prawo i Sprawiedliwo..
przyj..o strategi. o.mieszania
niejawnej cz..ci posiedzenia, bo zarzut,
ktory przeciw Mariuszowi B.aszczakowi
formu.uje prokurator ds. wojskowych
i koalicja rz.dz.ca, jest powa.ny. Wed.ug
nich by.y szef MON w 2023 roku, ujawniaj.c
cz... archiwalnego planu obrony
naszego kraju, wyrz.dzi. szkod. Polsce,
zagra.aj.c naszej niepodleg.o.ci, suwerenno.ci,
integralno.ci terytorialnej, pozycji
mi.dzynarodowej i spojno.ci NATO.
Wed.ug B.aszczaka to poprzednia koalicja
PO-PSL (2007 . 2015) chcia.a odda.
po. Polski Ruskim, a on jeszcze raz zrobi.by
to samo i plan .Wartah (zak.adaj.cy
w przypadku ataku ze Wschodu obron.
na linii Wis.y i czekanie na pomoc
sojusznikow) by odtajni.. Teraz swoich
racji b.dzie mog. dowodzi. przed s.dem.
Sejmu nie przekona.. Spo.rod 438 g.osuj.cych
pos.ow 245 by.o za odebraniem
mu immunitetu, 187 przeciw, 6 wstrzyma.o
si. od g.osu. . Czy ta .ajza ju. zrzek.a
si. immunitetu? Takimi s.owami dzie.
wcze.niej pani minister z Lewicy uraczy.a
jedn. z dziennikarek na sejmowym korytarzu,
pytaj.c o decyzj. Dariusza Mateckiego.
Pikanterii sprawie dodaje fakt, .e
na sali plenarnej trwa.o w.a.nie drugie
czytanie nowelizacji ustawy o mowie nienawi.ci.
Ustawa zaostrzaj.ca Kodeks
karny forsowana przez Lewic. zosta.a
przyj.ta przy sprzeciwie PiS i Konfederacji,
a dok.ada do katalogu przes.anek
przest.pstwa motywowanego nienawi.ci.
orientacj. seksualn., p.e., wiek i niepe.nosprawno...
Nad odebraniem immunitetu Dariuszowi
Mateckiemu g.osowanie nie by.o potrzebne.
Sejm skupi. si. jedynie na wyra.eniu
zgody na zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie
pos.a PiS. Wcze.niej Matecki,
ktoremu prokuratura zarzuca ustawianie
konkursow w Funduszu Sprawiedliwo.ci,
pranie pieni.dzy i fikcyjne zatrudnienie
w Lasach Pa.stwowych, zrzek. si. ochrony,
ale najpierw wykorzysta. maksymalnie
mo.liwo.. obrony na posiedzeniu komisji
regulaminowej i na sali plenarnej. Odpowiadaj.c
na wywod prokuratora Dariusza
.lepokury, Matecki przez ponad po.torej
godziny udowadnia., .e w Lasach Pa.stwowych
pracowa.. Pokazywa. dokumenty,
raporty, zdj.cia i filmy. Dowodzi., .e
prokurator nie jest osob. bezstronn., bo
w internecie podaje dalej wpisy politykow
Koalicji Obywatelskiej i bra. udzia. w politycznych
manifestacjach. To z kolei znu.y.o
przewodnicz.cego komisji Jaros.awa
Urbaniaka, ktory najpierw chcia. mu
wy..czy. mikrofon, a ostatecznie . upomniany
przez by.. marsza.ek Sejmu El.biet.
Witek . pozwoli. Mateckiemu mowi.
jeszcze przez 10 minut. To akurat by.o na
r.k. oskar.onemu pos.owi, bo mog. bez
wchodzenia w szczego.y mowi. o najpowa.niejszych
zarzutach dotycz.cych
Funduszu Sprawiedliwo.ci. Skupi. si. na
przepisach, ktore ministrowi sprawiedliwo.ci
dawa.y (i nadal daj.) mo.liwo..
wyp.acania pieni.dzy z Funduszu uznaniowo
i z pomini.ciem rekomendacji komisji
konkursowej. Na sali plenarnej Dariusz
Matecki mia. ju. ograniczony czas, wi.c
w klimacie internetowego nagrania z szybkim
monta.em wy.o.y. swoje racje. Zak.adaj.c
na r.ce kajdanki, zadeklarowa., .e
nie b.dzie ani mdla., ani ucieka. za granic..
Wyst.pienie przed prawie pust. sal.
zako.czy. parafraz. z .o.nierza wykl.tego,
kapitana Romualda Rajsa ps. Bury:
. Ja jestem Polak i katolik, a wy jeste.cie
moskiewskie, berli.skie i brukselskie pieski.
Nast.pnego dnia Sejm zag.osowa. za
zgod. na zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie
Mateckiego (240 za, 199 przeciw,
nikt si. nie wstrzyma.), a w pi.tek o godzinie
8.40 na ul. Towarowej w Warszawie, na
wysoko.ci ul. Srebrnej, samochody Agencji
Bezpiecze.stwa Wewn.trznego zajecha.y
drog. pojazdowi, ktorym pose. wraz
z zaprzyja.nionymi dziennikarzami jecha.
do prokuratury. W sobot. s.d zdecydowa.
o tymczasowym aresztowaniu Dariusza M.
na 2 miesi.ce.
4bs
R E K L A M A
MO.ESZ POKONA. BOL BARKOW
Choroba zwyrodnieniowa stawow
Reumatoidalne zapalenie stawow (rzs)
Zesztywniaj.ce zapalenie stawow kr.gos.upa (zzsk)
Stany pourazowe narz.du ruchu
Bole i obrz.ki po st.uczeniach i zwichni.ciach
Bolowe zespo.y: szyjne, barkowe i l.d.wiowo-krzy.owe
Sk.ad: w 100 g produktu leczniczego znajduje si. substancja czynna:
96,5 g 2,1% wody chlorkowo-sodowej (solanki) siarczkowej, jodkowej z Szybu Soleckiego
Uzdrowiska Solec-Zdroj Sp. j. Posta. farmaceutyczna: .el. Pozwolenie Ministra Zdrowia nr R/3545.
To jest lek. Dla bezpiecze.stwa stosuj go zgodnie z ulotk. do..czon.
do opakowania i tylko wtedy, gdy jest to konieczne. W przypadku
w.tpliwo.ci skonsultuj si. z lekarzem lub farmaceut..
Podmiot odpowiedzialny: Przedsi.biorstwo Farmaceutyczne Sulphur Zdroj Exim Sp. z o.o.,
28-100 Busko-Zdroj, ul. Boh. Warszawy 116a
www.sulphur.com.pl, tel. 41-378-78-93
BALS SULPHUR .EL SIARCZKOWY
LEK BEZ RECEPTY DOST.PNY W APTEKACH
ZASTOSUJ LEK
Z UZDROWISKA BUSKO-ZDROJ!
14 WOJNA ANGORA nr 11 (16 III 2025)
. Premier Donald Tusk zapowiedzia.
w Sejmie szkolenia wojskowe
dla ka.dego doros.ego m..czyzny.
. Idea bardzo s.uszna. Szkolenie wojskowe
to potoczne okre.lenie, ktore
funkcjonuje od wielu lat . ka.dy m..czyzna
powinien je przej... Wed.ug
mnie nie mo.na jednak szkolenia zaw.zi.
wy..cznie do m..czyzn. Kobiety s.
przecie. immanentn. cz..ci. naszego
spo.ecze.stwa, nie wolno ich pomija..
. Na ile prawdziwe jest okre.lenie,
.e wojny wygrywa si. szeroko
rozumianymi rezerwami?
. Potwierdzenie tych s.ow znajdujemy
od trzech lat za nasz. wschodni. granic..
Heroiczna obrona Ukrainy nie spoczywa
tylko w r.kach .o.nierzy. Teza jest
wi.c jak najbardziej uzasadniona i powinna
by. impulsem do tego, aby zadba.
w Polsce o to, by rezerwy by.y odtwarzane.
Je.li bowiem wyst.pi.aby sytuacja
najbardziej krytyczna, to b.dziemy mieli
przygotowane zaplecze, ale w tym zakresie
jest naprawd. wiele do zrobienia.
. Jak nale.y rozumie. dzisiaj
nasze bezpiecze.stwo?
. Obecna sytuacja jest mocno turbulentna,
napi.ta. Rosja jest tym krajem,
ktory stanowi zagro.enie dla naszej cz..ci
Europy, ale chyba i .wiata. Wed.ug
mnie bezpiecze.stwo narodowe to
stan uzyskany w rezultacie przemy.lanej
i w.a.ciwie zorganizowanej obrony
i ochrony przed wszystkimi zagro.eniami,
nie tylko wojskowymi, zewn.trznymi
i wewn.trznymi, przy u.yciu .rodkow
pochodz.cych z ro.nych dziedzin
dzia.alno.ci pa.stwa. Dlatego szkolenie
powinno obj.. absolutnie wszystkich,
nie tylko m..czyzn.
. Powinno za nie odpowiada.
wy..cznie wojsko?
. Z.ym rozwi.zaniem by.oby, je.li
idea szkole. pozosta.aby w r.kach
tylko wojskowych. W czasach rz.dow
Zjednoczonej Prawicy w ramach
.nowatorskichh rozwi.za. organizowano
weekendowe szkolenia, cywile
mogli przyj.. do jednostki wojskowej.
Mam daleko id.ce w.tpliwo.ci, czy
to przynosi.o jakikolwiek efekt, mo.e
poza fascynacj. i zrozumieniem, .e
wojsko jest fajne i potrzebne. Dlatego
bardziej bym si. skupi. na tym, aby
budowa. .wiadomo.., .e o bezpiecze.stwo
naszego kraju zabiegaj. i s.
za nie odpowiedzialni nie tylko .o.nierze.
Bezpiecze.stwa nie mo.na przecie.
uto.samia. tylko z si.. militarn..
Wojna w Ukrainie pokazuje, .e obrona
mo.e by. efektywnie realizowana wtedy,
kiedy walcz.cy .o.nierze s. wspierani
przez zaplecze cywilne. W czasie
wojny ci.gle potrzebni s. in.ynierowie,
naukowcy, energetycy, rzemie.lnicy,
drogowcy, pracownicy ochrony zdrowia.
. Nie wszyscy musz. wk.ada.
mundury.
. By.oby .le, gdyby przyj.to takie
za.o.enie, .e kiedy wszystkich w Polsce
przeszkolimy, to b.dziemy bezpieczni.
Wa.ne jest w.a.nie budowanie .wiadomo.ci,
.e dla ka.dego jest miejsce,
to b.dzie racjonalne podej.cie. Przyk.adowo,
nierozs.dne by.oby, gdyby
ludzie przewidziani do ochrony ludno.ci,
a w czasie wojny obrony cywilnej,
musieli odbywa. przeszkolenia stricte
wojskowe. Ratownicy powinni dalej si.
szkoli. w umiej.tno.ciach, ktore s. przypisane
w przyj.tej niedawno ustawie
o ochronie ludno.ci i obronie cywilnej.
Dlatego wielka odpowiedzialno.. pa.stwa,
by dokona. logicznej agregacji,
kto do czego jest przewidziany. Szkolenia
powinny by. prowadzone dla danych
grup.
. Kto powinien by. odpowiedzialny
za ich prowadzenie?
. Moim zdaniem ogromnym b..dem
by.oby powierzenie ich centrom rekrutacyjnym.
Niestety, pod rz.dami Antoniego
Macierewicza i Mariusza B.aszczaka
ludzie w tych centrach zostali nauczeni
wype.niania statystyk. Z ca.. odpowiedzialno.ci.
podkre.l., .e brak tam
racjonalnego my.lenia. Zdarza si. przecie.,
.e ludzie o okre.lonej profesji s.
kierowani na zupe.nie inne stanowiska
w ramach przydzia.ow mobilizacyjnych.
Wojna czy stan zagro.enia, a taki obecnie
istnieje, dezorganizuje funkcjonowanie
pa.stwa, ale rol. rz.dz.cych jest
zagwarantowanie, aby pa.stwo funkcjonowa.o
nawet w ekstremalnie trudnych
Nie ka.dy musi wk.ada. mundur
Rozmowa z senatorem MIROS.AWEM RO.A.SKIM, genera.em broni rezerwy,
przewodnicz.cym senackiej Komisji Obrony Narodowej
ANGORA nr 11 (16 III 2025) WOJNA 15
warunkach. Dlatego szkolenie, o ktorym
wspomnia. w Sejmie Donald Tusk, nie
mo.e sta. si. nieprzemy.lan. kampani.,
tylko musi by. wyj.tkowo dobrze
zaprogramowane. Przyk.adowo, lekarze
niech dalej pracuj. w swoich szpitalach,
niech b.dzie stworzony dla nich
sensowny przydzia. zada. na wypadek
kryzysu. Nie trzeba ich powo.ywa. na
kilkunastodniowe szkolenia poligonowe,
nie musz. wk.ada. munduru i trzyma.
karabinu w r.ku, bo zdecydowanie
lepiej, je.li b.d. wykorzystywa. instrumenty
medyczne.
. Gdyby premier Tusk zwroci. si.
do pana z pro.b. o podpowiedzi, to...
. Przez lata pa.stwo inwestowa.o
we mnie ogromne .rodki, jestem propa.stwowcem,
dlatego je.li pan premier
zwroci.by si. z tak. pro.b., to
natychmiast zg.osi.bym swoj. gotowo...
Zacz..bym od uporz.dkowania
pewnych poj.. i wskazania, kto za co
powinien odpowiada.. Nale.y skupi.
si. na zbudowaniu zaplecza po to, by
w razie konieczno.ci obrony Polski ka.dy,
od urz.dnika po robotnika, wiedzia.,
co ma robi.. Podkre.lam, .e podstaw.
winno sta. si. odbudowanie .wiadomo.ci.
Cz.sto w naszym spo.ecze.stwie
to, co staje si. dyrektywne, spotyka si.
z niemal natychmiastowym oporem.
Tworzymy wspolnot. narodow. i dla
wszystkich, bez wzgl.du na wyznanie,
orientacj., przekonania, musi znale..
si. miejsce w zakresie budowania bezpiecze.stwa.
To musi by. jasno przedstawione.
Wa.ne, by nie pope.ni. b..du,
by wszystkich od lewa do prawa
prze.wiczy. w ramach tygodniowych
pobytow na poligonie . potrzymaniem
karabinka, rzutem granatem, prezentacj.
pomocy medycznej. W statystyce
okre.li si. wtedy, .e kto. zosta. przeszkolony,
a przecie. nie zawsze odbywa
si. to w odpowiedni sposob. To
musi by. celowe szkolenie, dedykowane
odpowiednim grupom zawodowym
i nawet tematyka zaj.. powinna by.
dostosowana do przydatno.ci danych
osob w przysz.ej sytuacji kryzysowej
czy wojennej. Wa.ne jest podnoszenie
kompetencji, ale by by.o to uzupe.nieniem
wykszta.cenia, a nie restrykcyjnego
pobytu na poligonie. W czasie
wojny niezwykle istotne jest zapewnienie
komunikacji, mo.liwo.ci przemieszczania
si.. Mamy przecie. agendy, ktore
s. odpowiedzialne za utrzymanie
drog i autostrad, sieci kolejowej. Nie ma
potrzeby przeistacza. kolejarzy i drogowcow
w .o.nierzy. Powinni zosta.
przeszkoleni, by wiedzieli, jakie b.d.
ci..y.y na nich obowi.zki w sytuacji
kryzysowej, w zakresie umiej.tno.ci
utrzymania szlakow komunikacyjnych,
kiedy by.yby obiektem atakow rakietowych
czy lotniczych. Musimy zbudowa.
prze.wiadczenie, .e ka.dy z nas
jest niezb.dny i potrzebny. Oczywi.cie
jest potrzebna okre.lona grupa .o.nierzy
i niezb.dne jest rownie. szkolenie
rezerwistow. Trzeba przygotowa. ich
do pos.ugiwania si. nowym sprz.tem.
Wierz., .e pan premier ma w swoim
otoczeniu osoby, ktore bior. to wszystko
pod uwag. i widz. potrzeb. budowania
naszego bezpiecze.stwa nie tylko
w my.l . ka.dy m..czyzna powinien
odby. szkolenie wojskowe.
. Nie ka.dy b.dzie chcia. s.u.y.
w wojsku.
. Przypomina mi si., kiedy panowie
Macierewicz i B.aszczak apelowali, by
m.odzi ludzie byli gotowi na najwy.sze
po.wi.cenie, na najwy.sz. ofiar..
Przera.a.y mnie takie wypowiedzi politykow.
Wystarczaj.cy jest bowiem zapis
w rocie przysi.gi wojskowej . .Za spraw.
mojej Ojczyzny krwi w.asnej ani .ycia nie
szcz.dzi.h. Natomiast spo.ecze.stwo
powinno by. w.a.nie przekonywane
do tego, .e nasz. racj. stanu jest obrona
Rzeczypospolitej i ka.dy mo.e wype.ni.
t. misj., niekoniecznie wk.adaj.c mundur.
Zagro.enie ze strony Rosji istnieje.
Ju. jest bardzo widoczne w cyberprzestrzeni,
w zakresie wp.ywania na nastroje
spo.ecze.stwa poprzez ro.nego rodzaju
komunikaty. Moim zdaniem odczuwalne
jest oddzia.ywanie s.u.b specjalnych
Federacji Rosyjskiej. Nie nale.y
oczywi.cie rezygnowa. z budowania
potencja.u militarnego, bo odstraszanie
jest absolutnie konieczne. O zagro.eniach
powinni.my jednak mowi. z du.ym
wyprzedzeniem, po to s. takie instytucje
jak Sztab Generalny Wojska Polskiego
czy Biuro Bezpiecze.stwa Narodowego.
Chc. uzmys.owi., .e zagro.enia
powinny by. ocenione w perspektywie,
z kilkuletnim wyprzedzeniem i adekwatnie
do tego powinny by. podejmowane
w.a.ciwe dzia.ania. Ze smutkiem stwierdzam,
.e dzisiaj obrady Rady Bezpiecze.stwa
Narodowego to tak naprawd.
tylko komunikacja, co zrobi. prezydent,
albo co by.o jego udzia.em, np. podczas
zagranicznej wizyty.
TOMASZ ZIMOCH
Donald Tusk poinformowa. w pi.tek
w Sejmie, .e trwaj. prace przygotowuj.ce
na wielk. skal. szkolenia wojskowe
dla ka.dego doros.ego m..czyzny
w Polsce. W szkoleniach b.d. mog.y
bra. udzia. tak.e kobiety. . Do ko.ca
roku chcemy mie. gotowy model
. zapowiada. premier w trakcie pi.tkowego
wyst.pienia w Sejmie.
. Mowimy o potrzebie armii po.milionowej
w Polsce. Kiedy patrzymy na liczby
na realnym froncie walki, to wydaje
si., .e je.li m.drze to zorganizujemy,
to b.dziemy musieli u.y. kilku sposobow
dzia.ania. To s. rezerwi.ci, ale to
b.d. tak.e intensywne szkolenia, ktore
powinny pozwoli. z tych, ktorzy nie id.
do wojska, uczyni. pe.noprawnych .o.nierzy
w sytuacji konfliktu . mowi. premier.
. Nie jest to powrot do zasadniczej
s.u.by wojskowej. Gdybym proponowa.
powrot do zasadniczej s.u.by, tobym to
powiedzia. . zaznaczy. Tusk. . Ka.dy
zdrowy m..czyzna powinien chcie. si.
przeszkoli., .eby moc broni. ojczyzny
w razie potrzeby. Przygotujemy to w taki
sposob, by nie by.o to udr.k. dla ludzi.
.eby chcieli . doda. premier.
. No wreszcie! Wszyscy konfiarze,
pisowcy i inni wielcy patrioci b.d. mieli
szans. si. wykaza.! Itfs your lucky
day! . pisa.a Marta (threads.net/@muhikoon).
. Bardzo dobry pomys.! Zrobmy nie
przymusow., ale ochotnicz., 30-milionow.
armi. i poka.my ruskim kacapom,
.e nie maj. tu czego szuka.! Raz
w miesi.cu weekend szkoleniowy dla
wszystkich b.dzie bardzo spoko! Ludzie
si. zintegruj. i przestan. my.le. o kupnie
plecaka ewakuacyjnego za 3 tys. z.
na Allegro, tylko b.d. wiedzieli, do czego
s.u.y bro., jak si. ni. pos.ugiwa..
Na szkolenia powinni by. zapraszani ju.
15-latkowie kisz.cy si. w swoich smartfonach.
One ich nie naucz. obrony (...)
. pisa. Jan III Sobieski (WP.pl).
. Nigdzie si. k!, nie wybieram! Nie
b.d. nadstawia. g.owy za urojenia kolesi
w garniturach ani traci. czasu na bieganie
i tarzanie si. w b.ocie. Mam firm.,
.on. i kredyty. A pracowa. mog. z ka.dego
miejsca na .wiecie . skomentowa.
Banjo (Gazeta.pl).
. Szkolenia wojskowe to doskona.y
pomys.. Wojny wygrywa si. rezerwami lub
przegrywa ich brakiem. Je.eli ju. wydarzy
si. najgorsze, to nie b.dzie czasu na szkolenia,
a wowczas zrobicie broni. krzywd.
sobie lub kolegom, a nie napastnikom.
Naprawd. lepiej by. dobrze przygotowanym
. skomentowa. Jakub Wende
(x.com/JakubWende).
. Super, tylko .e znowu na takie przeszkolenie
trafi. najbiedniejsi i mniej zaradni
.yciowo (tak jak i na front). Bogaci i w jaki.
tam sposob uprzywilejowani wymigaj. si.
od tego obowi.zku... . pisa. Zibi Rosa
(x.com/zirrosso).
. Jak kto. chce si. szkoli., to niech
idzie do Obrony Terytorialnej czy s.u.by
zasadniczej, czasy pospolitego ruszenia
to nie XXI wiek . skomentowa. Silver
Market Fan (x.com/SilverMarketFan).
. Premier zapowiada szkolenia wojskowe
.ka.dego doros.ego m..czyzny
w Polsceh. OK, mo.e by., ale na
model szwajcarski . przekonuje Matsafi
(threads.net/@matsafi_official).
. Po szkoleniu mo.esz ubiega. si.
o zatrzymanie tej broni po spe.nieniu
pewnych obowi.zkow. Jeste.my jednym
z najbardziej rozbrojonych krajow
.wiata. Tam, gdzie cywile maj.
bro., du.o mniej ch.tnie napada si.
na takie kraje.
. Bardzo dobry pomys.! Ka.dy obywatel
musi wiedzie., .e ma nie tylko prawa,
ale i obowi.zki. Jednym z nich jest
obrona kraju, w ktorym .yje. Wszyscy
chcieliby tylko prawa, ale gdy te prawa
s. zagro.one, to m.odzi ludzie potrafi.
tylko lamentowa. i oczekiwa., a nie dzia.a..
Pa.stwo musi wymaga., ale i nagradza.
za udzia. w gotowo.ci do obrony
. pisa. Kmici. (Gazeta.pl).
. Jako m..czyzna po przeszkoleniu
wojskowym jestem przeciwny poborowi
do wojska, ale granicz.c z Rosj.
i Bia.orusi., wiem, .e jest potrzebny.
Jednak szkolenie powinno trwa. miesi.c
lub dwa, a nie dziewi... W wojsku
ogarnia si. wszystko na pocz.tku
szkolenia, a po.niej przez kilka miesi.cy
jedyne, co robisz, to uczysz si.
.cieli. .o.ko, obierasz ziemniaki oraz
latasz kapralom po wodk.... . podsumowa.
Marcin Stopka (threads.net/@
marcinsx).
. Reakcja na powszechne szkolenia
wojskowe b.dzie te. recenzj. stanu
pa.stwa. W latach 90. ucieczka przed
poborem . .been there, done thath . bra.a
si. te. z tego, .e marnowanie czasu
dla atroficznego tworu z poklejonej na
.lin. bibu.y wydawa.o si. absurdem.
Ciekawe, ile si. zmieni.o? . zastanawia.
si. Micha. Danielewski (x.com/
synczeslawa).
. (...) Skoro osoby nieheteronormatywne
s. traktowane w kraju jako obywatele/
ki drugiej kategorii, to czy to ma stanowi.
motywacj. do oddania .ycia dla Ojczyzny?
Obywatele/ki b.d. walczy. o Polsk.! Ale
Polska ma te. walczy. o nich! . grzmia.a
pos.anka Anna Maria .ukowska (x.com/
AM_Zukowska).
. Na razie powszechnego przeszkolenia
wojskowego ani dla jednej, ani dla
dwoch p.ci nie ma i pewnie jeszcze d.ugo
nie b.dzie (.atwo rzuca. has.a, trudno
je zrealizowa.). Natomiast je.li pose.
Anna Maria .ukowska naprawd. chce
rownouprawnienia, to mo.e naciska.,
.eby wyrowna. wymagania dla obu p.ci
na testach fizycznych w wojsku i s.u.bach.
Albo przynajmniej dostosowa. je
do u.rednionych mo.liwo.ci fizycznych
obu p.ci. Obecnie tak nie jest . skomentowa.
Krzysztof Bosak (x.com/krzysztofbosak).
. Panie Marsza.ku Bosak, nikt
nie kwestionuje ro.nic w umiej.tno.ciach
fizycznych kobiet i m..czyzn
(cho. to czasem tak.e indywidualna
sprawa). A szkolenia wojskowe
powinny by. obowi.zkowe zarowno
dla kobiet, jak i dla m..czyzn. Dla
ka.dego patrioty i ka.dej patriotki to
powinno by. oczywiste . odpowiedzia.a
pos.anka Katarzyna Kotula
(x.com/KotulaKat).
Zebra.: (WA)
Blogi i blagi.pl
Wszyscy pojdziemy w kamasze?
16 WOJNA ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Do ko.ca bie..cego roku do ka.dego domu w Polsce ma trafi. specjalny
poradnik na czas kryzysu. B.dzie dost.pny w j.zykach: polskim, angielskim
i ukrai.skim. Przygotuje go MSWiA wspolnie z MON i Rz.dowym Centrum
Bezpiecze.stwa. Autorzy publikacji przeanalizowali wcze.niej podobne broszury
wydane w 23 krajach, w tym w Szwecji i Norwegii. Robert Klonowski
z Ministerstwa Spraw Wewn.trznych i Administracji mowi, .e rz.dowi nie chodzi
o straszenie obywateli wojn.. . To ma by. poradnik, nie straszownik. Chodzi
o pokazanie, w sposob przyst.pny, jak radzi. sobie w sytuacjach ro.nych
zagro.e.. W.rod u.ytecznych informacji znajdziemy mi.dzy innymi wskazowki
dotycz.ce tego, jak przygotowa. si. np. na kilkudniowy brak pr.du, jakie
zapasy zgromadzi., aby moc przetrwa. w domu trzy dni, jak udziela. pierwszej
pomocy. Osobn. wersj. otrzymaj. dzieci, poradnik b.dzie dostosowany
do ich wieku.
Poradnik na czas kryzysu
Samorz.dowe media
Europejski akt o wolno.ci
mediow jest w trakcie
implementacji w Polsce. Ministerstwo
Kultury i Dziedzictwa Narodowego
prowadzi prace nad wdro.eniem rozporz.dzenia
ustanawiaj.cego wspolne
ramy dla us.ug medialnych. Poinformowa.
o tym wiceminister Maciej
Wrobel podczas posiedzenia Komisji
Kultury i .rodkow Przekazu oraz
Samorz.du Terytorialnego i Polityki
Regionalnej. Podkre.li. rol. mediow
wydawanych przez samorz.dy i zwroci.
uwag. na wp.yw publicznych pieni.dzy
przeznaczanych na kszta.t rynku
mediow lokalnych.
. Funkcjonowanie na dotychczasowych
zasadach prasy wydawanej
przez jednostki samorz.du terytorialnego
prowadzi do nierownej konkurencji
mi.dzy niezale.nymi mediami
lokalnymi a tymi, ktore korzystaj.
z samorz.dowych .rodkow publicznych.
Obecno.. mediow samorz.dowych
znacz.co utrudnia, a cz.sto
uniemo.liwia istnienie pluralistycznych,
niezale.nych mediow lokalnych. Taka
dzia.alno.. jednostek samorz.du terytorialnego
powoduje, .e spo.eczno.ci
lokalne s. pozbawione mediow,
ktore realizuj. podstawowy obowi.zek
okre. lony w art. 1 ustawy Prawo
prasowe, polegaj.cy na urzeczywistnianiu
prawa obywateli do ich rzetelnego
informowania, jawno.ci .ycia
publicznego, kontroli i krytyki prasowej
. powiedzia. wiceminister. Wyja.ni.
te., jakie s. nowe propozycje rozwi.za.
prawnych.
. Zaproponowano, aby jednostki
samorz.du terytorialnego mog.y informowa.
o swojej dzia.alno.ci w ramach
samorz.dowych biuletynow informacyjnych,
ktorych szczego.owe zasady
zostan. okre.lone w ustawie. By.
mo.e b.dzie to sugerowana zawarto..,
nie b.dzie tam publikacji o charakterze
agitacji politycznej czy reklam,
by. mo.e okre.lona zostanie cz.stotliwo..
wydawnicza. W toku prac jest
mowa o 6, a mo.e o 12 wydaniach
w ci.gu roku . wyja.ni. Maciej Wrobel.
Oczywi.cie w trakcie dyskusji podczas
komisji sejmowych pojawi.y si.
zarowno g.osy popieraj.ce proponowane
rozwi.zania, jak te. neguj.ce.
. Propozycje te wpisuj. si. w niepokoj.cy
trend nie tylko regulowania
funkcjonowania samorz.du, ale przedstawiania
go jako negatywnej jednostki
czy instytucji, ktora szkodzi spo.ecze.stwu
obywatelskiemu . podkre. li.
Tomasz Krupski, burmistrz Grodziska
Mazowieckiego.
. Media samorz.dowe s. nie tylko
narz.dziem informacyjnym, ale przede
wszystkim platform. integruj.c. mieszka.cow
woko. lokalnych inicjatyw, tradycji
i warto.ci. Dzi.ki nim mieszka.cy
s. na bie..co informowani o dzia.aniach
w.adz lokalnych, planowanych
inwestycjach czy wydarzeniach kulturalnych.
Pe.ni. te. funkcje edukacyjne
promuj.ce lokaln. histori., kultur.
i osi.gni.cia spo.eczno.ci . powiedzia.
Rafa. Rutka ze Zwi.zku Powiatow
Polskich.
. Wydawanie prasy przez samorz.d
mo.na rozwa.y. w kategoriach
nadu.ywania pozycji dominuj.cej na
rynku przede wszystkim dlatego, .e
ze wzgl.du na specyficzn. sytuacj.
finansow. samorz.dow oraz cz.ste
wykorzystywanie do tego celu pieni.dzy
publicznych mog. tego typu
pras. sprzedawa. poni.ej kosztow
produkcji, a tak.e rozdawa. j. nieodp.atnie
. zauwa.y.a Zuzanna Nowicka
z Helsi.skiej Fundacji Praw Cz.owieka.
. Wydawanie prasy samorz.dowej
narusza Konstytucj. RP. Przede
wszystkim wolno.. wypowiedzi,
poniewa. istnienie swoistej niezdrowej
konkurencji pomi.dzy pras. samorz.dow.
a niezale.n., ktora realizuje ten
cel w postaci kontroli, krytyki w.adzy
publicznej, utrudnia mo.liwo.. korzystania
z wolno.ci . to zdanie Adama
Ploszki z Amnesty International.
WOJCIECH NOMEJKO
Mikrofon ANGORY
Fot. J. Domi.ski/Reporter, M. W.odarski/Reporter (2). Collage: Katarzyna Zalepa
Ok.adki alternatywne
Fot. Wojciech Olku.nik/East News. Oprac. Katarzyna Zalepa
Rys. Tomasz Wilczkiewicz
Zalepa/ANGORA Zalepa/ANGORA Wilczkiewicz/ANGORA
ANGORA nr 11 (16 III 2025) WOJNA 17
. Czyta.em kilka pa.skich ksi..ek,
s.ucha.em wypowiedzi w mediach, przeprowadzi.em
swego czasu du.y wywiad
i zaskoczy.o mnie, .e najnowsza pana
pozycja, .Oczy szeroko otwarte. Polska
strategia na czas wojny .wiatowejh, jest
w swojej wymowie do.. antyameryka.ska.
. Swoj. my.l. intelektualn. obs.uguj. polskie
interesy, ktore s. dla mnie niezmienne.
Dlatego chc., .eby Waszyngton, Bruksela,
Berlin prowadzi.y polityk. zgodn. z nasz.
racj. stanu. Je.eli Amerykanie zmieniaj.
swoj. polityk., to mo.e si. okaza., .e nie
s.u.y ona naszym interesom. Gdy szkodzi
to Polsce, staram si. to opisywa.. Je.eli
kto. jest lojalny wobec swojego kraju, to
nie mo.e mie. na sta.e pogl.dow proameryka.skich,
proeuropejskich czy proukrai.skich.
One musz. by. zmienne w zale.no.ci
od interesow Polski.
. Niestety, wi.kszo.. naszej klasy
politycznej to politycy zwi.zani z opcj.
proniemieck., proameryka.sk. albo
nadal prorosyjsk..
. To prawda. Ale ja nie mam klientelistycznego
podej.cia do .ywotnych spraw
polskich. Kieruj. si. tylko polsk. racj. stanu,
a dwa najwa.niejsze, fundamentalne
interesy Rzeczpospolitej to trzymanie Rosji
poza systemem europejskim i wyj.cie Polski
z peryferyjno.ci.
. Ameryka od czasow pierwszej prezydentury
Trumpa przygotowuje si.
do konfrontacji z Chinami. Teraz ten
proces bardzo przyspieszy.. Czy dojdzie
do kinetycznej, czyli militarnej wojny
ameryka.sko-chi.skiej?
. Jeste.my na dobrej drodze do takiej wojny,
je.eli Amerykanie b.d. post.powali tak
jak teraz i podporz.dkuj. sobie ekonomicznie
i strategicznie Europ..
. Ale sam pan mowi. swego czasu, .e
gdy Stany Zjednoczone tego nie zrobi.,
to mog. przegra. wy.cig gospodarczy
z Chinami. Wi.c nie maj. wyj.cia.
. Mog. odpu.ci. i unikn.. wojny.
. Ale tak nie post.puj. supermocarstwa,
gdy. takie odpuszczenie b.dzie
oznacza.o, .e .wiatowym hegemonem
numer jeden b.d. Chiny.
. To nieprawda. Odpuszczenie b.dzie
oznacza.o, .e powstanie koncert mocarstw.
Amerykanie nie b.d. ju. hegemonem, ale
pozostan. bardzo silnym mocarstwem na
zachodniej po.kuli, ktore po okresie zbiednienia
b.dzie mog.o zapewni. swojemu spo.ecze.stwu
dostatek. Chiny nigdy nie b.d.
.wiatowym hegemonem, bo w Eurazji jest
woko. Chin za du.o wielkich pa.stw, a nawet
mocarstw. Ale b.d. sercem systemu globalnej
zmiany towarowej.
. Koncepcja koncertu mocarstw
. uk.adu, ktory po kongresie wiede.skim
w 1815 r. zawar.y Wielka Brytania, Rosja,
Prusy i Austria . zapewni.o Europie pokoj
na po. wieku. Ale w .adnym razie nie by.o
to korzystne dla Polski, ktorej wowczas
nie by.o na mapie Europy.
. Nawet je.eli Amerykanie wygraj. wojn.
systemow., to i tak ju. nigdy nie b.d. mieli
.wiatowego prymatu, nie b.d. hegemonem.
Po pierwsze dlatego, .e za takie ewentualne
zwyci.stwo zap.ac. ogromn. cen.. Po
drugie, b.d. pami.ta., .e poprzedni system
doprowadzi. Ameryk. na skraj wojny.
Stany Zjednoczone ju. nie s. w stanie broni.
status quo.
. W swojej ksi..ce pisze pan, .e przysz.e
wojny mi.dzy mocarstwami, w przeciwie.stwie
do drugiej wojny .wiatowej,
nie zako.cz. si. pokojem po bezwarunkowej
kapitulacji jednej ze stron ze
wzgl.du na posiadanie przez walcz.cych
broni atomowej. Czy to znaczy, .e
ewentualna wojna ameryka.sko-chi.ska
b.dzie ograniczona do cz..ci Pacyfiku?
. Przewidywanych jest kilka wersji tej wojny,
w zale.no.ci od ustawienia strategicznego.
Ta najbardziej prawdopodobna zapewne
powinna by. ograniczona do obszaru woko.
Tajwanu i b.dzie trwa.a przez krotki czas.
. Pan uwa.a, .e to pierwsze starcie
Ameryka przegra.
. Je.eli to b.dzie wojna woko. Tajwanu,
Ameryka nie ma szans na zwyci.stwo.
. A Tajwan ma szanse si. obroni.
przed ewentualn. inwazj.?
. Moim zdaniem Chiny nie dokonaj. inwazji
na Tajwan, gdy. by.aby to z wojskowego
punktu widzenia bardzo trudna operacja,
ktor. Pekin mog.by przegra.. Dlatego bardziej
prawdopodobne jest powtorzenie scenariusza
z 1962 r., z kryzysu kuba.skiego.
Wowczas ameryka.skie okr.ty zablokowa.y
wysp., uniemo.liwiaj.c Zwi.zkowi Radzieckiemu
dostarczenie rakiet, ktore z terenu
Kuby mia.y by. wymierzone w Stany Zjednoczone.
Teraz sytuacja by.aby odwrotna.
Chiny s. znacznie bli.ej Tajwanu ni. USA
(Tajwan od Chin kontynentalnych dzieli zaledwie
160 km . przyp. autora) i maj. ogromn.
przewag. liczebn.. Flota ameryka.ska mo.e
wi.c nie by. w stanie prze.ama. takiej blokady
i wowczas Waszyngton odpu.ci. Wywo.a.oby
to ogromne reperkusje, bo Chi.czycy
udowodniliby, .e Amerykanie nie s. w stanie
przyj.. z pomoc. swoim sojusznikom.
Ta utrata wiarygodno.ci podkopa.aby pozycj.
USA jako .wiatowego hegemona. Mog.oby
to spowodowa. p.kni.cie ca.ego systemu
.wiatowego handlu opartego na dolarze.
. Swego czasu prezydent Duda by.
przyjmowany w Pekinie jak krol. Chi.czycy
wyra.nie puszczali oko do Polski,
ale nasz rz.d nie odwzajemnia.
tych wyrazow sympatii. Byli.my najwierniejszym
z wiernych sojusznikow
Ameryki nawet wowczas, gdy pozwalaj.c
na doko.czenie Nord Stream 2,
prezydent Biden zgodzi. si., .eby Polska
znalaz.a si. w niemieckiej strefie
wp.ywow.
. Z jednej strony nasze owczesne w.adze
ba.y si. Amerykanow. Z drugiej . patrzyli.my
na Chiny przez pryzmat ideologii. Skoro s.
komunistami, to musz. by. gorsi. Poza tym
nasze polityczne elity mia.y i chyba maj.
przekonanie, .e w konfrontacji USA z Chinami
Amerykanie wygraj.. Nie zak.adaj., .e
mog. przegra..
. Mowi. pan o konieczno.ci trzymania
Rosji poza systemem europejskim, ale
jak to mo.na zrobi.?
. Gdyby Ukraina wygra.a wojn., a na
pocz.tku by.o to mo.liwe, wowczas istnia.a
taka mo.liwo... Nasze po.o.enie sprawia,
.e jest to bardzo trudne zadanie, ale w pewnych
sprzyjaj.cych warunkach realne. I dlatego
napisa.em t. ksi..k..
. Czy Unia, obok USA, Chin i Rosji,
mo.e sta. si. czwart. si.. polityczno-
-militarn.?
. Mo.e, ale musi mie. odpowiednich przywodcow
i zacz.. konsolidowa. swoje si.y.
Na razie to tylko teoria.
. Ale nie ma pan chyba na my.li armii
europejskiej, o ktorej pa.ski kolega
Marek Budzisz mowi, .e to mrzonka.
. Te. tak uwa.am. Mo.na mie. odpowiedni
potencja., ale nie umie. go wykorzysta.
i tak w.a.nie jest w Unii.
. Gdyby jednak nast.pi. cud i zjednoczona
Unia mia.a w.asn. armi. europejsk.,
to by.aby to troch. rozszerzona
wersja koncepcji Mitteleuropy, ktor.
w po.owie XIX wieku stworzy. austriacki
premier ksi... Felix zu Schwarzenberg,
a ktor. usi.uj. zrealizowa. Niemcy
kosztem mniejszych narodow od 110 lat.
. Dlatego pod wzgl.dem obronno.ci Polska
powinna wspo.dzia.a. przede wszystkim
z pa.stwami, ktore maj. realne wojsko
i zagro.enia podobne do naszego. Nie trzeba
by. teoretykiem wojskowo.ci. Wystarczy
spojrze. na map., .eby wiedzie., .e takimi
partnerami Polski powinny by.: Szwecja, Finlandia,
Ukraina i Turcja. .aden z tych krajow
nie chce, .eby Rosja wygra.a wojn.. Ich si.y
razem z nami wystarczy.yby w razie konwencjonalnej
wojny do powstrzymania Rosji. Te
kraje maj. nie tylko realne wojsko, ale realny
i silny przemys. wojskowy, w przeciwie.stwie
do Niemiec i Francji. Nie wiem, dlaczego
nasi politycy od dekad patrz. na map.
tylko rownole.nikowo. Nawet pan, zadaj.c
to pytanie, ma kalk. my.low., .e Europa to
Francja, Niemcy i Wielka Brytania.
. Sojusz z odleg.. Turcj., ktora ma
swoje interesy na Bliskim Wschodzie,
a nawet w po.nocnej Afryce, mo.e wyda.
si. do.. egzotyczny.
. Turcja prowadzi agresywn. polityk.
antyrosyjsk.. Na Kaukazie to dzi.ki jej
wsparciu Azerbejd.an wygra. wojn. z popieran.
przez Rosj. Armeni.. Tak.e w Syrii
dochodzi.o do proby si. mi.dzy Turcj.
a Rosj. (w 2015 r. Turcy zestrzelili rosyjski
samolot . przyp. autora). Turcja sprzeciwia
si. zagarni.ciu przez Rosj. Krymu, Donbasu,
nie mowi.c o reszcie Ukrainy, bo nie chce
dopu.ci. do dominacji Rosji nad Morzem
Czarnym. Ma jedn. z najwi.kszych armii na
.wiecie (750 tys., w tym 380 tys. rezerwistow
. przyp. autora), a Ukraina ma nie tylko najwi.ksz.
armi. w Europie (nie licz.c Rosji),
ale i najlepsz..
. Niektorzy polscy politycy, i to ze
wszystkich ugrupowa., w kuluarowych
rozmowach mowi., .e za silna Ukraina
mo.e by. niebezpieczna dla Polski. Dlatego
nie przejmuj. si. utrat. przez Kijow
jednej pi.tej terytorium.
. Takie pogl.dy dowodz. absolutnej g.upoty.
Mam wra.enie, .e niektorzy nasi politycy
uwa.aj., .e skoro sami nie potrafili ukara.
Ukrainy za eksport p.odow rolnych i nierozwi.zan.
kwesti. pochowkow na Wo.yniu,
to ciesz. si., .e Ukrain. ukarze Rosja.
Jak d.ugo Ukraina nie b.dzie silniejsza od
Rosji, tak d.ugo b.dzie naszym sojusznikiem.
Jestem Polakiem . wi.c mam obowi.zki polskie(*)
Rozmowa z JACKIEM BARTOSIAKIEM, adwokatem, w.a.cicielem i za.o.ycielem think tanku
Strategy & Future, ekspertem w dziedzinie geopolityki i geostrategii
Fot. Wojciech Stro.yk/Reporter
18
18 WOJNA ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Dopiero jak przegoni Rosj., b.d. si. martwi.,
co zrobi. z Ukrain.. Na razie martwi.
si., co zrobi. z Rosj.. Osobiste sympatie czy
antypatie naszych politykow wobec Ukrai.cow
nie mog. mie. wp.ywu na polsk. racj.
stanu. Ukraina z siln. armi. daje szanse
na powstrzymanie Rosji. Gdyby zabrak.o
ich 100 brygad, a Amerykanie nie przyszliby
Europie z pomoc., to 200 brygad rosyjskich
b.dzie mog.o do woli hasa. sobie po
wschodniej flance NATO.
. W swojej ksi..ce stawia pan tez., .e
w d.u.szej perspektywie Polska powinna
mie. w.asn. bro. atomow. jako polis.
bezpiecze.stwa. Nim to jednak b.dzie
mo.liwe, trzeba rozwija. nasz przemys.,
energetyk. atomow., instytuty naukowo-
badawcze, tak .eby . gdyby Amerykanie
wycofali si. z Europy . w szybkim
tempie zbudowa. w.asn. si.. nuklearn.,
jak zrobi.y to Izrael oraz Pakistan.
Przy obecnym potencjale tak.e Japonia
i Korea Po.udniowa bardzo szybko by.yby
w stanie do..czy. do grupy pa.stw
dysponuj.cych broni. atomow..
. W ksi..ce opisuj., .e jest to mo.liwe
tylko w jednym dyskusyjnym i ma.o prawdopodobnym
scenariuszu, zw.aszcza .e
mamy traktat o nieproliferacji. Wspomniane
przez pana Izrael i Pakistan zbudowa.y
swoj atomowy arsena. pod krysz. (ochron.
. przyp. autora) ameryka.sk.. Stany Zjednoczone
zamkn..y oczy i udawa.y, .e o niczym
nie wiedz.. Nie przeszkadza.y Pakistanowi
i Izraelowi w budowie broni atomowej.
. Moim zdaniem nie jest to scenariusz
tak bardzo nieprawdopodobny. W Strategy
& Future opracowali.cie koncepcj.
armii nowego wzoru. By.aby ona
w stanie powstrzyma. rosyjsk. agresj.,
czy jednak lepiej spisa.aby si. wi.ksza,
licz.ca 300 tysi.cy .o.nierzy armia,
jak. chcia. zbudowa. PiS?
. Koncepcja armii nowego wzoru powsta.a
we wspo.pracy z polskimi genera.ami. Mia.a
ona powstrzyma. Rosjan przez dwa tygodnie,
gdyby po pokonaniu Ukrainy wjechali
do Polski. Ta koncepcja sprawdzi.a si. na
polach Ukrainy. Ci genera.owie, ktorzy nas
krytykowali, niech si. lepiej wezm. do reformy
wojska polskiego, udronowienia, bo ich
brygada nie wytrzyma.aby w starciu z ukrai.sk.
brygad. dwoch dni.
. Wiele kontrowersji wywo.a.a kwestia,
czy w czasach rz.dow Platformy
nasza armia rzeczywi.cie mia.a broni.
si. na linii Wis.y, czy te. mia.a to by. jedna
z ostatnich linii obrony. Ale po 1989 r.
nie s.ysza.em, aby nasi decydenci zak.adali,
.eby walk. z ewentualn. agresj. ze
wschodu prowadzi. nie na naszym, ale
na terytorium agresora.
. Tak by. powinno, ale do tego potrzeba
mie. odpowiednie zdolno.ci, kompetentnych
decydentow politycznych i nowoczes ne wojsko,
ktore umie dzia.a. w ramach tzw. aktywnej
wysuni.tej obrony. Ale dzi. nie mamy
takich mo.liwo.ci.
KRZYSZTOF RO.YCKI
(*) Roman Dmowski
Fragment ksi..ki
W roku 2018 wybuch.a wojna .wiatowa
(...). Okre.lenie .wybuch.ah nie
jest najbardziej fortunne i precyzyjne,
bo mo.e lepiej b.dzie powiedzie.
.rozpocz..a si.h. Poniewa. rozpocz..a
si. wojna systemowa, zmieniaj.ca
zasady, na jakich dzia.a .wiat.
Tak. wojn. nazywamy wojn. systemow.
w.a.nie dlatego, .e zmienia
system, w jakim .yjemy. W toku
tej wojny zostan. ustalone nowe
regu.y. To one decyduj. o warunkach
wymiany mi.dzy narodami
i o zasadach wszelkiej wspo.pracy,
czyli w istocie o takim, a nie innym
podziale pracy i rozdziale jej owocow.
Taka jest natura .wiata: to duzi, a na
pewno bardzo duzi i pot..ni ustalaj.
zasady gry mi.dzynarodowej, a mniejsi
musz. za tymi regu.ami pod..a. i si.
dostosowywa.. Gorzej, gdy ci pot..ni
nie mog. si. mi.dzy sob. porozumie.
i zaczynaj. szuka. wzgl.dem siebie
przewag, ktore pozwol. im wybi. si.
ponad innych. Pocz.tkowo dzieje si.
to niemal niezauwa.alnie, lecz potem
. ju. z otwart. przy.bic., i to w licznych
dziedzinach, w ramach zaz.biaj.cych
si. relacji mi.dzy pa.stwami, przede
wszystkim dotycz.cych produktywno.ci
i bezpiecze.stwa. Obie te dziedziny
s. ze sob. wprost powi.zane (...).
Gdy wielcy tego .wiata w sposob jawny
nie pozostaj. zgodni co do tego, jak
mo.na ze sob. wspo.pracowa., wtedy
mamy w.a.nie systemowy konflikt (...).
G.own. osi. obecnej konfrontacji jest
walka Stanow Zjednoczonych i Chin
o to, kto ma przewag. w produktywno.ci
i w rynkach zbytu oraz wynikaj.cej
z tego mar.y, czyli ostatecznie o to, kto
ma w swoim r.ku commanding power of
capital . jak si. mowi w .wiecie anglosaskim
. czyli kto ma w.adz. nad pieni.dzem
i kszta.towaniem stosunkow
kapita.owych w .wiecie, co niesie za
sob. w.adz. polityczn.. Reszta .wiata
trz.sie si. w posadach, probuj.c dostosowa.
si. do kolejnych ods.on systemowej
rywalizacji dwoch najwa.niejszych
gospodarek i pa.stw tworz.cych
woko. siebie swoiste pola grawitacyjne
oddzia.uj.ce na innych. Kiedy to starcie
si. zako.czy, wraz z pomrukami temu
towarzysz.cymi, nast.pi okres pokoju
na zasadach zwyci.zcy (...).
***
(...) W trakcie trwaj.cej wojny systemowej
Polska nieb.d.ca mocarstwem
winna pami.ta., .e o ile wojna systemowa
mi.dzy wielkimi tego .wiata
ze swojej natury dotyczy bardziej
tego, .e .co. im w bankach nie sztymujeh,
ni. czegokolwiek innego, to mo.e
sprowadzi. na pa.stwa ma.e i .rednie
(zw.aszcza po.o.one w tak wra.liwym
geopolitycznie miejscu jak Polska) za.amanie
bezpiecze.stwa, ktore prowadzi
do konieczno.ci obrony zagro.onej
ojczyzny. Dlatego Polska winna si.
kierowa. jedynie s w o i m interesem,
bo ka.dy niejasno okre.lony . w i a t
o w y interes jest miazmatem, ideologiczn.
po.ywk. i narracj., ktore mog.
s.u.y. Polsce w okre.lonym scenariuszu
albo z kolei w ogole Polsce nie
s.u.y.. Wszystko zale.y od tego, czy
w danym momencie ten.e interes .wiatowy
tudzie. interesy naszych sojusznikow
w NATO, a nawet interesy bliskich
partnerow w Unii Europejskiej,
obs.uguj. dwa g.owne za.o.enia wielkiej
strategii Rzeczypospolitej. Uwa.am,
.e umiej.tne i nieust.pliwe trzymanie
si. tych dwoch za.o.e. wielkiej strategii
wyznaczy. powinno polskim elitom
drog. przez wojn. systemow.. Nie dajmy
si. omami. gornolotnymi has.ami
wspolnej cywilizacji, solidarno.ci europejskiej
itd. Trzymajmy si. dwoch zasad
wielkiej strategii Rzeczypospolitej, ktore
s. niezmienne od kilkuset lat.
Pierwsza zasada jest nast.puj.ca:
rozwoj i bezpiecze.stwo Polski
s. mo.liwe, je.li na ka.dy mo.liwy
sposob utrzymujemy Rosj. poza systemem
europejskim. Czyli Rosja nie
ma takiego wp.ywu na sprawy europejskie,
ktory ogranicza.by podmiotowo..
i decyzyjno.. pa.stwa polskiego.
Specjalnie nie u.ywam s.owa .niepodleg.o..h,
gdy. uwa.am, .e niepodleg.o..
jest zjawiskiem wzgl.dnym . zarowno
w .yciu pa.stw, jak i ludzi. Mo.na
samemu odda. spor. cz... tradycyjnie
postrzeganej niepodleg.o.ci, je.li s.u.y
to rozwojowi kraju i spo.ecze.stwa
(jak nasze przyst.pienie do Unii Europejskiej
w 2004 roku) oraz spot.gowaniu
jego bezpiecze.stwa (wst.pienie
do NATO w 1999 roku i przyj.cie ameryka.skich
gwarancji nuklearnych). Samo
s.owo jest wy.wiechtane, bo nie chodzi
o jak.. abstrakcyjn. niepodleg.o.., lecz
o posiadanie przez Polsk. mo.liwie szerokiej
gamy opcji rozwojowych i mechanizmow
zapewniaj.cych bezpiecze.stwo
oraz, co wa.ne, o mo.liwie najdalej
id.c. samodzielno.. w ich wyborze. To
jest w istocie realna niepodleg.o.., ktor.
inne pa.stwa w zale.no.ci od czasu
i okoliczno.ci mog. chcie. nam ograniczy.
dla swoich celow i interesow rozwojowych
oraz zwi.kszenia w.asnego
bezpiecze.stwa. Dotyczy.o i dotyczy
to autorytarnej, carskiej, bolszewickiej
czy w przysz.o.ci chocia.by demokratycznej
albo ka.dej innej Rosji, bowiem
demokratyczn. Rosj. chcia.oby widzie.
zbyt wielu na Zachodzie, ze szkod. dla
interesow polskich. Taka Rosja rownie.
b.dzie chcia.a podporz.dkowa.
interesy polskie swoim w.asnym. Ka.de
pa.stwo niezale.nie od ustroju d..y
do zwi.kszenia swojej pot.gi, by mie.
wi.ksz. sprawczo.. w systemie mi.dzynarodowym
i dzi.ki temu sprawniej
obs.ugiwa. swoje subiektywnie postrzegane
poczucie bezpiecze.stwa. Geografia
i los postawi.y nas w tym miejscu
.wiata, jako s.siada Rosji, w kluczowym
dla historii .wiata mi.dzymorzu
ba.tycko-czarnomorskim, ktore, niestety,
w obecnej dobie decyduje o stabilno.ci
rownowagi mi.dzy mocarstwami
w Eurazji.
Dlatego konflikt interesow geopolitycznych
Polski z Rosj. jest nieusuwalny
i niezale.ny od ustroju. Mo.e by.
tylko wy..cznie mitygowany w swoich
konfliktowych symptomach zmiennymi
w czasie pot.gami Polski i Rosji, gdy
ktore. z tych pa.stw osi.ga znacz.c.
przewag. geopolityczn. nad drugim,
samodzielnie lub dzi.ki konstelacjom
sojuszniczym Polski wobec Rosji,
daj.c nam przestrze. rozwojow., czego
do.wiadczyli.my po rozpadzie Zwi.zku
Sowieckiego w 1991 roku.
Druga zasada wielkiej strategii
Rzeczypospolitej to eliminacja naszego
zapo.nienia spo.ecznego i ekonomicznego
wobec bardziej rozwini.tych
pa.stw zachodniej Europy, czyli ostateczne
po.egnanie peryferyjno.ci Polski
w .wiatowym i europejskim gmachu
kapitalizmu. Oznacza to zmian.
miejsca w europejskim podziale mar.y
z pracy ludzi na Starym Kontynencie.
Taka zmiana to nie lada wyczyn. Kiedy.
to zapo.nienie nazywano bardziej tradycyjnie
zjawiskiem dualizmu na .abie
i straszono nim licealistow zainteresowanych
histori. w polskiej szkole, ktorzy
nie znali jeszcze .ycia i pracy z w.asnego
do.wiadczenia, ale zapami.tali
na zawsze, .e dualizm na .abie sprowadzi.
na Polsk. kolejne katastrofy i kolejne
fale emigracyjne, ugruntowuj.c kompleksy
wobec Zachodu.
To s. nasze dwa g.owne cele w wojnie
systemowej. Pozornie odr.bne,
zaskakuj.co zaz.biaj. si. i wpisuj. tym
samym w k.opotliwe po.o.enie naszego
kraju mi.dzy Rosj. a Niemcami. Polska
ogranicza sprawczo.. obu tych pa.stw
w systemie mi.dzynarodowym samym
swoim istnieniem. Realizacja obu tych
zasad jednocze.nie jest i b.dzie bardzo
trudna. Niemniej jednak obecna wojna
systemowa stanowi dobr. sposobno..,
by sprobowa.. Zreszt. nie mamy innego
wyboru. I tak musimy i.. dzielnie t.
drog.... (...).
JACEK
BARTOSIAK
.OCZY SZEROKO OTWARTE.
POLSKA STRATEGIA NA
CZAS WOJNY .WIATOWEJh,
WYDAWNICTWO LITERACKIE,
Krakow 2025. Cena 69 z..
Zmieniaj. si. zasady, na jakich dzia.a .wiat
Polska strategia na czas wojny .wiatowej
Jestem Polakiem...
17
ANGORA nr 11 (16 III 2025) CZY JESTE.MY BEZPIECZNI? 19
Polskie bezpiecze.stwo, czyli
mowi.c wprost to, .e Rosja nas nie zaatakuje,
jest wypadkow. trzech czynnikow:
w.asnej si.y i zdolno.ci wojskowych, ktore
Rosjanie lekcewa.., gwarancji USA, ktore
dotychczas Rosjanie traktowali absolutnie
serio, oraz zaanga.owania rosyjskiej
armii w Ukrainie.
Te trzy czynniki decyduj. o tym, .e Rosja
Polski nie atakuje. To jest esencja polskiej racji
stanu, zrozumia.ej, przynajmniej do niedawna,
nawet dla skonfliktowanych politykow z PO i PiS.
Mo.na naszkicowa. dwie osie czasu. Pierwsza
to o. wojny, przybli.aj.ca nas do zagro.enia.
Jest na niej naniesione wycofywanie si. USA
z Europy, z nieznanym jeszcze punktem ko.cowym,
gdy ameryka.skie gwarancje bezpiecze.stwa
de facto lub de iure przestan. obowi.zywa..
Jest na niej odbudowa zasobow Rosji,
ktora odtworzy w pewnym momencie potencja.
niezb.dny do przeprowadzenia kolejnej .specjalnej
operacjih. W bardzo okre.lonym, cho.
nieznanym nam punkcie w przysz.o.ci zarowno
ameryka.ska obecno.., jak i rosyjska s.abo..
przestan. nas chroni..
Druga o. to o. pokoju, zale.na w wielu
wymiarach od osi wojny. Na ktorej Polska
i jej europejscy sojusznicy .cigaj. si. z czasem
w celu uzyskania zdolno.ci do aktywnej
obrony w.asnego terytorium i to bez istotnego
wsparcia ameryka.skiego sojusznika. Na tej
osi znajduje si. wiele znakow zapytania. Jakie
si.y b.d. realnie potrzebne? To w du.ej mierze
zale.y od tego, w jakim czasie Rosja odbuduje
czy nawet rozbuduje swoj potencja.. Czy
mowimy o zdolno.ciach samej Polski i innych
krajow w bezpo.rednim s.siedztwie Rosji, czy
te. ca.ego kontynentu? Tu s. dzia.ania, ktore
mo.emy podejmowa. samodzielnie, jak rownie.
z sojusznikami w ramach NATO i Unii. Na
t. o. mamy realny wp.yw. Na osi wojny czas
p.dzi. Trump dokona. tu radykalnego przyspieszenia.
Jakby wcisn.. przycisk fast forward. Na
osi pokoju czas p.ynie niespiesznie. Jakby nie
w paradygmacie realnego zagro.enia wojennego,
ale politycznych dyskusji i ogranicze.
instytucjonalnych.
Artyku. 5
Trwaj.ce rozmowy o pokoju w Ukrainie mi.dzy
Moskw. i Waszyngtonem gro.. Polsce
usuni.ciem obiektywnych przes.anek, ktore
uniemo.liwiaj. powa.ny atak ze strony Rosji.
Otwarcie nowego frontu w trakcie trwaj.cej
wojny, bez zarz.dzenia generalnej mobilizacji,
oznacza.oby dla Rosjan poniesienie powa.nych
strat i utracenie cz..ci lub ca.o.ci zagrabionych
ziem ukrai.skich. Generalna mobilizacja
jest oczywi.cie mo.liwa, ale je.li NATO
w pe.ni si. zaanga.uje, wowczas Rosja przegra
wojn., a Putin straci w.adz.. I by. mo.e .ycie.
Dopoki Ukraina jest w stanie prowadzi.
dzia.ania defensywne, dla Polski jest to lepsza
alternatywa ni. zawieszenie broni z odbudowuj.c.
si. Rosj. i bezbronn., s.abn.c. Ukrain..
Lepiej dla nas, .eby nie drenowa. w.asnych
zasobow, ale Polsce nadal op.aca si. Ukrain.
wspiera., nawet je.li inne pa.stwa si. wzbraniaj..
Lepiej gdy wojna trwa na cudzym terytorium
ni. na naszym.
Ci, ktorzy staraj. si. Ukrain. os.abi. i przyspieszy.
jej kapitulacj., dzia.aj. wbrew polskim
interesom. Zawieszenie broni, ale z powa.nymi
si.ami ukrai.skimi, gotowymi na wypadek
eskalacji konfliktu do odzyskania utraconych
terytoriow, oznacza, .e Rosja ma ograniczone
mo.liwo.ci oddzia.ywania wojskowego na
kraje natowskie. Gdyby Rosja podj..a atak na
Polsk. lub inny kraj NATO, Ukraina mo.e (cho.
nie musi, je.li nie podpiszemy z ni. stosownego
traktatu) uderzy. na Rosj., w celu odzyskania
utraconych terytoriow. Putin o tym wie,
dlatego chce zabezpieczy. si. przed podobn.
ewentualno.ci. w narzuconym Ukrainie pokoju,
gdzie nie tylko pozbawi j. wojska, ale rownie.
suwerennej w.adzy politycznej w wyborach,
ktore Rosja b.dzie stara.a si. zmanipulowa. na
swoj. korzy...
Zawieszenie broni nie mo.e rowna. si. kapitulacji.
Politycznie i moralnie kl.ska Ukrainy by.aby
dewastuj.ca dla kraju, ktory tyle po.wi.ci.,
.eby obroni. suwerenno... Trudno przewidzie.
konsekwencje decyzji, ktore zosta.yby przyj.te
w kategoriach dyktatu, drugiej Ja.ty. Destabilizacja
Ukrainy, w ktorej dost.p do broni jest
powszechny, z jednoczesnymi hybrydowymi
dzia.aniami Rosji by.yby potencjalnie tragiczne
w skutkach, rownie. dla jej s.siadow.
Polska domaga.a si. potwierdzania 5 artyku.u
NATO od kolejnych prezydentow USA, jak
rownie. wys.ania znacz.cych si. ameryka.skich
do Polski, w imi. znanego stwierdzenia
przypisywanego Churchillowi, .e .wszystko,
czego potrzebuj. dla zapewnienia bezpiecze.stwa
Europie, to jeden ameryka.ski .o.nierz,
najlepiej martwyh. Oczywi.cie deklaracje ameryka.skich
prezydentow s. wa.ne, bo oznaczaj.,
.e gotowi s. ponie.. pewien polityczny koszt
zwi.zany z takim stanowiskiem w imi. relacji
z Polsk.. Nie nale.y jednak ich mitologizowa..
Najwi.ksz. si.. artyku.u pi.tego jest wiara
w jego obowi.zywanie. Dopoki wrogowie NATO
s. przekonani, .e USA z ca.. pot.g. stan.
w obronie Europejczykow, dopoty sojusznicy
USA s. bezpieczni. W momencie gdy Trump
i jego otoczenie pytaj.: A co z tego b.dziemy
mieli? Gdy mowi. o potrzebie wycofania si.
z Europy, i o tym, .e Unia Europejska stwarza
zagro.enie dla interesow USA, ca.a ta kalkulacja
przestaje obowi.zywa..
Ka.dy, kto podwa.a zobowi.zania USA
wobec Europy i os.abia prewencyjn. si.. artyku.u
pi.tego, dzia.a wbrew polskim interesom.
Kupowanie czasu
Na o. wojny wp.yw mamy ograniczony. Mo.emy
w naszym otoczeniu pewne procesy spowalnia.,
ale nie ca.kowicie powstrzyma.. To, co
robi. mo.emy, to odsuwa. konflikt intensyfikacj.
dzia.a. na osi pokoju.
To zbrojenia, ale te. dzia.ania poza aren.
czysto wojskow.: tworzenie infrastruktury
podwojnego zastosowania, adaptacja budynkow
mieszkalnych i biurowych, przygotowanie
infrastruktury krytycznej. Kluczem jest wspo.praca
i w.a.ciwe zachowanie ludno.ci cywilnej.
Wojn. prowadz., wygrywaj. i przegrywaj. spo.ecze.stwa.
Potrzebna s. odpowiedzialno..,
dyscyplina i hart ducha. Poczucie, .e ka.dy jest
na w.a.ciwym miejscu i wykonuje swoje zadania:
jak Brytyjczycy w Battle of Britain w 1940
roku. Czy nad Wis.., przy powszechnej pogardzie
dla procedur i przekonaniu, .e .pa.stwo
nie dzia.ah, w razie powa.nego kryzysu tradycyjnie
posi.kowa. b.dziemy si. improwizacj.
i heroicznymi czynami? Jak wiemy z historii, to
nie zawsze wystarcza.
Ale sama Polska to za ma.o. Niezb.dne jest
przyspieszenie zbroje. i integracji pod k.tem
wspolnego odpierania zagro.e. w ca.ej Europie,
nie tylko w Unii, ale rownie. z europejskimi
cz.onkami NATO, takimi jak Wielka Brytania
czy Norwegia. By. mo.e nadszed. czas powrotu
do idei Planu Plevena i Europejskiej Unii Obronnej
sprzed 75 lat. Nie tyle wspolnej europejskiej
armii, co unii krajow traktuj.cych powa.nie
zagro.enie rosyjskie i gotowych do bliskiej
wspo.pracy i solidarno.ci, integracji przemys.ow
zbrojeniowych, energetyki, ale te. post.puj.cej
integracji politycznej.
Je.li chcemy w szybkim tempie uzyska. efekty,
musimy jednoczy. dzia.ania na rzecz wspolnej
obrony. Ale to nie jest kwestia tylko techniczna
czy prawna. To fundamentalna zmiana
w porz.dku europejskim, gdy cz... zaufania
dotycz.cego naszej obrony opiera. b.dziemy
na wspo.pracy z innymi krajami. Dlatego
niezb.dna jest rownie. daleko id.ca integracja
polityczna.
Ci, ktorzy oddalaj. nas od Europy, i ci, ktorzy
oddalaj. Europ. od integracji obliczonej na
odparcie Rosji, dzia.aj. wbrew polskiemu interesowi
narodowemu.
Czas jest wa.nym czynnikiem w geostrategicznej
kalkulacji i nie nale.y go lekcewa.y..
Putin mo.e umrze., ceny ropy mog. spa..,
rosyjska gospodarka mo.e wpa.. w powa.ne
tarapaty i przede wszystkim Polska i jej europejscy
sojusznicy b.d. za kilka lat . miejmy
nadziej. . du.o lepiej przygotowani do samodzielnego
odstraszania, a w razie czego odparcia,
rosyjskiej inwazji.
Dlatego kupowanie sobie czasu przez Polsk.
jest dzi. absolutnie kluczowe.
LESZEK JA.D.EWSKI
Redaktor naczelny Liberte!, wspo.tworca
Igrzysk Wolno.ci w .odzi
Dzia.ania Donalda Trumpa wzmagaj. informacyjny chaos i wywo.uj. sprzeczne oceny.
Nie wiadomo, kto jest sojusznikiem, a kto zdrajc., komu ufa., a kogo si. ba. O. pokoju, o. wojny
O G . O S Z E N I E
20 CYNIZM CZY PRAGMATYZM? ANGORA nr 11 (16 III 2025)
(5 III)
Obecny impas w sprawie
konfliktu ukrai.sko-
-rosyjskiego jest, wbrew
pozorom, bardzo korzystny
dla Polski. Z trzech
co najmniej powodow.
Po pierwsze . i by. mo.e szokuj.ce
. rych.e zawarcie pokoju wcale
nie musi by. dla nas dobre. Przecie.
ka.dego dnia na froncie gin. .o.nierze
Putina. Ka.dy zabity przez Ukrai.cow
rosyjski so.dat jest tym so.datem,
ktory ju. nigdy nie zaatakuje Polski.
Jakkolwiek cynicznie to brzmi, ka.dego
dnia armia rosyjska staje si. s.absza,
co znaczy, .e jest mniej gotowa
do naruszenia naszych granic. Wed.ug
ostro.nych szacunkow w ci.gu trzech
lat zgin..o na froncie oko.o 200 tysi.cy
rosyjskich .o.nierzy. Z punktu widzenia
interesow Polski to bardzo dobra wiadomo...
Po co zatem zamyka. proces,
ktory jest dla nas korzystny? Niech .o.nierze
Putina gin. nadal.
Rosja uwik.ana w nieko.cz.cy
si. konflikt zbrojny z Ukrain. jest
z naszego punktu widzenia lepsza
Co wi.cej, dzia.ania wojenne skutkuj.
nie tylko .mierci. Rosjan, ale tak.e
ich okaleczaniem. Ju. kilkaset tysi.cy
z nich wroci.o do domow jako inwalidzi
wojenni. To tak.e bardzo dobra wiadomo..
dla nas. Ci ludzie s. obci..eniem
dla Federacji Rosyjskiej, bowiem
musi ona na nich wydawa. pieni.dze,
leczy. ich, zapewnia. minimalne
przynajmniej .wiadczenia socjalne.
W dodatku ci ludzie mog. demoralizowa.
spo.ecze.stwo rosyjskie i wprowadza.
w nim ferment oraz wzmacnia.
nastroje antykremlowskie. Pozwolmy
rosn.. liczbowo tej grupie spo.ecznej.
Ju. za chwil. prawie 1 procent doros.ej
populacji Federacji Rosyjskiej (czyli
oko.o 2 procent wszystkich rosyjskich
m..czyzn) b.dzie albo martwy, albo
raniony, co na pewno nie czyni jej silniejsz..
Wreszcie, Rosja obj.ta sankcjami,
z zamro.onymi za granic. miliardami
dolarow, zaniedbuj.ca rozwoj
i inwestycje, zmuszona do ci.g.ego produkowania
(ale tak.e zu.ywania) sprz.tu
wojskowego i amunicji, jest coraz s.absza.
Zawarcie rozejmu pozwoli Putinowi
wroci. na salony .wiatowe, mo.e nawet
do grupy G8, odblokowa. gospodark.,
wzmocni. j., zasili. bud.et kolejnymi
miliardami petrodolarow. To za. oznacza.oby
wzmocnienie Kremla i zwi.kszenie
. tym samym . naszego zagro.enia.
Rosja uwik.ana w nieko.cz.cy si.
konflikt zbrojny z Ukrain. jest z naszego
punktu widzenia lepsza ni. Rosja pokojowo
rozwijaj.ca si. ekonomicznie i obmy.laj.ca
plany inwazji na Zachod.
Je.li polska dyplomacja dobrze si.
postara, nasz kraj mo.e by. jednym
z najwi.kszych beneficjentow umowy
USA z Ukrain.
Po drugie, zerwanie rozmow ukrai.sko-
ameryka.skich jest najlepszym, co
mog.o nas spotka. przede wszystkim
dlatego, .e pozwala naszemu rz.dowi
mobilizowa. partnerow europejskich
do zwi.kszenia nak.adow na obronno..,
w tym szczegolnie na umocnienie flanki
wschodniej NATO. Czyli polskich granic.
Za unijne (i nie tylko) .rodki b.dziemy
mogli w najbli.szych miesi.cach dofinansowa.,
.Tarcz. Wschodh. Wida.
wyra.nie, .e uczestnicy londy.skiego
szczytu, ktory mia. miejsce w niedziel.,
s. gotowi do zintensyfikowania dzia.a.
de facto b.d.cych w naszym narodowym
interesie. Wystarczy tylko ich
do tego umiej.tnie zach.ci., przedstawiaj.c
owe dzia.ania jako zapewniaj.ce
bezpiecze.stwo ca.emu kontynentowi
(co zreszt. jest prawd.).
Ponadto, gdyby nie zesz.otygodniowa
awantura w Bia.ym Domu, Ze.enski
podpisa.by umow. z Trumpem o eksploatacji
z.o. naturalnych, w ktorej to
umowie Amerykanie byliby uprzywilejowani,
a Europejczykom zosta.aby
wyznaczona rola stra.nikow tego
.dealuh. Polska nie mog.aby w.a.ciwie
liczy. na cokolwiek. Na szcz..cie dla
nas dosz.o do owej karczemnej k.otni
i dzi. to Europejczycy (wraz z Kanadyjczykami
i Turkami) mog. zaoferowa.
Ukrai.com to, czego nie chcia.
da. im Trump. I oczekiwa. podobnych
zyskow z tego uk.adu. Je.li polska
dyplomacja dobrze si. postara, nasz
kraj mo.e by. jednym z najwi.kszych
beneficjentow tej umowy. To chyba nie
powod do narzeka., prawda?
Dodatkowym bonusem tej sytuacji
jest i to, .e to Ameryka jest w tej chwili
.na musikuh. To Trump obiecywa., .e
jest tak silny, i. zaprowadzi pokoj w ci.gu
jednej doby od chwili obj.cia urz.du.
I co? I nic. Zamiast obiecanego pokoju
i wymy.lonych 500 miliardow dolarow
ma spadaj.ce notowania w kraju
i odwrocenie si. sympatii na .wiecie
od USA. Je.li Europa wykorzysta
obecn. sytuacj. oraz dostarczy Ukrai.com
potrzebn. bro., sprz.t, amunicj.
i kredyty przynajmniej na po. roku,
to prezydent Stanow Zjednoczonych
b.dzie musia. pokornie usi... ponownie
do sto.u rokowa. lub po prostu nie
za.apie si. na dobry interes. Do tego
jednak trzeba, by wojna potrwa.a jeszcze
kilka, kilkana.cie miesi.cy.
Gabinet Donalda Tuska wcale nie
musi by. zrozpaczony obecnym stanem
rzeczy
Jest i trzeci powod, dla ktorego wcale
nieoczywisty dla naszego interesu
jest rych.y pokoj. Jest to powod ju.
czysto wewn.trzny i polityczno-partyjny.
Je.li rzeczywi.cie wojna by si.
sko.czy.a, do naszego kraju przyjedzie
kilkaset tysi.cy ukrai.skich m..czyzn,
ktorych dzisiaj w kraju trzyma
zakaz jego opuszczania. Je.li nastanie
pokoj, nie b.dzie .adnego powodu,
by w.adze w Kijowie mia.y go przed.u.a..
Taka nowa fala imigracji nie
musi by. dla nas korzystna. Ukrai.cy
s. normalnym narodem, takim jak my,
wi.c nie ma powodow, by my.le., .e
nie ma w.rod nich przest.pcow, oszustow,
mordercow. Obecnie w Polsce
przebywaj. g.ownie ukrai.skie kobiety
i dzieci, a ju. nastroje nacjonalistyczne
wzrastaj.. Mo.na sobie wyobrazi.,
co b.dzie si. dzia.o w g.owach du.ej
cz..ci naszych rodakow, gdy do..cz.
do nich m.odzi m..czy.ni, ktorzy
wed.ug wszelkich bada. s. najbardziej
agresywn. grup. we wszystkich znanych
antropologom spo.ecze.stwach.
Taka masowa m.ska imigracja mo.e
zmieni. nastroje i zwi.kszy. spo.eczne
problemy. Oraz . co stanowi. b.dzie
wyzwanie dla obecnego rz.du . da.
wiatr w .agle PiS, a tak.e . zw.aszcza
. Konfederacji.
Jak wida., gabinet Donalda Tuska
wcale nie musi by. zrozpaczony obecnym
stanem rzeczy . za.amaniem si.
rozmow ukrai.sko-ameryka.skich
oraz od.o.eniem na jaki. czas szans
na zawarcie trwa.ego pokoju. Jakkolwiek
cynicznie to wygl.da, Polska mo.e
na trwaniu wojny w jej obecnym stadium
zyska., a nie straci.. Nie brzmi
to bardzo moralistycznie i sympatycznie.
Pytanie jedynie, czy odpowiada
prawdzie.
MAREK MIGALSKI
Komu op.aca si. trwaj.ca wojna w Ukrainie?
R E K L A M A
Ameryka.ski
ko. troja.ski w Unii
Nr 10 (3 . 9 III). Cena 9,80 z.
Co rusz s.ysz., .e .wiat musi si.
nauczy. rozmawia. z Trumpem. Bo
taka jest potrzeba i racja stanu. A Trump
taki jest, .e trzeba mu grzecznie potakiwa..
I nieustannie schlebia., bo to lubi.
Orszak pochlebcow ma alibi dla swojej
s.u.alczo.ci. Bo Trump jest najpot..niejszym
cz.owiekiem na .wiecie.
Bo przecie. mo.e wszystko. Cho. nic
z tego nie jest prawd., w te mity bardzo
ch.tnie uwierzy.a cz... polskich
politykow. G.ownie z PiS, ale podobnej
klasy my.liciele s. te. w innych partiach
i w mediach.
Na czele stawki bezkrytycznych apologetow
Trumpa plasuje si. prezydent Duda.
.mia. mi si. chce, jak widz. te ma.lane
ocz.ta i gotowo.. stania si. cho.by na
moment podno.kiem Amerykanina. Bo a nu.
rzuci jak.. kosteczk., poklepie po plecach
i nazwie najwi.kszym przyjacielem. Oczywi.cie
poklepie, bo dlaczego mia.by tego gestu
.a.owa. komu. tak przymilnemu. Dla Trumpa
zachowanie Dudy i jego gotowo.. s.u.enia
jest .wietnym interesem. Ma wreszcie
kogo., kto w Unii Europejskiej ochoczo
wyst.pi w roli ameryka.skiego konia troja.skiego.
Nikt inny mu tego za bezdurno
nie zrobi.
S.u.alcze postawy politykow PiS nie
mog. zaskakiwa.. Je.li kto. tak bezczelnie
i na ogromn. skal. okrada. w.asny kraj
i rodakow, to zrobi kolejny krok i ch.tnie
wlezie pod parasol gwarantuj.cy mu bezkarno...
Nawet chwilow..
Podtapianie u Trumpa obecnego rz.du
i samego Tuska jest dla nich czym. normalnym.
Chwal. si. tym. S. zdesperowani,
a Trump to dla nich jedyna szansa na
szybszy powrot do w.adzy. Ich zachowanie
jest tak obrzydliwe, .e musi odepchn..
nawet cz... .elaznego elektoratu. Proameryka.skie
nastroje Polakow z powodu polityki
Trumpa mog. tylko s.abn... Za rok czy
dwa bycie najwi.kszym przyjacielem Trumpa
mo.e mie. urok gwo.dzia w bucie.
Fanom budowania bezpiecze.stwa Polski
na niewzruszonym sojuszu z USA, ktore
maj. nas obroni. przed Rosj., sprawiony
zosta. bardzo zimny prysznic. Jeden
ameryka.ski prezydent zapewnia. Ukrai.cow,
.e ich nie opu.ci i .e mog. liczy. na
tak. pomoc, ktora pozwoli im si. obroni.
przed Rosj.. A drugi potraktowa. prezydenta
Ze.enskiego w sposob obra.liwy i ur.gaj.cy
cywilizowanym normom. Dla Trumpa Ukraina
tyle znaczy, ile mo.e zap.aci.. A nawet
jak zap.aci, niczego nie mo.e by. pewna.
Czy przekonawszy si., jak USA traktuj.
naszego s.siada, polscy politycy ci.gle
wierz., .e w razie czego przyjd. ch.opcy
z Dakoty czy Alabamy? Je.li tak, to mo.na
powiedzie., .e w Polsce naiwno.. nigdy
nie umrze. Podobnie jak wiara w nadchodz.cy
pokoj w Ukrainie. Ta wojna szybko
si. nie sko.czy. Przejdzie tylko w kolejne
fazy i etapy.
JERZY DOMA.SKI
................................................................................
..................................
..........
............................................
....................................
..................................................................................
........................................................
........................................................................
..................................................................
................................................................................................................................
............................................
........................................................................................
ANGORA nr 11 (16 III 2025) ICH CZ.OWIEK? 21
(4 III)
. Ma pani swoj. teori. na temat tego,
co kilka dni temu wydarzy.o si. w Bia.ym
Domu podczas spotkania prezydentow
Trumpa i Ze.enskiego?
. Ludzie o wiele m.drzejsi ode mnie,
np. by.y ameryka.ski ambasador w Moskwie,
powiedzieli ju., .e to by.a ustawka. To nie by.
przypadek. Przecie. najpierw mia.y si. odby.
rozmowy, a po.niej wspolna konferencja prasowa
w Gabinecie Owalnym.
. A w mi.dzyczasie podpisanie umowy
ws. minera.ow ziem rzadkich.
. Tymczasem .adnych rozmow nie by.o.
15 minut po przyje.dzie Ze.enskiego wprowadzono
go na sal., od razu pod ogie. ro.nych
pyta.. W przyj.ciu Ze.enskiego w Bia.ym
Domu ze strony Trumpa nie by.o niczego przyjaznego.
Zacz..o si. od g.upiej uwagi dotycz.cej
ubrania, mimo .e Ze.enski od pocz.tku
wojny mowi., .e garnituru nie w.o.y a.
do czasu jej zako.czenia.
. Nie pierwszy w historii, tak ju. robi.
Churchill.
. Ca.y ten atak by. sprowokowany przecie.
nie przez Ze.enskiego, tylko przez wiceprezydenta
Vancefa. S.owa o tym braku wdzi.czno.ci...
to wszystko by.o postawieniem Ze.enskiego
pod .cian..
. Wielu jednak mowi, .e dla dobra sprawy,
dla dobra swojego kraju powinien by.
si. pohamowa., spu.ci. g.ow. i nie ulega.
emocjom. Co im pani odpowie?
. Ciekawa jestem, jak oni by si. zachowali
na miejscu prezydenta walcz.cego i wykrwawiaj.cego
si. od trzech lat kraju, ktory zostaje
postawiony w pozycji ch.opczyka maj.cego
ukl.kn.. i ca.owa. w r.k. prezydenta Trumpa.
Przecie. to, .e Trump gra w rosyjskiej dru.ynie,
jest bardzo widoczne.
. Jak to si. sta.o, .e ameryka.ski prezydent
gra w dru.ynie z Rosj.?
. Nie wiem, czemu milczy si. na temat tego,
.e by.y szef kazachskiego KGB powiedzia.
wprost, .e od 1987 roku Donald Trump jest
uwzgl.dniony w rejestrach jako ich cz.owiek.
. Mamy traktowa. Trumpa jako agenta
rosyjskiego wp.ywu?
. Tak, co zaraz udowodni.. Do Ja.ty doprowadzi.y
dzia.ania agentow GRU, ktorymi otoczony
by. nie.wiadomy tego Roosevelt. W tej
chwili jednak wygl.da na to, .e otoczenia nie
potrzeba. .e Trump jest bardzo silnie zwi.zany
z Moskw.. Ju. w 1986 roku zosta. zaproszony
przez radzieckiego ambasadora Jurija
Dubinina do Moskwy nie przez przypadek (...).
Do wizyty dochodzi rok po.niej i zostaje ona
w ca.o.ci op.acona przez Zwi.zek Radziecki.
Od tego momentu stosunki Trumpa z Rosj. s.
coraz silniejsze. Mi.dzy Rosjanami a lud.mi
Trumpa dosz.o do ponad 140 kontaktow, tak.e
poprzez jego dzieci. Dosz.o nawet do tego,
.e Ivanka Trump, corka, mia.a prawo sfotografowa.
si. w fotelu prezydenckim Putina
na Kremlu, co wymaga.o wielkich zabiegow.
Poza tym wielki rosyjski bank finansuje budow.
jednego z budynkow Trump Tower.
. Ostatnio Trump mowi. nawet, .e zna
wielu rosyjskich oligarchow, .e to mili
ludzie i b.d. mogli si. osiedla. w Ameryce
po zakupie tzw. z.otych kart.
. I zadajmy sobie pytanie, dlaczego Pam
Bondi, nowa prokurator generalna USA, w trzy
dni po obj.ciu urz.du przez Trumpa likwiduje
zarz.d zajmuj.cy si. kontaktami z Rosj.,
a mowi.c dok.adnie, zespo. ds. wp.ywow
zagranicznych i sankcji wobec Rosji?
. Do tego zespo. zajmuj.cy si. naruszeniami
przy rejestracji zagranicznych
agentow.
. Poza tym mamy zwolnienia w FBI i w CIA,
na pierwszy ogie. poszli zajmuj.cy si. badaniem
rosyjskich wp.ywow na wybory.
. Pami.tamy te., jak podczas pierwszej
kadencji Trump wprawi. w zdumienie ca.y
.wiat, mowi.c, .e bardziej ufa Rosjanom
ni. swoim w.asnym s.u.bom.
. To by.o podczas spotkania z Putinem. Nie
.ud.my si., .e cokolwiek, co robi Trump, b.dzie
niezgodne z tym, czego chce Putin. Jeste.my
w tej chwili w bardzo trudnej sytuacji. Widzimy,
co si. wydarzy.o, je.li chodzi o wstrzymanie
pomocy wojskowej dla Ukrainy. Do czego to ma
doprowadzi.? Putinowi zale.y na tym, aby dzi.ki
zawieszeniu broni dosz.o do zniesienia stanu
wojennego w Ukrainie, a dzi.ki temu do wyborow
i ponownego posadzenia Janukowycza.
. Czyli pierwsza rzecz to obalenie Ze.enskiego?
. Oczywi.cie.
. I teraz pojawia si. pytanie, jak Europa
powinna si. odnosi. do Putina? Siada.
z nim do sto.u? Stosowa. wy..cznie j.zyk
si.y czy jednak metod. kija i marchewki?
. .adnej marchewki! Bo co my mo.emy
przed.o.y. Putinowi, ktory traktuje nas jak
bardzo smaczn. zwierzyn., na ktor. od dawna
poluje? Marzeniem i d..eniem Putina jest
w gruncie rzeczy pozbawienie Polski mo.liwo.ci
obronnych. Wi.c nie przez przypadek
tak du.o mowi si. ostatnio o obronie Polski.
Powtarzane w ko.ko .bezpiecze.stwoh to nie
jest tylko has.o. To jest nasze by. albo nie by..
Wojska Putina nie napadn. na Polsk. od razu,
bo je.li b.dzie mia. tak. mo.liwo.., to najpierw
zajmie si. pa.stwami ba.tyckimi, ktore by.y
rosyjskimi republikami i o.mieli.y si. wyj.. na
niepodleg.o... Tego Putin im nigdy nie darowa..
A czy siada. z nim do sto.u? Oczywi.cie,
.e tak. Z wrogami siada si. do sto.u, bo inaczej
zostawia si. im otwarte pole. Ale kto siada
z Putinem do sto.u, musi by. przygotowany,
bo on stosuje star. strategi. dyplomacji.
. To znaczy?
. Jedn. r.k. g.aszcze pieska i mowi, .e jest
dobry, a w drugiej trzyma kij, .eby przetr.ci.
mu nogi. I tylko w taki sposob z Putinem nale.y
rozmawia..
KAMILA BIEDRZYCKA
Tytu. oryginalny: .Trump nie zrobi nic
niezgodnego z wol. Putinah
Corka Trumpa siedzia.a
w fotelu Putina
Rozmowa z KRYSTYN. KURCZAB-REDLICH, wieloletni.
korespondentk. w Rosji, autork. biografii Putina
Herosi biznesu
. Wychowa.am si. w czasach, gdy
naprzeciwko naszych szko. otwierano
sklepy z dopalaczami. Z kolegami
z gimnazjum walili.my wod. przed lekcjami.
Nowe pokolenie z tym sko.czy.o.
To dla nich jest ten bar . mowi Kamila
Pacu.a, za.o.ycielka pierwszego bezalkoholowego
baru w Polsce.
.Dromader Dry Barh na gda.sk. Starowk.
przyci.ga klientow zapachem
kardamonu, imbiru, cynamonu i pieczonych
jab.ek. Pacu.a sama jest niepij.c.
alkoholiczk.. . Drugiego wrze.nia min..
rok, od kiedy jestem trze.wa. Do bezalkoholowego
baru chodz. osoby, ktore
nie lubi. pi., nie mog. ..czy. alkoholu
z lekami lub maj. problemy zdrowotne.
. Od 12 lat pracuj. na barach i zawsze
by.y one alkoholowe, natomiast ta grupa
go.ci, ktora pojawia si. u nas, jest
fantastyczna. Ka.dy dzie. w pracy jest
nowym odkryciem. Przychodz. ludzie
bez agresji, zadowoleni. Pytana o to,
czy zdarzy.o si., .e kto. nie wiedzia.,
.e w jej barze nie kupi alkoholu, opowiedzia.a
o klientach, ktorzy d.ugo siedzieli
i na koniec jeden z nich wypi. na
szybko dwa szoty wi.niowki bezalkoholowej.
. Wtedy za.wieci.a mi si. lampka
w g.owie i zacz..am si. zastanawia.,
czy oni w ogole wiedz., .e tam
nie ma alkoholu. I faktycznie na drugi
dzie. dosta.y.my opini. na Google,
.e sp.oniemy w piekle za oszukiwanie
ludzi. A na drzwiach jest przecie. informacja,
.e nie sprzedaj. alkoholu. Jak
na prowadzony przez ni. biznes reaguje
rodzina? . Rodzice i brat s. zachwyceni
barem, wspieraj. mnie w postanowieniach.
Widz., .e s. wreszcie ze
mnie dumni i spokojni o moje zdrowie,
bo w czasach, kiedy pi.am, potrafi.am
znika. na ca.e tygodnie i si. nie odzywa.
do nikogo. Sk.d si. wzi.. pomys.
za.o.enia baru bezalkoholowego w kraju,
gdzie kultura picia jest nadal do..
silnie zakorzeniona? . Zauwa.y.am, .e
coraz wi.cej du.ych firm zacz..o oferowa.
napoje bezalkoholowe, bo pojawi.o
si. na nie zapotrzebowanie. Bardzo
du.o influencerow, osob publicznych,
aktorow zacz..o wypowiada. si. na
temat zerwania z alkoholem, a tak.e
jego szkodliwo.ci. Poczu.am, .e
to jest moment, gdy ludzie mog. szuka.
miejsc oferuj.cych napoje bezalkoholowe.
Chcia.am stworzy. miejsce,
gdzie b.d. naprawd. dobre mocktajle.
Ich sk.ad jest wa.ny nie tylko dla klientow,
ktorzy nie pij. przez uzale.nienie,
lecz tak.e dla kobiet w ci..y oraz
np. cukrzykow.
noizz.pl, mycompanypolska.pl i wp.pl
Wybra.a i oprac. E.W.
Jeste.my grup. aktywistow proklimatycznych
tworz.cych w polskich miastach sklepy zero waste.
Do..cz do nas w walce o zrownowa.ony handel!
wi.cej na www.nagramy.pl/wiedza
Kampania informacyjna Akademii Na Gramy
Nasze ubrania za.miecaj.
afryka.skie wysypiska
Dziennikarze hiszpa.skiej gazety
.El Paish zaszyli odbiorniki GPS
w zu.ytych ubraniach, aby prze.ledzi.,
gdzie tak naprawd. trafia
niechciana przez nas odzie..
.ledztwo trwa.o prawie rok.
Cz... ubra. wyl.dowa.a w hiszpa.skich
magazynach, wi.kszo..
trafi.a jednak na gigantyczne afryka.skie
wysypiska. To smutny efekt tzw.
fast fashion. Niestety, strumie. .mieci
z Europy do Afryki wci.. narasta. Problemem
jest spadaj.ca jako.. ubra..
Przez to du.o szybciej staj. si. one
.mieciem. Rocznie w Unii Europejskiej
wytwarzamy ok. 16 kg odpadow
tekstylnych na osob.! Z tego tylko
ok. 4 kg trafia do recyklingu. Za gor.
odzie.owych .mieci odpowiadaj.
cz..ciowo praktyki gigantow odzie.owych.
Poprzez agresywny marketing
zmuszaj. nas do kolejnych zakupow,
natomiast niesprzedane ubrania ze
starych kolekcji bardzo cz.sto wyrzucaj.,
zamiast recyklingowa.. Na praktykach
.fast fashionh przy.apano takie
marki jak chi.ski gigant Shein, a tak.e
Zara, H&M oraz Zalando.
Eksperci zalecaj. kupowanie mniejszej
ilo.ci ubra., ale lepszych jako.ciowo.
Dobrym trendem jest tworzenie
tzw. szafy kapsu.owej. Warto te.
rozwa.y. kupowanie ubra. z drugiej
r.ki. Polecamy!
Rys. Tomasz Wilczkiewicz
22 SONDA.E I SCENARIUSZE ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Nr 51 (3 III). Cena 11 z.
. W sonda.ach prezydenckich to, co
najciekawsze, dzieje si. w walce o trzecie
miejsce. To, .e S.awomir Mentzen
b.dzie o nie walczy., by.o do przewidzenia,
ale tego, .e tak bardzo zdystansuje
Szymona Ho.owni., nikt si. chyba
nie spodziewa..
. Rzeczywi.cie, by.y dwa pewniaki, je.li
chodzi o t. kampani.. Pierwszym by.o to,
.e b.dzie na pewno w czo.owce kandydat
PiS i Rafa. Trzaskowski, przygotowany
do walki o prezydentur. od wielu lat. A drugim
pewniakiem by.o to, .e Szymon Ho.ownia
b.dzie trzeci. To, co si. dzieje w Konfederacji,
moim zdaniem zdecyduje nie tylko
o prezydenturze, lecz tak.e o tym, jak b.dzie
si. polska scena polityczna uk.ada.a w najbli.szych
latach. Dzieje si. co., co wywo.uje
du.e zamieszanie w PiS. I to z kilku
powodow. Pierwszym powodem jest oczywi.cie
to, .e kampania Karola Nawrockiego
jest bardzo s.aba. Zwykle PiS mia. dobre
kampanie, tym razem i kampania jest s.aba,
i kandydat jest bardzo s.aby, co .wiadczy te.
o tym, co dzieje si. w PiS. Na tym korzystaj.
Mentzen i Konfederacja. Realizuje si.
powoli czarny sen Jaros.awa Kaczy.skiego,
w ktorym to ro.nie inna si.a prawicowa.
Ten trend wzrostowy Konfederacji wynika,
moim zdaniem, z dwoch rzeczy. Po pierwsze,
z du.ego kryzysu w PiS, a po drugie, z trendow
globalnych. Na .wiecie wzmacniaj. si.
bardzo radykalizmy prawicowe. To zreszt.
by.o do przewidzenia: wygrana Joe Bidena
par. lat temu wcale nie wie.ci.a ko.ca tego
populizmu. Towarzyszy temu du.y niepokoj,
ludzie zaczynaj. oczekiwa. pragmatycznego
podej.cia do polityki, poniewa. maj. poczucie
niestabilnej przysz.o.ci. Plus oczywi.cie
trzeba powiedzie., .e Mentzen pracuje od
wielu miesi.cy, bardzo intensywnie, w terenie.
Nie ma jednak w tej kampanii potencja.u
na wygran. wyborow.
. Badania pokazuj. te. znacz.ce
przep.ywy elektoratu Trzeciej Drogi
do Konfederacji i S.awomira Mentzena.
Czy Konfederacja nie sta.a si. now.
.trzeci. drog.h?
. Na razie, pomimo tych tendencji, w najbli.szej
przysz.o.ci nie szykuje si. zmiana,
ktora by mia.a ten duopol zniszczy.. Natomiast
rzeczywi.cie ciekawe jest, .e dzi.
wyborca Trzeciej Drogi jest tym wyborc.
najbardziej chwiejnym, niezadowolonym,
sfrustrowanym, wahaj.cym si.. I przek.ada
swoje poparcie albo na Trzaskowskiego,
albo w jakiej. cz..ci na Mentzena. To pokazuje,
.e Konfederacja zyskuje tak.e w sytuacji,
w ktorej narastaj. frustracja i potrzeba
zmiany.
. Sonda.e sugeruj., .e Konfederacja
przebi.a swoj sufit poparcia . Mentzen
osi.ga w sonda.ach nawet 18 proc.,
Konfederacja . ok. 15 proc. Mo.e partii
pomog.o to, .e pozby.a si. budz.cych
najwi.ksze kontrowersje politykow
. Janusza Korwin-Mikkego i Grzegorza
Brauna?
. To troch. pomaga, dlatego .e Braun
nie pomaga. w budowaniu wizerunku Konfederacji.
Ale moim zdaniem dzia.a tu jeszcze
jeden mechanizm znany w teorii komunikacji.
Je.li trend wzrostowy Konfederacji
w sonda.ach jest wyra.ny, to zaczynamy
o tym wi.cej dyskutowa. i Konfederacja
zaczyna si. robi. atrakcyjna, wchodzi
do mainstreamu dyskusji publicznej.
Zaczyna dzia.a. mechanizm przy..czania
si. do tych, ktorym si. lepiej wiedzie. Tu
dzia.a ten element . przestaje by. obciachem
g.osowanie na Konfederacj.. Uruchamia
si. spo.eczny dowod s.uszno.ci: skoro
jest coraz wi.cej ludzi, ktorzy rozpatruj.
t. opcj., to mo.e si. przyjrz..
. A co si. sta.o z Szymonem Ho.owni.?
W lutym 2024 roku w sonda.ach
by. blisko drugiego miejsca, dzi. w niektorych
badaniach uzyskuje zaledwie
4 proc. poparcia.
. Efekt .wie.o.ci Szymona Ho.owni, jak
to zwykle bywa, by. krotkotrwa.y. Ho.ownia
by. bardzo sprawny retorycznie, wpisa.
si. w trend troch. .artobliwego przedstawiania
polityki . to by. show, wydarzenie
medialne. My.l., .e pocz.tek ko.ca tego
efektu .wie.o.ci Ho.owni by. wtedy, gdy
Szymon Ho.ownia przyj.. na siebie odpowiedzialno..
za zablokowanie liberalizacji
przepisow antyaborcyjnych. To nie jest
dzi. priorytet dla ludzi, ale ma to warto..
symboliczn. w ocenie skuteczno.ci rz.du.
I moim zdaniem wtedy zacz..a si. tendencja
spadkowa. Potem doszed. do tego
element rozgrywek koalicyjnych, w ktorych
wskazywano Trzeci. Drog. jako tych, ktorzy
blokuj. pewne rozwi.zania, uniemo.liwiaj.
konstruktywne dzia.anie. Dzisiejsza pozycja
Ho.owni wynika z jednej strony pewnie
z problemow organizacyjnych Polski 2050,
z drugiej . z niezrealizowania postulatow
koalicji rz.dz.cej. Brak skuteczno.ci rz.du
b.dzie si. odbija. na wszystkich podmiotach
rz.d tworz.cych. Poza tym mam
wra.enie, .e Polska 2050 i Trzecia Droga
jako koalicja maj. problem, .eby uzasadni.,
po co oni w ogole s., poza tym, .e musz.
by., aby tworzy. rz.d i aby Koalicja Obywatelska
i Lewica mia.y wi.kszo.. w Sejmie.
W chaosie politycznym wygrywa ten,
kto ma jasny przekaz. I okazuje si., .e Mentzen
potrafi to lepiej zrobi. ni. Ho.ownia.
. Zw.aszcza .e Ho.ownia, przekonuj.c,
.e jest trzeci. drog., alternatyw.,
jest mniej wiarygodny ni. w 2020 roku,
bo dzi. jest cz..ci. obozu w.adzy.
. To jest jedna sprawa. Poza tym Ho.ownia
te. popad. w pu.apk. .plucia w swoje
gniazdoh. W pewnym momencie zacz.. si.
pozycjonowa. jako ten .trzeci wyborh. Ale
inna by.a sytuacja, gdy nie tworzy. rz.du
i mog. si. kreowa. na trzeci. opcj., a zupe.nie
inna jest sytuacja wtedy, gdy jest w rz.dzie,
wi.c nie mo.e by. ju. trzeci. drog..
. Czy Polska 2050 przetrwa wynik
Szymona Ho.owni na poziomie
4 . 5 proc.?
. B.dzie to trudne. To jest partia, ktora
nie jest jeszcze ustrukturyzowana, zinstytucjonalizowana
ani mocno osadzona.
I mo.e by. efekt odp.ywu do aktora mocniejszego...
. ...czyli Koalicji Obywatelskiej.
. Tak. Wcale bym si. nie zdziwi.a, gdyby
zrealizowa.y si. dwa scenariusze. Po pierwsze:
rozpad.aby si. koalicja Trzeciej Drogi,
bo jaki jest sens jej politycznego istnienia?
A po drugie: .e by. mo.e nast.pi szybciej
ni. przewidywano wch.oni.cie Polski 2050
przez Koalicj. Obywatelsk.. Donald Tusk
z ca.. pewno.ci. wykorzysta s.abo.. Polski
2050 i wch.oni.cie tej partii b.dzie opcj.
najdelikatniejsz..
. Wracaj.c do S.awomira Mentzena
. czy pani zdaniem ma on szans.
wyprzedzi. Karola Nawrockiego?
. Sonda.e wskazuj., .e jego elektorat
jest m.ody, a m.odzi wyborcy s. tymi,
ktorych zachowania s. najmniej pewne,
frekwencja wyborcza w.rod nich zazwyczaj
jest ni.sza. Wydaje mi si., .e . summa
summarum . on b.dzie bardzo depta.
Nawrockiemu po pi.tach, ale na ten
moment, cho. mo.e by. relatywnie blisko,
to jednak do drugiej tury wejdzie Nawrocki.
To jednak wymusi na PiS zmian. strategii,
bo okazuje si., .e Nawrocki nie walczy
ju. tylko z Rafa.em Trzaskowskim, lecz tak.e
z Mentzenem. A to zmienia posta. rzeczy
w kampanii.
. T. walk. o wyborc. Konfederacji
ju. wida..
. To prawda, ale PiS musi jeszcze
zmobilizowa. swoj umiarkowany elektorat.
Bo .elazny elektorat b.dzie i jest
zmobilizowany . i poparcie Nawrockiego
jest w.a.nie na tym poziomie. Z kolei
umiarkowany elektorat PiS wcale nie ma
ochoty na Nawrockiego g.osowa.. Mimo
to wej.cie Mentzena do II tury mo.e
by. rzeczywi.cie trudne ze wzgl.du na
struktur. jego elektoratu, jego uk.ad
socjodemograficzny. M.odzi ludzie nie
stanowi. wi.kszo.ci, tej cz..ci populacji,
ktora by przewa.a.a. Bywa te., .e
s. bardziej chwiejni, je.li chodzi o motywacj.
do udzia.u w wyborach. Pytanie
te., czy przed II tur. Mentzen, je.li
do niej nie wejdzie, przeka.e poparcie
Nawrockiemu.
. Pojawiaj. si. sygna.y, .e Krzysztof
Bosak wezwie w takiej sytuacji do g.osowania
na Nawrockiego. Ale czy tak
samo zrobi Mentzen?
. Sama jestem ciekawa. Z dwoch powodow:
Konfederacja budowa.a si. mocno na
wizerunku antypisowym. Moim zdaniem
du.o b.dzie zale.a.o od tego, jak politycy
Konfederacji b.d. oceniali to, co dzieje
si. z PiS. Mog. by. dwa rozwi.zania: je.li
Mentzen poprze Nawrockiego, to nale.a.oby
interpretowa. jako uk.on Konfederacji
w stron. PiS, co otwiera.oby pole do przysz.ej
koalicji parlamentarnej. Natomiast bardziej
prawdopodobne jest, .e Konfederacja
wstrzyma si. od przekazania poparcia, co
b.dzie mo.na interpretowa. jako sygna.,
.e wyczekuje, co si. stanie z PiS i b.dzie
chcia.a politycznie skorzysta. na ich s.abo.ci.
ARTUR BARTKIEWICZ
Ziszcza si. czarny sen prezesa PiS
Rozmowa z dr hab. BARBAR. BRODZI.SK.-MIROWSK., politolo.k.
z Uniwersytetu Miko.aja Kopernika w Toruniu
Fot. Artur Szczepa.ski/Reporter
ANGORA nr 11 (16 III 2025) SONDA.E I SCENARIUSZE 23
Gdy pod koniec listopada
poznali.my wynik prawyborow
w Koalicji Obywatelskiej
wskazuj.cy Rafa.a Trzaskowskiego
jako kandydata na prezydenta,
by.em niemal pewien, .e kampania
oka.e si. b.ahostk., a w.odarz
stolicy wygran. ma w kieszeni.
Przecie. pi.. lat temu tak niewiele
brakowa.o, aby w ekstremalnie trudnych
warunkach pokona. Andrzeja
Dud.. Niestety, rzeczywisto.. okaza.a
si. brutalna i z ka.dym kolejnym
tygodniem kampania Trzaskowskiego,
zamiast dawa. wiar. w wygran.,
coraz bardziej przera.a i ka.e bra.
pod uwag. najczarniejsze scenariusze.
A przecie. mia.o by. tak g.adko.
Prezydent nowoczesnej stolicy europejskiego
kraju . w sile wieku, o szerokich,
inkluzywnych pogl.dach, ciesz.cy
si. zaufaniem spo.ecznym . na pewno
pokona wystawionego przez toczony
aferami PiS, maj.cego niejasn. przesz.o..,
konserwatywnego bardziej ni.
sam trzon partii obywatelskiego kandydata
Karola Nawrockiego.
Z pocz.tku wszystko sz.o wed.ug
napisanego w g.owach wielu scenariusza:
spotkania kandydata KO w wi.kszych
miastach, deklaracje dotycz.ce
cho.by kwestii wymagaj.cych natychmiastowej
naprawy, jak prawo do aborcji
czy prawa osob LGBTQ+. Z drugiej
strony by. nie do ko.ca rozpoznawalny
Nawrocki, ktory pope.nia. b..dy
i zaostrza. swoj przekaz, kwestionowany
nawet przez twardy elektorat prawicy.
I gdy ju. wydawa.o si., .e pomimo
zapowiedzi o trudnej i ci..kiej kampanii
Trzaskowski mo.e by. spokojny, bo
przecie. nie ma pisowskiej TVP, a obywatele
ka.dego dnia poznaj. nowe fakty
na temat nadu.y. poprzedniej w.adzy,
nasta. dzie. oficjalnego startu
kampanii i zacz..o si. psu..
Wyjazdy w teren, do mniejszych miejscowo.ci,
pokaza.y, jak bardzo nienaturalnie
wypada w nich Rafa. Trzaskowski,
relacje ze spotka. z ko.ami
gospody. wiejskich czy lokalnymi
przedsi.biorcami wygl.daj. sztucznie,
a sam kandydat jak .wstawionyh
w nie na si.., bez .adnego pomys.u.
Jednym z najbardziej jaskrawych dowodow
jest kuriozalne spotkanie z krolem
polskiego disco Zenkiem Martyniukiem.
Przyznam, .e nie dowierza.em w.asnym
oczom, a tym bardziej uszom. Rozmowa
o s.uchaniu przez obu panow
w m.odo.ci radiowej Trojki (na marginesie,
Martyniuk by. ulubie.cem w.adzy,
ktora zniszczy.a t. stacj.) mo.e
by. pokazywana jako przyk.ad sabota.u
w.asnej kampanii. To wydarzenie
okaza.o si. pocz.tkiem serii wpadek
daj.cych wra.enie, .e dobrze rozpocz.ta
kampania zaczyna zwalnia., a co
najgorsze, zamiast przyci.ga. nowych
wyborcow, odpycha. Doprowadzi.o to
do tego, .e kampania gospodarza stolicy
znik.a z przekazu medialnego i gdyby
nie social media, wielu by nie wiedzia.o,
.e ona w ogole jeszcze trwa.
Nie pomaga w niej coraz trudniejsza
sytuacja w koalicji rz.dz.cej, ktorej
brak spektakularnych osi.gni..,
jakie mog.yby pomoc Trzaskowskiemu.
I chocia. do wyborow jeszcze ponad
dwa miesi.ce, to tej kampanii potrzeba
natychmiastowego dop.ywu .wie.ej
energii, ktora pozwoli.aby na nowo
rozp.dzi. t. machin. i znowu zobaczy.
autentyzm Trzaskowskiego. To pozwoli
uwierzy., .e tylko on mo.e wygra.
te wybory. W przeciwnym razie nawet
najbardziej wierni wyborcy postanowi.
zosta. w domu, co mog.oby sko.czy.
si. jeszcze bardziej mrocznymi czasami
ni. dwie kadencje Dudy.
Uwa.am, .e sposobem na to jest
bardziej aktywne w..czenie si. politykow
KO . z premierem Tuskiem na
czele . by ta formacja znowu nabra.a
wiatru w .agle i poczu.a si.. wspolnoty,
ktora pozwoli na zwyci.stwo. Tylko
tak mog. zawalczy. skutecznie o odzyskanie
Pa.acu Prezydenckiego i przeprowadzenie
realnych zmian w naszym
kraju.
Na koniec warto przytoczy. star.
prawd. o tym, .e historia lubi si. powtarza.,
a zbytnia wiara w sonda.e oraz
lekcewa.enie przeciwnika mog. doprowadzi.
do bolesnej pora.ki. Na ni.
w obecnej sytuacji geopolitycznej nie
mo.na sobie pozwoli.. Pora, by Rafa.
Trzaskowski przesta. udawa. kogo.,
kim nie jest, i postawi. na sprawdzone
w poprzednich kampaniach rozwi.zania
i akcenty. Tak by zakonnica przesta.a
zbli.a. si. do przej.cia.
HUBERT M.ODZIK
Kampania b..dow, czyli...
Zakonnica wchodzi na przej.cie
R E K L A M A
24 NA POSTERUNKU ANGORA nr 11 (16 III 2025)
(24 II)
Bezdzietna panna lub wdowa w wieku
20 . 45 lat. Obowi.zkowo krotkie
w.osy i zero makija.u . 26 lutego
1925 roku w Polsce utworzono Policj.
Kobiec.. Cho. wymagania wobec
kandydatek do policji by.y niezwykle
surowe, ch.tnych nie brakowa.o. Policjantki
przez lata .ama.y stereotypy
i udowadnia.y, .e s. rownie dobre, jak
m..czy.ni. Odwa.nie przeciera.y szlaki
swoim nast.pczyniom . ambitnym
kobietom, .onom i matkom z... pomalowanymi
paznokciami.
Monika skoczy.a z helikoptera do wody
i wy.awia.a trupy z rzek. Przez prac.
rozpad.o si. jej pierwsze ma..e.stwo.
Agnieszka przez tydzie. pracowa.a ze
z.aman. stop., na ktor. nadepn.. jej ko.,
a kiedy by.a w.rod rozjuszonego t.umu
kibicow w Warszawie, w domu czeka. na
ni. synek. Daria przez lata konwojowa.a
niebezpiecznych przest.pcow, a w sali
rozpraw s.ucha.a, jak kobieta, ktor. chwil.
wcze.niej doprowadzi.a do s.du, zabi.a
swoje dziecko. Natalia bra.a udzia. w trudnych
interwencjach domowych z udzia.em
dzieci i w tych, gdzie jeden krok decydowa.
o .yciu lub .mierci. Emilia na miejscu
najci..szych zbrodni pomaga.a typowa.
i zabezpiecza. .lady DNA, ktore po.niej
analizowa.a, wskazuj.c sprawcow
zabojstw. Takich kobiet jest w ca.ej Polsce
oko.o 20 tysi.cy. Cho. ka.da z nich
jest inna, ..czy je jedno . s.u.ba w policji.
Tylko bezdzietne
26 lutego 1925 roku, decyzj. ministra
spraw wewn.trznych Cyryla Ratajskiego,
powo.ano do .ycia Policj. Kobiec..
.W r. 1924 zorganizowano przy Komendzie
G.ownej P.P. w Warszawie specjalny
kurs dla policjantek, a niespe.na rok
po.niej policja kobieca rozpocz..a sw.
dzia.alno.. pod kierownictwem áaspiranta
â policyjnego w kobiecej sukni . pani
Stanis.awy Paleolog . pierwszej i jedynej
kobiety . oficera policyjnego w Polsce.
Wywiadowcow m..czyzn, zatrudnionych
przedtem w tzw. policji obyczajowej, usuni.to,
a z 18 odpowiednio wyszkolonych
policjantek powsta.a obecna VI brygada
urz.du .ledczego m. Warszawyh . donosi.
6 grudnia 1931 roku ilustrowany tygodnik
kryminalno-s.dowy .Tajny Detektywh.
W sk.ad pierwszej tzw. policji obyczajowej
wesz.o 18 kobiet. Zajmowa.y si. zwalczaniem
prostytucji, sutenerstwa i str.czycielstwa,
zapobiega.y rozprzestrzenianiu
si. chorob wenerycznych, walczy.y z narkotykami
oraz handlarzami kobiet i dzieci.
Prowadzi.y tak.e dochodzenia w sprawach
o gwa.ty i czyny lubie.ne.
Kandydatki na policjantki musia.y
spe.nia. surowe kryteria. Wymagano, by
by.y pannami lub wdowami w wieku od
20 do 45 lat . zam..poj.cie oznacza.o
wykluczenie ze s.u.by. Obowi.zkowe
by.o posiadanie co najmniej 164 cm wzrostu,
wykszta.cenia .redniego i nienagannej
opinii. Restrykcje dotyczy.y rownie.
wygl.du funkcjonariuszek . obowi.zywa.
absolutny zakaz makija.u, a w.osy musia.y
by. krotkie. Mimo tak wielu obostrze.
kobiety ch.tnie wst.powa.y do s.u.by.
Pierwsze policjantki nie mia.y problemu
z umundurowaniem, poniewa. mundurow
dla nich... nie by.o. Pracowa.y w cywilnych
ubraniach. Musia.o min.. kolejnych
dziesi.. lat, aby to si. zmieni.o. W 1935
roku na mocy rozporz.dzenia okre.lono,
jak powinno wygl.da. umundurowanie
funkcjonariuszek. Stroj .e.ski od m.skiego
ro.ni. si. krojem . kobiety nosi.y kurtki
z ko.nierzem i d.ugie spodnice. Do tego
obowi.zywa.y czarne trzewiki z wysok.
cholewk. oraz p.aszcz, taki sam jak
u m..czyzn. Policjantki mia.y tak.e odr.bne
dystynkcje i odznaki.
Spo.ecze.stwo podchodzi.o do .e.skiej
policji krytycznie i z du.. nieufno.ci..
Policjantki musia.y mierzy. si. z drwinami
i szykanami, a niejednokrotnie napotyka.y
trudno.ci w wykonywaniu swoich
obowi.zkow. W ko.cu zawod policjanta
uchodzi. za m.sk. profesj.. Kobiety jednak
si. nie zrazi.y. Nie zwa.a.y na krytyk.,
odwa.nie realizowa.y swoje zadania
i coraz liczniej wst.powa.y w szeregi policji,
przecieraj.c szlaki kolejnym pokoleniom
funkcjonariuszek.
Przez sto lat s.u.by kobiet w policji wiele
si. zmieni.o. Liczba funkcjonariuszek
znacz.co wzros.a . dzi. stanowi. jedn.
pi.t. wszystkich stro.ow prawa.
Rekrutacja odbywa si. na tych samych
zasadach, niezale.nie od p.ci i wieku
. ka.dy musi zda. te same testy. Wspo.czesne
policjantki to nie tylko funkcjonariuszki,
lecz tak.e matki i .ony. Wykonuj.
tak samo odpowiedzialne i wymagaj.ce
zadania jak ich koledzy, rozwijaj. si.
zawodowo, awansuj. i obejmuj. kierownicze
stanowiska.
S.u.. we wszystkich jednostkach i na
ka.dym szczeblu, dowodz. akcjami zwi.zanymi
z zapewnieniem bezpiecze.stwa
i porz.dku, prowadz. dochodzenia
i .ledztwa z dociekliwo.ci., zarz.dzaj.
skomplikowanymi operacjami kryminalnymi
oraz negocjuj. w sytuacjach kryzysowych.
S. ekspertkami w laboratoriach
kryminalistycznych, patroluj. ulice i podejmuj.
najbardziej wymagaj.ce interwencje.
Co musia.y po.wi.ci.? Z czym si. mierz.?
Czy .a.uj. wyboru tej .cie.ki zawodowej?
Kobiety chc. wi.cej
Nadkom. Magdalena Pilarska-Rost,
ktora obecnie jest ju. na emeryturze, s.u.b.
w policji pe.ni.a przez 30 lat. Zacz..a
w 1991 roku w prewencji, kiedy policjantek
by.o niewiele. . By.y.my bardzo przestraszone,
gdy po raz pierwszy posz.y.my
z innymi dziewczynami na patrol
z dzielnicowym. Powiedzia.: .Idziecie ze
mn. i wszystko obserwujecieh. W pewnym
momencie natrafili.my na grupk.
.sta.ych bywalcowh, siedz.cych na .awce
i pij.cych piwo. Kiedy nas zobaczyli, wstali
i poszli zrywa. nam kwiatki . .mieje si..
Z prewencji policjantka szybko przesz.a
do K17, czyli pionu przest.pczo.ci gospodarczej,
gdzie zajmowa.a si. piractwem,
by nast.pnie trafi. do Wydzia.u Wywiadu
Kryminalnego Komendy Wojewodzkiej
Policji w Poznaniu. Kiedy dosta.a propozycj.
obj.cia stanowiska zast.pcy tego
wydzia.u, zastanawia.a si., czy da rad.
by. szefow. dla tych, z ktorymi pracowa.a
przez lata. . Martwi.am si., jak to
b.dzie, kiedy nagle stan. si. ich prze.o.on..
Jako kobieta na takim stanowisku
mia.am pod sob. wielu m..czyzn. Nie
ukrywam, .e pocz.tki by.y trudne, ale moj
zespo. zawsze mnie wspiera. . mowi (...).
Empatia? Niekoniecznie
Niemal od 20 lat w strukturach dochodzeniowo-
.ledczych s.u.y nadkom. dr Anna
Kami.ska. Pocz.tkowo zajmowa.a si. prowadzeniem
post.powa. przygotowawczych,
obecnie jest kierownikiem Sekcji
Zespo.u Nadzoru nad Post.powaniami
Przygotowawczymi w Wydziale Dochodzeniowo-
.ledczym KWP. . Kiedy zaczyna.am
s.u.b., obecno.. kobiet w policji
wydawa.a mi si. czym. naturalnym. Otacza.y
mnie inne policjantki, co sprawia.o,
.e nie dostrzega.am ich niewielkiej liczby.
Dopiero z perspektywy czasu zauwa.y.am,
.e kobiet w policji by.o stosunkowo ma.o.
.wiadczy o tym m.in. fakt, .e nieustannie
by.y.my wzywane do tzw. dy.urow dla
kobiet. Zgodnie z przepisami przeszukania
danej osoby musi dokonywa. funkcjonariusz
tej samej p.ci, potrzeba przeszukiwania
kobiet by.a du.a lecz nas . policjantek
. by.o niewiele . stwierdza.
Ka.dy policjant ma cechy, ktore pomagaj.
mu w pracy. Kobiety . jak wskazuje
Kami.ska . maj. wi.ksz. empati.. . Wiadomo,
.e tam, gdzie mamy do czynienia
z osobami zatrzymanymi, ktore maj. dzieci
i trzeba je doprowadzi. do o.rodkow opieku.czych,
to intuicyjnie jad. kobiety. Wi.kszo..
z nas jest matkami . to naturalne, .e
przejmujemy si. losem tych dzieci . mowi.
Zaznacza jednak, .e emocjonalno..
kobiet mo.e by. przeszkod.. . Mog. mie.
wielk. empati. wobec pokrzywdzonego,
pewne ciep.o i zrozumienie, ale to nie
oznacza, .e mam p.aka. razem z nim.
.eby by. pomocna, musz. sta. stabilnie
na dwoch nogach . jednej, opartej na zrozumieniu
i emocjach, i drugiej, reprezentuj.cej
profesjonalizm i zdolno.. podejmowania
konkretnych dzia.a.. Sama
emocjonalno.., samo pochylanie si. nad
czyj.. krzywd. to za ma.o . podkre.la.
.Pokaza.am,
na co mnie sta.h
Podkomisarz Monika Murawska by.a
pierwsz. kobiet. w Komisariacie Wodnym
Policji w Poznaniu. Pracuje tam od 11 lat,
Pracuj. we wszystkich jednostkach i na ka.dym szczeblu
100 lat temu kobiety zacz..y s.u.y. w policji
Rys. Katarzyna Zalepa
ANGORA nr 11 (16 III 2025) NA POSTERUNKU 25
a obecnie jest kierownikiem ogniwa patrolowo-
interwencyjnego. Jak mowi, droga
do tego stanowiska nie by.a .atwa. Dlaczego?
. Bo jestem kobiet.. W przesz.o.ci
spotyka.am si. z opiniami prze.o.onych,
ktorzy nie wyobra.ali sobie kobiety w Komisariacie
Wodnym ze wzgl.du na du.. ilo..
pracy fizycznej, zwi.zanej m.in. z obs.ug.
i wodowaniem .odzi. By.am .wiadoma tych
wyzwa., ale si. nie podda.am i uda.o mi
si. osi.gn.. cel . t.umaczy.
(...) Policjantka dodaje, .e najtrudniejsze
dla niej by.o prze.amanie stereotypow.
. Chcia.am udowodni., .e kobieta rownie.
mo.e tu pracowa.. Pokaza.am, na co
mnie sta. . .e jestem sprawna fizycznie
i doskonale radz. sobie z prowadzeniem
.odzi . wskazuje.
Murawska .mieje si., .e zaimponowa.a
swoim kolegom, kiedy podczas pokazow
nad Jeziorem Lusowskim skoczy.a z helikoptera
do wody. . To by.o niezapomniane
prze.ycie . wspomina.
A jak ludzie reagowali na policjantk.
na .odzi? . Pocz.tkowo by.am rozpoznawalna
w.rod ludzi. By.am blondynk. na
.odce . ka.dy od razu wiedzia., kto p.ynie.
Na Jeziorze Kierskim ludzie machali
mi z daleka, co by.o bardzo mi.e. Odbior
by. pozytywny, cho. nie brakowa.o te.
.artow i porowna. do Pameli Anderson
. .mieje si..
(...) Zapewnia, .e w pracy p.e. te. nie
ma ju. znaczenia. . Mo.emy wzajemnie
na siebie liczy. . wyje.d.amy razem, asekurujemy
si., musimy mie. do siebie pe.ne
zaufanie i by. pewni, .e ta druga osoba
stoi za nami, a nie ucieka. Cho. raz
zdarzy.o mi si., .e moj wspo.patrolowiec
dos.ownie uciek. . przed w..em! Wiadomo,
.e u nas wyst.puj. jedynie zaskro.ce,
nic gro.nego, ale jednak go to zaskoczy.o.
Ka.dy ma swoje fobie. W domu boj.
si. paj.kow, ale w pracy zupe.nie mi to
nie przeszkadza . .mieje si..
Koniara z krzyw. stop.
Szlaki przeciera.a te. asp. Agnieszka
Idczak-Mazur . pierwsza kobieta w Ogniwie
Konnym Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu.
. Musia.am udowodni., .e sobie poradz.
. .e podnios. siod.o, wyrzuc. obornik.
Koledzy nie chcieli je.dzi. z kobiet. i mowili
to otwarcie . wspomina. . Tak samo by.o
w patrolu, kiedy zaczyna.am prac. w policji.
Jecha.am na interwencj. i ludzie byli
zdziwieni, .e przyjecha.a kobieta. S.ysza.am
teksty w stylu: .Co tu baba b.dzie
mi przyje.d.a. i mowi., co mam robi.?h.
(...) Ogniwo konne to ma.e gospodarstwo,
w ktorym o wypadki nietrudno.
. Na szkoleniu ko. nadepn.. na mnie
i z.ama. mi stop.. Nie zrobi. tego specjalnie
. drugi ko. chcia. go kopn.., a ja
akurat czy.ci.am mu kopyta. Pojecha.am
do szpitala, lekarz stwierdzi., .e wszystko
jest w porz.dku. Przez tydzie. chodzi.am
z potwornym bolem. Po kolejnej
wizycie okaza.o si., .e stopa jednak
by.a z.amana. Lekarz powiedzia. mi wtedy:
.Mam dwie wiadomo.ci. Dobra jest
taka, .e ju. si. zrasta, a z.a . .e krzywoh.
Nie zgodzi.am si. na operacj., bo
to oznacza.oby przerw. w pracy, wi.c
teraz mam krzyw. stop. . .mieje si..
(...) Agnieszka Idczak-Mazur dodaje, .e
zdarzaj. si. niebezpieczne i nieprzewidywalne
sytuacje. . To by.o kilka lat temu. Byli.my
na zabezpieczeniu meczu w Warszawie, gdy
zaatakowali nas kibice. Jeden z naszych
policjantow niefortunnie spad. z konia i trafi.
do szpitala, a ko. uciek.. Jako jego prze.o.ona
by.am przera.ona. Przez trzy minuty,
dopoki ko. si. nie znalaz. . a wiedzia.am ju.,
.e policjantowi nic powa.nego si. nie sta.o
. naprawd. ba.am si., .e zwierz. stworzy
zagro.enie dla cywilow. Odetchn..am
z ogromn. ulg., kiedy wszystko dobrze si.
sko.czy.o . wspomina.
Najwi.kszym wyzwaniem dla policjantki
by.o pogodzenie macierzy.stwa z prac..
. Chcia.am by. i z ko.mi, i z dzieckiem
w domu. Bardzo szybko wroci.am
do pracy, a z m..em, policjantem, wymieniali.my
si. opiek. nad synem. Na szcz..cie
uda.o si. to pogodzi., cho. .al by.
ogromny, kiedy przegapia.am pierwsze
razy mojego dziecka . podkre.la. Dodaje,
.e w opiece nad synem mog.a liczy.
te. na wsparcie rodziny. . Pami.tam rok
2015 i mistrzostwo Lecha Pozna.. Wtedy
konie by.y intensywnie wykorzystywane
do rozp.dzania t.umu. Z m..em byli.my
wtedy w pracy, a moja mama przyjecha.a
do dziecka. Wroci.am dopiero rano, kiedy
po.o.y.am si. na .o.ku, syn otworzy.
oczy i zapyta.: .Mama, ty ju. jeste. ubrana,
idziemy do przedszkola?h . .mieje
si. policjantka.
To nie wojna p.ci
Kobiety w policji maj. wiele mo.liwo.ci
zawodowych i kierunkow rozwoju,
a powi.kszenie rodziny i narodziny
dziecka nie s. ju. przeszkod.. Tak by.o
w przypadku m.. asp. Pauliny .wierkowskiej,
zwi.zanej z Wydzia.em Ruchu
Drogowego KMP w Poznaniu od 15 lat.
Przed urodzeniem dziecka pe.ni.a s.u.b.
na drogach, kontrolowa.a ruch drogowy,
a od trzech lat pracuje w referacie organizacji
s.u.by. Policjantka mowi, .e kobiety
w drogowce s. bardzo potrzebne. . Mo.na
powiedzie., .e obecno.. policjantek
bywa zbawienna . moi koledzy z drogowki
zauwa.yli, .e gdy na patrolu jest
kobieta, to zawsze istnieje wi.ksza szansa
na za.agodzenie sporu. Cz.sto potrafimy
roz.adowa. konfliktow. sytuacj.
i zachowa. zimn. krew podczas interwencji,
co jest bardzo wa.ne, bo przecie.
to s. momenty, w ktorych .adna ze
stron nie jest zadowolona . zauwa.a.
Podkre.la jednocze.nie, .e najwa.niejsze
jest jednak zachowanie rownowagi,
bo zdarza si., .e potrzebna jest fizyczna
si.a, a ta jest g.ownie domen. m..czyzn.
O rownowadze i wzajemnym uzupe.nianiu
si. w pracy mowi te. sierz. Natalia
Jaro.ska, s.u..ca od czterech lat w referacie
patrolowo-interwencyjnym KMP
w Poznaniu. . W pracy wszyscy jeste.my
rowni. Wspo.patrolowcy niezale.nie
od p.ci wzajemnie si. wspieraj. i mog.
na siebie liczy. . podkre.la. Dodaje, .e
na ulicy bywa ju. ro.nie. . Zdarza si.,
.e s.ysz. nieprzyjemne komentarze od
osob, wobec ktorych podejmuj. interwencj..
Nawet koledzy pytaj. mnie, jak
to robi., .e niekiedy potrafi. takie rzeczy
przemilcze.. Jest to ci..kie, nieraz
musz. ugry.. si. w j.zyk, ale tak. prac.
wybra.am i nie zamieni.abym jej na
.adn. inn. . zapewnia.
Praca w .patrolowceh jest bardzo
wymagaj.ca, cz.sto niebezpieczna. Policjanci
musz. by. gotowi na wszystko. Raz
b.d. spokojnie patrolowa. ulice miasta,
by za chwil. obezw.adni. agresywnego
cz.owieka. Jaro.ska przyznaje, .e silna
psychika to podstawa. . Ka.da interwencja
jest pod jakim. wzgl.dem emocjonalna.
Trzeba jednak pami.ta., .e nie mo.e
by. ona kluczowa w naszym .yciu, bo nie
byliby.my w stanie pe.ni. dalej tej s.u.by
. podkre.la. . S.ysza.am opowie.ci
od starszych policjantow, .e jak jest problem,
to trzeba si. zrestartowa.. Dla mnie
tym restartem jest to, .e wroc. w.a.nie
do domu, usi.d., dostan. ciep.. herbat.
od narzeczonego i g.owa jest czysta.
Jaro.ska zwraca te. uwag., .e w ci.gu
ostatniego po.tora roku nast.pi. znaczny
wzrost liczby kobiet w policji. . My.l.,
.e do wst.pienia w szeregi policji sk.ania
je odwaga. Jeste.my ju. pewnymi siebie
kobietami. Wida. te. zmian. w postrzeganiu
kobiet przez samych policjantow. Na
14 przyj.tych ostatnio kobiet by.o zaledwie
trzech m..czyzn. Kobiety goruj.. U nas
w wydziale, ktory zajmuje si. wykroczeniami,
jest 90 proc. kobiet, i one to wszystko
ogarniaj.! . cieszy si. policjantka.
Nie tylko s.u.ba
Dla m.. asp. Darii Saukens i podkom.
Emilii Korbanek s.u.ba w policji to nie tylko
praca. Obie rozwijaj. te. swoje pasje.
. Od pocz.tku dzia.alno.ci Dru.yny Wielkopolskiej
Policji Kobiet w Pi.ce No.nej,
a wi.c od 2016 roku, jestem jedn. z jej
zawodniczek . mowi Saukens. . Gra
w pi.k. jest dla mnie takim katalizatorem
emocji. Cz.owiek m.czy si. fizycznie, ale
odpoczywa psychicznie, a .e trenujemy
regularnie, to ca.y czas mam mo.liwo..
roz.adowywania napi.., ktore towarzysz.
mi w pracy.
A praca jest wymagaj.ca. Policjantka od
dziewi.ciu lat jest w Wydziale Konwojowym
KWP. Przez pierwsze siedem zajmowa.a
si. m.in. transportowaniem wi..niow
z zak.adow karnych i aresztow .ledczych
do miejsc docelowych, czyli s.dow i prokuratury.
. Jako konwojenci mamy do czynienia
z osobami z kar. pozbawienia wolno.ci,
ktore przebywaj. w zak.adach zamkni.tych,
i trzeba przyzna., .e niektorym przychodz.
do g.owy naprawd. bardzo ro.ne
pomys.y. Zdarza.y si. nam ucieczki, by.y
sytuacje, .e jaka. osoba zbieg.a konwojentom,
oddali.a si. . przyznaje.
Dodaje, .e w pracy najbardziej zaskoczy.a
j. brutalno.. tego .wiata. . Uczestnicz.c
w rozprawach, mamy mo.liwo..
z pierwszej r.ki obserwowa. ca.y jej
przebieg. By.o wiele spraw, ktore bardzo
zapad.y mi w pami... Szczegolnie
takie, w ktorych kobieta jest oskar.ona
o zabojstwo swojego dziecka. To rusza
mnie szczegolnie jako kobiet. . mowi.
Dla podkom. Emilii Korbanek, pracuj.cej
w Laboratorium Kryminalistycznym
KWP, odskoczni. od pracy te. jest sport
. biega i uprawia triatlon. . Zawsze mia.am
zami.owanie do przygod. Bakcyla
do sportu z.apa.am jaki. czas po rozpocz.ciu
pracy. W ubieg.ym roku uko.czy.am
pe.nego Iron Mana na pe.nym dystansie
w Malborku . mowi.
Policjantka pracuje w sekcji biologii
i genetyki. . Jako genetyk je.d.. na
miejsca najci..szych zbrodni, by pomoc
w typowaniu i zabezpieczaniu .ladow
DNA, ktore mog. by. kluczowe dla dalszych
bada. . wyja.nia. Korbanek analizuje
te. materia.y na zlecenie m.in. prokuratury
i jako bieg.a wydaje opinie. . To na
jej podstawie prokurator podejmuje decyzj.,
czy postawi. zarzuty, a jej warto..
dowodowa cz.sto przewy.sza zeznania
.wiadkow . dodaje.
Prawie idealnie
Kobiety przeby.y d.ug. drog., aby
doceniono ich s.u.b. w policji. Musia.y
wiele udowodni., niejednokrotnie te.
po.wi.ci.. Dzi. stoj. w szeregu rami.
w rami. z m..czyznami. Wiele z nich jest
te. .onami i matkami, co sto lat temu by.o
niemo.liwe. Mog. przychodzi. do pracy
w makija.u i mie. pomalowane paznokcie.
Mimo .e s. elementy, nad ktorymi trzeba
by popracowa., jak cho.by mundur, ktory
nadal jest m.ski (oprocz oficjalnego)
i niedostosowany do anatomii kobiet, to
ka.da z moich rozmowczy. zapewnia, .e
nie zamieni.aby pracy na .adn. inn. (...).
JUSTYNA
PIASECKA-GABRYEL
(Skroty pochodz. od redakcji .Angoryh)
Tytu. oryginalny: .100 lat kobiet
w policji! Gdzie diabe. nie mo.e,
tam po.le... policjantk.. áMusia.am
udowodni., .e sobie poradz.âh
R E K L A M A
Nowy w .odzi
Ma.a ul. BILETY: WWW.SCENAIMPRO.PL KOMEDIA IMPRO!
Prima Aprilis: .arty si. nie ko.cz.!
komedia improwizowana
5 KWIETNIA
GODZ. 21:30
IMPRO Shoty!
komedia improwizowana
29 MARCA
GODZ. 21:30
Romanszmorderc.
improwizowana komedia kryminalna
26 KWIETNIA
GODZ. 21:15
Teatr Scena
l Z h d i 93
PrimaAprilis:.artysi.nieko.cz.!
KWIET
2
IMPROShoty!
MAR
2
KWIET
2
Zachodnia TNIA
1:RCA
1:TNIA
1:
26 JAK NAS WIDZ. ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Maharad.a Vinod wybra. si. do Polski.
. Chcia.em zrobi. co. nowego
i dlatego tu jestem. Nikt z jego rodziny,
ktora liczy oko.o tysi.ca osob,
nigdy nie by. w Europie. . My nie
podro.ujemy wiele. Jestem jedyn.
w rodzinie osob., ktora mog.a skorzysta.
z okazji wyjazdu tak daleko.
* * *
Tu. po wyl.dowaniu na lotnisku nast.pi.o
pierwsze mi.e zaskoczenie: . My.la.em,
.e kupno karty SIM w Polsce b.dzie
drogie i skomplikowane. Tymczasem?
. Nic podobnego, zaj..o mi to ze dwie
minuty. I zap.aci. zaledwie 5 z. za prawie
700 gigabajtow. . Bardzo tanio.
* * *
Przyjecha. z bardzo konkretnymi
marzeniami. Na przyk.ad: zje.. pierogi.
. Nie mog. si. doczeka., kiedy
ich sprobuj.. W barze mlecznym znalaz.
zadowalaj.cy asortyment . ukrai.skie
i z jagodami. B.yskawicznie opro.ni.
talerz. . Pychota!
* * *
Gorzej z pogod., plus 25 stopni,
a jemu zimno. . W Delhi by.o lepiej . .artuje.
. 53 stopnie.
* * *
Ruch na ulicach, jego zdaniem, .aden,
ma.o ludzi, nie to, co w Indiach. . Nawet
aut nie ma. Mo.esz chodzi. swobodnie
i si. wyluzowa.. W moim mie.cie nie ma
na to szans. Mo.na nawet mie. s.uchawki
na uszach. Na ulicy w Delhi cz.owiek ze
s.uchawkami zgin..by w sekund.. Vinod
coraz to zatrzymuje si. i podziwia . jakie
.adne domy, jak cicho, jak czysto. . Jest
niesamowicie. Na rynku Starego Miasta
wpada w zachwyt: . Ca.kowicie powy.ej
moich oczekiwa.. Jedyna rzecz, ktora
w Polsce jest podobna do Indii, to ta
r.czna pompa do wody.
* * *
Pierwsze ogolne wra.enia: . Wszystko
jest tutaj zorganizowane, u.o.one.
Jest pi.knie. Wiedziecie spokojne .ycie.
Lepsze powietrze, bardzo dobrej jako.ci.
Mimo .e chodzi.em dwie godziny,
nie czuj. zm.czenia. Nie chodzi.em
dwie godziny od dwoch lat. Takie spacery
s. niemo.liwe w Indiach. Wszystko
przez ha.as i wsz.dobylskie tuk-tuki
(trojko.owe motocykle).
* * *
Drugiego dnia pobytu w stolicy Vinod
zauwa.a: . Tutaj park jest co 10 minut
spacerem. Macie niesamowit. natur..
A to pomaga by. m.odym i zdrowym.
W New Delhi, jak twierdzi, s. dwa, trzy
parki na ponad 20 milionow mieszka.cow.
. To jest moj drugi dzie. i zakochuj.
si. w tym pa.stwie, kulturze i w tym mie.cie.
Uwielbiam Warszaw.. Na pytanie,
czego si. obawia. w zwi.zku z t. podro..,
odpowiada: . Zwyczajow, odprawy
paszportowej. Na lotnisku w Delhi zadali
mi prawie pi..dziesi.t pyta.. Na lotnisku
w Warszawie tylko dwa. A potem
powitali mnie w kraju. Wieczorem Vinod
do.wiadczy. jeszcze jednego objawienia
kulinarnego . zapiekanki. Polski
fast food. . Ostre. Wybra.em europejski
poziom ostro.ci. Nie powiedzieli, .e
to hinduski poziom. A nawet ostrzejszy.
* * *
W pierwsz. podro. poci.giem wybra.
si. do Trojmiasta. . Bardzo wygodnie.
Trzysta kilometrow poci.giem w Indiach
to nie mniej ni. 6,5 do 7 godzin. Tu zlecia.o
szybko. Nie czuj. si., jakbym by.
po podro.y. Ogl.da opuszczone budynki
stoczni przerobione na lokale gastronomiczne
i rozrywkowe, .ciany pokryte
graffiti, w gorze pot..ne sylwetki .urawi.
. Zawsze marzy.em, .eby uda. si.
do takiego miejsca jak to. Jak wroc.
do Indii, musz. porozmawia. z jakim.
politykiem, poniewa. mamy wiele takich
opuszczonych miejsc. Restauracja,
do ktorej mo.na wej.. z psem, nieco
go zaskoczy.a. . Jest inaczej, ale fajnie.
W Gda.sku podoba.o mu si. jeszcze bardziej
ni. w Warszawie. Ale przechodzenie
przez jezdni. na pasach wci.. jest dla
niego traumatycznym do.wiadczeniem.
. My.la.em, .e auto mnie uderzy. . Gdy
jeste. na pasach, zobaczysz, .e auta
zwalniaj. i nie ma si. o co martwi. . uspokaja
go polski towarzysz. . Wi.c mam po
prostu i..? To dziwne, bo w Indiach przechodzenie
jest przera.aj.ce, a tutaj .atwe.
Vinod wspomina, jak w Warszawie podszed.
do przej.cia. . Zauwa.y.em migaj.ce
.wiat.o. By.em ju. w po.owie, ale szybko
zawroci.em. Dlaczego zawroci.em?
Ludzie .miali si. ze mnie, gdy zobaczyli,
.e biegn. z powrotem. .miali si., jakby
pomy.leli, sk.d pochodzi ta ma.pa.
* * *
Vinod sta. si. najpopularniejszym przewodnikiem
w Delhi dzi.ki Polakom, ktorzy
wypromowali go w sieci. . Po spotkaniach
z Polakami dostawa.em bardzo
dobre opinie. Znalaz. si. na szczycie rankingu
serwisu turystycznego Airbnb. Od
tego czasu tylko w ci.gu jednego roku
pozna. oko.o 500 Polakow. . By.em bardzo
zaj.ty przez was. W ko.cu przesta.em
patrze. na list., z kim mam jutro
wycieczk., bo by.em pewny na 99 proc.,
.e to b.dzie kto. z Polski. Wraz z moj.
rodzin. przeprowadzi.em si. do lepszej
i bezpieczniejszej dzielnicy. Teraz mog.
sobie na to pozwoli.. Chc. podzi.kowa.
moim polskim klientom. Dzi.ki wam
buduj. teraz dom i spe.niam marzenie
mojej mamy. Uwielbiam wasz kraj.
Vlog Casha/YouTube.com
Wybra.a i oprac. E.W.
Hindusi o Polsce
ANGORA nr 11 (16 III 2025) WALKA Z WIATRAKAMI 27
Pan Pawe. od kilkunastu lat probuje
udowodni. p.ockiemu O.rodkowi
Pomocy Spo.ecznej, .e nie jest wielb..dem.
Bez skutku, bo urz.dnicy z P.ocka
s. impregnowani na logik. i prawomocne
s.dowe wyroki.
Gdy poprosi.em Paw.a Ku.mi.skiego
o zdj.cie z pierwsz. .on., pojawi. si. problem.
. Mo.e u mojej mamy co. zosta.o. Ja
nie mam nic, chcia.em to wypali. z pami.ci,
rozpocz.. nowe .ycie, oderwa. si. od
tego, co by.o . t.umaczy. Kasi. [imi. zmienione
. aut.], pierwsz. mi.o.., pozna. jeszcze
w podstawowce. Gor.cy zwi.zek zwie.czy.
w 2001 r. .lub. Potem rok po roku Kasia
urodzi.a dwojk. dzieci, Natali. i Kacpra. Jak
cz.sto jednak z gor.cymi zwi.zkami bywa,
ogie. zaburzy. zdrowy ogl.d sytuacji. . Nie
uk.ada.o nam si.. Okaza.o si., .e Kasia nie
dba o dom, o dzieci . opowiada Pawe..
. Wola.a do kole.anek, s.siadek i.., .eby
to one zrobi.y dzieciakom np. obiad. Zacz..y
si. imprezy, a nawet libacje.
W ko.cu para powiedzia.a sobie .do..h.
Wygl.da.o na to, .e rozstanie przebiega
w cywilizowany sposob: jeszcze przed orzeczeniem
rozwodu Pawe. i Kasia zawarli
w p.ockim s.dzie tzw. ugod. alimentacyjn.,
na mocy ktorej m..czyzna p.aci. .onie
miesi.cznie niespe.na 800 z. na utrzymanie
dzieci. Zgodnie z decyzj. s.du przekazywa.
Kasi pieni.dze do r.k w.asnych,
a wp.aty kwitowano w specjalnym zeszycie.
Zeszycie, ktory przechowywa.a ona sama.
Pawe.: . I tu zacz.. si. moj dramat. W pewnym
momencie zeszyt po prostu znikn..,
a moja .ona posz.a do komornika, twierdz.c,
.e nic jej nie p.aci.em.
Prawo dzia.a w Polsce tak, .e komornik
w tego typu sytuacjach nie weryfikuje
tego, co mowi wierzyciel, a do natychmiastowego
wszcz.cia egzekucji wystarcza
o.wiadczenie kobiety, .e m..czyzna alimentow
nie p.aci. Tak by.o i tu: komornik
zaj.. konto bankowe Paw.a i .ci.gn..
z niego wszystko, co m..czyzna mia. . niespe.na
10 tys. z.. Reszt. rzekomych zaleg.o.ci
wyp.aci. kobiecie Fundusz Alimentacyjny.
W praktyce dzia.a to tak, .e pieni.dze
. w imieniu Funduszu . wyp.aca miejscowy
Miejski O.rodek Pomocy Spo.ecznej, ktory
potem dba o to, by .ci.gn.. wyp.acone
.rodki od rzeczywistego d.u.nika. Pawe.:
. To by. czas, kiedy te sprawy odpu.ci.em.
Powiedzia.em sobie: .Trudno, zajm.
si. tym po.niejh, bo mia.em pilniejsze problemy
na g.owie.
Te problemy to trwaj.cy rozwodowy proces
oraz troska o zaniedbane przez Kasi.
. jak twierdzi Pawe. . wspolne dzieci.
Batali. w 2015 r. m..czyzna wygra.: Natalia
i Kacper trafili pod jego opiek., a s.d
orzek., .e teraz to Kasia ma p.aci. Paw.owi
alimenty na ich utrzymanie. Pawe. u.o.y.
sobie .ycie. Z Ani. . drug. .on. . maj.
dzi. dwojk. w.asnych dzieci, Kacper i Natalia
mieszkaj. razem z nimi. Jedynym nierozwi.zanym
problemem . cho. min..o
kilkana.cie lat . jest sprawa rzekomo
niep.aconych w dawnych czasach alimentow.
Pawe.: . Nie mam .adnego maj.tku,
wi.c komornik mia. ograniczone mo.liwo.ci
.ci.gania ode mnie pieni.dzy, ale zosta.em
przez MOPS wpisany na list. d.u.nikow we
wszystkich mo.liwych rejestrach, a to bardzo
przeszkadza w .yciu i chcia.em zrobi.
z tym porz.dek.
Problem polega. na tym, .e MOPS
w P.ocku . bo tam mieszka Pawe. z rodzin.
. nie chcia. s.ucha. t.umacze. m..czyzny,
a on sam nie by. w stanie odpiera.
atakow, a nawet zrozumie. kolejnych
pism napisanych urz.dniczo-prawniczym
slangiem. . Pracowa.em d.ugo na budowie,
dzi. jako kierowca . t.umaczy Pawe..
. Z czasem coraz lepiej orientowa.em si.
w tym be.kocie, ale wci.. przegrywa.em.
Sytuacja zmieni.a si., gdy dotar.em do Tomka
z Lublina, ktory mia. problem podobny
do mojego i po wielu latach walki wygra..
Histori. Tomasza Staniszewskiego, bo
o nim mowa, opisywali.my w .Angorzeh
przed laty. M..czyzna zosta. . podobnie jak
Pawe. . pos.dzony przez by.. .on. o niep.acenie
alimentow i wskutek jej interwencji
u komornika pad. ofiar. egzekucji. Cho.
mia. pisemne dowody wp.aty pieni.dzy na
konto by.ej .ony, kilkana.cie lat (!) zaj..o mu
dowodzenie przed s.dami, .e jest niewinny.
W ko.cu wygra.. Kiedy przeczyta. list od
pana Paw.a, bez wahania wsiad. do samochodu
i pojecha. do P.ocka. Odt.d, od wielu
ju. lat, pomaga Paw.owi w walce z wiatrakami.
. Zasta.em cz.owieka zdruzgotanego
i zrozpaczonego, ktoremu odechcia.o si.
.y. . opowiada Tomasz. . Cz.owieka, ktory
co rano wstawa. ze strachem, jakie pismo
przyniesie listonosz, i czy komornik nie wejdzie
do wynajmowanego przeze. mieszkania,
by zabra. .o.ko czy telewizor.
Zaprawiony w s.dowych bojach Tomasz
pomog. Paw.owi w walce. Przez kilka lat
razem pisali pozwy, pisma i wnioski, ktore
mog.y zatrzyma. egzekucj.. W 2018 r.
wspolnie osi.gn.li pierwszy sukces. S.d
prawomocnie uwzgl.dni. tzw. powodztwo
przeciwegzekucyjne, a komornik umorzy.
egzekucj. wobec Paw.a. Jednocze.nie
poradzi. urz.dnikom, by zwrocili si.
do Kasi o zwrot pieni.dzy, ktore pobra.a,
cho. jej si. nie nale.a.y. . Katarzyna Ku.mi.ska
nadu.y.a przepisow prawa i wykorzysta.a
prawo w sposob sprzeczny z liter.
prawa . napisali w uzasadnieniu s.dziowie.
O dziwo, urz.dnicy z MOPS nie zmienili
jednak swojej strategii i nadal probowali .ci.gn..
pieni.dze od Paw.a. . Us.ysza.em od
nich, .e kto. te .rodki b.dzie musia. zwroci.
. relacjonuje m..czyzna. . I odt.d by.o
dla mnie jasne, .e b.d. mnie n.ka. do upad.ego,
bo moja by.a .ona nie ma .adnych
dochodow i od dawna jest niewyp.acalna.
Gdy urz.dnicy wyst.pili do komornika
z kolejnym wnioskiem o egzekucj., argumentuj.c,
.e wyrok ich nie dotyczy, bo swoje
decyzje, na podstawie ktorych .cigali
Paw.a, wydali wcze.niej, Pawe. z Tomaszem
rozpocz.li nast.pny etap s.dowej
walki. Lata spotka. i pism zaowocowa.y
tym, .e w czerwcu 2022 r. uzyskali kolejny
prawomocny wyrok, ktory nie mog. budzi.
najmniejszych w.tpliwo.ci. M..czyzna udowodni.
w procesie, .e uczciwie p.aci. alimenty,
a s.d w P.ocku uzna., .e ugoda alimentacyjna
z 2011 r. nie obowi.zuje i dawny
obowi.zek p.acenia alimentow ze strony
pana Paw.a po prostu znikn... Co wi.cej,
wyrok wydano z dat. wsteczn., co zdawa.o
si. przes.dza., .e MOPS nie mo.e
domaga. si. zap.aty pieni.dzy. . Skoro
w wyroku jest napisane, .e ugody nigdy nie
by.o, to nie mo.na na jej podstawie ..da.
zwrotu wyp.aconych .wiadcze. . podsumowuje
Tomasz. Jego wnioski potwierdzi.a
rzeczniczka p.ockiego S.du Okr.gowego.
. Czy wydane wcze.niej w oparciu
o ugod. alimentacyjn. decyzje urz.dnikow
powinny zosta. zmienione? . zapyta.em.
. Taki powinien by. skutek tego wyroku
. potwierdzi.a s.dzia Iwona Wi.niewska-
-Bartoszewska.
Problem w tym, .e to, co jasne dla s.du,
nie sta.o si. jasne dla gminnych urz.dnikow.
Ci bowiem nadal probowali .ci.gn.. od
Paw.a pieni.dze. W sumie ok. 56 tys. z. tytu.em
alimentow z lat 2012 . 2015, do tego
odsetki. . .adnego kredytu, nawet telefonu
na raty, bo zaraz wychodzisz w rejestrach
jako d.u.nik. W robocie komornik zabiera
kas. i wszyscy patrz. na ciebie jak na z.odzieja
. w oczach Paw.a, na pozor twardego
m..czyzny, pojawiaj. si. .zy. . Nawet
cz... dalszej rodziny ci nie wierzy: .Jak
to? Masz s.dowe wyroki i to nic nie znaczy?
Jak to mo.liwe?h.
Z urz.dowych pism kierowanych do s.du
i innych organow wynika, .e linia obrony
MOPS by.a tyle. prosta, co kompletnie niezrozumia.a:
wyroki zosta.y uchylone, ale my
wydali.my w.asne decyzje administracyjne
zobowi.zuj.ce do zwrotu pieni.dzy i decyzje
te nadal obowi.zuj.. Cho. Pawe. ju.
trzy lata temu z.o.y. wniosek o ich uchylenie,
p.ocki MOPS zawiesi. post.powanie
w tej sprawie i nast.pi.a cisza. Zdesperowany
Pawe. z pomoc. Tomasza wpad. wi.c
na kolejny pomys., by przycisn.. MOPS
do muru. Jeszcze raz poszed. do s.du,
ale z do.. osobliwym pozwem. Zarzuci.
urz.dnikom miejskim z P.ocka, .e naruszyli
jego dobre imi. i wiarygodno.., wpisuj.c
go bezprawnie na list. d.u.nikow. W grudniu
zesz.ego roku Pawe. wygra. ten proces,
a s.d nakaza. gminie wykre.lenie go
ze wszystkich tego typu rejestrow.
Czy da.o to urz.dnikom do my.lenia?
Oczywi.cie nie. Tomasz Staniszewski:
. Musz. przyzna., .e nawet ja mia.em
w Lublinie .atwiej, bo kiedy w ko.cu mia.em
wyroki, moi przeciwnicy si. poddali. Ci
z P.ocka s. jednak szczegolnie impregnowani.
Dlaczego? My.l., .e odpowied. jest
banalna: bezczelno.. i arogancja wynikaj.ca
z tego, .e pozostaj. bezkarni.
Od Iwony Szkopek, rzeczniczki p.ockiego
MOPS, probowa.em dowiedzie. si., na
jakiej podstawie urz.d wci.. domaga si.
sp.aty przez Paw.a nieistniej.cego d.ugu.
Odpowied. by.a zawsze ta sama: . Na podstawie
naszych decyzji administracyjnych,
ktore wci.. obowi.zuj.. . Ale te decyzje
wydali.cie sami w oparciu o ugod. alimentacyjn.,
ktora, jak uzna. s.d trzy lata temu,
nigdy nie obowi.zywa.a . ripostowa.em, ale
odpowied. rzeczniczki, by.a wci.. ta sama:
. Nasze decyzje obowi.zuj..
Tu. przed moj. wizyt. w urz.dzie pojawi.a
si. iskierka nadziei. Gdy umowi.em
si. na rozmow., nagle . po prawie trzech
latach . MOPS podj.. zawieszone post.powanie
w sprawie Paw.a. Cho. wydawa.o
si., .e to preludium do wycofania si. rakiem
z absurdalnej argumentacji, zagrywka by.a
tylko zas.on. dymn.. Kilka dni temu Pawe.
dosta. pismo, z ktorego wynika, .e urz.dnicy
nadal domagaj. si. od niego sp.aty
pieni.dzy. . Jakie znaczenie maj. wyroki?
. pyta retorycznie wzburzony Pawe.. . Co
z tego, .e ustawodawca co. przewidzia.,
skoro na ko.cu jest urz.d, ktory powie:
mamy to w d...e! Dlaczego wszyscy maj.
w d...e to, .e ja i moja rodzina od kilkunastu
lat musimy .y. t. spraw., cho. dawno
udowodni.em sw. niewinno..!
TOMASZ PATORA
PS Losy sprawy Paw.a i jego dalszej walki
z p.ockim MOPS b.dziemy .ledzi.. M..czyzna
walczy o .ycie: nie ma .adnego maj.tku,
je.li wi.c urz.dowi uda si. .ci.gn.. blisko
60 tys. z., oznacza to bankructwo ca.ej
jego rodziny.
Wbrew s.dom i logice
Pawe. i Tomasz (z lewej) przygotowuj. kolejne pismo,
by wymusi. na urz.dnikach przestrzeganie wyrokow
28 PRAWO I MEDYCYNA ANGORA nr 11 (16 III 2025)
. W przeciwie.stwie do bud.etu
pa.stwa bud.et Narodowego Funduszu
Zdrowia przez lata si. bilansowa..
Tymczasem, jak wynika z artyku.u
zamieszczonego na stronach Federacji
Pracodawcow Polskich, istnieje
niebezpiecze.stwo, .e do ko.ca
2028 roku luka finansowa w funduszu
mo.e wynie.. .wier. biliona z.otych!
Taki scenariusz oznacza.by katastrof.
naszego systemu ochrony zdrowia,
z czego nie zdaje sobie sprawy 99 proc.
Polakow.
. Przez d.ugi czas NFZ z naszych sk.adek
by. w stanie pokry. 90 . 95 proc. swoich
wydatkow. To zacz..o si. zmienia.
w 2023 r. Sta.o si. tak, gdy. uchwalono
ustaw. nakazuj.c. wydawanie 7 proc. PKB
na publiczn. s.u.b. zdrowia. Ustawodawca
nie odpowiedzia. jednak na pytanie, sk.d
wzi.. na to pieni.dze, poniewa. wysoko..
sk.adki zdrowotnej si. nie zmieni.a, oczywi.cie
poza Polskim .adem, czyli sk.adk.
zdrowotn. dla przedsi.biorcow. Pojawi.a
si. wi.c luka finansowa, ktor. trzeba
by.o pokry. dotacj. z bud.etu pa.stwa.
Sama ustawa nie jest jedyn. przyczyn.
takiego stanu rzeczy. Jednocze.nie zacz..y
rosn.. koszty wynagrodze., przede wszystkim
lekarzy.
. Jaki procent bud.etu funduszu jest
przeznaczony na wynagrodzenia?
. Tego nie da si. wprost ustali.. Ale mo.na
zobaczy., ile na te cele wydaj. szpitale.
Wed.ug ostatnich danych przekroczono ju.
70 proc., gdy jeszcze nie tak dawno by.o
to 60 . 65 proc.
. Mimo coraz wi.kszych nak.adow
wyd.u.y. si. czas oczekiwania na wizyty
u specjalisty i na .wiadczenia w wielu
dziedzinach medycyny. S. te. specjalno.ci,
w ktorych poziom us.ug obni.y.
si. w ostatnich latach i to mimo post.pu
technologicznego. Dotyczy to przede
wszystkim po.o.nictwa i ginekologii.
. Obowi.zuj.ce regulacje gwarantuj.
podwy.ki proporcjonalne do przeci.tnego
wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
Wed.ug ustawy nalicza si. je ka.dego roku
od 1 lipca. To oznacza, .e przy projektowaniu
bud.etu funduszu nie wiemy, ile mamy
wyda. przez ca.y rok. Trzeba opiera. si.
na prognozach, a te s. zani.one o oko.o
15 proc. W 2023 roku jeszcze nie by.o problemow.
Teraz ju. nie p.aci si. szpitalom za
nadwykonania (procedury medyczne, ktore
przekraczaj. liczb. zawart. w kontrakcie
z NFZ . przyp. autora). W 2023 roku
istnia. te. fundusz zapasowy w wysoko.ci
26 mln z., ktory stanowi. poduszk. bezpiecze.stwa,
pozwalaj.cy na pokrycie deficytu.
W 2024 roku trzeba by.o do.o.y. do systemu
ju. 10 mld. W tym zabraknie co najmniej
30 mld z..
. Sytuacja finansowa w systemie jest
coraz gorsza, ale lekarze zarabiaj. coraz
wi.cej. Minister Leszczyna o.wiadczy.a,
.e zna przypadek, gdy lekarz w publicznej
s.u.bie zdrowia osi.ga. dochody
na poziomie 300 tys. z. miesi.cznie.
Takich, ktorzy zarabiaj. co najmniej
50 tys., czyli dwa razy wi.cej ni. prezydent
RP, s. setki, a mo.e i tysi.ce.
Czy lekarze zarabiaj. za du.o?
. Lekarze powinni dobrze zarabia..
Ale w pewnych rozwi.zaniach poszli.my
o krok za daleko. Wydaje si. te., .e niektore
.wiadczenia s. zbyt wysoko wyceniane.
Co roku prezes Agencji Oceny Technologii
Medycznych i Taryfikacji przygotowuje
rekomendacje dla ministra zdrowia dotycz.ce
wyceny .wiadcze.. S. trzy warianty.
Pierwszy przewiduje podwy.ki o 7,5 mld,
a trzeci o 15 mld z. i minister wybiera najdro.szy
wariant waloryzacji. Podwy.ki dla
pracownikow medycznych s. finansowane
poprzez wzrost wyceny .wiadcze. medycznych.
Naszym zdaniem kominy p.acowe
powinny zosta. ograniczone do rozs.dnych
rozmiarow. Wed.ug FPP wynagrodzenia
w publicznej s.u.bie zdrowia nie powinny
przekracza. czterokrotno.ci .redniej pensji.
Dzi. to by.oby oko.o 33 tys. z. brutto. To
i tak s. .wietne pieni.dze, nieosi.galne dla
bardzo wielu zawodow wymagaj.cych nie
mniejszej wiedzy, ni. maj. lekarze. Moim
zdaniem nie jest w interesie spo.ecznym,
.eby lekarze w publicznej s.u.bie zdrowia
zarabiali gigantyczne pieni.dze.
. Dzi. lekarz bez specjalizacji, pracuj.c
tylko jeden dzie. w tygodniu (podczas
dy.uru), zarabia tyle co wiceminister
zdrowia. Dla mnie to patologia.
. Wiceministrowie, ktorzy faktycznie
kieruj. swoimi resortami, zarabiaj. bardzo
ma.o nie tylko na tle lekarzy, lecz tak.e
innych zawodow.
. 99 proc. naszych politykow ma tylko
jedn. recept. na poprawienie sytuacji
w s.u.bie zdrowia: zwi.kszenie wydatkow,
czyli podwy.szenie sk.adki zdrowotnej.
Ale nie dolewa si. wody do dziurawego
naczynia. Obecny system jest
dziurawy i patologiczny, wi.c podwy.ki
mog. tylko na krotki czas nieznacznie
poprawi. sytuacj..
. Nie jestem specjalist. od zarz.dzania
s.u.b. zdrowia, dlatego skupi.em si. tylko
na tym, co mo.na poprawi. w ramach
obowi.zuj.cego systemu. Podwy.szenie
sk.adki zdrowotnej jest konieczne, gdy. ta
na obecnym poziomie funkcjonuje od 2007
roku i wynosi 9 proc. Nasz plan ratunkowy
dla s.u.by zdrowia sk.ada si. z dwoch
cz..ci. Pierwsz. jest racjonalizacja po stronie
kosztowej, ograniczenie nadmiernych
wydatkow. Drugi element to zapewnienie
.rode. finansowania.
. Przed kilku laty razem z nie.yj.cym
ju. dr. Adamem Sandauerem, honorowym
prezesem Stowarzyszenia Praw
Pacjenta Primum Non Nocere, liczyli.my,
ile Polacy wydaj. na opiek. zdrowotn..
Procz oficjalnych nak.adow
wowczas w wysoko.ci 6 proc. PKB,
wydawali.my ogromne sumy w ramach
prywatnego leczenia. Nie zapominajmy
te. o szarej strefie. Mimo .e lekarze
zarabiaj. bardzo du.o, to nadal obecne
jest branie .koperth jako .dowodow
wdzi.czno.cih, ktore oczywi.cie
s. nieopodatkowane. W wielu krajach
do kosztow systemu opieki zdrowotnej
wlicza si. tak.e pieni.dze, jakie s.
wyp.acane w ramach zwolnie. lekarskich.
W sumie to 10,5 proc. PKB, wi.cej,
ni. maj. W.ochy (9), Hiszpania
(9,7) i tylko troch. mniej ni. Francja
(11,9 proc.). Ale o tym si. nie mowi
w debacie publicznej.
. Sama podwy.ka wysoko.ci sk.adki nie
daje gwarancji poprawy jako.ci i dost.pno.ci
us.ug medycznych. Dlatego zmianie
finansowania musi towarzyszy. zmiana
sposobu wydatkowania. Od dawna wida.,
.e automatyzm podwy.ek zwi.zanych ze
.rednim wynagrodzeniem mo.e tylko pog..bi.
istniej.ce problemy. Proponujemy zwi.kszenie
sk.adki o 0,5 proc., to niewiele, ale
b.dzie oznacza. przyp.yw konkretnych, tak
potrzebnych .rodkow.
. Polscy przedsi.biorcy za spraw.
Polskiego .adu p.ac. prawdopodobnie
najwy.sz. sk.adk. zdrowotn. w Europie
i jeszcze chcecie j. zwi.kszy.?
. W obecnej sytuacji by.oby bardzo trudno
j. obni.y., co proponuj. niektore ugrupowania.
Powinni.my prze.o.y. t. dyskusj.
na lepszy czas. Uwa.amy jednak, .e podwy.ka
nie powinna obj.. przedsi.biorcow.
. Lepszego czasu mo.e nie by..
Je.eli co. jest ewidentnie niesprawiedliwe,
to trzeba to zmieni., nie patrz.c
na koszty.
. Proponujemy te. po..czenie sk.adki
chorobowej ze zdrowotn., a wi.c .wiadczenia
rzeczowego i pieni..nego. To spowoduje,
.e mo.na by.oby poszerzy. baz.
sk.adkow., gdy. dzi. nie wszyscy zatrudnieni
p.ac. sk.adk. chorobow. i z tego tytu.u
mogliby.my uzyska. 16 mld z. wi.cej,
a z podwy.ki o 0,5 procent . 9 mld. Uwa.amy,
.e wy.sz. sk.adk. powinni tak.e p.aci.
rolnicy z 1 do 5 z. za hektar, co nie by.oby
.adn. zmian. rewolucyjn., tylko symboliczn.,
bo wszystkie grupy spo.eczne powinny
uczestniczy. w tej reformie.
. Jak mo.na jeszcze ci.. koszty?
. Normy zatrudnienia s. powi.zane
z liczb. .o.ek szpitalnych. Tymczasem na
niektorych oddzia.ach przez d.ugi czas s.
one puste.
. Je.eli w tym roku NFZ zabraknie
30 mld, to jeszcze nie wyja.nia, w jaki
sposob przez kolejne trzy lata d.ug
mo.e wzrosn.. do .wier. biliona z.otych?
. Wzrostowi wynagrodze. i wycen nie
b.dzie towarzyszy. wzrost finansowania.
Tylko w 2028 roku zabraknie nam 90 mld z..
Z powodu z.ej sytuacji naszych finansow
publicznych Polska zosta.a obj.ta procedur.
nadmiernego deficytu przez Rad. Unii
Europejskiej. Oznacza to, .e znajd. si. one
pod .cis.ym nadzorem Komisji Europejskiej.
Odczujemy to w przysz.ym roku, przy tworzeniu
bud.etu na rok 2027. To spowoduje,
.e do bud.etu NFZ nie b.dzie mo.na dosypywa.
kolejnych miliardow z bud.etu pa.stwa.
A w.a.ciwie b.dzie to mo.na robi., ale
tylko wowczas, gdy o t. kwot. obetniemy
wydatki w innych sektorach. Tylko w jakich?
Na inwestycje, na edukacj., na wojsko?
KRZYSZTOF RO.YCKI
Raport ANGORY . Polski pacjent (819)
Pieni.dzy nie ma i nie b.dzie
Rozmowa z .UKASZEM KOZ.OWSKIM, g.ownym ekonomist.
Federacji Pracodawcow Polskich
R E K L A M A
ANGORA nr 11 (16 III 2025) 29
Jakie polskie miasto przedstawia powy.sze zdj.cie? Odpowiedzi przesy.ajcie
do nas na kartkach pocztowych na adres redakcji lub e-mailem:
redakcja@angora.com.pl. Na odpowiedzi czekamy do 20 marca.
Rozwi.zanie zagadki za dwa tygodnie. W 9. numerze .Angoryh pokazali.my
Strzegom (panorama miasta z widokiem na bazylik. kolegiack.).
Autorem zdj.cia jest Castigatio. Przys.ano ..cznie 166 odpowiedzi,
z tego 163 poprawne.
Nagrod. ksi..kow. otrzymuje pani Anna Wachowiak z Koszalina.
Gratulujemy!
Zach.camy Pa.stwa do przysy.ania zdj.. polskich miast z w.asnych
zbiorow na adres redakcji. Najciekawsze opublikujemy w konkursie!
Mi.ej zabawy! TEQ
A TO POLSKA W.A.NIE Pozna. . schron piechoty J21Va,
ul. Abrahama. Przeznaczony by. jako ukrycie
dla etatowej pruskiej kompanii piechoty.
Obecnie jest zarz.dzany przez Stowarzyszenie
.Pododcinek Po.noch. W.rod
zgromadzonych tam licznych eksponatow
militarnych najwi.ksze wra.enie na zwiedzaj.cych
robi ekspozycja misternie wykonanych
pami.tek wojennych ze zu.ytych
.usek pociskow artyleryjskich. Kunszt wyrytych
napisow, symboli jednostek oraz kowalskich
dzia.a. zmieniaj.cych .uski w twor
artystyczny zas.uguje na najwy.sze uznanie.
Fot. Antoni Bajbak
Marta Magdalena Abakanowicz-Kosmowska
(1930 . 2017) to s.awna rze.biarka, ktorej
prace znane s. na ca.ym .wiecie. Mo.emy
je spotka. tak.e w centrum Poznania,
a s. to tzw. krocz.ce figury. Maszeruj.
dostojnie po Dziedzi.cu Ro.anym w pobli.u
Centrum Kultury, a czasami odpoczywaj.
w cieniu zamku cesarskiego. Rze.by
powsta.y w odlewni .eliwa w .remie, maj.
ok. 3 m wysoko.ci i wa.. ponad po. tony.
W czasie wieczornych spacerow mo.na si.
ich pewnie z lekka wystraszy..
Fot. Roman Jagoda
Ulica D.uga to najbardziej reprezentacyjna
ul. Gda.ska. By.a miejscem parad,
wa.nych uroczysto.ci i triumfalnych wjazdow
polskich krolow do miasta. Tu zamieszkiwa.y
wp.ywowe i najbogatsze rodziny
gda.skiego patrycjatu. Najstarsze domy
powsta.y ju. w .redniowieczu, wi.kszo..
pochodzi z czasow nowo.ytnych. Kamienice
o w.skich fasadach zdobione s. herbami
i postaciami antycznych bohaterow. Wystarczy
raz tu by., a .Powrocisz tuh...
Fot. Ewa Nowakowska
Warto zobaczy.
By .e. w cie ka wym miej scu, na pisz:
przemekb@angora.com.pl
Konkurs: Co to za miasto? (642)
Fot. PK
   
(26 II)
S.d Okr.gowy w Kaliszu zmieni.
wyrok pierwszej instancji i uniewinni.
kobiet. oskar.on. o zn.canie si. nad
zwierz.tami ze szczegolnym okrucie.stwem.
Trzy lata temu zakopa.a ona .ywcem
trojk. szczeni.t. Niewykluczone,
.e sprawa trafi do S.du Najwy.szego.
Do bulwersuj.cego zdarzenia dosz.o
w czerwcu 2022 roku w Zalesiu ko.o
Ostrowa Wielkopolskiego. Na jednej
z dzia.ek zakopano szczeni.ta. Kto.
z przypadkowych przechodniow us.ysza.
piski. Dzi.ki szybkiej reakcji uda.o si.
wydoby. trzy szczeni.ta znajduj.ce si.
pod powierzchni. ziemi. Zwierz.ta by.y
os.abione. Zosta.y natychmiast zawiezione
do weterynarza. Dwa pieski prze.y.y,
a potem trafi.y do nowych rodzin, ktore
zapewni.y im w.a.ciw. opiek.. Trzeciego,
najg..biej zakopanego zwierzaka nie
uda.o si., niestety, uratowa..
O ca.ej sprawie poinformowa.o na
portalu spo.eczno.ciowym Ostrowskie
Stowarzyszenie Mi.o.nikow Zwierz.t.
Sprawa zosta.a zg.oszona na policj.,
ktora bardzo szybko ustali.a podejrzan..
Kobieta wyja.nia.a organom .cigania
podczas przes.uchania, .e szczeni.ta
by.y martwe w chwili zakopywania,
co jednak przeczy.o dokonanym ustaleniom.
Na pocz.tku pa.dziernika 2023 roku
S.d Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim,
posi.kuj.c si. opini. bieg.ego,
uzna. j. za winn. zn.cania si. nad zwierz.tami
ze szczegolnym okrucie.stwem.
Wymierzy. jej kar. czterech tysi.cy z.otych
grzywny, zakaz posiadania zwierz.t
na okres dwoch lat oraz nawi.zk. na
rzecz ostrowskiego schroniska w wysoko.ci
dwoch tysi.cy z.otych. To i tak do..
.agodny wyrok, zwa.ywszy, .e czyn taki
jest zagro.ony kar. nawet do trzech lat
pozbawienia wolno.ci.
Kobieta odwo.a.a si. od niekorzystnego
dla niej wyroku. W drugiej
instancji nad spraw. pochyli. si. S.d
Okr.gowy w Kaliszu, ktory podj.. ca.kowicie
odmienn. decyzj.. Uchyli. wyrok
z Ostrowa i uniewinni. kobiet. od zarzucanych
jej czynow. Uzna., .e w pierwszej
instancji dosz.o do b..dow w ustaleniach
faktycznych, a przedstawiona
przez mieszkank. powiatu ostrowskiego
wersja zdarzenia jest wiarygodna, czyli
.e zakopa.a martwe ju. pieski.
Niewykluczone, .e ta bulwersuj.ca
historia jednak b.dzie mia.a dalszy ci.g.
Prokuratura skierowa.a wniosek o pisemne
uzasadnienie wyroku. Po jego otrzymaniu
podejmie decyzj. o ewentualnym z.o.eniu
kasacji do S.du Najwy.szego. By.
mo.e na taki krok zdecyduje si. rownie.
Ostrowskie Stowarzyszenie Mi.o.nikow
Zwierz.t, ktore w tym post.powaniu wyst.powa.o
w roli oskar.yciela posi.kowego.
MAREK WEISS
S.d uniewinni. kobiet., ktora zakopa.a psy .ywcem
30 A TO POLSKA W.A.NIE ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Ofiara
.czystego
powietrzah
Pan Krzysztof opiekuje
si. matk., ktora nie jest
ju. w stanie wsta. z .o.ka.
Jej dom znajdowa. si.
w stanie surowym i mia.
od..czony pr.d, kiedy syn
zdecydowa. si. zamieszka. z kobiet..
Pop.aci. rachunki i troch. mieszkanie
przystosowa. do swoich i matki
potrzeb. Wtedy kominiarz podczas
przegl.du pieca centralnego ogrzewania
stwierdzi., .e wesz.y nowe przepisy
i na kolejnym przegl.dzie nie b.dzie
mog. tego pieca zatwierdzi.. Podpowiedzia.
mu, .eby zamieni. piec w.glowy
na gazowy i skorzysta. z dop.aty na termomodernizacj.
z Pa.stwowego Funduszu
Ochrony .rodowiska. W ramach
prowadzonego przez Fundusz programu
dop.acano 90 proc. do inwestycji.
Poszed. w to. Nie mia. wyj.cia.
Na pocz.tku, .eby otrzyma. dop.at.,
musia. wszystko wykona. w.asnymi
.rodkami, wi.c si. pozapo.ycza.,
ale jako. da. rad.. Program jednak
nie wzi.. pod uwag. faktu, .e by.
boom mieszkaniowy i ceny materia.ow
budowlanych ros.y lawinowo. Maksymalna
kwota dop.aty mog.a wynie..
60 tys. z., a on na ca.. inwestycj. wyda.
150 tys. z.. Na ka.dym etapie termomodernizacji
kontrolowano jego prac..
A. w ko.cu zaakceptowano rezultat
i wyp.acono mu owe 60 tys. z.. Tyle
.e nie by.o to ju. 90 proc. kosztow, tylko
jakie. 40 proc.
Uszczelni. dach, okna, pokry. .ciany
styropianem i . co najwa.niejsze
. jedyne .rod.o ciep.a zmieni. z w.glowego
na gazowe. I wtedy Fundusz
przys.a. kontrol.. Pan Krzysztof si. na
ni. cieszy., bo by. dumny z tego, czego
dokona.. Dom nareszcie by. ciep.y.
Tylko .e kontrolerzy nie przyszli podziwia.
tego, co zrobi., tylko szukali .dziury
w ca.ymh. Pan Krzysztof trzyma. si.
.ci.le wszelkich wskazowek od Funduszu
i czyta. uwa.nie wszelkie zalecenia
i instrukcje i .ci.le si. do nich stosowa..
Ale to nie wystarczy.o. Przyczepili
si. do kominka, ktory stanowi. ju. tylko
element dekoracyjny i nie pe.ni. .adnej
funkcji przy ogrzewaniu domu. Szukali,
szukali, a. znale.li pretekst, by za..da.
zwrotu dotacji.
Od tego czasu pan Krzysztof pisze
odwo.ania, dzwoni i je.dzi do Warszawy,
by uzyska. cofni.cie decyzji.
Na pro.no. Cz.owiek zad.u.y. si., by
wed.ug zalece. Funduszu Ochrony
.rodowiska chroni. planet., a mo.e si.
to sko.czy. zlicytowaniem domu z chor.
matk. w .rodku.
Kan ce la ria Spra wie dli wo .ci Spo .ecz nej
PIOTR IKONOWICZ
(4 III)
Uda.o si. zebra. zawrotn. kwot.
16 mln z. na leczenie sze.cioletniego
Brunona Os.owskiego. Ch.opiec
dostanie w USA lek Elevidys, czyli
terapi. genow. na dystrofi. mi..niow.
Duchennefa (w skrocie DMD). Jest
pierwszym ch.opcem w regionie i drugim
w Polsce, ktoremu to si. uda.o.
. Nie ma s.ow, ktore odda.yby to, co
teraz czujemy. Mo.emy tylko obieca.,
.e nigdy nie zapomnimy tego, co dla
nas zrobili.cie. Na zawsze pozostaniecie
w naszych sercach i modlitwach . napisali
rodzice w o.wiadczeniu na portalu siepomaga.
pl, gdzie prowadzili zbiork..
Rodzice Brunona musieli zmierzy. si.
z jedn. z najgorszych diagnoz, jakie mo.e
mie. dziecko, czyli DMD. To .miertelna,
genetyczna choroba, ktora dotyka niemal
wy..cznie ch.opcow. Umieraj. oni bardzo
m.odo, najpo.niej we wczesnej doros.o.ci.
Przedtem kolejno trac. umiej.tno.ci
chodzenia, prze.ykania, a nawet oddychania.
Powodem jest uszkodzenie genu
produkuj.cego niezb.dne dla mi..ni bia.ko
zwane dystrofin.. Do niedawna choroba
by.a praktycznie nieuleczalna, jednak
rok temu pojawi.a si. pierwsza terapia
genowa przeciw DMD. Lek Elevidys koncernu
Sarepta umo.liwia produkcj. bia.ka
i w zauwa.alny sposob zatrzymuje post.p
choroby. Chocia. lek jest nowy, to du.a
nadzieja dla chorych.
Jednak terapia ta na razie nie jest
dopuszczona w Europie, dlatego nie mo.e
by. mowy o jej refundacji. Cena leku to
oko.o 3,2 mln dolarow, do tego dochodz.
koszty opieki medycznej w USA. Tymczasem
w leczeniu kluczowy jest czas. Dlatego
rodzice Brunona Os.owskiego zdecydowali
si. na zbiork. (...).
W zbieranie pieni.dzy zaanga.owa.o
si. wielu mieszka.cow .odzi i regionu.
Dla ma.ego Brunona organizowano
koncerty, wydarzenia i aukcje. W pomoc
w..czyli si. m.in. kibice Widzewa, ktorzy
wrzucili na muraw. swojego stadionu prawie
120 tys. pluszowych misiow, oraz Miss
Polonia 2023 Ewa Jakubiec, ktora wyjecha.a
z mam. Brunona w autostopow.
eskapad., w ramach ktorej zosta.y wywiezione
1,6 tys. kilometrow od Polski i musia.y
wroci. niemal bez pieni.dzy. By.y te.
mniejsze akcje, koncerty i drobne datki.
W sumie zbiork. wspar.o prawie 266 tys.
osob, trwa.a ona ponad rok.
Wymarzon. kwot. 16 mln z. uda.o si.
zebra. 24 lutego. Teraz rodzice czekaj.
na wyznaczenie optymalnego terminu
podania leku. Bruno bierze jeszcze
udzia. w badaniach klinicznych w Gda.sku
i podanie leku musi to uwzgl.dni.. .Jako
rodzice Brunka ka.d. decyzj. podejmujemy,
maj.c na uwadze jedynie dobro i zdrowie
naszego synah . napisali w mediach
spo.eczno.ciowych.
Dla Brunona odb.dzie si. jeszcze jeden
koncert . zaplanowany na 19 marca koncert
fina.owy wie.cz.cy zbiork.. Wyst.pi.
na nim m.in. Micha. Wi.niewski, Czadoman,
Rafa. Pacze. i .odzka Orkiestra
Filmowa. B.dzie to podzi.kowanie dla
wspieraj.cych po..czone ze zbieraniem
pieni.dzy na rehabilitacj. ch.opca.
MATYLDA WITKOWSKA
Zebrano zawrotn. sum.
6-letni Bruno poleci na terapi. do USA
(27 II)
Na Westerplatte dokonano kilku
wa.nych i nieoczekiwanych odkry..
To m.in. dowody niemieckiej zbrodni
dokonanej na polskich je.cach cywilnych
w pocz.tkowym okresie wojny.
Muzeum II Wojny .wiatowej w Gda.sku
podsumowa.o w.a.nie ostatni sezon
bada. archeologicznych. Wiosn. 2025
roku rozpocznie si. kolejny etap bada..
Wraz z pocz.tkiem wiosny archeolodzy
wroc. na Westerplatte, aby dalej
odkrywa. tajemnice po.wyspu. W swoim
podsumowaniu XI sezonu bada.
Muzeum II Wojny .wiatowej opisa.o
dotychczasowe osi.gni.cia naukowcow.
Badania trwa.y od 10 maja do 7 listopada
i obejmowa.y obszar 1709 m2. Z kolei
w zakresie prac saperskich i poszukiwania
zabytkow obj.to powierzchni. prawie
25 tys. m2. W ramach prac pozyskano
niemal 14 tys. artefaktow, a ponad
6,3 tys. uznano za przedmioty o du.ej
warto.ci wystawienniczej i naukowej.
W.rod tych wszystkich cennych zabytkow
znalaz.y si. nie tylko te z czasow drugiej
wojny .wiatowej, znaleziono bowiem
tak.e m.in. kule armatnie i pociski muszkietowe
z okresu pruskiego i wojen napoleo.skich.
Archeolodzy odkryli rownie. ceramik.
z czasu funkcjonowania kurortu oraz
przedmioty zwi.zane z codziennym .yciem
w okresie WST i wrze.niowymi walkami. Co
ciekawe, podczas badania ujawniono te.
drewnian. terkotk. s.u..c. do og.aszania
alarmu gazowego. Zosta.a znaleziona
w leju po eksplozji bomby.
Jedno z odkry. by.o szczegolnie prze.omowe
dla kolejnych prac badawczych na
Westerplatte i wi..e si. z odnalezieniem
szcz.tkow czterech ofiar zbrodni niemieckiej.
Archeolodzy, badaj.c schrony stanowiska
polskiej armaty polowej wz. 1902 kal.
76,2 mm (tzw. puti.owki), znale.li na ich dnie
szcz.tki czterech osob. Odkryte przy nich
przedmioty .wiadcz. o polskim pochodzeniu
ofiar, a .uski i pociski wskazuj. na Niemcow
jako sprawcow. Na podstawie analizy
archeologicznej i antropologicznej ustalono,
.e ofiary zaprowadzono do zag..bionych
w ziemi pozosta.o.ci po schronach,
gdzie wykonano egzekucj., a nast.pnie
zw.oki zasypano. Z uwagi na okoliczno.ci
zbrodni ekshumacja szcz.tkow odbywa.a
si. pod nadzorem prokuratora IPN . czytamy
w podsumowaniu MIIW..
To odkrycie da.o dowody na niemieck.
zbrodni. na polskich je.cach cywilnych
nie w 1940 ani w 1942 roku, ale na samym
pocz.tku wojny. To jednak nie wszystko,
poniewa. dzi.ki znalezieniu schronow
uda.o si. tak.e ustali. lokalizacj. stanowiska
polskiej armaty polowej i rozpoznanie
szczego.ow jego konstrukcji.
Podczas minionego sezonu bada. skupiono
si. tak.e na przeszukaniu jednego
z lejow po eksplozji bomby lotniczej zrzuconej
przez Luftwaffe 2 wrze. nia 1939 roku.
Tam archeolodzy znale.li mnostwo cennych
przedmiotow. Zarowno pod wzgl.dem
naukowym, jak i historycznym (...).
Z wa.niejszych odkry. archeologom
uda.o si. rownie. zlokalizowa. miejsce,
w ktorym polscy obro.cy doprowadzili
do eksplozji cysterny wype.nionej .atwopalnym
benzolem, udaremniaj.c niemiecki
plan podpalenia Sk.adnicy. To wa.ne osi.gni.cie
dla przysz.ych prac na Westerplatte.
Podczas XI sezonu bada. archeolo
gicznych zneutralizowano rownie.
356 przedmiotow wybuchowych i niebezpiecznych
pochodzenia wojskowego.
W.rod nich by.y m.in. pociski artyleryjskie
kal. 20 . 88 mm, pocisk rakietowy kal.
150 mm, granaty r.czne i mo.dzierzowe
oraz elementy amunicji strzeleckiej.
ANDRZEJ KOWALSKI
(Skrot pochodzi od redakcji .Angoryh)
Archeolodzy znale.li 26 tysi.cy artefaktow
Wykopaliska na Westerplatte
(Skrot pochodzi od redakcji .Angoryh)
Fundacja Chaber Polski pod patronatem
medialnym Tygodnika .Angorah rozpocz..a
IX edycj. konkursu fotograficznego
.Kapliczki polskie . w ro.a.cu ro.a
ukryta rozkwitah. Organizatorzy zapraszaj.
do udzia.u wszystkich, ktorzy lubi. uwiecznia.
na zdj.ciach kapliczki, krzy.e i figury
przydro.ne. .Nie musisz by. profesjonalnym
fotografem . wystarczy pasja i wra.liwo..
na detale. Mo.esz uchwyci. niezwyk.e
uj.cia: malownicze kapliczki o poranku
i o zachodzie s.o.ca, ukryte w.rod drzew
i pol, zapomniane, ale wci.. pe.ne magii,
bogato zdobione lub skromne, ale o g..bokim
znaczeniuh . zach.caj.. Konkurs
podzielony jest na trzy grupy wiekowe:
0 . 17 lat, 18 . 60 lat i 61+ lat; kapliczki
dzielimy za. na: kolejowe, le.ne, miejskie,
przydro.ne i rolnicze. Prace mo.na nadsy.a.
do 30 wrze.nia 2025 roku, wi.cej informacji
na przydroznekapliczki.pl
ADO
Uchwy. pi.kno kapliczek w obiektywie
ANGORA nr 11 (16 III 2025) A TO POLSKA W.A.NIE 31
Taka gmina!
Sztuka nieu.ytkowa
Umys.owo.. ludzka nie zna granic. Dowiod.
tego tajemniczy artysta w Nadle.nictwie
Trzcianka w woj. wielkopolskim, w powiecie
czarnkowsko-trzcianeckim, ..cz.c w sposob
tworczy to, co znalaz. nad brzegiem jeziora.
Inspiracj. dla. by. kto. niezwykle pracowity,
komu chcia.o si. zatarga. w g..b lasu szklane
akwarium, .eby wyrzuci. je tam, gdzie w Polsce
wyrzuca si. .mieci . na .ono przyrody.
Kto. inny wypatrzy. zbiornik, wype.ni. pustymi
butelkami porozrzucanymi, jak przysta.o,
woko. jeziora i zala. wod.. .Instalacj.h znale.li
le.nicy i spodoba.a im si. do tego stopnia, .e
uwiecznili j. na filmiku, ktory zamie.cili w sieci,
a.eby poruszy. u.ytkownikow sieci do czucia
i my.lenia. . Nad brzegiem jeziora stra.nicy
le.ni odkryli .nowyh gatunek: butelki akwariowe.
My, doro.li, odpowiadamy za te widoki. Ilo.ci
odkrytych w ostatnich miesi.cach dzikich
wysypisk s. pora.aj.ce . komentuje nadle.nictwo
pod swoim postem. W 2023 r. Lasy
Pa.stwowe zebra.y w polskich lasach 80,6 tys.
metrow sze.ciennych .mieci. Gdyby za.adowa.
je na tiry i ustawi. w przestrzeni miejskiej,
np. w Warszawie, to powsta.by korek od Pa.acu
Kultury i Nauki do Muzeum w Wilanowie
. informuje agencja w sposob, ktory dotrze
do ka.dego, nawet najmniejszego s.oika.
Nawiedzenie pa.skie
Biskup Antoni D.ugosz odwiedzi. Sanktuarium
Matki Boskiej Objawiaj.cej Cudowny
Medalik w Zakopanem. Duchowny wpad.
do stolicy polskich Tatr niczym halny i porwa.
miejscowe dzieci do .piewow unisono. Zacz..
jednak nie od pie.ni religijnych, lecz od .l.skiej
pie.ni ludowej. Na pierwszy ogie. posz.a
bowiem .Karolinka do Gogolinah. Wspolne
wykonanie zosta.o zarejestrowane i wrzucone
do internetu. No i si. zacz..o. Jednym spodoba.o
si. to, .e ksi.dz jest ludzki, ma prawid.owe
relacje z wiernymi i dobry kontakt z m.odzie...
Drugich za. wbi.a w szok .flaszeczka winah.
.Co to ma by.?h, .To robienie cyrku z ko.cio.ah,
.Ale w ko.ciele .piewa. takie piosenki
(O Karolinie)... Nie przystoih, .Ko.cio. to miejsce
modlitwy, ciszy, zadumy, powagi i refleksjih,
.Ta, w ko.ciele takie piosenki...h . pisz. prawdziwi
chrze.cijanie w komentarzach. Najwa.niejsze
jednak, .e dzieci na nagraniu wygl.daj.
na zadowolone.
MATEUSZ KOPROWSKI
(4 III)
So.tys K.tow Rybackich, ktory
zosta. zatrzymany przez policj. za bojk.
na drodze, by. lubiany przez mieszka.cow.
Mia. organizowa. wyjazdy na
ferie czy miko.ajki. Teraz m..czyzna
zostanie odwo.any z funkcji (...).
Ca.a Polska zobaczy.a nagranie, na
ktorym Jacek Z. wyci.ga z auta kierowc.
opla i zaczyna go bi.. Brutalnego wideo
zdecydowali.my si. nie publikowa.. So.tys
K.tow Rybackich zareagowa. agresywnie,
bo jego ofiara wykona.a jaki. gest
w kierunku .ony Z.
Z relacji pokrzywdzonego wynika, .e
kobieta chwil. wcze.niej wyprzedza.a
trzy auta na podwojnej linii ci.g.ej
i mog.a doprowadzi. do drogowej tragedii.
Nast.pnie, co pokazuje wideo, kobieta
zajecha.a drog. kierowcy osobowego
opla. Wtedy w.a.nie dosz.o do bojki.
Poszkodowany m..czyzna dozna. rozleg.ych
obra.e. twarzoczaszki. Na razie
policja czeka na dok.adn. opini. lekarza,
aby postawi. Z. zarzuty. Jak przekaza.a
nam m.. asp. Karolina Figiel z zespo.u prasowego
Komendy Policji w Nowym Dworze
Gda.skim, sprawca zdarzenia ca.y
czas przebywa w policyjnym areszcie.
Mieszka.cy K.tow Rybackich s. zszokowani,
.e Jacek Z. mog. dopu.ci. si.
takiego czynu. M..czyzna by. dotychczas
lubiany przez lokaln. spo.eczno.., chocia.
mieszka. we wsi tylko kilka lat.
. Ja znam go jako spokojnego i sympatycznego
cz.owieka, sama jestem zszokowana
tym wczorajszym incydentem . mowi
nam mieszkanka K.tow Rybackich, ktora
prosi o anonimowo... Mieszka.cy wskazuj.,
.e .nie chc. teraz wypowiada. si.
pod nazwiskiem, bo nie wiedz., co mo.e
Jackowi Z. strzeli. do g.owyh.
Z. by. so.tysem K.tow Rybackich od
jesieni 2024 roku. Przez ten krotki czas
zd..y. zorganizowa. kilka wydarze. dla
lokalnej spo.eczno.ci. By.y m.in. wyjazdy
na ferie dla dzieci i atrakcje na miko.ajki.
Mieszka.cy podkre.laj., .e wybrali go, bo
sprawia. wra.enie osoby obrotnej i aktywnej
spo.ecznie (...), ale nie maj. w.tpliwo.ci,
.e sprawa zako.czy si. odwo.aniem
so.tysa. T.umacz., .e .sytuacja z bojk.
jest nie do zaakceptowaniah. Wyra.nie
wstyd im, .e musz. mowi. o przedstawicielu
ich wsi w takich okoliczno.ciach.
Wstydu nie ukrywa te. wojt gminy Sztutowo
Robert Zieli.ski. W rozmowie z o2.pl
wyja.nia, .e rozpocz..a si. ju. procedura
odwo.ania Jacka Z. z funkcji so.tysa. Proces
jednak potrwa (...).
MARCIN LEWICKI
(Skroty pochodz. od redakcji .Angoryh)
Tytu. oryginalny: .Ca.a Polska zobaczy.a,
co zrobi. na drodze. Tak. opini. mia. so.tys
K.tow Rybackichh
(3 III)
W mediach spo.eczno.ciowych
pojawi.y si. szokuj.ce zdj.cia ukazuj.ce
skal. marnotrawstwa zwi.zan.
z t.ustym czwartkiem. Na ty.ach
jednego z punktow handlowych na
warszawskim Bemowie w Warszawie
sfotografowano ca.e gory niesprzedanych
p.czkow.
.To jest dopiero marnowanie .ywno.cih
. podsumowuje jeden z komentuj.cych.
Zdj.cia wie. sk.adaj.cych si. z kartonow
wype.nionych p.czkami pojawi.y si.
w poniedzia.ek na warszawskich grupach
zwi.zanych z ruchem freeganizmu, b.d.cym
odpowiedzi. na ogromn. skal. marnotrawstwa
jedzenia w krajach rozwini.tych
(...).
Z ich relacji w mediach spo.eczno.ciowych
wynika, .e p.czki w poniedzia.ek
by.y jeszcze zdatne do spo.ycia, mimo
.e zapewne zosta.y usma.one lub rozmro.one
w t.usty czwartek.
Najwi.ksze wra.enie robi jednak skala
marnotrawstwa przedstawiona na
zdj.ciach. Wida. na nich co najmniej kilka
palet p.czkow, ka.da z nich po kilkadziesi.t
kartonow. To oznacza, .e tylko
w tym jednym miejscu porzucono kilkaset,
a mo.e i kilka tysi.cy s.odkich przek.sek.
Nie jest do ko.ca jasne, sk.d wzi..y si.
akurat w tym miejscu. Internauci podejrzewaj.,
.e palety maj. zwi.zek z dzia.alno.ci.
pobliskich firm (...).
Napisy, ktore mo.na dostrzec na pude.kach
z p.czkami, sugeruj., .e mog. one
pochodzi. z ktorej. sieci cukierni. Z boku
kartonow s. napisy z nazwami ulic w Warszawie
oraz typem nadzienia.
Oprac. JAKUB WOJACZYK
(Skroty pochodz. od redakcji .Angoryh)
Ca.a Polska zobaczy.a, co zrobi. na drodze
Krewki so.tys
W Warszawie kto. wyrzuci. tysi.ce p.czkow
Nr 9 (27 II). Cena 5,50 z.
Policjanci na skrzy.owaniu w Gaworzycach
wypatrzyli zaparkowany
pojazd. Kiedy podeszli, .eby zobaczy.,
co si. sta.o kierowcy, zobaczyli
za kierownic.... .pi.cego m..czyzn..
Spa. jak niemowl.. Musieli go obudzi.,
.eby go wylegitymowa. i oczywi.cie
sprawdzi., czy przypadkiem nie jest
pijany. . Po odzyskaniu kontaktu z rzeczywisto.ci.
m..czyzna zosta. przebadany
alkomatem, a urz.dzenie wykaza.o
warto.. pomiaru w wysoko.ci 3,7 promila
alkoholu . relacjonuje podkom. Przemys.aw
Rybikowski, oficer prasowy KPP
w Polkowicach. Zatrzymano mu prawo
jazdy, a nast.pnie samochod. Pojazd marki
Volkswagen wyceniono na ok. 20 tysi.cy
z.otych. Przyjecha.a po niego laweta
i trafi. na policyjny parking, gdzie zosta.
zabezpieczony na poczet przysz.ej kary.
.pi.cym za kierownic. z 3,7 promila
alkoholu w organizmie okaza. si. 54-letni
mieszkaniec Gaworzyc. Po wytrze.wieniu
i nocy sp.dzonej w policyjnej celi us.ysza.
zarzut kierowania pojazdem w stanie
nietrze.wo.ci . doda. funkcjonariusz.
Grozi mu kara do 3 lat wi.zienia, wysoka
grzywna, zakaz prowadzenia pojazdow,
a tak.e przepadek mienia o rownowarto.ci
zabezpieczonego pojazdu (...).
DON
Zasn.. na .rodku skrzy.owania
Rys. Miros.aw Stankiewicz
ZNAJD. 10 RO.NIC W PRZERWIE
NA REKLAM.c
. ROZWI.ZANIE ZE STR. 84
Rys. Katarzyna Zalepa
32 A TO POLSKA W.A.NIE ANGORA nr 11 (16 III 2025)
W zasadzie misia .o klapni.tym uszkuh
widzowie poznali du.o wcze.niej
. w 1962 i 1968 roku powsta.y dwa, niezale.ne
od po.niejszego serialu, filmy.
By.y to .Mi. Uszatekh oraz .Zaproszenieh,
oba do scenariusza Czes.awa Janczarskiego
i Lucjana Dembi.skiego. Produkcje
nie zosta.y ciep.o przyj.te. Nic dziwnego
. ich bohater ro.ni. si. od Uszatka,
ktorego znamy; nie mowi., nie nosi. swojej
s.ynnej pi.amki i, co chyba najbardziej
karygodne, nie mia. klapni.tego uszka!
Najpierw by.y ksi..ki
Mimo to w 1975 roku (ju. po .mierci
Janczarskiego) zdecydowano o nakr.ceniu
regularnego cyklu o przygodach Misia
Uszatka. Jednak w tym miejscu nale.y
podkre.li., .e to nie telewizyjny ekran by.
miejscem narodzin nied.wiadka, ale karty
ksi..ek wspomnianego Janczarskiego.
To on, w 1957 roku, wraz z ilustratorem
Zbigniewem Rychlickim powo.a. do .ycia
Misia Uszatka. Pocz.tkowo opowiadania
o nim zamieszczane by.y w pisemku dla
najm.odszych .Mi.h, ktorego Uszatek by.
zreszt. patronem, a nast.pnie w osobnych
ksi..kach. Za. jego imi. wymy.li.y
dzieci, w drodze konkursu. By.y wprawdzie
tak.e inne propozycje, np. .W.cibonosekh,
.Podro.niczekh czy .K..buszekh.
Dlaczego stan..o na .Uszatkuh? . Poniewa.
historia o pluszowym misiu zaczyna
si. na po.ce sklepu z zabawkami. Uszatek
siedzi tam bardzo smutny, bo nikt nie
zwraca na niego uwagi i nikt nie zabiera
go do domu. Ze smutku oklapnie mu jedno
ucho (dopiero po.niej dowiemy si., .e
potrafi ono zatrzymywa. bajki). Ale Uszatek
nie chce d.u.ej czeka.. Chwyta wi.c
wielki czerwony parasol i ju. po chwili
znajduje si. na ulicy. Tam poznaje pierwszych
przyjacio. . Zosi. i Jacka. A po.niej
kolejnych: Prosiaczka, Kroliczka,
Zaj.czka i psa Kruczka . pisze Marzanna
Kuszy.ska na stronie akcji .Ca.a Polska
czyta dzieciomh (...).
.Uszatkih
szybko si. zu.ywa.y
Ale wro.my do Uszatka z telewizji. Na
potrzeby serialu stworzono oko.o trzysta
specjalnych figurek wzmocnionych stalowymi
szkieletami i wypchanych zwyk..
wat.. .eby wyprodukowa. jeden odcinek,
potrzeba by.o dwoch lub nawet trzech
lalek przedstawiaj.cych Uszatka, ktore
podczas pracy brudzi.y si. i niszczy.y,
przez co wci.. zmieniano je na nowe.
Te zu.yte by.y cz.sto rozdawane jako
prezenty dla redaktorow z telewizji lub...
urz.dnikow Ministerstwa Kultury, ktorzy
decydowali o przysz.o.ci serialu.
. Podczas jednego dnia zdj.ciowego
powstaje 10 . 20 sekund filmu. Przy
szybkim ruchu animator bierze lalk.
w r.ce 24 razy na sekund. filmu. Jedna
minuta to niejednokrotnie 1440 faz ruchu
i nawet najlepszy materia. d.ugo tego nie
wytrzymuje . t.umaczy. Zbigniew .mudzki,
owczesny producent studia Se-Ma-
-For. Nieliczne zachowane oryginalne lalki
Misia Uszatka mo.na zobaczy. mi.dzy
innymi w Muzeum Dobranocek w Rzeszowie
czy Muzeum Kinematografii w .odzi.
Stanowi. one do dzi. niema.. atrakcj.,
zreszt. nie tylko w ojczy.nie Uszatka
. oto bowiem w 1980 roku dwie przedstawiaj.ce
go lalki znikn..y z wystawy
w Finlandii. W 2005 roku podobn. figurk.
skradziono na ekspozycji w .odzi, ta
na szcz..cie si. odnalaz.a.
Najlepszy towar
eksportowy
Za projekty postaci odpowiada. Zbigniew
Rychlicki, czyli ilustrator ksi..kowych
historii o Uszatku. Pierwotnie bohaterowie
mieli wygl.da. inaczej . Uszatek
mia. by. szczuplejszy, w dodatku mia.
klapni.te prawe uszko, a nie, jak po.niej
wida., lewe. Rychlicki bardzo dba.
o ka.dy szczego.. Postanowi. sobie, .e
w ka.dym odcinku Mi. Uszatek, przekazuj.c
dzieciom obowi.zkowy mora.,
b.dzie si. z nimi .egna. w innym stroju.
Maluchy pokocha.y swojego misiowego
bohatera. I nic dziwnego. . Z jednej
strony przypomina. on dost.pn. wszystkim
pluszow. zabawk., z drugiej . by.
.powa.nymh partnerem, koleg. z przedszkola.
By. przy tym bohaterem na wskro.
wspo.czesnym . nie tylko w zachowaniu
czy w j.zyku, ale i w ubiorze . czytamy
na portalu Nostalgia.pl.
W latach 1975 . 1987 powsta.y 104
odcinki .Przygod Misia Uszatkah (taki by.
oryginalny tytu.). Nakr.cono te. 38 krotkich
filmow z Misiem Uszatkiem, ktore
zapowiada.y telewizyjne programy dobranockowe.
W 1980 roku wyprodukowano
cztery epizody pod wspolnym tytu.em
.Nowe przygody Misia Uszatkah, tym
razem przeznaczone dla kin, na poranne
seanse dla dzieci. W filmach tych mi. nie
.egna. dzieci w pi.amce, nie by.o te. ko.cowej
piosenki. Za. na pocz.tku zamiast
s.ow: .Na dobranoc . dobry wieczor, mi.
pluszowy .piewa wamh widzowie us.yszeli:
.Kto pami.ta moje imi.? Kto zapomnia.?
Powiem wamh.
Nied.wiadka oraz jego przyjacio.:
Prosiaczka i cioci. Chrum-Chrum, psa
Kruczka, Zaj.czka oraz Kroliki pokocha.y
dzieci nie tylko nad Wis... Serial zosta.
sprzedany do wielu krajow na ca.ym
.wiecie. Kupi.a go prawie ca.a Europa,
a tak.e Kanada, prawie ca.a Afryka,
Japonia i Nowa Zelandia. W.rod narodow,
ktore najbardziej ukocha.y Uszatka,
s. Finowie, a nazwali go Nalle Luppakorva.
Nie mniej egzotyczne imi.
funkcjonuje w Japonii . w Kraju Kwitn.cej
Wi.ni Mi. Uszatek to Oyasumi
Kuma-chan, na W.grzech . Fules Macko,
a w Holandii zw. go Teddy Hangoor.
. .Mi. Uszatekh by. najlepszym towarem
eksportowym TVP . wspomina. .mudzki.
Mi. . mistrz Czechowicz
Jednak .Mi. Uszatekh nie by.by sob.,
gdyby nie u.yczaj.cy mu g.osu Mieczys.aw
Czechowicz. Ten wybitny aktor
fenomenalnie zdubbingowa. misia i jego
przyjacio. (nadaj.c ka.demu z nich praktycznie
inny charakter), pe.ni. te. rol.
narratora. Jak to si. sta.o, .e Czechowicz
zosta. Uszatkiem? Po prostu uznano,
.e si. nada, gdy. wcze.niej .wietnie
poradzi. sobie na radiowej antenie jako
inny .misiowyh bohater, a mianowicie
Kubu. Puchatek.
Mieczys.aw Czechowicz .piewa te.
obie piosenki Uszatka skomponowane
przez Piotra Hertla do s.ow Janusza
Galewicza (wspomnian. wy.ej pocz.tkow.
oraz ko.cow., zaczynaj.c. si. od
s.ow: .Pora na dobranoc, bo ju. ksi..yc
.wiecih). W serialu brzmi te. par. innych
utworow, np. .Deszczh i .Noc parasol
otworzy.ah.
To w zwi.zku z piosenkami Uszatka
powsta.o kilka dowcipow na jego temat.
Jak cho.by: Dlaczego Mi. Uszatek .pi
na pod.odze? Bo klapni.te .o.ko ma.
Albo: Co je Uszatek na kolacj.? Pora na
dobranoc.
Monety, pomnik,
ulice i przedszkola
Popularno.. najs.ynniejszego rodzimego
misia nie maleje, nie tylko zreszt.
u nas. Jeszcze w latach siedemdziesi.tych
mo.na by.o kupi. pocztowki z sympatycznym
nied.wiadkiem, a w czerwcu
2010 roku Mennica Polska, na zlecenie
wyspy Niue (le..cej na terytorium stowarzyszonym
Nowej Zelandii), wybi.a 8 tys.
sztuk wykonanych ze stopu srebra monet
jednodolarowych z wizerunkiem Misia
Uszatka i jego przyjacio.. Moneta wchodzi
w sk.ad emitowanej na wyspie serii
.Bohaterowie kres kowekh. . Mi. Uszatek
i jego przyjaciele zostali uwiecznieni
za pomoc. oryginalnego designu, a technologia
tampodruku pozwoli.a podkre.li.
wyj.tkowy wizerunek s.ynnego misia
. zaznacza Mennica Polska.
24 pa.dziernika 2009 roku (w ramach
projektu .od. Bajkowa) przy ulicy Piotrkowskiej
w .odzi ods.oni.to pomnik
Misia Uszatka, a przy okazji wyemitowano
dukata ..odk.h, na ktorym widnieje
s.ynny nied.wiadek (...).
WOJCIECH OBREMSKI
Mi. Uszatek .zna si. z dzie.mih ju. po. wieku
Pomnik s.ynnego misia na .odzkiej ulicy Piotrkowskiej
Fot. Piotr Kamionka/Angora
Nadzwyczaj grzeczny, zawsze s.u..cy rad., dobrze ubrany,
dbaj.cy o higien. . niemal idea. bohatera dla dzieci,
ktore zawsze mog.y liczy. u niego nie tylko na pouczaj.cy mora.,
ale i dobr. (i m.dr.) rozrywk. . w tym roku mija 50 lat,
odk.d na ekranie pojawi. si. .Mi. Uszatekh.
Zaprosili nas
Stowarzyszenie Klub Dziennikarzy
MEDIA zaprasza na 47. Halowe Mistrzostwa
Polski Dziennikarzy w Tenisie.
Turniej odb.dzie si. w Kozerkach (Mazowieckie),
w dniach 14 . 16 marca br. (pi.tek
. niedziela). Gry toczy. si. b.d. na
pi.ciu kortach typu hard. Informacje
i zapisy: mail: media.zawody@gmail.com,
www.mediatenis.pl (tb)
ANGORA nr 11 (16 III 2025) TO NIE KWESTIA GENOW 33
(22 II)
. Kiedy ogl.danie pornografii staje
si. problemem i mo.emy mowi. o uzale.nieniu?
. Gdy nast.puje subiektywna utrata kontroli.
Korzystamy wowczas z pornografii
d.u.ej i cz..ciej, ni. by.my chcieli, albo
nie z takich tre.ci, jakie nam si. podobaj..
A po wszystkim czujemy obrzydzenie
i niesmak. Drugi moment to ten, gdy podejmujemy
decyzj. o ograniczeniu albo rzuceniu
pornografii, ale nie jeste.my w stanie
dotrzyma. danego sobie s.owa. Trzeci:
widzimy ju. konsekwencje ogl.dania pornografii
. rozpad relacji, zaniedbywanie
obowi.zkow szkolnych lub zawodowych,
niedosypianie, porzucanie obszarow, ktore
wcze.niej by.y dla nas wa.ne. Nie jeste.my
w stanie zmieni. naszego zachowania.
Ogl.danie s.u.y jedynie odci.ciu si.
od emocji i ukojeniu bolu.
. Czy s. osoby bardziej podatne na
uzale.nienie od pornografii?
. Istnieje zbior cech predysponuj.cych
do problemow z porno i ogolnie uzale.nie..
Takie osoby charakteryzuje silny
l.k, ktory mo.e wynika. z cech osobowo.ciowych
(wysoka wra.liwo.., neurotyzm,
przejmowanie si. opini. innych) albo trudnych
do.wiadcze.: przemoc fizyczna czy
psychiczna w domu, traumatyczne sytuacje.
Natomiast specyficzny dla problemowego
korzystania z pornografii jest pozabezpieczny
styl przywi.zania, odnosz.cy
si. do sposobu, w jaki jednostka reaguje
na blisko.. emocjonaln. w relacjach. Charakteryzuje
go l.k przed odrzuceniem, obawa
o brak akceptacji z drugiej strony. S.
osoby, ktore boj. si. blisko.ci, bo kojarzy
im si. z cierpieniem czy krytyk.. Maj. z.e
do.wiadczenia seksualne. Kontakt z drug.
osob. traktuj. jak egzamin. Inn. specyficzn.
cech. jest unikowy sposob radzenia
sobie z problemami. Osoby te nie rozwi.zuj.
problemu, tylko probuj. zniwelowa.
napi.cie i trudne emocje, ktore temu towarzysz..
Odwlekaj. i przeci.gaj. moment
konfrontacji z problemem w niesko.czono...
Pornografia pomaga im prokrastynowa.
i odp.yn...
. Kwestie genetyczne maj. tu znaczenie?
. To kolejny aspekt. Predyspozycje biologiczno-
genetyczne do uzale.nie. i w ogole
trudno.ci psychicznych. Mo.emy tutaj
wyro.ni. m.in. zespo. deficytu nagrody,
ktory sprawia, .e zwyk.e rzeczy nie ciesz.,
zani.ony jest poziom dopaminy w mozgu.
By poczu. satysfakcj., takie osoby potrzebuj.
silniejszych bod.cow. S. impulsywne,
ci.gle szukaj. nowo.ci i maj. tendencj.
do przekraczania granic. Gonienie kroliczka
sprawia im wi.ksz. satysfakcj. ni. z.apanie
go. Je.li w rodzinie by.y historie uzale.nie.,
ryzyko popadni.cia w uzale.nienie od pornografii
jest wi.ksze. Badania na ten temat
wci.. s. prowadzone, jednak mam hipotez.,
.e w przypadku osob uzale.nienia
od pornografii i gier komputerowych odgrywaj.
mniejsz. rol. ni. przy uzale.nieniach
od substancji czy hazardu.
. Ktore historie najbardziej wstrz.sn..y
panem jako psychoterapeut.?
. By.o ich sporo. Wielu pacjentow, z ktorymi
pracowa.em, musia.o robi. sobie
przerwy w pracy na ogl.danie pornografii
w toalecie, bo nie byli w stanie inaczej
poradzi. sobie ze stresem i poczuciem
presji. Oczywi.cie ten sposob dzia.a. tylko
dora.nie, a w szerszej perspektywie nasila.
objawy. Jednego z panow pobudzi. widok
atrakcyjnej kobiety na pasach, wi.c jad.c
samochodem, zacz.. ogl.da. pornografi.
i si. masturbowa.. Sko.czy.o si. to bardzo
niebezpiecznym wypadkiem. Znam te.
szereg innych sytuacji, gdy ludzie doprowadzali
do mniej gro.nych st.uczek. Te sytuacje
pokazuj., jak dramatyczne zmiany
zachodz. w mozgu w wyniku uzale.nienia
od pornografii, jak s. uporczywe i uruchamiane
wbrew woli. Znam mnostwo historii
rozpadu bliskich relacji, ma..e.stw, zaprzepaszczonych
karier, przerwanych studiow
czy utraconych biznesow przez problem
z pornografi.. W Polsce do ogl.dania pornografii
przynajmniej raz w miesi.cu przyznaje
si. dwie trzecie m..czyzn i jedna
trzecia kobiet. Z ka.dym rokiem ro.nie rownie.
liczba dzieci w wieku 7 .12 lat ogl.daj.cych
pornografi. i . co ciekawe . podnosi
si. wiek inicjacji, czyli wielu m.odych
ludzi zostaje przy pornografii i nie inicjuje
zbli.e.. Szacuje si., .e uzale.nionych od
pornografii w Polsce jest od 4 . 6 proc.
m..czyzn i ok. 2 proc. kobiet. Badania
wci.. trwaj..
. Przytacza pan ciekawe badania,
z ktorych wynika, .e ogl.danie
przez kobiety porno nie wp.ywa negatywnie
na zwi.zek, a wr.cz .zwi.ksza
kompetencjeh. Natomiast m..czyzn
pornografia zawsze wp.dza w problemy.
. Wyniki bada. pokazuj., .e pornografia
zwi.ksza zadowolenie kobiet z .ycia intymnego
lub ma neutralny wp.yw na relacj..
Dzi.ki niej seks staje si. bardziej ro.norodny,
mniej powtarzalny i daj.cy wi.kszy
wachlarz zaspokojenia potrzeb seksualnych.
Znacznie rzadziej ni. m..czy.ni
korzystaj. jednak z pornografii kompulsywnie.
Z kolei m..czy.ni im wi.cej
ogl.daj. pornografii, tym rzadziej uprawiaj.
seks w zwi.zku i maj. mniejsz. motywacj.
do inicjowania zbli.e.. Za pomoc.
.atwo dost.pnej pornografii radz. sobie
ze stresem i trudnymi emocjami. Potrafi.
masturbowa. si. kilka razy w ci.gu dnia
i wieczorem nie mie. ochoty na seks. Im
wi.cej korzystaj. z porno, tym mniej s.
zadowoleni z relacji.
. O swoich upodobaniach wiele par
zaczyna rozmawia. dopiero na terapii.
. Osoby, ktore maj. problem z pornografi.,
cz.sto nie potrafi. komunikowa.
swoich potrzeb drugiej stronie, mimo .e
wiedz., co je poci.ga w seksie. Dopiero
na terapii dowiaduj. si., .e partnerka
jest otwarta na zmiany. Sytuacja staje si.
trudna do naprawienia, gdy dochodzi ju.
do zdrady, przygodnego seksu poza relacj.
albo gdy mamy do czynienia z fetyszami
utrwalonymi przez porno. Jedn.
ze stron pobudzaj. rzeczy, ktore dla drugiej
s. nie do zaakceptowania, takie jak
np. ostre BDSM czy seks grupowy. Takiej
osobie trudno wowczas osi.gn.. orgazm
bez konkretnych elementow. Nie mo.e
spe.ni. fantazji z partnerk., korzysta wi.c
z pornografii, a podczas seksu wyobra.a
sobie sceny z filmow. Dla wielu par to
trudna sytuacja, ktora czasem prowadzi
do rozstania.
. Co w d.ugoletnich zwi.zkach jest
tym zapalnikiem do na.ogowego si.gania
po pornografi.?
. Zazwyczaj w pierwszych miesi.cach
zwi.zku wszystko buzuje, dopiero po czterech
latach relacji .ycie seksualne osi.ga
zni.k., wkrada si. rutyna, zmieniaj.
potrzeby seksualne: jednej stronie zaczyna
wystarcza. seks raz w tygodniu, druga
potrzebuje go trzy razy. Dochodz. zm.czenie
i stres. Problemy z seksualno.ci.
pojawiaj. si. te. w ostatnim okresie ci..y,
po urodzeniu dziecka czy po.niej w czasie
deprywacji snu, w pierwszych miesi.cach
jego wychowania. Potrzeby seksualne
partnerow mocno si. rozje.d.aj..
Wed.ug bada. najwi.cej rozwodow jest
w.a.nie w ci.gu pierwszego roku po narodzinach
dziecka.
. W takiej sytuacji jedna ze stron
zaczyna coraz cz..ciej wspomaga.
si. pornografi., rozbudza fantazje, ktorych
druga strona nie jest w stanie zrealizowa..
. Mo.liwo.ci pornografii s. nieograniczone.
M..czyznom np. zaczynaj. podoba.
si. tre.ci z udzia.em du.o m.odszych
kobiet albo tych bardziej egzotycznych,
czarnoskorych czy pochodzenia azjatyckiego,
odkrywaj. specyficzne preferencje,
ktorym partnerka nie ma szans sprosta.,
bo nie zmieni magicznie swojego
wygl.du. Rozbie.no.. mi.dzy fantazjami
a rzeczywisto.ci. bardzo szybko mo.e si.
pog..bi., bo algorytmy na stronach porno
podsuwaj. coraz wi.cej podobnych tre.ci,
tworz.c iluzj., .e .ycie seksualne tak
wygl.da i wszyscy maj. lepiej ni. ja. Porno
staje si. coraz bardziej sexy, a seks
z partnerk. coraz mniej. Zwi.zek trafia
w .lep. uliczk..
. Jakie jest wyj.cie z sytuacji, gdy
pornografia staje si. atrakcyjniejsza
ni. seks?
. To, niestety, cz.sta sytuacja. Proponuj.
zaprzestanie ogl.dania pornografii
i zaniechania masturbacji na miesi.c, wowczas
mozg zacznie ustawia. poprzeczki
w bardziej realistyczny sposob, powroci
erekcja podczas seksu (je.li by. z ni.
problem) i satysfakcja z partnerskich
do.wiadcze.. Je.li ten miesi.c bez pornografii
oka.e si. zadaniem niewykonalnym
lub karko.omnym, powinna za.wieci.
si. czerwona lampka. Warto wowczas
poszuka. pomocy.
PIOTR PARZYSZ
Tytu. oryginalny: .Leczy pornoholikow.
Wskazuje trzy objawy uzale.nieniah
Pornografia wp.dza m..czyzn w problemy,
a u kobiet zwi.ksza zadowolenie z .ycia intymnego
Rozmowa z prof. dr. hab. MATEUSZEM GOL., psychoterapeut. i autorem ksi..ki .Gdy porno przestaje by. sexyh
Rys. Tomasz Wilczkiewicz
34 Z WOKANDY ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Nigdy nie kwestionowa. swojej winy.
Do zabojstwa Arletty K. przyzna. si.
w trakcie pierwszego przes.uchania.
Doda. jednak, .e po wypiciu du.ej ilo.ci
wodki i za.yciu kryszta.u niczego
nie pami.ta.
Robert O. nie musia. si. przedstawia.
policjantom, ktorzy przyszli go zatrzyma.
15 grudnia 2023 roku. Kilka razy by. karany
za kradzie.e i w.amania, a kilkana.cie
lat temu za rozboj. Odbywanie ostatniego
wyroku zako.czy. 27 pa.dziernika 2023
roku. To wtedy wyszed. z wi.zienia w .owiczu.
Dwa dni po.niej spotka. si. z Arlett.
K. Mieli planowa. wspoln. przysz.o...
Wyjazd za granic.. Tyle .e zdaniem .ledczych
kobieta zosta.a zamordowana podczas
tego spotkania.
Niezbite dowody
14 grudnia 2023 roku mieszka.cy jednego
z wie.owcow na .odzkim osiedlu poprosili
policj. o interwencj.. Ich zdaniem z jednego
z mieszka. wydobywa. si. fetor przypominaj.cy
rozk.adaj.ce si. ludzkie zw.oki, a kobieta,
ktora tam mieszka.a, nie by.a widziana
przez nich przynajmniej od kilkunastu dni.
Nie mylili si.. Pod wskazanym adresem policja
znalaz.a cia.o Arletty K. Zgin..a od ciosow
no.em w szyj.. Mia.a te. po.amane
.ebra i rany t.uczone g.owy. By.o jasne, .e to
zabojstwo. Zebranie dowodow zaj..o zaledwie
kilka godzin. W mieszkaniu pokrzywdzonej
znaleziono odciski palcow i DNA
Roberta O. Monitoring zarejestrowa. wspolne
zakupy w sklepie i jazd. wind. do mieszkania,
ktore sta.o si. miejscem zbrodni. By.y
jeszcze telefony i SMS-y, ktore potwierdza.y
spotkanie obojga. Po zatrzymaniu Roberta
O. zbadano jego ubranie i buty. Zabezpieczono
krew ofiary.
Robert O. to postawny, dobrze zbudowany
m..czyzna. Chocia. jest krotko ostrzy.ony,
wida., .e siwieje. Policjanci w protokole
zatrzymania wpisali, .e ma na ca.ym
ciele tatua.e. To fakt, rzucaj. si. w oczy
nawet z daleka i to tylko te na d.oniach, bo
reszta przykryta jest ubraniem. Po odczytaniu
aktu oskar.enia Robert O. sam wstaje.
Zna s.dowe procedury. I od razu zaznacza,
.e chce sk.ada. wyja.nienia:
. Przyznaj. si. do winy . mowi szybko
i g.o.no. A potem rozpoczyna opowie...
. Spo.ywa.em z Arlett. alkohol i narkotyki.
W pewnym momencie mnie odci..o.
Nie pami.tam niczego. Nawet tego,
jak znalaz.em si. w swoim mieszkaniu.
Potem funkcjonowa.em normalnie. By.em
w s.dzie za.atwi. formalno.ci. Poszed.em
do po.redniaka. My z Arlett. byli.my par.
od 2018 roku. Mieli.my wspolne plany.
Chcieli.my w styczniu wyjecha. do Holandii.
Ja nie zaciera.em .adnych .ladow. Probowa.em
si. nawet z ni. skontaktowa..
Pisa.em do niej SMS-y, dzwoni.em. Ja
nawet nie wiedzia.em, .e co. takiego si.
sta.o. My.la.em, .e po prostu zablokowa.a
telefony ode mnie. Wcze.niej wiele razy
tak by.o. Czeka.em, a. sama zadzwoni, bo
przecie. razem mieli.my do Holandii jecha..
Z dowodow wynika, .e to ja zrobi.em, wi.c
dlatego si. przyznaj., ale naprawd. tego nie
pami.tam. Dla mnie najgorsz. kar. jest to,
.e nie ma ju. osoby, ktor. kocham. Strasznie
tego .a.uj.. Od chwili kiedy doprowadzono
mnie do aresztu, jestem pod opiek.
psychologa i psychiatry. Bior. leki.
. A pami.ta oskar.ony, ile wypili.cie tego
alkoholu? . dopytuje s.d.
. Na pewno wypili.my 0,7 i po.owk..
Potem, pami.tam, rozsypa.a kryszta. i ja
to za.y.em. Arletta mia.a problem z alkoholem,
to samo by.o z narkotykami. By.a uzale.niona
od amfetaminy. Nie dziwi.o mnie,
.e si. nie odzywa, bo cz.sto tak by.o. Czeka.em
na informacje z jej strony.
. I nic oskar.onego nie dziwi.o, jak si.
obudzi. w swoim mieszkaniu?
. Obudzi.em si. normalnie, rano. Mama
mi wtedy pokaza.a, .e mam spodnie pobrudzone
krwi.. My.la.em, .e si. przewroci.em.
Nie wyklucza.em te., .e dosta.em od
kogo. w nos. Z tego, co wiem, na moich
butach te. by.y .lady krwi. Wcze.niej
z Arlett. pili.my ju. takie ilo.ci alkoholu,
ale bez narkotykow. Ten kryszta. za.ywa.em
pierwszy raz w .yciu. Pami.tam tyle, .e
normalnie rozmawiali.my. Nie k.ocili.my si..
Przeciwnie, kochali.my si., nawet par. razy.
Oskar.ony z niedowierzaniem kiwa
g.ow.:
. Mam czarn. dziur.. Sam si. zdziwi.em,
kiedy obudzi.em si. w domu. Gdy opuszcza.em
zak.ad karny, jako swoj adres wpisa.em
.poza granicami RPh. Wiedzia.em,
.e za chwil. wyjedziemy z Arlett.. Przecie.
ona by.a wpisana w zak.adzie, jak siedzia.em,
jako moja konkubina.
Kochali.my si.,
pili.my, .pali.my
S.dzia Ma.gorzata P..ko odczytuje wyja.nienia
Roberta O., ktore z.o.y. w trakcie
.ledztwa. Od chwili zatrzymania m..czyzna
przyznawa. si. do stawianego mu zarzutu
zabojstwa:
. Chcia.bym zacz.. od tego, .e ja nie
jecha.em do Arletty z zamiarem jej zabicia.
Bardzo .a.uj. tego, co si. sta.o. Ja j.
kocham ca.y czas. Chcia.bym przeprosi. jej
rodzin. za jej .mier.. Znali.my si. pi.. lat.
Razem byli.my w Holandii zarobkowo. Byli.my
sprawdzonym zwi.zkiem. Ona czeka.a
Dwa dni po wyj.ciu z wi.zienia
zamordowa. swoj. przyjacio.k.. Twierdzi,
.e nie ma poj.cia, jak do tego dosz.o Czarna dziura
Urlop przeciwmacierzy.ski
Niby .matka jest tylko jednah
. tak jakby ojcow by.o dwoch . ale
nie musi by. w porz.dku. Dwudziestolatk.
z Pomorza rodzicielka irytowa.a, i to ju.
tak ostro, .e donios.a sama na siebie, .eby
od niej uciec. Zadzwoni.a na komend.
w Miastku, powiedzia.a, .e ma narkotyki
i poprosi.a o aresztowanie. Po czym przyzna.a
si., .e nie ma narkotykow, ale za to
ma zaleg.y mandat 500 z., ktory mo.e
odsiedzie. i skoro tak, to chce zacz.. od
razu, bo pok.oci.a si. z mam. po alkoholu
i nie mo.e z ni. wytrzyma.. Poskutkowa.o.
Ale nie upragnion. wolno.ci. w wi.zieniu,
lecz drugim mandatem 500 z. za wprowadzanie
policji w b..d.
Na podst. www.pomorska.policja.gov.pl
La familia-da
G.od rzuci. si. do garde. braci
z Mi.kowa i sta. si. zarzewiem kolejnego
konfliktu w rodzinie. Nie zwa.aj.c na
popiskiwania resztek zdrowego rozs.dku,
braciszkowie wezwali policj., .eby rozs.dzi.a
kwesti.: ktory z nich ma usma.y.
frytki tym razem? Ale tym razem czara
t.ustej goryczy si. przela.a, bo nie by. to
pierwszy raz, kiedy bracia wzywali pomocy
przy zagwozdce tej wagi. W ten oto sposob
bodaj pierwszy raz w historii polskiego
s.downictwa na wokandzie legnie
sprawa rozbratu nad nieupieczonymi ziemniakami,
za ktore s.ono zap.ac..
Na podst. www.se.pl
Przemin..o z Watem
Dwudziestotrzyletniemu kierowcy
z powiatu k.odzkiego zdawa.o
si. chyba, .e jak ma elektryczn. tesl., to
mo.e je.dzi. na... bani. Bo przyjecha. ktorego.
ranka na komend. w Miliczu, zbada.
si. alkomatem, upewni., .e jest na... bani
i uspokojony tym faktem wskoczy. za ko.ko,
.eby mkn.. dalej. Na szcz..cie gliniarze
byli przytomniejsi od niego i nie
pomkn.. za daleko. Kolejne badania ujawni.y,
.e st..enie wody w nim wzrasta
i przekroczy.o 1 promil. W wyniku reakcji
.a.cuchowej ogniw elektrycznych z alkoholem
jego prawko wyparowa.o, .adnych
par. tysi.cy polecia.o na mandaty i .wiadczenia,
a on sam mo.e twardo wyl.dowa.
za kratami nawet na trzy lata.
Na podst. www.eska.pl
Kto. o bardzo ma.ym rozumku
Kto by pomy.la., .e chuligani
maj. durnowate pomys.y tak.e nad
Tamiz.? Jacy. idioci zdewastowali figurk.
sympatycznego misia Paddingtona siedz.cego
na .aweczce parkowej w swym
rodzinnym Newbury. Dranie przeci.li go
na po. i zabrali przedni. cz..., tyln.
zostawiaj.c na pastw. losu. Gliniarze od
razu rzucili si. w wir roboty z i.cie angielsk.
flegm.. Sprawcow zatrzymali nie nadmiernie
d.ugo po trzeciej herbacie z odrobin.
mleka, jeszcze tego samego
popo.udnia, ju. o godzinie 19. Za naruszenie
niezwykle cennego mienia dwaj 22-letni
m..czy.ni z Basingstoke odpowiedz.
przed S.dem Rejonowym w Reading we
wtorek 25 marca 2025 roku.
Na podst. www.g.pl
ZSYP
SZPE RACZ
Oskar.ony: Robert O. (43 l.)
O: zabojstwo w warunkach recydywy
Ofiara: Arletta K. (39 l. przyjacio.ka
oskar.onego)
Miejsce przest.pstwa: .od., mieszkanie
ofiary
Obrona: mecenas Marta Niewiadomska
(z urz.du)
Oskar.enie: prokurator Maciej Ziele.kiewicz,
Prokuratura Rejonowa .od.-
-Polesie
S.d: s.dzia Piotr Wzorek . przewodnicz.cy
sk.adu orzekaj.cego, Ma.gorzata
P..ko . druga s.dzia zawodowa, S.d
Okr.gowy w .odzi
Jak zapisali policjanci, ca.e cia.o oskar.onego jest pokryte
tatua.ami Fot. Piotr Kamionka/Angora
ANGORA nr 11 (16 III 2025) Z WOKANDY 35
R E K L A M A
na mnie po moim wyj.ciu z zak.adu karnego.
Mieszkali.my razem przed moj. odsiadk..
Mo.na powiedzie., .e my si. kochali.my.
To by.a dobra kobieta. Wysy.a.a mi
pieni.dze do zak.adu karnego. Tamtego
dnia spotkali.my si., .eby omowi. nasz
wspolny wyjazd do Holandii.
Tak.e w czasie tego przes.uchania padaj.
pytania o alkohol.
. Przed tym spotkaniem ju. byli.my troch.
napici i na.pani. Od razu po wej.ciu
do mieszkania wypili.my po szklance wodki.
Wzi.li.my te. te narkotyki, ten kryszta..
Kochali.my si., pili.my, .pali.my. Mam
teraz przeb.yski, .e dosz.o mi.dzy nami
do k.otni. Arletta zacz..a mi wypomina.
wcze.niejsze dziwki, prostytutki. Podczas
tej k.otni ona uderzy.a mnie w g.ow.. Je.eli
chodzi o dalszy przebieg zdarze., to ja mam
dziur. w g.owie. Mam przeb.yski z tego zdarzenia,
nie wykluczam, .e zrobi.em to, u.ywaj.c
no.a.
Robert O. twierdzi, .e nic wi.cej z tamtego
spotkania z przyjacio.k. nie pami.ta.
. O .mierci Arletty dowiedzia.em si. od
policjantow, ktorzy mnie zatrzymali. Dla
mnie najwy.sz. kar. jest to, .e ona nie .yje.
W protokole przes.uchania .ledczy zapisali,
.e w tym momencie przes.uchiwany
zacz.. p.aka..
. Ch.tnie bym cofn.. czas, .eby to si.
nie sta.o. Od razu si. przyzna.em do zabojstwa,
bo nie chc. tego utrudnia..
Niew.tpliwie to, co dzisiaj powiedzia.
oskar.ony w s.dzie, ro.ni si. od tego, co
us.yszeli .ledczy zaraz po zatrzymaniu.
Dlatego s.d czeka na dalsze wyja.nienia
Roberta O.
. Wyja.ni pan, sk.d te ro.nice? . dopytuje
s.d.
. Ostatnie, co pami.tam z tamtej nocy,
to ten kryszta., ktory za.y.em. I to, .e ona
o tych dziwkach zacz..a mowi.. Policjanci
mi wtedy du.o podpowiadali, bo wielu
rzeczy to ja nie pami.ta.em. To policjanci
pomogli mi to odtworzy.. Ja nawet
do ko.ca nie pami.tam, w ktorym dniu
u niej by.em.
25 lat pozbawienia wolno.ci
.odzki S.d Okr.gowy nie potrzebowa.
du.o czasu, aby wyda. wyrok w sprawie
Roberta O. Jego proces trwa. niespe.na
cztery miesi.ce, co jak na polskie
warunki nale.y uzna. za tryb ekspresowy.
Oskar.ony chwil. przed zamkni.ciem
przewodu s.dowego i rozpocz.ciem mow
ko.cowych sygnalizuje, .e chce jeszcze
zabra. g.os:
. Nigdy nie stosowa.em przemocy
wobec Arletty. Nigdy jej nie uderzy.em.
Strasznie .a.uj. tego, co si. sta.o, ja tego
nie planowa.em. Nie ukrywa.em si., czeka.em
na kontakt od niej. Chcia.em przeprosi.
ca.. jej rodzin.. Ja nic nie pami.tam.
Strasznie tego .a.uj..
Robert O. wygl.da na zdesperowanego.
Kiedy po raz kolejny mowi o .alu i ponownie
przeprasza, s.dzia Piotr Wzorek przerywa
jego wypowied.:
. Ju. pan to wszystko mowi.. Czy ma pan
jeszcze co. nowego do dodania?
Oskar.ony kiwa tylko g.ow. na znak, .e
sko.czy., i siada ci..ko na swoim miejscu.
Teraz czas na mow. ko.cow. prokuratora
Macieja Ziele.kiewicza: . Oskar.ony
przyznaje si. do zarzutu zabojstwa, cho.
zas.ania si. brakiem pami.ci. Zebrane
dowody potwierdzaj. jego win., za. wyja.nienia
s. niewiarygodne. W mojej ocenie
to nie jest kwestia braku pami.ci. Oskar.ony
po prostu si. przestraszy. tego, co zrobi..
A co zrobi., to wiemy. Zada. pi.. ciosow
no.em w szyj. ofiary. Nie pomog. jej
w .aden sposob i po prostu wyszed. z jej
mieszkania. Nie interesowa. si. jej losem.
Prokurator ..da dla Roberta O. 25 lat
pozbawienia wolno.ci. Tymczasem broni.ca
go mecenas Marta Niewiadomska
sk.ada w trakcie swojej mowy ko.cowej
dwa wnioski.
. Z jednej strony oskar.ony przyznaje si.
do zarzutu, z drugiej nic nie pami.ta, wi.c
jako obro.ca, po pierwsze, z.o.. wniosek
o uniewinnienie mojego klienta.
W drugim wniosku mecenas Niewiadomska
prosi s.d o wymierzenie .agodnego
wyroku w dolnych granicach przewidywanej
kary:
. Oskar.ony zapozna. si. z materia.em
dowodowym i nie unika odpowiedzialno.ci.
Wyrazi. skruch. i .al. Oskar.ony
i pokrzywdzona wspolnie tego dnia pili
alkohol, za.ywali narkotyki. Robert O. nigdy
nie mia. zamiaru zabi. Arletty K. Je.li to zrobi.,
to podczas awantury sprowokowanej
przez pokrzywdzon..
Robert O. w swoim ostatnim s.owie raz
jeszcze przeprasza i wyra.a skruch.: . Prosz.
o sprawiedliwy wymiar kary . stwierdza
na koniec.
S.d ju. po godzinie wydaje wyrok. 25 lat
pozbawienia wolno.ci. Robert O., ktory by.
do tej pory spokojny, a wygl.da. nawet na
zrezygnowanego, zaczyna si. o.ywia..
Wyra.nie wida., .e jest zdziwiony wysoko.ci.
wyroku i raczej nie jest z niego zadowolony.
. S.d nie da. wiary wyja.nieniom oskar.onego,
ktory zas.ania. si. brakiem pami.ci
. s.dzia Ma.gorzata P..ko krotko uzasadnia
wyrok. . Oskar.ony po przebudzeniu
zobaczy. krew na swoim ubraniu. Pami.ta.
k.otni. z pokrzywdzon., a mimo to nie
sprawdzi., co si. sta.o, i to trzy dni po wyj.ciu
z zak.adu karnego. Obrona podkre.la,
.e awantur. wywo.a.a pokrzywdzona. To
w .aden sposob nie usprawiedliwia czynu,
jakiego dopu.ci. si. oskar.ony.
Wyrok jest nieprawomocny.
KATARZYNA BINKOWSKA
W poprzednim ustroju,
podobnie jak po przemianach
roku 1989, zabojstwa policjantow
(milicjantow) nale.a.y do rzadko.ci.
Zdecydowana wi.kszo.. zosta.a wyja.niona,
a ich sprawcy os.dzeni. W moim
archiwum pozosta.y trzy niewyja.nione
sprawy, ale .adna, je.li chodzi o motyw,
nie mia.a zwi.zku z zawodem ofiary.
Dzi. o jednej z nich . zabojstwie by.ego
milicjanta w Szczecinie.
28 maja 1990 roku mieszkaniec ostatniego
pi.tra wie.owca przy ul. Unis.awy,
zaniepokojony pot.guj.cym si. od kilku
dni odorem na korytarzu, skierowa. swoje
podejrzenia na lokal nr 43, bo od kilku
dni nie widzia. mieszkaj.cego tam s.siada,
Ludwika E. Zna. go s.abo, mimo .e
mieszka. tu od lat, zdecydowa. si. jednak
sprawdzi., czy nie wydarzy.o si. co. z.ego.
Zadzwoni. kilkukrotnie do drzwi, ale nikt nie
otwiera.. Po naci.ni.ciu klamki okaza.o si.,
.e mieszkanie nie jest zamkni.te na klucz.
Kiedy uchyli. drzwi, natychmiast si. wycofa.
z powodu straszliwego smrodu i ogromnego
ba.aganu wewn.trz i zawiadomi. Komisariat
II Policji w Szczecinie.
Wys.any patrol znalaz. w mieszkaniu
zw.oki gospodarza w daleko posuni.tym
rozk.adzie. Z ogl.dzin i sekcji zw.ok wynika.o,
.e .mier. nast.pi.a w wyniku poder.ni.cia
gard.a. Poharatana twarz i r.ce .wiadczy.y
o tym, .e pan Ludwik przed .mierci.
stoczy. walk. z napastnikami. Ujawnione
.lady krwi na tapczanie w ma.ym pokoju
sugerowa.y, .e atak mordercow mog.
nast.pi. podczas snu ofiary. Nie do ko.ca
by.o jasne, dlaczego po zabojstwie sprawcy
przenie.li zw.oki do .azienki i wrzucili je
do wanny. Wyrwany rygiel jednego z zamkow
mog. .wiadczy. o tym, .e napastnicy
w.amali si. do mieszkania, gdy gospodarz
spa.. Warto zauwa.y., .e zw.oki ujawniono
13 dni po zabojstwie, co cz..ciowo utrudni.o
ogl.dziny. Nie by.o w.tpliwo.ci, .e
zbrodnia nie by.a przypadkowa, a agresorzy
zjawili si. tam, aby zamordowa. Ludwika
E. Poniewa. mieszka. sam, trudno by.o
ustali., co zgin..o z mieszkania. Najprawdopodobniej
skradziono radiomagnetofon
japo.ski JVC, radiomagnetofon marki Grundig
i czarn. torb. turystyczn. produkcji
bu.garskiej.
Tego samego dnia przes.uchano wst.pnie
mieszka.cow wie.owca. Z zezna. wynika.o,
.e Ludwik E. ostatni raz by. widziany
15 maja, a jak ustalono, zabojstwo mia.o miejsce
w nocy z 15 na 16, ok. godz. 1 w nocy.
Co istotne, dzie. wcze.niej by.y milicjant
zwierzy. si. jednemu z s.siadow, .e zgin..y
mu klucze od mieszkania i b.dzie musia.
zmieni. zamki. Z zezna. innego .wiadka
wynika.o, .e dwa dni przed zbrodni.,
13 maja ok. godz. 7, Ludwik w towarzystwie
dwoch m..czyzn i kobiety wynosi. ze
swojego mieszkania pakunki, ktore .adowa.
do samochodu osobowego, prawdopodobnie
Mercedesa. Wst.pnie za.o.ono, .e
mamy do czynienia ze zbrodni. na tle rozlicze.
lub rabunku.
Po kilku dniach .ledczy poznali .yciorys
i wydarzenia z ostatnich miesi.cy .ycia ofiary.
Ludwik E. od wielu lat, od kiedy opu.ci.a
go .ona z trojk. dzieci, mieszka. samotnie.
Bliscy wyjechali do RFN i tam uzyskali
obywatelstwo niemieckie. Polsk. odwiedzali
sporadycznie. Analiza milicyjnych akt
zamordowanego z okresu, kiedy do 1977
roku pracowa. jako funkcjonariusz Milicji
Obywatelskiej, nie wykaza.a, aby to zabojstwo
mia.o jakikolwiek zwi.zek z jego
owczesn. s.u.b.. Natomiast prawie pewne
by.o, .e z t. tragedi. wi..e si. nowe
zaj.cie, ktorego podj.. si., przechodz.c
na emerytur.. Od lat by. bywalcem gie.d
samochodowych, gdzie handlowa. akcesoriami
do aut, ale trudno by.o ustali. .rod.o
pochodzenia tych towarow. Do marca 1990
roku Ludwik E. pozostawa. w konkubinacie
z niejak. Danut., ktora obraca.a si. w .rodowisku
przest.pczym i takich ludzi sprowadza.a
do mieszkania partnera.
W.rod swoich znajomych Ludwik E.
uchodzi. za cz.owieka bogatego i nader
chytrego. Przy sobie i w domu nie mia. wi.kszej
gotowki, ca.e oszcz.dno.ci ulokowa.
na koncie w PKO, je.dzi. passatem. Wspo..ycie
z s.siadami uk.ada.o si. bezkonfliktowo,
ale z nikim nie by. w za.y.ych stosunkach.
Mia. s.abo.. do alkoholu, po rozstaniu
z .on. nawi.za. te. wiele intymnych relacji
z kobietami. Z policyjnych ustale. wynika.o,
.e by. cz.owiekiem ostro.nym i nieufnym.
W sypialni pod poduszk. trzyma. pistolet
gazowy.
.ledczy nie zdo.ali dotrze. do wszystkich
osob, ktore prowadzi.y interesy z Ludwikiem
E., i zapewne dlatego nie uda.o si.
wpa.. na trop zabojcow.
Zabojstwo by.ego gliny
Fajbusiewicz na tropie(711)
O.rodek wypoczynkowy .Kamah
w Dar.owie . prawie nad samym morzem
. zaprasza na:
wiosenn. promocj.:
wczasow, obozow, zielonych szko.
RABAT 10%
OD CENNIKA!
Dowolne pobyty grup, osob indywidualnych
w okresie od 26.04.2025 do 7.06.2025
www.wczasyldm.pl
e-mail: ewa.sobieraj69@wp.pl
tel. +48 509-757-166
250 metrow od morza  800 metrow od zespo.u basenow
2500 metrow od zabytkow Krolewskiego Miasta Dar.owa
znakomite mo.liwo.ci wypoczynku, szkole., rekreacji
bardzo dobre wy.ywienie (bufet)  zwarta zabudowa
o.rodka wypoczynkowego  wysoki standard (windy, balkony,
tarasy)  ekologia: pompy ciep.a, fotowoltaika
czyste powietrze nasycone jodem  bezp.atne parkingi
sale wielofunkcyjne (w tym do nauki ta.ca)
Mi.o nam poinformowa., .e cykl .Fajbusiewicz.
Zbrodnie, ktore nie daj. mu
spokojuh red. Micha.a Fajbusiewicza
zdoby. I nagrod. w kategorii .Podcastyh
w plebiscycie Bestsellery Empiku 2024.
Gratulujemy!
36 POD LUP. ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Inspektor Nerak ko.czy. akurat
pisa. raport, kiedy zadzwoni.a jego
komorka. Policjant odebra. po..czenie
i us.ysza. g.os swojego znajomego,
dyrektora teatru muzycznego:
. Panie inspektorze, mam pewien
problem i chcia.bym prosi., aby przyjecha.
pan do mnie do teatru.
. Ale. oczywi.cie . odpowiedzia.
inspektor i po. godziny po.niej,
popijaj.c aromatyczn. kaw.,
s.ucha. dyrektora.
. Tydzie. temu odwiedzi. mnie znajomy,
ktory na sta.e mieszka w Pary.u,
i przynios. mi w prezencie bardzo
cenny r.kopis fragmentu koncertu
skrzypcowego Henryka Wieniawskiego,
ktory kupi. okazyjnie od znajomego
antykwariusza w Tuluzie. Z pewno.ci.
pan wie, .e Henryk Wieniawski
jest jednym z najwybitniejszych polskich
skrzypkow i kompozytorow
w historii. W roku 1860 obj.. funkcj.
pierwszego skrzypka dworu cesarskiego
i solisty Rosyjskiego Towarzystwa
Muzycznego. W roku 1872
pojecha. do Stanow Zjednoczonych
i da. tam dwie.cie pi.tna.cie koncertow.
Dzi. uwa.any jest za ostatniego
wirtuoza skrzypiec, ktory przeszed.
do historii muzyki rownie. jako
kompozytor. Jego najwi.kszym dzie.em
jest Koncert skrzypcowy d-moll
op. 22, ktory po koncertach Paganiniego
jest najcz..ciej nagrywanym
i wykonywanym dzi. koncertem
skrzypcowym napisanym przez wirtuoza.
Pod koniec .ycia, na skutek
choroby serca i nadmiernej oty.o.ci,
koncertowa. ju. tylko na siedz.co.
Zmar. 31 marca 1880 roku i zosta.
pochowany na cmentarzu Pow.zkowskim.
Z tego, co uda.o mi si.
znale.. w historycznych dokumentach,
w jego pogrzebie uczestniczy.o
oko.o 40 tysi.cy osob. Tyle historii,
a teraz wro.my do r.kopisu. Wczoraj
pochwali.em si. tym wspania.ym
zabytkiem naszemu pierwszemu
skrzypkowi, panu Tomaszowi Lewandowskiemu.
Ten poprosi., abym mu
go po.yczy. na kilka dni, bo chcia. go
pokaza. swoim znajomym. Dzi. rano
pan Tomasz zjawi. si. w moim gabinecie
i oznajmi., .e kto. w nocy w.ama.
si. do jego domu i ukrad. ten cenny
r.kopis. Podejrzewam, .e k.amie,
ale nie potrafi. mu tego udowodni..
Dlatego, korzystaj.c z naszej znajomo.ci,
prosz. pana o pomoc.
. W takim razie prosz. zaprosi.
pana Lewandowskiego i pozostawi.
nas samych.
Chwil. potem do pokoju wszed.
szczup.y, wysoki m..czyzna. Kiedy
inspektor poprosi., aby opowiedzia.
o w.amaniu, ten oznajmi.:
. Po przyje.dzie do domu schowa.em
r.kopis do szafki stoj.cej w salonie.
Po obejrzeniu filmu w telewizji,
oko.o godziny dwudziestej trzeciej,
po.o.y.em si. spa. w sypialni znajduj.cej
si. na pi.trze. Gdy ju. spa.em,
obudzi. mnie dobiegaj.cy z do.u brz.k
t.uczonej szyby. Zerwa.em si. b.yskawicznie,
zbieg.em na parter, zapali.em
.wiat.o w holu i przez otwarte
drzwi zobaczy.em w salonie jakiego.
m..czyzn. w kominiarce na g.owie
i ze .wiec.c. latark. w r.ku. Widz.c
mnie, facet uciek. przez drzwi prowadz.ce
na taras. Kiedy wszed.em
do pokoju, zobaczy.em zbit. szyb.
w drzwiach tarasowych oraz otwart.
szafk.. Kiedy podszed.em, stwierdzi.em,
.e nie ma w niej r.kopisu.
. Czy co. jeszcze zabra. w.amywacz?
. Nie, tylko r.kopis.
. Mieszka pan sam?
. Tak, od czasu, gdy dwa lata
temu rozsta.em si. z .on..
. Czy kto. pana wczoraj odwiedzi.
w domu?
. Nie.
Nerak chwil. pomy.la. i o.wiadczy.:
. Po tym, co mi pan powiedzia.,
jestem w stu procentach przekonany,
.e nie by.o .adnego w.amania.
Wymy.li. je pan i to w dodatku bardzo
nieudolnie.
S.ysz.c to, m..czyzna zrezygnowanym
g.osem zapyta.:
. Jak si. pan tego domy.li.?
No w.a.nie, na jakiej podstawie
inspektor Nerak zorientowa.
si., .e m..czyzna k.amie?
Uciek. przez drzwi prowadz.ce na taras
R E K L A M A
Informacje: Wydawnictwo Westa-Druk sp. z o.o.,
............................................................................
..................................
Konto:
24 1240 3073 1111 0010 1196 7072
A....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
............................................................................................
BIBLIOTEKA TYGODNIKA
.ANGORAh POLECA!
..........................................................................................................................
......................................................................................................................
32 .... 37 ....
Opowie.ci .odzkiego
adwokata Ponad sto przepisow
na szybkie i pyszne dania
Seria felietonow operowych
48 ....
50 lat pracy w dziennikarstwie,
zapisane setkami nazwisk ludzi,
ktorych zna. osobi.cie
Andrzej Bober
obi.cie
37 ....
Ksi..ka odpowiada na najcz..ciej
zadawane przez Czytelnikow pytania
oraz wzory pism i pozwow
Jan Paragraf
33 ....
Niezwyk.e studium uzale.nienia
i walki z na.ogiem
Marek Koprowski
Jerzy Szczepaniak Miros.aw Kalici.ski
59,90....
Dziennikarz sportowy przedstawia
100 wyj.tkowych zawodnikow
.odzkiego Widzewa
Bogus.aw Kuku.
49,90....
.ladami dawnych gwiazd
i niezwyk.ych ludzi
Tomasz Gawi.ski
40 ....
Tragiczne losy 15 tys.
dzieci i starcow
z getta .odzkiego
Marek Miller
fe
65 ....
onow 60 ....
S.awomir Pietras
TVP jako narz.dzie
propagandy i manipulacji
w okresie rz.dow PiS
Marek Palczewski
35 ....
Zbior felietonow
artystycznych
S.awomir Pietras
70 ....
NOWO..
Rozwi.zanie zagadki za dwa tygodnie. Na odpowiedzi Czytelnikow detektywow
czekamy do 20 marca. W.rod osob, ktore udziel. poprawnej odpowiedzi,
rozlosujemy nagrod. ksi..kow..
Odpowiedzi prosimy przesy.a. pod adresem: redakcja@angora.com.pl
lub na kartkach pocztowych: Tygodnik .Angorah, 90-007 .od., pl. Komuny
Paryskiej 5a.
Rozwi.zanie zagadki sprzed dwoch tygodni .Zabrali zegarki oraz sporo
bi.uteriih: Kaczmarek, pisz.c .Tabletki na odrobaczanie nale.y mu podawa.
codziennie dok.adnie za kwadrans dwunastah, poinformowa., .e szyfr do otwierania
skrytki baga.owej to 1,1,4,5. Nerek wpad. na to, poniewa. wiedzia., .e
tabletek na odrobaczanie nie podaje si. codziennie, a raz na kilka miesi.cy.
Wp.yn..o 8 prawid.owych odpowiedzi na kartkach pocztowych i 44 e-mailem.
Ksi..k. Bo.eny Mazalik .Z.odziejski spadekh (wydawnictwo Zysk
i S-ka) wylosowa.a pani Ewa Sejbuk ze Szczecina.
Gratulujemy! Nagrod. wy.lemy poczt..

Rys. Miros.aw Stankiewicz
ZAGADKA
KRYMINALNA(804)
Wojciecha
Ch.dzy.skiego
ANGORA nr 11 (16 III 2025) WARTO WIEDZIE. 37
emerytur. b.d. mog. przej.. w wieku
65 lat. Co si. stanie z moimi sk.adkami
i okresem emerytalnym wypracowanym
w Niemczech, je.li teraz lub za rok wroc.
do pracy w Polsce?
. Marek Cholewa (e-mail)
W opisanej sytuacji zastosowanie znajd.
przepisy rozporz.dzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (WE) nr 883/2004, ktore
dotyczy koordynacji systemow zabezpieczenia
spo.ecznego w krajach UE. Prawo
do niemieckiej emerytury wymaga przepracowania
w RFN co najmniej 12 miesi.cy
i op.acania tam sk.adek emerytalnych
przez tzw. okres oczekiwania, ktory wynosi
minimum 5 lat.
Je.li okres pracy i oczekiwania w Niemczech
nie wystarczy Panu do uzyskania
tam emerytury, to okres ubezpieczenia
w RFN mo.e zosta. doliczony do okresu
ubezpieczenia wymaganego do uzyskania
emerytury w Polsce, ale nie b.dzie wp.ywa.
na jej wysoko.., gdy. ta zostanie wyliczona
tylko w oparciu o sk.adki na ubezpieczenie
spo.eczne op.acone w Polsce.
W takiej sytuacji, tzn. gdy nie uzyska Pan
w RFN prawa do otrzymania tam emerytury,
mo.e Pan wnioskowa. o zwrot zap.aconych
w Niemczech sk.adek na ubezpieczenie
emerytalne.
Samodzielne obmierzenie
powierzchni u.ytkowej
Jak. powierzchni. stanowi.cego
moj. w.asno.. mieszkania powinienem
poda. do podatku od nieruchomo.ci?
Czy mog. sam j. pomierzy., czy musz.
poda. powierzchni. z ksi.gi wieczystej
lub ewidencji lokali?
. Piotr Stasiak (e-mail)
Mo.e Pan sam dokona. obmiaru
powierzchni u.ytkowej lokalu i wskaza. j.
jako podstaw. do wydania decyzji o wysoko.ci
podatku od nieruchomo.ci.
Wed.ug art. 1a ust. 1 pkt 5 ustawy
z 12 stycznia 1991 r. .O podatkach i op.atach
lokalnychh (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r.,
poz. 70 z po.n. zm.), u.yte w ustawie
okre.lenie powierzchnia u.ytkowa budynku
lub jego cz..ci oznacza powierzchni.
mierzon. po wewn.trznej d.ugo.ci .cian
na wszystkich kondygnacjach, z wyj.tkiem
powierzchni klatek schodowych oraz szybow
d.wigowych; za kondygnacj. uwa.a
si. rownie. gara.e podziemne, piwnice,
sutereny i poddasza u.ytkowe.
W wyroku z 11 grudnia 2007 r.
(sygn. I SA/Gd 818/07) Wojewodzki S.d
Administracyjny w Gda.sku podkre.li.,
.e dane dotycz.ce powierzchni u.ytkowej
mog. by. ustalane na podstawie
fizycznego obmiaru powierzchni budynku
po wewn.trznej d.ugo.ci .cian. Podobnie
orzek. WSA w Szczecinie w wyroku
z 19 marca 2018 r. (sygn. I SA/Sz 101/18),
wskazuj.c, .e .dane dotycz.ce powierzchni
u.ytkowej budynku (lub cz..ci budynkow)
mog. by. ustalane na podstawie
fizycznego obmiaru jego powierzchni po
wewn.trznej d.ugo.ci .cian. Obmiaru
dokonuje podatnik i wykazuje powierzchni.
u.ytkow. w informacji o nieruchomo.ciach
b.d. deklaracjih. Z kolei Naczelny
S.d Administracyjny w wyroku z 9 sierpnia
2023 r. (sygn. III FSK 1536/22) orzek.,
.e przy ustalaniu powierzchni u.ytkowej
budynku nie s. przydatne dane z ewidencji
gruntow i budynkow, cho. ewidencja mo.e
stanowi. podstaw. do ustalenia podstawy
opodatkowania lokali.
Nauczyciele maj. mie.
p.acone za nadgodziny
Jestem nauczycielk. z kilkunastoletnim
sta.em pracy. Z racji posiadania
szeregu ro.nych kompetencji jestem
.delegowanah do zajmowania si. ro.nymi
dodatkowymi obowi.zkami. W ten
sposob rocznie przepracowuj. nieco
ponad 100 godzin ponad 40-godzinny
tydzie. pracy. S.ysza.am, .e spraw.
nadgodzin nauczycieli zaj.. si. S.d
Najwy.szy. Czy mo.na przybli.y. to
zagadnienie?
. Beata Przybylska (e-mail)
26 lutego 2025 r. S.d Najwy.szy w poszerzonym
sk.adzie (7 s.dziow) podj.. uchwa..
(sygn. III PZP 3/24), wed.ug ktorej praca
wykonywana przez nauczyciela ponad
normy czasu pracy z art. 42 ust. 1 ustawy
z 26 stycznia 1982 r. . Karta nauczyciela
(tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 986 z po.n.
zm.) jest prac. w godzinach nadliczbowych
w rozumieniu przepisow Kodeksu pracy.
SN podkre.li., .e w ustawie z 26 stycznia
1982 r. Karta nauczyciela (tekst jedn.
Dz.U. z 2024 r., poz. 986 z po.n. zm.)
nie ma przepisow reguluj.cych dotycz.cych
p.atno.ci za nadgodziny, a sama KN
nie przewiduje zatrudnienia nauczyciela
w wymiarze ponad 40 godzin tygodniowo,
gdy. zgodnie z tre.ci. art. 42 ust. 1 KN:
czas pracy nauczyciela zatrudnionego
w pe.nym wymiarze zaj.. nie mo.e przekracza.
40 godzin na tydzie.. W tej sytuacji,
wed.ug art. 91c par. 1 KN zastosowanie
maj. przepisy Kodeksu pracy.
W konsekwencji nauczyciel wykonuj.cy
prac. ponad ustawowo okre.lony limit
ma prawo do rekompensaty tych godzin
w ramach godzin ponadwymiarowych,
a po przekroczeniu tych limitow, jak za
godziny nadliczbowe, w oparciu o przepisy
Kodeksu pracy.
S.d Najwy.szy zaznaczy., .e wszelkie
zadania wykonywane przez nauczyciela
w ramach zada. statutowych szko.y
nale.y kwalifikowa. jako nale..ce
do jego czasu pracy, zatem mo.e znale..
zastosowanie art. 151 par. 1 pkt KP,
na podstawie ktorego praca wykonywana
ponad obowi.zuj.ce pracownika normy
czasu pracy, a tak.e praca wykonywana
ponad przed.u.ony dobowy wymiar
czasu pracy wynikaj.cy z obowi.zuj.cego
pracownika systemu i rozk.adu czasu
pracy, stanowi prac. w godzinach nadliczbowych,
dopuszczaln. w razie szczegolnych
potrzeb pracodawcy.
Rys. Pawe. Waku.a
Prawnik radzi (1101)
Me ce nas JAN PA RA GRAF
Pytania, z dopiskiem .Prawnik radzih, prosimy
wysy.a. pod adresem redakcji lub elektronicznym:
redakcja@angora.com.pl. Z uwa gi
na ogrom n. liczb. pyta. prosi my o cierpliwo...
Odpowiedzi na pytania udzielamy wy..cznie
na stronie .Prawnik radzih.
Egzamin na cz.onka RN
W lipcu ubieg.ego roku zdawa.em egzamin dla kandydatow do rad nadzorczych
spo.ek Skarbu Pa.stwa w Ministerstwie Aktywow Pa.stwowych. W cz..ci pisemnej
(te.cie) uzyska.em 21 pkt mniej, ni. wymagano do cz..ci ustnej. Nie mia.em szans
na wi.cej, gdy. dopiero wtedy zorientowa.em si., .e organizator nie poinformowa.
o pe.nym zakresie tematycznym egzaminu (kilka dodatkowych ustaw), a wiele pyta.
by.o nie na temat. Nie podwa.am wyniku cz..ci pisemnej, ale czuj. si. oszukany
organizacj., wi.c zg.osi.em pisemnie zastrze.enia do MAP, KPRM, NIK i RPO . bezskutecznie.
MAP odpowiedzia. mi, .e przygotowanie do egzaminu to moja prywatna
sprawa i sam powinienem wiedzie., co umie.. Uwa.am takie post.powanie za nieuczciwe
i naruszaj.ce art. 60 i 61 Konstytucji RP. Nie chc. odpu.ci. sprawy, bo egzamin
kosztowa. mnie 850 z.. Czy mam racj.? Co jeszcze mog. zrobi.?
. Adam Jozefiak (e-mail)
W zasadzie nic. Zakres zagadnie. egzaminacyjnych na egzamin dla kandydatow
na cz.onkow organow nadzorczych, przeprowadzany przez komisj. egzaminacyjn.
wyznaczan. przez ministra w.a.ciwego do spraw aktywow pa.stwowych, jest opisany
w art. 21 ust. 2 ustawy z 16 grudnia 2016 r. .O zasadach zarz.dzania mieniem pa.stwowymh
(tekst jedn. Dz.U. z 2024 r., poz. 125 z po.n. zm.). Wed.ug ww. przepisu egzamin ten
jest sprawdzianem teoretycznego przygotowania kandydatow z nast.puj.cych dziedzin:
1) prawa gospodarczego publicznego, ze szczegolnym uwzgl.dnieniem niniejszej ustawy,
ustawy z 9 czerwca 2016 r. .O zasadach kszta.towania wynagrodze. osob kieruj.cych
niektorymi spo.kamih, ustawy z 18 marca 2010 r. .O szczegolnych uprawnieniach ministra
w.a.ciwego do spraw aktywow pa.stwowych oraz ich wykonywaniu w niektorych spo.kach
kapita.owych lub grupach kapita.owych prowadz.cych dzia.alno.. w sektorach energii
elektrycznej, ropy naftowej oraz paliw gazowychh oraz ustawy z 24 lipca 2015 r. .O kontroli
niektorych inwestycjih;
2) prawa gospodarczego prywatnego, ze szczegolnym uwzgl.dnieniem prawa spo.ek
kapita.owych;
3) prawa pracy;
4) prawa rynku kapita.owego;
5) podstaw ekonomii;
6) podstaw zarz.dzania;
7) finansow przedsi.biorstw;
8) rewizji finansowej oraz analizy sprawozda. finansowych;
9) zasad .adu korporacyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej, w Europie i na .wiecie;
10) prawa gospodarczego Unii Europejskiej . w zakresie zwi.zanym z pe.nieniem funkcji
cz.onka organu nadzorczego.
Zgodnie z tre.ci. art. 31 ust. 3b ww. ustawy, w cz..ci pisemnej egzaminu stosuje si.
pytania egzaminacyjne pochodz.ce ze zbioru pyta. tworzonego przez urz.d obs.uguj.cy
ministra w.a.ciwego do spraw aktywow pa.stwowych. Zbior pyta. oraz pytania egzaminacyjne
nie stanowi. informacji publicznej oraz informacji sektora publicznego w rozumieniu
przepisow o dost.pie do informacji publicznej (...).
Zgodnie z par. 14 ust. 2 regulaminu przeprowadzania egzaminu (wydanego na podstawie
rozporz.dzenia Ministra Aktywow Pa.stwowych z 25 marca 2024 r. w sprawie egzaminu
dla kandydatow na cz.onkow organow nadzorczych, Dz.U. z 2024 r., poz. 462) wynik
egzaminu ustalony przez komisj. i wskazany w protokole jest ostateczny.
Zaliczenie pracy w RFN
do emerytury
Od dwoch lat pracuj. w Niemczech.
Z tamtejszego urz.du . odpowiednika
naszego ZUS . otrzyma.em pismo
informuj.ce, .e prawa emerytalnego
w Niemczech nab.d. po przepracowaniu
tam co najmniej 5 lat. W Polsce
mam przepracowane 35 lat i na
38 PROSIMY POWTARZA. ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Karol Nawrocki (42 l.), obywatelski
kandydat Prawa i Sprawiedliwo.ci
na prezydenta, 3 marca obchodzi. urodziny.
Jego .ona Marta, ktora niedawno
do..czy.a do .wiata mediow spo.eczno.ciowych,
coraz aktywniej anga.uje si.
w kampani. m..a. Tym razem podzieli.a
si. na Instagramie rodzinnym zdj.ciem,
na ktorym pozuje wraz z Karolem
i ich najm.odsz. cork. Katarzyn..
Do fotografii do..czy.a opis: . Moj ulubiony
cz.owiek ma dzi. urodziny. Czego
mo.na mu .yczy.? Wygranej! . napisa.a.
.Za.o.enie profilu w mediach spo.eczno.ciowych
przez Nawrock. wywo.a.o
spore zainteresowanie. Od tego czasu
.ledzi j. ju. blisko cztery tysi.ce osob.
Jak zauwa.y.a specjalistka ds. wizerunku
politycznego online Agata Krypczyk,
taki ruch mo.e pomoc w budowaniu
emocjonalnej relacji z wyborcami.
. Kandydatka na pierwsz. dam. pe.ni
symboliczn., ale istotn. rol., szczegolnie
w Polsce, gdzie tradycyjnie postrzega
si. prezydenta nie tylko jako polityka,
ale te. jako osob. reprezentuj.c. warto.ci
rodzinne i spo.eczne. Ekspertka
doda.a rownie., .e strategia Nawrockich
mo.e by. inspirowana sukcesem Ma.gorzaty
Trzaskowskiej, ktorej aktywno..
w mediach spo.eczno.ciowych pomog.a
ociepli. wizerunek Rafa.a Trzaskowskiego
podczas jego kampanii prezydenckiej.
Nawroccy s. ma..e.stwem od wielu
lat i maj. troje dzieci: Daniela, Antoniego
oraz Katarzyn. (...)h . czytamy w Fakcie.
* * *
Lech Wa..sa (81 l.) zdecydowa. si.
wystosowa. list otwarty do ameryka.skiego
prezydenta Donalda Trumpa
(78 l.). . Szanowny Panie Prezydencie.
Relacj. z Pa.skiej rozmowy z Prezydentem
Ukrainy Wo.odymyrem Ze.enskim
ogl.dali.my z przera.eniem i niesmakiem.
Pa.skie oczekiwania, co do
okazywania szacunku i wdzi.czno.ci za
pomoc materialn. udzielon. przez Stany
Zjednoczone walcz.cej z Rosj. Ukrainie,
uwa.amy za obra.liwe. Wdzi.czno..
nale.y si. bohaterskim .o.nierzom ukrai.skim,
ktorzy przelewaj. krew w obronie
warto.ci wolnego .wiata. To oni od
ponad 11 lat gin. na froncie w imi. tych
warto.ci i niepodleg.o.ci swojej Ojczyzny
zaatakowanej przez putinowsk. Rosj..
Nie rozumiemy, jak przywodca pa.stwa,
ktore jest symbolem wolnego .wiata,
mo.e tego nie widzie.. Nasze przera.enie
wywo.a.o tak.e to, .e atmosfera
w Gabinecie Owalnym podczas tej
rozmowy przypomina.a nam t., ktor.
dobrze pami.tamy z przes.ucha. przez
S.u.b. Bezpiecze.stwa i z sal rozpraw
w komunistycznych s.dach. Prokuratorzy
i s.dziowie na zlecenie wszechw.adnej
komunistycznej policji politycznej te.
nam t.umaczyli, .e to oni maj. w r.ku
wszystkie karty, a my .adnych. Domagali
si. od nas zaprzestania dzia.alno.ci,
argumentuj.c, .e z naszego powodu
cierpi. tysi.ce niewinnych ludzi. Pozbawili
nas wolno.ci i praw obywatelskich,
poniewa. nie godzili.my si. na wspo.prac.
z w.adz. i nie okazywali.my jej
wdzi.czno.ci. Jeste.my zszokowani, .e
podobnie potraktowa. Pan Prezydenta
Wo.odymyra Ze.enskiego. Panie Prezydencie,
pomoc materialna . wojskowa
i finansowa . nie mo.e by. ekwiwalentem
za krew przelan. w imi. niepodleg.o.ci
i wolno.ci Ukrainy, Europy, a tak.e
ca.ego wolnego .wiata. .ycie ludzkie jest
bezcenne, nie da si. zmierzy. jego warto.ci
pieni.dzmi. Wdzi.czno.. nale.y si.
tym, ktorzy ponosz. ofiar. krwi i wolno.ci.
Dla nas, ludzi .Solidarno.cih, by.ych
wi..niow politycznych komunistycznego
re.imu s.u..cego sowieckiej Rosji, jest
to oczywiste.
Apelujemy o wywi.zanie si. Stanow
Zjednoczonych z gwarancji, jakich udzieli.y
wraz z Wielk. Brytani. w memorandum
budapeszte.skim w 1994 roku,
w ktorym zapisano wprost zobowi.zanie
do obrony nienaruszalno.ci granic Ukrainy
w zamian za oddanie przez ni. swoich
zasobow broni nuklearnej. Te gwarancje
s. bezwarunkowe: nie ma tam
ani s.owa o traktowaniu takiej pomocy
jako wymiany gospodarczej. Pod listem
podpisali si. m.in.: Bogdan Borusewicz,
W.adys.aw Frasyniuk, Bronis.aw
Komorowski, Adam Michnik,
Andrzej Seweryn, Stanis.aw Niesio.owski
oraz Jaros.aw Kurski.
* * *
Super Express donosi, .e ca.y .wiat
patrzy na to, co dzieje si. w ostatnim
czasie w kontek.cie wojny w Ukrainie.
Bia.y Dom potwierdzi. w o.wiadczeniu,
.e wstrzyma. wszelk. pomoc
wojskow. dla tego kraju. .(...) Znana
polska dziennikarka i wieloletnia korespondentka
Telewizji Polskiej w Rosji
Barbara W.odarczyk (64 l.) napisa.a:
. Trudno si. oprze. wra.eniu, .e Putinowi
nie zale.y na szybkim zako.czeniu
wojny. Putin gra o legitymizacj. swojej
w.adzy w USA i na Zachodzie. #Ze.enski
jest poza gr. . wybija dzi. w tytule
popularna ros. Komsomolskaja Prawda.
Gazeta cytuje republika.skiego senatora
z Alabamy Tommyfego Tubervillefa,
ktory w tv Newsmax powiedzia., .e tylko
Rosja i USA b.d. decydowa. o losie
Ukrainy (...)h.
* * *
Politycy Prawa i Sprawiedliwo.ci, ktorzy
przychylnie wypowiadaj. si. o Trumpie,
bardzo zdenerwowali Romana Giertycha
(54 l.). Fakt odkry., .e pose.
Koalicji Obywatelskiej zwroci. uwag. na
to, co powiedzia. Elon Musk, ktory uwa.a,
.e Stany Zjednoczone powinny wyj..
z NATO. . Skoro najbli.szy wspo.pracownik
Trumpa chce, aby USA wysz.y
z NATO, a PiS i Duda chce, aby.my si.
trzymali Trumpa, czy to oznacza, .e PiS
chce, aby.my opu.cili NATO? . pyta.
prawnik. Na tym Giertych nie poprzesta..
Kilka godzin po.niej zwroci. uwag. na...
barwy kampanijne Karola Nawrockiego.
. To niewiarygodne. PiS ustali. barwy
kampanii Nawrockiego w barwy flagi
narodowej Rosji. Oni ju. otwarcie si.
szykuj.. W ko.cu postanowi. bezpo.rednio
zwroci. si. do prezesa PiS. . Jarku!
Jestem z .yj.cych najwy.szym rang.
cz.onkiem Rady Ministrow powo.anych
przez twego brata na twoj wniosek.
Powiem ci, .e twoje umizgi do Trumpa
i Putina stanowi. zaprzeczenie polityki
Leszka. Zdradzi.e. idea.y g.oszone przez
w.asnego brata. Ha.ba ci (...)h!
Zebra.a: KATARZYNA
GORZKIEWICZ
Barbara W.odarczyk Fot. Piotr Molecki/East News
Zebra.: RK
Supereksfakty
O .l.zakach
Stara Pieczkowo idzie w niedziela
do ko.cio.a. Mia.a jeszcze k.s drogi,
jak naroz zatrzyma.o si. przed ni. auto
i s.siad, co w nim jecho., pada:
. Pieczkowo, siednijcie se, podwioz.
wos do ko.cio.a!
. Mo.e kiedy indziej, dzi. mi si. bardzo
spieszy!
* * *
. Karlik, powiedz, co by. zrobi. z pieni.dzmi,
jakby. by. taki bogaty jak cesarz?
. Jo by wiedzio., ale powiedz ty mi, co by
cesorz zrobi., jakby by. taki biedny jak jo.
* * *
Antek spotko. po dziesi.ciu latach Francika.
Rado.. by.a wielko:
. Francik, co robisz? Kaj przebywosz?
Jak ci idzie?
. Ano, grom w zespole jazzowym i je.d.a
z nim po kraju!
. Ty?! Przeca. ty nigdy na .odnym
instrumencie gro. nie umio.!
. Cicho by.! Oni sie jeszcze w tym larmie
na tym nie poznali!
* * *
Pado Antek do Francika:
. Ci padom, jaki ten moj pies jest m.dry.
Jak ino ciepna czopka do stawu, to on fuk
za ni. i tak d.ugo nurkuje, a. j. na wierzch
wyniesie.
. To jeszcze nic . pado Francik . moj
pies to dopiero m.drala. Jo wciepuja
do stawu sto z.otych, on wskakuje i przynosi
na wierzch kilo karpia i reszta z tych stu.
* * *
Raz poszed. Francik kra.. kapust..
Nakry. go jednak ch.op i nie mog. si.
nadziwi., dlaczego bierze tylko z rz.du
sze.., a siodm. g.owk. zawsze zostawia.
A na to Francik:
. Nie znasz dziesi.cioro przykaza.?
Przecie. mowi si. w nich: .Siodme nie
kradnijh!
* * *
W s.dzie raz s.dzili z.odzieja. S.dzia
powiado:
. Ze .ledztwa wynika, .e oskar.ony
w ci.gu tygodnia napad. na bank a. siedem
razy!
. Ano widzicie, wysoki s.dzie! Z.odziej
to ani niedzieli nie mo! Ani chwili odpoczynku!
* * *
. Francik, widzio. to .wiat, aby gorzo.a
je.. .y.k.! . pado Karlik.
. A co mom robi., jak.ech w spowiedzi
przysi.go., .e wi.cej kieliszka do r.ki
nie wezna?
* * *
Roz przyszo. pijany ch.op do dom,
a baba z.o, .e ju. za. pi., z g.b. na niego.
On nic, ino s.ucho, a potym pado:
. Gustla, dy. jo sie z mi.o.ci do ciebie
upijom, bo wtedy cie podwojnie widza,
moja ty babeczko ukochano!
* * *
By.a ju. jedenasta w nocy, kiedy naroz
do Andzi wpad.a roze.lona somsiadka i ju.
od proga wo.o:
. Byd.cie tacy dobrzy i po.yczcie mi
wa.ka!
. Nie moga. Te. na ch.opa czekom.
.Humor polskih, wybor Agata H.cia
.wiat Ksi..ki, Warszawa 2003
ANGORA nr 11 (16 III 2025) 47
. Dlaczego politycy oszukuj. ludzi,
ktorzy im ufaj.?
. Bo tych, ktorzy im nie ufaj., trudniej
oszuka..
.G.os Tygodnik Nowohuckih nr 9
* * *
. Uprawiamy z m..em seks trzy,
cztery razy w tygodniu.
. A my tylko raz.
. Przecie. ty nie masz m..a?!
. My.la.am, .e ca.y czas mowimy
o twoim...
..ycie Kaliszah nr 9
* * *
. Moj Marian jest najbardziej romantycznym
m..czyzn. na .wiecie!
. Dlaczego tak uwa.asz?
. Wczoraj, jak wyry.am serce na
masce jego samochodu, to a. zap.aka..
.ABCh nr 7
* * *
Dziennikarz pyta koleg.:
. Czyta.e. moj ostatni artyku.?
. Nie czyta.em, ale ciesz. si., .e by.
ostatni...
.Gazeta Ko.obrzeskah nr 8
* * *
Pani w szkole mowi do ucznia:
. Nie zaczynaj zdania od s.ow: .Ja
my.l.h, bo dobrze wiesz, .e k.amstwa
nie znosz..
..ycie Bytomskieh nr 6
* * *
Rozmowa w urz.dzie pracy:
. Prosz. pana, nie my.la. pan o rozpocz.ciu
dzia.alno.ci?
. Nie.
. Co mog.by pan otworzy., dysponuj.c
pieni.dzmi, ktore ma pan
obecnie?
. Okno.
.Samo .ycieh nr 3
* * *
W sklepie u jubilera:
. W czym panu mog. pomoc?
. Musz. wybra. jaki. prezent na
8 marca.
. Rozumiem, .e co. dro.szego?
. Dlaczego pani tak uwa.a?
. Poniewa. dzi. jest dwudziesty pi.ty.
.Na Luzieh
* * *
. Kochanie, na razie potrafi. tylko
dobrze upiec ciasto i usma.y. ryb..
. Oczywi.cie, kochanie, z czasem
nauczysz si. gotowa. wszystko.
A w mi.dzyczasie powiedz mi,
co jem teraz . ciasto czy sma.on.
ryb.?
* * *
Przychodzi facet do warzywniaka
i mowi:
. Poprosz. kilogram robaczywych
jab.ek.
. A po co panu robaczywe?
. Id. jutro na ryby i nie chce mi si.
kopa. w ogrodku.
.Fakth nr 33
PROSIMY POWTARZA.
Maciej Musia. (30 l.) wspar.
33. Fina. Wielkiej Orkiestry .wi.tecznej
Pomocy w nietypowy sposob.
Aktor zaoferowa. sprz.tanie mieszkania
zwyci.zcy licytacji, czym wzbudzi.
ogromne zainteresowanie. Aukcja
zako.czy.a si. spektakularnym sukcesem,
osi.gaj.c zawrotn. kwot.
136 tys. z.. 4 marca filmowy amant
podzieli. si. z fanami filmem z realizacji
swojego zobowi.zania. Okaza.o si.,
.e kwot. wp.aci. anonimowy darczy.ca
z Krakowa zwi.zany z Fundacj.
Zrobmy Sobie Krakow. Zamiast w.asnego
mieszkania, przekaza. .us.ug.h
sprz.tania na rzecz oddzia.u onkologii
dzieci.cej w Uniwersyteckim Szpitalu
Dzieci.cym w Krakowie, ujawnia
TVN24. . Dobro zatoczy.o ko.o
. podkre.li. aktor. Na udost.pnionym
przez niego nagraniu widzimy
go w towarzystwie duetu DJ-ow Kalwiego
i Remiego id.cych przez szpital
przy d.wi.kach ich hitu .Explosionh,
do ktorego w licytacji zobowi.za. si.
sprz.ta.. Na nagraniu nie wida., jak
aktor pracuje na oddziale. . Ze zrozumia.ych
wzgl.dow nie mo.emy tutaj
nagrywa. ani robi. live. Musimy uszanowa.
prywatno.. dzieci i ich rodzicow
. powiedzia. Musia., stoj.c przed
oddzia.em. . Pewnie samo sprz.tanie
b.dzie mia.o charakter symboliczny.
Chodzi o sp.dzenie czasu z podopiecznymi.
Bardzo wam dzi.kujemy,
bo to te. dzi.ki wam ta licytacja trafi.a
tutaj . podsumowa..
 
Jedna z najpopularniejszych tancerek
.Ta.ca z gwiazdamih Ewa Szabatin
(46 l.) opowiedzia.a fanom
o swoich trudnych do.wiadczeniach
z biznesem. Okazuje si. bowiem, .e po
zako.czeniu kariery tanecznej za.o.y.a
mark. modow., ktora mimo sprzeda.y
w wielu butikach na ca.ym .wiecie
przynosi.a jej wci.. rosn.ce straty.
W efekcie straci.a milion z.otych i zmuszona
by.a zamkn.. firm.. . Nigdy
o tym nie opowiada.am, bo wstydzi.am
si. swojej pora.ki. Po 5 latach musia.am
zamkn.. biznes modowy. To by.o
najgorsze rozczarowanie mojego .ycia,
bo my.la.am, .e po mi.dzynarodowych
sukcesach w ta.cu uda mi si. tak
samo osi.gn.. sukces w modzie. Myli.am
si. . wyzna.a by.a tancerka. Jak
zauwa.a Pudelek, Szabatin nie podda.a
si. i znalaz.a sposob na odbicie si.
finansowe, m.in. dzi.ki medytacyjnym
sesjom. Podkre.la, .e pora.ki ucz. najwi.cej,
ale mog. te. hamowa. przed
kolejnymi probami. . Mimo tak wielkiej
pora.ki nie podda.am si., a w zesz.ym
roku odrobi.am wszystkie straty! Jak to
zrobi.am? W maju posz.am na swoj.
pierwsz. sesj. KAP, wypu.ci.am swoj
pierwszy program online i w dwa tygodnie
zarobi.am 100 tysi.cy . chwali si.
Ewa.
 
Natasza Urba.ska (47 l.) zdecydowa.a
si. zabra. g.os na temat swoich
zdj.. w bikini i bieli.nie, ktore regularnie
wrzuca na Instagrama. . Mam
wra.enie, .e ja z wiekiem coraz bardziej
odwa.na si. staj.. .e jako nastolatka
pewnych rzeczy bym nie zrobi.a,
bo my.la.abym o swoich kompleksach
. wyzna.a szczerze w rozmowie
z Show News. . Je.eli mam na
co. ochot., robi. to . i postanowi.am
w ten sposob my.le. o sobie. I to jest
fajne, bo tak. wolno.. w sobie mam.
I muzyczn., i artystyczn., i te. osobist.
. stwierdzi.a. A co o jej fotkach
s.dzi Janusz Jozefowicz, z ktorym
jest ju. od .wier. wieku. Wszak
o 18 lat starszy choreograf i dyrektor
Teatru Studio Buffo znany jest ze swego
stanowczego charakteru i konserwatywnego
podej.cia do wielu kwestii.
. Jest zachwycony. Moj m.. jest
kochany, on rzeczywi.cie wspiera mnie
bardzo, dopinguje i nawet ostatnio mi
powiedzia.: .Wiesz, podoba mi si. to,
jak dzia.asz artystycznie, poza Buffoh.
Wi.c mam z jego strony ogromne
wsparcie, ogromn. mi.o.. . deklaruje.
 
Znany z wyst.pow w Kabarecie
Moralnego Niepokoju Przemys.aw
Borkowski (52 l.) zwi.zany
jest z m.odsz. o 14 lat Gabriel.. Para
pozna.a si. ponad dwadzie.cia lat
temu podczas jednego z wyst.pow. Na
.lub zdecydowali si. dopiero w 2022
roku. Ich relacja przesz.a w.a.nie na
kolejny etap, albowiem ma..onkowie
zostali rodzicami . donosi Pudelek.
.wie.o upieczeni rodzice podzielili si.
swoj. rado.ci. w mediach spo.eczno.ciowych.
Na Instagramie udost.pnili
zdj.cie z porodowki oraz podali kilka
szczego.ow na temat narodzin corki.
Dziewczynka przysz.a na .wiat 4 marca
rano i otrzyma.a nietypowe imi..
. Dok.adnie o 8.20 przysz.a na .wiat
najwa.niejsza kobieta w naszym .yciu.
10 pkt Apgar, 3670 g, 55 cm. Panie
i Panowie, zrobcie ha.as dla Florentyny
Borkowskiej! . napisali dumni rodzice
w mediach spo.eczno.ciowych.
 
Kilkana.cie lat temu ca.a Polska
mowi.a o ok.adce .Playboyah z Ann.
Much. (44 l.). Aktorka wroci.a pami.ci.
do ikonicznej sesji zdj.ciowej
i ujawni.a zaskakuj.ce kulisy wspo.pracy
z magazynem dla doros.ych. . Dwie
ok.adki w dwoch ro.nych klimatach,
ten sam miesi.c, co. fantastycznego.
Obie ok.adki sprzeda.y si. w trzy dni
czy maksymalnie tydzie., fizycznie nie
by.o mo.liwo.ci, .eby je kupi.. Ja si.
spodziewa.am tego, .e teraz drukarnie
b.d. sz.y 24 godziny na dob. i dodrukowywa.y
kolejne numery . wyzna.a
w rozmowie ze .wiatem Gwiazd.
Jednak by.y to tylko czcze .yczenia
gwiazdy. . Tymczasem okaza.o si.,
.e na poziomie wydawnictwa podj.to
decyzj., .e absolutnie nie dodrukowuj.
.adnego egzemplarza ze mn., poniewa.
gdyby Amerykanie zorientowali
si., .e mo.liwo.. sprzeda.y jest na
poziomie przyk.adowo nie 100 tysi.cy
egzemplarzy, lecz 500 tysi.cy, to .rubka
zosta.aby przekr.cona tak, .eby za
ka.dym razem .y.owa. ich co najmniej
do 300 tysi.cy. A standardem by.o to,
.e sprzedawa.o si. na poziomie, nie
wiem, 10 . 15 tysi.cy. Nie znale.liby
takich bohaterek i nie mogliby te.
wyt.umaczy. Amerykanom, .e sorry,
Winnetou, ale Mucha jest tylko jedna
. wyja.ni.a Ania.
MA.GORZATA KOPE.
Zebra.: RK
SPODPRASY
Maciej Musia. sprz.ta oddzia. onkologiczny w krakowskim
szpitalu Fot. screen z IG Macieja Musia.a
48 ANGORA nr 11 (16 III 2025)
.Two Point Museumh
W Chorwacji istnieje
muzeum o nazwie
Froggyland. To
miejsce po.wi.cone
wyj.tkowo nietypowemu
tematowi,
a konkretnie... wypchanym
.abom. Je.eli kto. marzy
o zarz.dzaniu takim miejscem, powinien
zainteresowa. si. nowym tytu.em
z serii .Two Pointh. Tym razem
wcielimy si. w administratora
tytu.owych muzeow. Musz. przyzna.,
.e podchodzi.em do tej produkcji
nieco niepewnie. Po .wietnym
.Two Point Hospitalh, pojawi.
si. .Two Point Campush, ktory niestety
mocno rozczarowa.. Jak jest
tym razem? Najwa.niejszymi elementami
s. oczywi.cie eksponaty.
Trzeba je zdoby. na wyprawie, nast.pnie
umie.ci. w budynku i uzupe.ni.
go o elementy dekoracyjne
oraz informacyjne. Spora cz...
przedmiotow wchodzi w interakcj.
ze zwiedzaj.cymi, zwykle w zabawny
sposob. Dla przyk.adu: mi.so.erne
ro.liny potrafi. po.kn.. okolicznych
ludzi (na szcz..cie zaraz
ich wypluwaj.). Wszystko jest utrzymane
w lekkim, humorystycznym
tonie, a same eksponaty s. ca.kowicie
zmy.lone, przez co tworcy
mogli pofantazjowa. (mo.emy
np. kolekcjonowa. duchy). Do tego
dochodz. inne kwestie zwi.zane
z zarz.dzaniem. Trzeba dba.
o dozorcow, sprzedawcow, ochroniarzy
oraz ekspertow, ktorzy poza
udzia.em w wyprawach mog. te.
oprowadza. wycieczki. Jest tego
naprawd. sporo i co najwa.niejsze
. to wszystko wci.ga ju. od pierwszych
minut. Ka.da mechanika jest
wprowadzana w odpowiednim czasie,
dzi.ki czemu mo.na sprawnie
ogarn.. nawet mocno rozbudowan.
placowk.. .Two Point Museumh
to kolejna udana ods.ona pe.nej humoru
serii. Czas wraca. po nowe
eksponaty!
Two Point Studios
.Avowedh
Studio Obsidian
ponownie zabiera
nas do popularnego
uniwersum .Pillars
of Eternityh. .Avowedh
to RPG akcji,
w ktorym wcielamy
si. w boskiego wys.annika badaj.cego
tajemnicz. zaraz.. Na pierwszy
rzut oka gra obiecuje ciekaw.
przygod., jednak szybko okazuje
si. przeci.tnym tytu.em. Fabu.a
nie wci.ga, dialogi pozostawiaj.
wiele do .yczenia, a walka jest dr.twa
i ma.o satysfakcjonuj.ca. Mo.na
pogra., ale po co?
Obsidian
Wchodzenie w doros.o.. bywa
m.cz.ce i trudne, a je.li jeszcze
zatruwa je w.asna matka, potrafi
zrobi. si. niezno.ne. Jeszcze si.
taka nie urodzi.a, ktora nie uprzykrza.aby
.ycia w.asnemu dziecku,
ale niektore s. w tym po prostu
mistrzyniami.
Allan Krupa (20 l.) rozsta. si.
z dziewczyn.. Nie by.oby o czym mowi.
i pisa., gdyby nie znana mama tego m.odego
celebryty. Edyta Gorniak (52 l.)
swoim zwyczajem urz.dzi.a bowiem
publiczn. dram. z tego wydarzenia,
wydawa.oby si. przecie., .e prywatnego.
Gwoli .cis.o.ci musimy tu odnotowa.,
.e pierwszy .popisa. si.h tatu.
by.ej ju. dziewczyny Allana. To w.a.nie
niejaki Bart Pniewski (35 l.) postanowi.
upubliczni. informacje, .e jego corka
Nicol (17 l.) nie jest ju. dziewczyn.
Krupy. A przecie. jako mened.er powinien
wiedzie., .e nie na ka.de zadane
pytanie nale.y odpowiada.. Kiedy jednak
Pudelek zwroci. si. do niego z pro.b.
o potwierdzenie plotek, ktore rzekomo
dotar.y do redakcji (taka przynajmniej
jest oficjalna wersja), tata Pniewski nie
gryz. si. w j.zyk: .Mieli.my nadziej., .e
to szybko nie zostanie upublicznione. Ale
skoro ju. kto. zadba. o to, by wszystko
wysz.o na jaw, niestety, musz. przyzna.,
.e to prawda. Potwierdzam, .e
Allan i Nicol rozstali si. jaki. czas temuh.
Z jakich. sobie tylko wiadomych powodow
postanowi. jednak zaczepi. te. przy
okazji niedosz.. te.ciow. corki. .Pozostaj.
w dobrych relacjach i mam nadziej.,
.e je.li jego mama nie zepsuje teraz
ich relacji, to wszystko nadal b.dzie
OK. Allan i Nicol za.o.yli razem studio
muzyczne i on ca.y czas w nim nagrywa.
To doro.li i dojrzali ludzieh. Oni mo.e
i tak, ale o rodzicach obojga z pewno.ci.
nie da si. tego powiedzie.. By.o
wi.c niemal od pocz.tku pewne, .e ta
historia nie ma prawa si. szybko sko.czy..
W tym momencie drama dopiero
si. rozkr.ca.a. Do szturmu przyst.pi.a
wi.c mama Edyta i ca.kiem s.usznie
zarzuci.a Pniewskiemu nieuszanowanie
prywatno.ci .dziecih. Potem jednak
sama postanowi.a omawia. wszystko
i upublicznia. w internecie. Dowiedzieli.my
si. wi.c, .e jej syn .prze.y. ju. zdrad.
swojego ojca, prze.yje i t.h. Jej zdaniem
ojcu Nicol chodzi tylko i wy..cznie
o promocj. samego siebie, nawet przy
takiej okazji jak rozstanie w.asnej corki
z ch.opakiem. I znow sprawy nabieraj.
tempa: Allan, ktory jest DJ-em, postanawia
zrezygnowa. z us.ug Pniewskiego
jako mened.era. .Allan zawsze b.dzie
w moim sercu. Niestety, od momentu,
w ktorym ponownie zacz.. wspo.pracowa.
z mam., jego stosunek do mnie
uleg. zmianie. Dlatego te. nie chcia.bym
wypowiada. si. na temat naszych relacji.
Sp.dzili.my dwa bardzo fajne (rodzinne)
lata .ycia i nic ani nikt nam tego nie zabierze.
My.l., .e w g..bi serca on czuje to
samoh . komentowa. w Pudelku . a jak.e!
. Pniewski. Po drodze g.os w jednym
z internetowych tabloidow zabiera
Nicol (Allan wci.. milczy): .Przykro mi,
.e taty troska zosta.a odebrana negatywnie
przez mam. Allana, co doprowadzi.o
do niepotrzebnej k.otni. My.l.,
.e po dwoch latach, ktore Allan sp.dzi.
przy moim tacie, nikt nie powinien w.tpi.
w jego dobre intencjeh . o.wiadczy.a
Nicol w rozmowie z Plotkiem. I znow
nadchodzi pora na ruch Edyty i jej syna:
postanawiaj. bowiem wynie.. ktorego.
poranka sprz.t ze studia zaaran.owanego
w piwnicy w domu Pniewskich. .Moj
syn po rozstaniu zabra. swoj. w.asno..,
czyli ca.y swoj sprz.t muzyczny kupowany
przez lata, z obawy przed lud.mi,
ktorzy zacz.li go agresywnie atakowa.h
. wyja.nia niezapowiedzian. wizyt. piosenkarka.
.Jej syn, ktory jeszcze niedawno
by. wystarczaj.co doros.y, .eby spotyka.
si. z dziewczynami, teraz pozwala
. jak dziecko . by wszystko w jego imieniu
mowi.a mamusiah. Pan Bart nie
odpuszcza: wyci.ga nagrania z monitoringu
i publikuje je w sieci. Na samodzielnie
zrobionym filmie pokazuje puste
.ciany i .lady po jakich. sprz.tach. Nie
zapomina opublikowa. te. zdj.. p.acz.cej
corki, .wspo.w.a.cicielki studiah,
i stawia powa.ne zarzuty: .Tak wygl.da
nasze studio nagraniowe po wizycie pani
Gorniak z jej synem o pi.tej dwadzie.cia
rano, w nocy w.a.ciwieh. .To ewidentnie
dewastacjah . podsumowuje Pniewski
i zapowiada kolejne nagrania z monitoringu.
Potem g.os znow zabiera Nicol:
.Jest mi po prostu przykro, bo mo.na
by.o to wszystko zrobi. jak doro.li, szanuj.cy
si. ludzieh . mowi rozczarowana
rozwojem wydarze.. Mamy w tym miejscu
smutn. wiadomo.. dla wszystkich
zainteresowanych: na bycie doros.ymi
jest ju. za po.no, rodzice dwojki tych
nieszcz..liwych dzieciakow na pewno
im na to nie pozwol.. Sami zachowuj.
si. niepowa.nie i niedojrzale, przedk.adaj.c
w.asne, narcystyczne ambicje
nad spokoj swoich dzieci. Pewnie jeszcze
d.ugo b.dziemy .wiadkami ok.adania
si. przez Gorniak i Pniewskiego
obelgami i insynuacjami. Niewa.ne, kto
mowi prawd. ani kto ma racj.. Bo nikt
nie ma. I ka.dy wyjdzie z tego poobijany
w najgorszy mo.liwy sposob . w sercu.
A najbardziej b.d. cierpieli Allan i Nicol,
kiedy dotrze do nich wreszcie, jak nielojalnie
wobec w.asnych dzieci zachowali
si. ich rodzice i ile wyrz.dzili im krzywdy.
PLOTKARA
.WIATOWE .YCIE
ANGORA
NA SALONACH
Nicol i Allan Fot. Artur Zawadzki/Reporter
Dramy mamy
MAREK SZPAK
ANGORA nr 11 (16 III 2025) NA CZERWONYM DYWANIE 49
MUZYKA Z FILMU . .VAIANA 2h
Tylko poprawnie
Jak przysta.o na filmy
Disneya, tak.e ten
jest niemal perfekcyjny.
Ma atrakcyjn. fabu..,
daj.ce si. lubi. postaci
i przyjemne dla oka animacje. Pierwsza
cz... by.a rewelacyjna. W du.ej
mierze sukces zawdzi.cza.a muzyce,
piosenkom. Niestety, tak jak w przypadku
kontynuacji .Krainy Loduh, tak
i tutaj s. one co najwy.ej poprawne.
Melodyjne, ale trudne do zanucenia.
Zw.aszcza .e du.o w nich orientalnych
brzmie. . b.bnow, tupania. Zagraniczni
wykonawcy oraz polska obsada
robi., co mog.. Ca.o.. ratuje urocza
patetyczna kompozycja .Nowy
l.dh w wykonaniu Weroniki Bochat-
-Piotrowskiej i Doroty Stali.skiej, lecz
reszta, cho. przyjemna, wypada blado.
Szkoda.
Universal. Cena CD ok. 60 z..
IGGY POP . .MONTREUX JAZZ
FESTIVAL 2023h
Koncertowo
Nie ma ju. w.rod
nas Freddiego Mercuryfego,
Davida Bowiego...
Artystow, ktorzy
zmienili oblicze muzyki
rozrywkowej. Z tych wielkich, legendarnych
pozosta. jeszcze On (i Mick
Jagger). Facet o niespo.ytej energii
i si.ach witalnych, rocznik 1947! Nazywa
si. go .ojcem chrzestnym punk rockah,
ale ma w dorobku do.wiadczenia
z pochodnymi gatunkami. Zarejestrowany
i wydany na CD i Blu-Ray koncert
mia. miejsce 6 lipca 2023 roku
w Montreux. Wraz z siedmioosobowym
zespo.em zaprezentowa. utwory
ze swojego repertuaru oraz nagrane
z zespo.em The Stooges. Nie zabrak.o
kultowego .The Passengerh. Zazdroszcz.
kondycji.
EAR Music. Cena CD ok. 70 z..
MARCIN PAJ.K . .SPACE TRAVELh
Hipnotyzer
Wyst.powa. w zespo.ach,
w ktorych muzyczn.
przygod. zaczyna.
od grania heavy metalu.
Zarowno w Polsce, jak
i w Londynie, w ktorym w 2005 roku
zamieszka.. W 2014 roku ukaza. si.
solowy album Paj.ka. Tu ju. artysta
sk.ania. si. ku progrockowym brzmieniom.
Eksperymentowa. te. z art rockiem,
industrialem, zahacza. o jazz.
Dwie ostatnie p.yty multiinstrumentalisty,
.The Mazeh i .In The Spaceh, to
po..czenie tych stylow. 20 pa.dziernika
2024 roku w warszawskim Domu Kultury
wraz z pi.cioma kolegami da. nietuzinkowy
koncert. Razem hipnotyzowali
publiczno... Czego i Pa.stwu .ycz..
Marcin Paj.k. Cena CD ok. 40 z..
Wys.ucha.:
PRZEMYS.AW BOGUSZ
Gala nagrod Akademii Filmowej bez
piosenek nominowanych, za to z Mickiem
Jaggerem (we w.asnej osobie)
i Paulem McCartneyem (w roli autora).
Je.li dodamy do nich .piewaj.cego
gospodarza wieczoru, ktorym by.
telewizyjny prezenter Conan OfBrien,
to oscarowa gala mia.a w sobie wi.cej
muzyki, ni. wynika.oby z jej przeznaczenia.
Potwierdzi.o si., .e o warto.ci filmow
decyduj. nie tylko re.yserzy i aktorzy, ale
te. wykorzystane w nich kompozycje.
Nie tylko buduj. nastroj, ale tak.e przyci.gaj.
uwag. przebojowymi piosenkami.
Te ostatnie nadawa.y ton tegorocznej gali.
Otworzy.y j. Cynthia Erivo i Ariana
Grande, .piewaj.c melodie z filmu
.Czarnoksi..nik z krainy Ozh i podobnego
tematycznie musicalu .Wickedh.
Po pierwszych nagrodach zabrzmia.y
piosenki przewodnie z thrillerow o agencie
007. Zaprezentowa.y je Doja Cat (.Diamenty
s. wieczneh) . tu r.k. do wydarzenia
przy.o.y. wspomniany McCartney,
bo to on skomponowa. utwor przewodni
do tego filmu . oraz RAYE (.Skyfallh)
i Lisa z .e.skiej grupy Blackpink (..yj
i pozwol umrze.h). Wreszcie Queen Latifah
z.o.y.a muzyczny ho.d Quincyfemu
Jonesowi, ktory zmar. 3 listopada ubieg.ego
roku w wieku 91 lat, pozostawiaj.c
po sobie blisko 30 p.yt solowych i niezliczon.
ilo.. utworow, ktore zarejestrowa.
z innymi wykonawcami.
Muzyk ten zapami.tany zosta. przede
wszystkim jako producent albumu .Thrillerh
(1982), najs.ynniejszej p.yty Michaela
Jacksona, ktora jest .wiatow. rekordzistk.
pod wzgl.dem sprzeda.y. Rozesz.o
si. na .wiecie ponad 50 milionow egzemplarzy
tego kr..ka. .Ma zami.owanie
do perfekcjih . mowi. Jackson o Jonesie,
ktory nie tylko wyprodukowa. jego
przebojowy longplay, ale te. by. wspo.autorem
wydanej na nim piosenki .Pretty
Young Thingh. . .Zmusza. mnie do robienia
wszystkiego tak d.ugo, a. b.dzie
idealnieh.
Ale to nie p.yta .Thrillerh sk.oni.a organizatorow
oscarowej gali do z.o.enia Jonesowi
ho.du i nagrodzenia go po.miertnie
honorow. nagrod.. W 1964 roku artysta
zadebiutowa. w roli kompozytora muzyki
filmowej, tworz.c .cie.k. d.wi.kow.
filmu .Lombardzistah, wyre.yserowanego
przez Sidneya Lumeta. Cztery lata
po.niej zosta. pierwszym ciemnoskorym
Amerykaninem nominowanym do Oscara
za muzyk. do obrazu .Z zimn. krwi.h i za
piosenk. .The Eyes Of Loveh z dramatu
.Banningh. W 1971 roku zaproszono go
do dyrygowania orkiestr. podczas oscarowej
gali. By. pierwszym Afroamerykaninem
w tej roli. Pracowa. nad .cie.kami
d.wi.kowymi do blisko 50 filmow. Jego
muzyka rozbrzmiewa m.in. w obrazach
.W upaln. noch (1967), .W.oska robotah
(1969) i .Kolor purpuryh (1985).
Fragment gali po.wi.cony pami.ci
Jonesa zapowiedzia.y Whoopi Goldberg
i Oprah Winfrey . obydwie graj.ce w filmie
.Kolor purpuryh. Na cze.. legendarnego
muzyka Queen Latifah za.piewa.a
utwor .Ease on Down the Roadh, ktory
w filmowej wersji, pochodz.cej z musicalu
.The Wizh (1978), a wyprodukowanej
przez Jonesa, .piewali w duecie Diana
Ross i Michael Jackson.
O ile tylko duch Quincyfego Jonesa
mog. kr..y. nad g.owami go.ci oscarowej
gali, ktora odby.a si. 2 marca
w hollywoodzkim Dolby Theatre, o tyle
Mick Jagger zjawi. si. na scenie osobi.cie.
Jego grupa bawi melomanow
zaledwie o nieca.. dekad. krocej ni.
tworczo.. producenta .Thrillerah i niedawno
otrzyma.a Grammy za 24. studyjny
album, zatytu.owany .Hackney
Diamondsh. Hity Stonesow go.ci.y w filmach
.Czas apokalipsyh (.Satisfactionh),
.Infiltracjah (.Gimme Shelterh), .Jerry
Maguireh (.Bitchh), .Nocny jastrz.bh
(.Brown Sugarh), .Wielki ch.odh (.You
Canft Always Get What You Wanth),
.Christineh (.Beast Of Burdenh) i wielu
innych. Obecno.. Jaggera na gali by.a
wi.c jak najbardziej uzasadniona. Kiedy
muzyk wszed. na scen., widzowie
wstali z miejsc i nagrodzili go hucznymi
brawami. A przecie. 60 lat temu nikt
by pewnie cz.onka niegrzecznych Stonesow
na tak. uroczysto.. nie wpu.ci..
A teraz . prosz.! Nawet .wiatowej s.awy
filmowcy k.aniaj. si. w pas legendarnemu
rockmanowi.
.Jeste.cie milih . zareagowa. Jagger
na ciep.e przyj.cie. . .To dla mnie
zaszczyt wr.cza. nagrod.. Z przyjemno.ci.
obdaruj. ni. laureata. Nie by.em jednak
pierwsz. osob., ktor. o to poproszono.
Producenci naprawd. chcieli, .eby
zrobi. to Bob Dylan, ale odmowi., bo
uwa.a, .e najlepsze w tym roku filmowe
piosenki by.y w dramacie áKompletnie
nieznanyâh.
Kiedy ca.a sala wybuch.a .miechem,
wokalista Stonesow . na.laduj.c g.os
Dylana . doda.: .Powinni.cie znale..
kogo. m.odszegoh. Po czym ju. swoim
g.osem powiedzia. tak, jakby zwraca.
si. do organizatorow oscarowej gali:
.Pozwolcie mi wr.czy. nagrod., jestem
m.odszy od Dylana!h. Tu znow .miech
na sali, bowiem Jagger rzeczywi.cie ma
mniej lat ni. 83-letni Dylan, ale jest od
niego zaledwie 2 lata m.odszy.
A figurki z.otego rycerza stoj.cego
na rolce ta.my filmowej i opieraj.cego
si. o miecz za najlepsz. oryginaln. piosenk.
otrzymali Clement Ducol, Camille
i Jacques Audiard, autorzy kompozycji
.El Malh, ktora rozbrzmiewa w filmie .Emilia
Perezh. .eby uhonorowa. Jaggera,
Camille . gdy tylko podesz.a do mikrofonu
. zaintonowa.a wokaliz. z hitu
.Sympathy For the Devilh z repertuaru
The Rolling Stones, po czym powiedzia.a:
.Napisali.my áEl Malâ, .eby pot.pi.
korupcj. i mamy nadziej., .e przes.anie
piosenki do wszystkich trafi.o. Muzyka
i sztuka mog. gra. wa.n. rol. w propagowaniu
dobra i post.pu na .wiecieh.
Ducol doda.: .Utwor mia. brzmie., jakby
pochodzi. z piekielnego kabaretuh.
Na zako.czenie krotkiego pobytu na
scenie on i Camille zanucili w duecie
imi. .Emiliah.
Niewiele brakowa.o, .eby oboje otrzymali
rownie. Oscary za .cie.k. d.wi.kow.
do filmu .Emilia Perezh. Zwyci..y.
jednak Daniel Blumberg, autor melodyjnego
t.a do dramatu .Brutalistah, ktory
pokona. kompozytorow muzyki wykorzystanej
w filmach .Wickedh (autorzy
John Powell i Stephen Schwartz), .Konklaweh
(Volker Bertelmann) oraz .Dziki
Roboth (Kris Bowers). Blumberg to brytyjski
muzyk znany z wyst.pow w rockowej
grupie Yuck, ktora powsta.a w Londynie
w 2009 roku. Nie dzia.a. w niej d.ugo,
bo tylko do 2013 roku. Wtedy zdecydowa.
si. rozpocz.. karier. solow.. Wzi..
si. te. za muzyk. filmow.. Najwyra.niej
s.usznie, skoro przynios.a mu Oscara.
GRZEGORZ WALENDA
Muzyczne Oscary
Cynthia Erivo i Ariana Grande Fot. Chris Pizzello/Invision/East News
50 MI.O.. BEZWARUNKOWA ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Generalne porz.dki
Wiosna tu.-tu.. Zaczynaj. kwitn..
krokusy i cebulice. Najwy.szy czas
na przygotowanie ogrodu na kolejny
sezon. Zaczynamy od ostrego sekatora
i tniemy. Na pocz.tku hortensje bukietowe.
Ga..zki przycinamy nad 2. lub 3.
oczkiem. Nie ma co si. ba. . im solidniej
tniemy, tym pi.kniej b.d. kwit.y.
Wycinamy cienkie i suche ga..zki. Tniemy
rownie. trawy ozdobne . na wysoko..
10 . 20 centymetrow. Przycinamy
wszystkie krzewy kwitn.ce latem,
np. budleje. Nie tniemy krzewow kwitn.cych
wiosn. . takie s. najprostsze
zasady.
Tniemy rownie. krzewy i drzewa
owocowe.
Przyst.pujemy do usuwania
wszelkich resztek organicznych ro.lin
. zaschni.te li.cie i .odygi, ktore ju.
szpec., a mog. te. by. siedliskiem chorob
i szkodnikow.
Po zimie regeneracji i porz.dku
wymaga trawnik. Dok.adnie wygrabiamy
go ostrymi grabiami z resztek li.ci
i suchej trawy. Pisz. ostrymi i mam na
my.li metalowe grabie, ktorymi przy okazji
napowietrzymy muraw..
Planujemy warzywnik i rabaty. Mo.e
jakie. nowo.ci zagoszcz. w ogrodzie
lub na tarasie?
Dzie. dobry, w za..czeniu zdj.cie
lagerstroemii indyjskiej (tzw. bez
po.udnia) uwa.anej za najd.u.ej kwitn.cy
krzew .wiata. Ro.nie od pocz.tku
w gruncie i uda.o si. . zakwit.a.
Pozdrawiam, Agnieszka
A czy do Was przysz.a ju. wiosna?
Czekam na pierwsze oznaki najpi.kniejszej
pory roku. Do mnie (.odzkie)
ju. przysz.a . kwitn. nie.mia.o krokusy,
cebulice i stokrotki . trzeba uwa.a., by
ich nie zdepta..
Tydzie. na dzia.ce
JO LA PIE KART -BARCZ
jo la.b@an go ra.com.pl
Nr 3. Cena 14,99 z.
Nieotynkowany, zamiast szyby deska,
drzwi ledwo trzymaj. si. w futrynie.
W domu mieszka.a samotna, blisko
90-letnia kobieta. Ju. os.ab.a jej
pami.., ale nadal sama przerzuca.a
obornik. Codziennie gotowa.a gar
jedzenia dla zwierz.t, nie protestowa.a,
gdy podrzucano jej nowe. Traktowa.a
je jak rodzin..
Pusty dom
Ktorego. dnia wolontariuszka, ktora od
lat odwiedza.a staruszk., nie zastaje kobiety.
Po podworku biegaj. psy. Jeden niewidomy,
inny ma guza na grzbiecie, typowe
kundle. Bury kocur, ktory lubi. spa. na piecu,
siedzi na parapecie okna, przez ktore
zwyk. wchodzi. do domu.
Teraz dom jest zamkni.ty. Psy .pi. na
zimnych schodach. Opiekunka decyzj.
s.du zosta.a zabrana do domu pomocy
spo.ecznej.
Wolontariuszka organizuje wi.c dokarmianie,
szuka dla zwierz.t domow. Przy..czaj.
si. inne osoby. Telefony, og.oszenia
w mediach spo.eczno.ciowych.
Jeden z postow publikuje w.a.cicielka
hotelu dla psow: .Mieszkam bram. od
prywatnego domu opieki. Ludzie w wieku
40 . 50 lat oddaj. tam swoich rodzicow
lub dziadkow, a po.niej przyje.d.aj.
do mnie. Pytaj., czy mog. odda. psa
swoich krewnych, âbo babcia ju. b.dzie
do.ywotnio w domu opieki, a z pieskiem
nie mamy co zrobi.áh.
W dzia.ania w..cza si. urz.d gminy.
Pracownicy gminy stawiaj. klatki .apki,
chc. umie.ci. psy w przej.ciowym kojcu,
ktory znajduje si. na terenie urz.du. Psy
staj. si. nieufne. Kilka .api. wolontariusze.
Przy ostatnich czterech potrzebna jest
pomoc Artura, ktory profesjonalnie zajmuje
si. od.awianiem psow. Wykorzystuje m.in.
kamery termowizyjne, czujki, wabiki, specjalistyczne
siatki i chwytaki. Prac. wycenia
na kilka tysi.cy z.otych. Na linii wolontariusze
. gmina narasta konflikt.
Wolontariusze wydaj. prywatne pieni.dze
na jedzenie i transport zwierz.t. Twierdz.,
.e gmina nie chce partycypowa.
w kosztach. Urz.dnicy argumentuj., .e
brakuje im .rodkow. Staraj. si., rozmawiaj.
z fundacj., do ktorej . dzi.ki zaanga.owaniu
wolontariuszy . trafi.a cz... zwierz.t.
Kot dalej siedzi na dworze. Dopiero gdy
udaje si. otworzy. dom, wbiega do .rodka.
Kto. zamyka go w pokoju, co u.atwia od.owienie.
Znajduje ciep.y k.t u jednej z wolontariuszek,
ale ga.nie w oczach, przestaje
je... Weterynarz doradza eutanazj..
Nie tylko zwierz.ta t.skni.. Starsza
kobieta podejmuje proby ucieczki z domu
opieki. Uspokaja si., gdy dociera do niej
wiadomo.., .e wszystkie psy znalaz.y dom.
Nie(mo.liwe)
Wed.ug raportu Otodom .Szcz..liwy
Dom Mieszkanie na osi czasuh blisko
siedmiu na dziesi.ciu mieszka.cow Polski
mieszka ze zwierz.tami. Najcz..ciej z psami,
ale w najstarszych grupach wiekowych
preferowane s. koty. Zwierz.ta towarzysz.
po.owie osob powy.ej 66. roku .ycia.
Co si. z nimi stanie, gdy opiekunowie trafi.
do domow pomocy spo.ecznej?
Na pytanie o zwierz.ta w DPS-ach mo.na
uzyska. zbli.one odpowiedzi:
.Zamieszkanie z pupilem jest niemo.liwe,
g.ownym powodem jest bezpiecze.stwo
wszystkich mieszka.cow, poza tym
zasoby kadrowe nie pozwalaj. na opiek.
nad zwierz.tamih (Warszawa).
.W naszym domu nie ma mo.liwo.ci
zamieszkania wraz ze swoim pupilemh
(Lublin).
.Nie mamy takiej mo.liwo.ci, przebywaj.
tutaj osoby schorowane, starsze, wymagaj.ce
24-godzinnej opiekih (Pozna.).
Nieliczne o.rodki, ktore s. otwarte na
przyj.cie zwierz.t, podkre.laj., .e takie
decyzje s. podejmowane indywidualnie
i zale.. od spe.nienia okre.lonych warunkow.
Dorota Szkolak z DPS-u przy ul. Kluzeka
w Krakowie wskazuje na zapisy regulaminu
organizacji .ycia mieszka.cow,
ktory mowi, .e warunkiem posiadania
zwierz.cia jest samodzielne zajmowanie
si. nim, a tak.e op.acanie wy.ywienia,
leczenia czy szczepienia. W pokojach
dwuosobowych potrzebna jest rownie.
zgoda wspo.lokatora. W wypadku
.mierci opiekuna placowka zobowi.zuje
si. do znalezienia opieki dla zwierz.cia.
Pierwsze.stwo maj. inni podopieczni,
a je.eli to si. nie udaje, zwierz. przekazywane
jest do schroniska. Krakowski
DPS pozwala rownie., aby osoby odwiedzaj.ce
mieszka.cow przyprowadza.y ze
sob. zwierz.ta.
W placowce przy ul. Podgornej w .odzi
zdarza.o si., .e mieszka.cy decydowali
si. na adopcj. zwierz.t w trakcie pobytu.
.odzki DPS dostrzega korzystny wp.yw
zwierz.t na podopiecznych. Szuka nawet
specjalistow od dogoterapii. Jednak te formy
terapii s. p.atne, a o.rodek nie ma na
to funduszy.
S.siadki
Sonia trafi.a do ma..e.stwa starszych
ludzi, gdy zmar. ich s.siad, jej poprzedni
opiekun. Siedemnastoletnia suczka ma ca.kiem
sporo energii. Gdy .ona jest w szpitalu,
psem zajmuje si. m... Choruje na reumatyzm,
z drugiego pi.tra schodzi powoli.
Gdy otwiera drzwi od klatki schodowej,
Sonia wybiega na trawnik. Bez smyczy.
Niestety, skora do szukania w.asnych .cie.ek,
ucieka.
Przez dwa tygodnie Soni szuka ca.a
dzielnica i Fundacja TROP Warszawa.
Przeczesuj. Las Biela.ski, Lindego i okolice
Wis.y, zagl.daj. do dziur i opuszczonych
budynkow. Br.zowa z siwym
pyskiem . czasem jest widywana, ale nie
pozwala si. z.apa.. Wreszcie zauwa.aj.
j. Justyna i Marcella. Zm.czona, nie stawia
oporu. Z grubego psa zmieni.a si.
w chudzin..
U weterynarza przechodzi podstawowe
badania, podano jej kroplowk.. Gdy opiekunka
wychodzi ze szpitala, Soni. zajmuj.
si. s.siadki z parteru. Okazuje si., .e tak
ju. zostanie. Starsze ma..e.stwo zdecydowa.o,
.e nie jest w stanie d.u.ej opiekowa.
si. psem.
Sonia chodzi ju. tylko na smyczy. S.abo
s.yszy i widzi.
Wi.zienie
Schronisko nie mo.e przyjmowa. zwierz.t
w.a.cicielskich. S. jednak sytuacje,
gdy pracownicy nie maj. innego wyj.cia.
Do takich nale.. choroba, pobyt w domu
opieki czy .mier. w.a.ciciela. W trzecim
przypadku zwierz. staje si. cz..ci. masy
spadkowej, jak mieszkanie lub inne materialne
dobra. Spadkobiercy jednak nie
zawsze chc. lub mog. zaopiekowa. si.
zwierz.ciem.
Co si. dzieje ze zwierz.tami, gdy zabraknie opiekunow?
Zostawione
Rys. Miros.aw Stankiewicz
ANGORA nr 11 (16 III 2025) MI.O.. BEZWARUNKOWA 51
Ma.a, cenna rada
Szuflady w regale
warsztatowym
W piwnicach oraz w warsztacie posiadamy
cz.sto rega.y metalowe, najcz..ciej
z czterema lub pi.cioma po.kami
i do tego skr.cone .rubami. Bardziej
zaawansowani majsterkowicze marz.
o posiadaniu wozka narz.dziowego
o kilku szufladach, w ktorym mo.na
ukry. wszystkie drobne narz.dzia,
np. klucze monta.owe, wiert.a, obc.gi
i inne drobiazgi. Cena takich wozkow
jest zaporowa. Nic nie stoi jednak
na przeszkodzie, aby w regale metalowym
zamontowa. szuflady we w.asnym
zakresie. Zaczynamy:
. do nog (s.upow) przykr.camy poziomo
beleczki z drewna o d.ugo.ci g..boko.ci
rega.u oraz grubo.ci wi.kszej
o 3 mm od szeroko.ci s.upa;
. do zamontowanej beleczki przykr.camy
prowadnic. szuflady systemu
Metabox. System ten nale.y do najta.szego
i najbardziej prostego wykonania
szuflad. Sk.ada si. z prowadnic rolkowych
oraz dwoch .cianek bocznych
wykonanych z metalu. Szuflady mo.emy
wykona. w ro.nych wysoko.ciach . 54,
86, 118, 150 mm . oraz g..boko.ciach;
. docinamy elementy szuflady . d.ugo..
dna oraz ty.u musi by. mniejsza
o 32 mm od wymiarow szeroko.ci
korpusu (odleg.o.. mi.dzy bocznymi
beleczkami). Szeroko.. dna uzale.niamy
od rozmiarow .cianek bocznych;
. front szuflady wykonujemy o dowolnej
wysoko.ci, a szeroko.. uzale.niamy
od tego, czy szuflada ma chowa. si.
w korpusie szafki czy te. nachodzi. na
nogi rega.u.
Dno szuflady wy.cie.amy mat. antypo.lizgow..
ALEK SAN DER JA NIK
ja nik@an go ra.com.pl
Schronisko Na Paluchu im. Jana Lity.skiego
korzysta w takich sytuacjach
z wypracowanej wraz z Biurem Ochrony
.rodowiska m.st. Warszawy procedury,
ktora umo.liwia przej.cie opieki nad zwierz.ciem.
W latach 2020 . 2024 dzi.ki niej
do schroniska trafi.o ponad 140 psow i 120
kotow. Zwierz.t pozostawionych bez opieki
jest prawdopodobnie wi.cej. Wed.ug Tomasza
Kopera, prezesa Fundacji TROP Warszawa,
cz... .apanych i przekazywanych
przez niego do schroniska psow znalaz.a si.
na ulicy wyrzucona przez rodzin. zmar.ych
opiekunow. Nelly Bieniek, prezeska warszawskiego
oddzia.u Towarzystwa Opieki
nad Zwierz.tami, nieraz s.ysza.a od rodzin
opiekunow zwierz.t, .e im uciek.y. Uwa.a,
.e prawda jest inna: zosta.y porzucone.
. Gdy otrzymujemy pismo, czy to od policji,
czy od pracownika opieki spo.ecznej,
o chorobie, .mierci, pobycie w domu opieki
spo.ecznej, mamy podstawy, aby przyj..
zwierz. . wyja.nia Izabela Ulicka, inspektorka
ds. promocji, dydaktyki i wolontariatu
w schronisku Na Paluchu.
. Po dwoch tygodniach przebywania na
kwarantannie zwierz. staje si. w.asno.ci.
schroniska. Gdy w.a.ciciel zwierz.cia .yje,
a nie mo.e trwale sprawowa. opieki, musi
si. jej zrzec.
W ramach tej samej procedury przyjmowane
s. te. zwierz.ta przyprowadzane
przez rodzin. ich w.a.cicieli.
. Mierzymy si. z niezrozumieniem z ich
strony. Uwa.aj., .e przekazuj.c psa lub
kota do schroniska, zapewniaj. mu opiek..
Dla ich dobra przyjmujemy je . mowi
Ulicka.
Najcz..ciej s. to starsze zwierz.ta.
W schronisku trafiaj. na geriatri., gdzie
pracownicy i wolontariusze staraj. si.
stworzy. im jak najbardziej komfortowe
warunki. Mimo to zwierz.ta cz.sto s. przera.one,
apatyczne, zestresowane i popadaj.
w depresj.. W domu mia.y spokoj
i ciep.o, w schronisku jest g.o.no, inne psy
ci.gle szczekaj..
. To tak, jakby wyci.gn.. cz.owieka
z domu i zawie.. do wi.zienia . porownuje
Ulicka. . A te zwierz.ta siedz. za niewinno...
One nic nie zrobi.y.
Czarna suczka
. Znalaz.am j. w lesie . wyja.nia m.oda
kobieta, ktora przywioz.a do schroniska
starsz. czarn. suczk.. Pies zostaje przyj.ty.
Wolontariusze odkrywaj., .e lubi wod..
Wchodzi w ka.u.e, lubi si. tapla. w plastikowych
basenikach, wk.ada .apy do miski
z wod.. Czasem rozje.d.aj. si. jej .apy. Ma
s.ab. kondycj.. Wida., .e mia.a dom.
Jej histori. uda.o si. odtworzy. dzi.ki
postom w mediach spo.eczno.ciowych.
Kiedy zmar.a jej opiekunka, zamieszka.a
z kim. z rodziny. Do wakacji. Nowa osoba,
wyje.d.aj.c, nie wiedzia.a, co zrobi.
z psem, wi.c zaprowadzi.a go do przychodni
weterynaryjnej. Chcia.a u.pi.. Lekarze
odmowili, zostawili psa w przychodni.
Szukanie domu przynios.o rezultaty na
krotko. W.a.ciciel mieszkania, ktore wynajmuj.
nowi opiekunowie, nie zgodzi. si. na
psa. Znow wi.c w ruch posz.y media spo.eczno.ciowe.
Kto. ze schroniska rozpozna. w suczce
znalezionej w lesie t. ze zdj.. w internecie.
Wolontariuszka przypomnia.a sobie,
.e wcze.niej odebra.a wiadomo.. z pytaniem,
czy schronisko przyjmie psa. Po kilku
dniach pojawi.a si. m.oda kobieta...
Dopytana przyzna.a, .e zmy.li.a histori.
o lesie. Suczka po kilku tygodniach
w schronisku ci.gle jest zestresowana,
odmawia spacerow.
Dyzio
W 2018 roku do wybranych pozna.skich
domow pomocy spo.ecznej trafi.y chomiki,
kroliki, papugi, rybki i agama brodata.
Dzia.aczy Stowarzyszenia Centrum Rozwoju
Edukacji Obywatelskiej CREO zainspirowa.
o.rodek w stanie Arizona, ktory
po..czy. si.y z lokalnym schroniskiem dla
zwierz.t . seniorzy opiekowali si. nowo
narodzonymi kotkami.
Okaza.o si., .e obecno.. zwierz.t pozytywnie
wp.yn..a na ich samopoczucie, wi.c
spo.ecznicy opracowali projekt .Zwierzaki
prawdziwymi przyjacio.mi seniorowh
i w pozna.skich DPS-ach zamieszka.y
zwierz.ta.
Projekt ju. si. sko.czy., ale placowki
wci.. mog. liczy. na wsparcie CREO
przy opiece nad zwierz.tami oraz w zakupie
wy.ywienia i op.acaniu leczenia weterynaryjnego.
W przestrzeni wspolnej DPS Bukowska
pojawi.y si. papugi, kroliki oraz agama
brodata. Opiek. nad nimi g.ownie sprawuj.
wolontariusze i animatorzy. Pomagaj.
pracownicy.
W k.ciku z klatkami i terrarium ustawiono
dwa krzes.a. Seniorzy ch.tnie przysiadaj.,
przygl.daj. si. zwierz.tom, rozmawiaj.
z nimi.
W DPS Ugory w cz..ci wspolnej ustawiono
akwarium. Dwie osoby zdecydowa.y
si. na przygarni.cie zwierz.t do siebie.
Wac.aw poprosi. o wstawienie
do pokoju ma.ego akwarium z rybkami.
Jacek kupi. chomika. Nazwa. go Dyzio.
DARIA GRZESIEK
Morze .rodziemne . quiz
Wi.kszo.ci z nas Morze .rodziemne
kojarzy si. z urlopem, wakacjami,
b..kitem wody, z.otym
s.o.cem i oczywi.cie dobrym jedzeniem.
S.usznie. Ale pami.tajmy, .e
to region trzech kontynentow, kolebka
wielu kultur i cywilizacji o niezwykle
bogatej historii, fascynuj.cej
wspo.czesno.ci, zamieszkany
przez miliony ludzi w ponad dwudziestu
krajach. Napisano o nim
tomy. Poni.ej zaledwie kilka informacji,
ktore warto pozna. lub sobie
przypomnie..
1. Morze .rodziemne jest cz..ci.
Oceanu:
A. Spokojnego
B. Atlantyckiego
C. Arktycznego
D. Indyjskiego
2. Najwi.ksz. wysp. na Morzu
.rodziemnym jest:
A. Kreta
B. Korsyka
C. Sycylia
D. Sardynia
3. Lewant znajduje si. na wybrze.u
Morza .rodziemnego:
A. Wschodnim
B. Zachodnim
C. Po.nocnym
D. Po.udniowym
4. Napoleon Bonaparte (1769
. 1821) urodzi. si. na:
A. Malcie
B. Korsyce
C. Sardynii
D. Majorce
5. Najwi.kszym pa.stwem po.o.onym
nad Morzem .rodziemnym
jest:
A. Hiszpania
B. Libia
C. Francja
D. Algieria
6. Zatoka, nad ktor. le.y Marsylia
to:
A. Antalya
B. Wielka Syrta
C. Zatoka Lwia
D. Kabis
7. Inna nazwa cie.niny Dardanele
to:
A. Hellespont
B. Bosfor
C. Sycylijska
D. Otranto
8. Do Morza .rodziemnego nie
ma dost.pu:
A. Bo.nia i Hercegowina
B. Monako
C. Czarnogora
D. Macedonia Po.nocna
9. Najdalej na po.noc wysuni.ty
punkt Afryki znajduje si.:
A. W Tunezji
B. W Maroku
C. W Egipcie
D. W Libii
10. Na okre.lenie Morza .rodziemnego
staro.ytni Rzymianie
u.ywali rownie. nazwy:
A. Morze Burz
B. Morze Czarne
C. Nasze Morze
D. Morze Czerwone
Odpowiedzi:
1. B . Oceanu Atlantyckiego. Jest z nim
po..czone Cie.nin. Gibraltarsk..
2. C . Sycylia. Powierzchnia tej nale..cej
do W.och wyspy wynosi
ponad 25 tys. km2.
3. A . Wschodnim. Ta u.ywana,
szczegolnie dawniej, nazwa okre.la
m.in. terytorium Syrii, Libanu,
Izraela, a w szerszym znaczeniu
tak.e Turcji i Egiptu.
4. B . Korsyce. Napoleon przyszed.
na .wiat 15 sierpnia 1769 r.
w Ajaccio po.o.onym na zachodnim
wybrze.u wyspy.
5. D . Algieria. Powierzchnia Algierii
to nieco ponad 2 380 000 km2.
Jest to tym samym najwi.kszy
kraj Afryki.
6. C . Zatoka Lwia. Marsylia to drugie
co do wielko.ci miasto Francji
i rownie. wa.ny port. Za.o.ona
przez Grekow oko.o 600 r. p.n.e.
jest jednym z najstarszych miast
Francji.
7. A . Hellespont. Cie.nina ..czy
morza Egejskie i Marmara. Obie
jej nazwy pochodz. od imion Dardanosa
i Helle . postaci z greckiego
mitu o z.otym runie.
8. D . Macedonia Po.nocna. Obecna
nazwa tego ba.ka.skiego pa.stwa
obowi.zuje od 2019 r. Wybrze.e
Bo.ni i Hercegowiny to zaledwie
kilkana.cie kilometrow.
9. A . W Tunezji. To wcinaj.cy si.
w Morze .rodziemne Przyl.dek
Ras al-Ghiran. Jest po.o.ony kilka
kilometrow od Przyl.dka Bia.ego,
uwa.anego dawniej za
skrajny po.nocny punkt kontynentu
afryka.skiego.
10. C . Nasze Morze. .aci.ska nazwa
. Mare Nostrum . by.a w pe.ni
uzasadniona, gdy. w czasach
Cesarstwa Rzymskiego ca.e wybrze.e
europejskie, azjatyckie
i afryka.skie znajdowa.o si.
w granicach imperium.
(Quiz przygotowa. dr Sebastian
Adamkiewicz
z Muzeum Tradycji
Niepodleg.o.ciowych
w .odzi)
52 WITRYNA ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Czytelnicy o ksi..ce
Nadzieja chorych
Czy ksi..ka uczonego o genach
mo.e by. zrozumia.a, a nawet ciekawa,
dla medycznych laikow? Dr Euan
Angus Ashley udowadnia, .e tak.
***
Odkrycie kodu genetycznego mia.o
miejsce w latach 50., a nast.pnie
w latach 80. nast.pi. prze.om w in.ynierii
genetycznej. Kilka kolejnych dekad
po.niej poczynili.my post.py w sekwencjonowaniu
ludzkiego genomu. Kiedy my.l. o wszystkich
genialnych umys.ach, ktore zaprowadzi.y nas tu, gdzie
jeste.my dzisiaj i gdzie b.dziemy w przysz.o.ci, czuj. si.
zaszczycona.
Mackenzie (USA)
Pierwsze kompletne sekwencjonowanie ludzkiego
genomu kosztowa.o 3 miliardy dolarow. Obecnie cena
spad.a do 1000 dolarow. Istnieje nadzieja, .e procedura
mo.e sta. si. powszechna. Zalet. pe.nego sekwencjonowania
jest mo.liwo.. diagnozowania rzadkich chorob genetycznych,
ale nie tylko (...). Genom mo.e ujawni. choroby,
do jakich mamy predyspozycje, mo.na wi.c podj.. dzia.ania
. zmieni. diet., za.ywa. leki lub podda. si. operacji.
Mircea Petcu (Rumunia)
Fantastyczna ksi..ka o wykorzystaniu DNA do opracowywania
spersonalizowanych metod leczenia
pacjentow z rzadkimi chorobami. Dr Ashley z pomoc.
medycyny genomicznej przewiduje, jakie metody leczenia
s. najlepsze. Wykorzystuje DNA pacjenta, jego rodziny
i baz. danych, ktor. pomog. opracowa.. Jedn. z wielkich
zalet genomiki (analizy i zrozumienia genomu) jest fakt, .e
pomaga ona udowodni. przyczyn. i skutek. To nieoceniona
pomoc w opracowywaniu nowych lekow. Ksi..ka zawiera
doskona.. dyskusj. na temat dychotomii mi.dzy korelacj.
a przyczynowo.ci.. Wiele z naszych za.o.e. medycznych
jest b..dnych. Na przyk.ad autor pokazuje, dlaczego przyjmowanie
lekow w celu zwi.kszenia poziomu cholesterolu
HDL, a tym samym obni.enia stosunku LDL/HDL, nie zapobiega
chorobom serca. Istnieje korelacja mi.dzy niskim stosunkiem
LDL/HDL a ni.szym ryzykiem chorob serca, ale nie
ma tu mechanizmu przyczynowego. Ta nowa wiedza pochodzi
w.a.nie z masowych bada. genomicznych.
David Rubinstein (USA)
Ksi..ka wykracza troch. poza moje zainteresowania,
ale zaintrygowa. mnie jej opis i nie zawiod.em
si.. S. tu nawet zaskakuj.ce humorystyczne momenty.
I anegdoty pe.ne postaci, z ktorymi mo.na si. uto.sami..
Fascynuj.ce by.o .ledzenie ogromnych post.pow, jakie
zrobi.a nauka w ci.gu zaledwie kilku ostatnich dekad.
Mallory (USA)
.atwo si. czyta.o, mimo .e temat nie jest powszechnie
znany. Dr Ashley jest fantastycznym pisarzem, co wida.
w sposobie wyja.niania trudnych lub niejasnych poj...
Renee (Jonesboro, USA)
Jak na ksi..k. naukow., to fascynuj.ca lektura.
Pasj. dra Ashleya czuje si. na ka.dej stronie. Czyta si.
jak thriller, po prostu nie mo.esz doczeka. si. rozwi.zania
tajemnic medycznych przypadkow.
Nursebookie
Wybra.a i oprac. E.W.
Na podst.: goodreads.com
EUAN ANGUS ASHLEY. GENY. MEDYCZNE TAJEMNICE
I NIESAMOWITA OPOWIE.. O ICH WYJA.NIANIU
(The Genome Odyssey: Medical Mysteries and
the Incredible Quest to Solve Them). Prze.. Joanna
Grabarek. Wydawnictwo FILIA, Pozna. 2025.
Za dwa tygodnie: Casper W. Erichsen, David Olusoga.
.Ludobojstwo w Afryce. Niemieckie zbrodnie kolonialneh.
Koniec wojny przynios. Polsce wielki
paradoks: przez to, .e dosta.a si. pod
dominacj. wschodni., ogromnie przesun..a
si. na zachod. Ca.y kraj przetoczono jak
wagon o 300 kilometrow . patrz.c na map.
. w lewo. W wyniku tego Warszawa znalaz.a
si. nieoczekiwanie na wschodzie Polski,
a Berlin . tu. przy polskiej granicy. Wilno,
Lwow, Stanis.awow i dziesi.tki polskich
miast przesta.y by. polskie, za. w zamian
naszymi miastami sta.y si. takie, ktore
nawet nie mia.y ustalonych polskich nazw,
jak cho.by Legnica, nazywana pocz.tkowo
Lignic.. Operacja niemaj.ca odpowiednika
w historii pa.stw, ktore owszem, rozpada.y
si. albo dzieli.y, ale raczej nie bywa.y przenoszone
w inne miejsce.
Utracona cz... (.adna cz...: by.a to jedna
trzecia dawnej Polski) pod wzgl.dem infrastruktury,
poziomu materialnego i kultury .ycia sta.a
nieporownanie ni.ej od tej, ktor. dostali.my
w zamian. Zachowane powiedzonka w rodzaju
.Anglik z Ko.omyih czy .pisz na Berdyczowh
(oba to miasteczka na dalekich Kresach Wschodnich)
pokazuj., .e zawsze ziemie te by.y zapad..
prowincj.. Fakt, .e ich nazwy przetrwa.y do dzisiaj
w naszym j.zyku, wskazuje, .e s. dla nas jak
odci.ta r.ka, ktor. si. dalej czuje.
Bowiem ta amputacja . dokonana na .ywca
i bez znieczulenia . by.a dla Polakow ogromnie
bolesna. Niezale.nie od ewentualnych zyskow,
jakie mia.a przynie.., oznacza.a bowiem wcale
niedobrowolne wysiedlenie milionow ludzi z ich
miejsc urodzenia i skazanie ich na poniewierk..
Niemcy wyje.d.ali i tracili swoje domy przynajmniej
.za kar.h: za wywo.an. i prowadzon.
przez siebie wojn., za swoje zbiorowe winy. Polakow
zza Buga taki sam los spotka. w nagrod..
Tracili swoje rodzinne okolice za to, .e w tej wojnie
poniek.d zwyci..yli.
Duchy niemieckich mieszka.cow
wy.a.. ze .cian
Dojmuj.ce poczucie obco.ci towarzyszy.
b.dzie nowym mieszka.com Dolnego .l.ska
oraz Pomorza Zachodniego jeszcze przez dziesi.ciolecia.
Z miejsc, gdzie znali ka.dy kamie.,
przenie.li si. w okolice, gdzie nie znali ani jednej
kamienicy. Wszystko, co ich otacza.o, spad.o im
z nieba i by.o te. kompletnie ksi..ycowe. Zwiedzali
oni .swojeh ulice, .swojeh miejscowo.ci jak
tury.ci, nie wiedz.c, sk.d si. to wszystko wzi..o
i nawet nie maj.c o to kogo spyta.. To dlatego
powsta.o . i do dzisiaj kr..y . tyle fantastycznych
historii o ukrytych skarbach na Dolnym .l.sku,
.e ka.da najnormalniej istniej.ca rzecz by.a tam
znaleziskiem, a ka.da pozostawiona w niemieckim
gotyku zwyk.a informacja by.a nie do odczytania
jak hieroglify egipskie.
Wszyscy mieszka.cy Ziem Zachodnich chodzili
po swoim terenie jak detektywi badaj.cy wydarzenia
zaledwie sprzed kilku lat, a ju. ton.ce w mroku
dziejow. Jednak . przynajmniej pocz.tkowo
. detektywi odwrotni. Tacy, co zacieraj. .lady
i chc. je w.a.nie pozaciera.. Dopiero wiele lat po
wojnie zacz..o si. to nastawienie do.. radykalnie
zmienia.. Pojawi.a si. i zrobi.a prawdziw. furor.
chocia.by seria powie.ci kryminalnych Marka
Krajewskiego o inspektorze Eberhardzie Mocku,
dawne sekrety nieistniej.cego Breslau w.a. nie
mozolnie odkrywaj.cym. Krymina.y te, jak rzadko
ktore, trafi.y do polskich czytelnikow, bo przecie.
ka.dy mieszkaniec Wroc.awia by. takim detektywem
Mockiem na w.asn. r.k..
Niejasne echa tego zepchni.tego w niepami..
.wiata prze.laduj. nas do dzi.. Powie.. urodzonego
w S.upsku pisarza Daniela Odii . .Kronika
umar.ychh . zawiera portret dziewczyny, do ktorej
przychodz. duchy dawnych niemieckich mieszka.cow
i noc. wy.a.. ze .cian, w ktorych trzeba
mieszka.. Ciekawe, .e przychodz. dopiero
do niej, a nie do jej rodzicow, ktorym jako. dawa.y
spokoj i to mimo .e za .ycia byli gestapowcami.
Przez dziesi.ciolecia mieszka.cy Ziem Zachodnich
czuli si. i zachowywali tak, jakby je tylko tymczasowo
wynajmowali i to nie wiedz.c od kogo.
Osadnicy zacz.li prowadzi. swoje nowe .ycie jakby
w dekoracjach zbudowanych do innego przedstawienia.
Scalenie Ziem Zachodnich z reszt. Polski
odbywa.o si. wi.c raczej przez upodabnianie
zdobytych terenow do starych. Przez lata istniej.ce
tam rzeczy i sprz.t raczej z Dolnego .l.ska czy
Pomorza tylko wywo.ono. Cz... swojego dobytku
zabrali ze sob. od razu wysiedlani Niemcy,
potem metodycznie rabowa.y specjalne oddzia.y
rewindykacyjne Armii Czerwonej, a wreszcie
nap.ywaj.cy z ca.ej Polski szabrownicy. Istnia.
rownie. szaber instytucjonalny na wielk. skal..
Nie wszystkiemu, co si. s.yszy, mo.na wprawdzie
do ko.ca wierzy., bowiem w ka.dej miejscowo.ci
na Dolnym .l.sku us.yszy si. opowie.. o tym, jak
wywo.ono z nich marmury czy cho.by ceg.y na
budow. Pa.acu Kultury w Warszawie. Gdyby jednak
tak by.o, Pa.ac Kultury musia.by mie. nie trzydzie.ci,
ale minimum trzysta pi.ter.
Mieszka.cy s.usznie mogli mie. poczucie, .e
znale.li si. w .rodku jakiego. kartograficznego
pomieszania zmys.ow. Poniemiecka, ale ju. polska
Legnica sta.a si. jednocze.nie miastem garnizonowym
rosyjskiej Armii Czerwonej . i to a.
do 1992 roku. Mimo .e sta.a si. nawet w pewnym
momencie siedzib. w.adz wojewodztwa,
du.a cz... jej mieszka.cow i tak im nie podlega.a,
bo nie byli obywatelami PRL, tylko ZSRR.
Daje to poj.cie o stopniu trudno.ci opanowania
tak du.ej po.aci przez ledwo funkcjonuj.ce pa.stwo.
Wolno zreszt. przypuszcza., .e przyznanie
s.abej Polsce tak du.ego k.sa by.o kolejnym
chytrym zagraniem Stalina, ktory liczy., .e nasz
kraj si. nim ud.awi.
Wylewno.. i bezinteresowno..
wilniukow i lwowian
Niech mi b.dzie wolno pos.u.y. si. swoimi
wspomnieniami reportera, ktory od ko.ca lat 70.
regularnie tam je.dzi.. Za ka.d. wizyt., szczegolnie
po podro.y samolotem, spada.o na mnie
poczucie inno.ci i obco.ci. Ale uwielbia.em tam
je.dzi. ze wzgl.du na to, jak fantastycznie si.
tam pracowa.o. O ile w Wielkopolsce czy na
moim rodzinnym Gornym .l.sku wobec obcych
mieszka.cy byli nieufni i przyczajeni, na Ziemiach
Zachodnich co i rusz napotyka.o si. ludzi z sercem
na d.oni. Ro.nice mentalno.ciowe by.y uderzaj.ce.
Kiedy napisa.em reporta. .Dobrze urodzi.
si. w Kowarachh (o ginekologu-entuzja.cie,
Ziemie zyskane
ANGORA nr 11 (16 III 2025) 53
ktory wbrew wszystkiemu utworzy. tam szpital
z niczego), dosta. on we Wroc.awiu nagrod. miesi.cznika
.Odrah, ale w Warszawie jego tytu. by.
odczytywany raczej jako szyderstwo.
Nigdy nie mia.em w.tpliwo.ci, co by.o .sol.h
tej Ziemi Odzyskanej: ludzie ze Wschodu. Jaki.
doprawdy specjalny materia. ludzki, zahartowany
po.rod jak.e licznych przeciwno.ci losu, a ca.y
sk.adaj.cy si. z serdeczno.ci. Rzadko gdzie
mo.na spotka. tyle wylewno.ci i bezinteresowno.ci,
ile w.rod lwowian czy wilniukow.
Tyle .e przesiedlenie kresowian by.o w.a.ciwie
ich ko.cem jako odr.bnego kr.gu kulturowego
i osza.amiaj.cej bogactwem i urod. mowy. Owo
wschodnie zaci.ganie okaza.o si. rzecz. nie
do podrobienia. Potwierdzi.y to w pe.ni nast.pne
pokolenia . nawet te wychowywane w domach
zabu.an . ktore .piewno.. swej mowy stopniowo
traci.y. Dzi. zachowa.a si. ona tylko u tych Polakow,
ktorzy nie wyjechali, ale pozostali i mieszkaj.
dalej w Wilnie czy we Lwowie, co dowodzi, .e
by.a i jest na swoim miejscu tylko tam.
Autochtonami nazywano tych nielicznych
mieszka.cow poniemieckich terenow, ktorym
specjalne komisje (w ktorych zasiadali rownie....
przedstawiciele sowieckiej armii) wydawa.y certyfikat
Polaka. Wszyscy oni . co zrozumia.e po
tylu latach okupacji . mowili ledwo po polsku, ale
i tak nieraz lepiej od przyby.ych z Rosji cz.onkow
komisji, ktorzy to oceniali. Tak jak si. to ustali.o na
pocz.tku, byli traktowani w PRL zawsze jak ludzie
drugiej kategorii. Kolejne fale emigracji obywateli
pochodzenia niemieckiego ogo.oci.y z nich Polsk.
od Mazur po Opolszczyzn.: wsz.dzie tam,
gdzie jeszcze w 1945 roku stanowili wi.kszo..
mieszka.cow.
Emblematyczna dla tych ziem komedia
.Sami swoih, ktorej jako jedynej w tamtym czasie
pozwolono podj.. t. tematyk., pozostaj.c.
d.ugo jakim. tabu (to jedna z przyczyn osza.amiaj.cego
sukcesu filmu), ich sytuacj. ilustruje,
wykorzystuj.c stary jak .wiat pomys. filmowy,
jakim jest retrospekcja. Tyle .e pe.ni ona w nim
funkcj. odwrotn. do tej, dla ktorej j. wymy.lono,
czyli skrotowego pokazania zmian zachodz.cych
w miar. up.ywu czasu. W .Samych swoichh
mamy retrospekcj. pokazuj.c., .e przez 20 lat
nic si. w.a.nie nie zmieni.o. Scenerii przyjazdu
bohaterow z roku 1945 i potem . w po.owie lat
60. . nic mi.dzy sob. nie ro.ni. Zmieni.o si. niby
wszystko, tyle .e dzieje si. w tym samym krajobrazie.
Nie sposob pokaza. wyra.niej kilkudziesi.ciu
lat bezruchu, stagnacji i zastoju, ni. robi
to film, jak na komedi. ze sporym nawet okrucie.stwem.
Motorem zmian pozostaje
katastrofa
Otwarcie granicy z Niemcami wydoby.o te ziemie
z jakiego. zamkni.tego worka, w ktorym latami
przechowywano je jak kota, ktory powoli ju.
zacz.. .lepn... Nie zapomn. atmosfery S.ubic,
przygranicznych, a pogr..onych w .lepym zau.ku.
Nie wszystkie nadzieje zwi.zane z otwarciem
si. spe.ni.y. Nawet Szczecin, ktory najpierw
dosta. wiatru w .agle, z czasem wyra.nie wyhamowa..
W tyle zostawi. go Wroc.aw, dla ktorego
prawdziwym impulsem rozwojowym okaza.a
si.... powod. z 1997 roku. Tak to potwierdzi.a si.
zasada, .e najwi.kszym motorem zmian pozostaje
tu katastrofa.
Autor .Niedopolskih (premia za tytu.!) S.awomir
Sochaj probuje .agodnie wpisa. temat w nowe
mody zachodniej socjologii, ale na szcz..cie sam
widzi, .e mu to nie wychodzi. .Jednym z karko.omnych
zada. jest rozwi.zanie w.z.a gordyjskiego,
ktory splot. na Ziemiach Odzyskanych figur.
kolonizatora i kolonizowanegoh . pisze, usi.uj.c
zmie.ci. je jako. w szablonie zachodniej systematyki,
co prowadzi do takiego nonsensu, jakoby
mo.na by.o by. rownocze.nie jednym i drugim.
Wi.c mo.e nie ma potrzeby na kolejnej oszala.ej
mapie ich tam umieszcza.?
.Nowe spojrzenie na Ziemie Odzyskaneh
zatrzymuje si. zreszt. w po.owie drogi, albowiem
przypadaj.ce w tym roku osiemdziesi.ciolecie
ich przynale.no.ci do Polski to najwy.szy
czas na bardziej gruntown. rewizj. naszego spojrzenia.
Je.li od 1945, roku ich nowego pocz.tku,
odj.. .do ty.uh osiemdziesi.t lat, otrzymamy ju.
rok 1865 . a wi.c okres, w ktorym jeszcze nie
by.o Niemiec jako pa.stwa! Czyli ca.a .odwieczna
to.samo..h tego miejsca zacz..a dopiero si.
kszta.towa.! Kompleks nuworysza warto skonfrontowa.
z tym, .e nie ma czego. takiego jak
jaka. sta.o.. tych terenow, ktor. zak.ocili.my;
przeciwnie, zawsze wszystko by.o w ruchu.
Nie ma potrzeby usprawiedliwiania naszej tam
obecno.ci w sytuacji, gdy lata polsko.ci to jeden
z najd.u.szych nieprzerwanych okresow stabilno.ci.
Mo.e nie .y.o si. tam, jak si. chcia.o . nie
wiedz.c nawet, czy by.o si. kolonizowanym czy
kolonizatorem . ale innych przynajmniej osiemdziesi.ciu
lat ju. nie b.dzie.
Po latach okaza.o si., .e zrealizowa. si. tam
jeden z uwielbianych jeszcze w PRL dowcipow
z serii, jak to Polak, Rusek i Niemiec lecieli samolotem.
Musieli co. z niego wyrzuci., bo spada..
Niemiec wyrzuci. swoj. walizk., Rusek wyrzuci.
Niemca, a Polak z.apa. walizk. i wyrzuci. Ruska.
Zosta. na pok.adzie sam z niemieck.
walizk. . jak na Ziemiach
Zachodnich.
MICHA. OGOREK
S.AWOMIR SOCHAJ .NIEDOPOLSKA.
NOWE SPOJRZENIE NA ZIEMIE
ODZYSKANEh. Wydawnictwo FILTRY,
Warszawa 2024, s. 252. Cena 64,90 z..
WITRYNA
Da. g.os ofiarom wojny
Mowi. pozwoli.a im rosyjska reporterka
Katierina Gordiejewa, ktora po pierwszym
ataku militarnym swojego kraju na Ukrain.
(2014 rok, Krym) opu.ci.a Rosj.. Od tamtego
czasu dokumentuje skutki agresji Putina
u .rode. . rozmawia z lud.mi. Je.dzi
do obozow uchod.czych i spisuje relacje
tych, ktorzy byli w centrum wydarze. i uda.o
im si. uratowa.. Efektem tych spotka.
jest ksi..ka .Zabierz moje cierpienieh. Na tyle wa.na, .e mo.e
stanowi. .rod.o informacji dla historykow badaj.cych losy ludno.ci
cywilnej w czasie tej wojny.
Gordiejewa zebra.a w niej dwadzie.cia cztery historie. Co
wa.ne . s. to g.osy ludzi z dwoch stron, poniewa. reporterka
rozmawia o agresji Rosji na Ukrain. i z Ukrai.cami,
i z Rosjanami w miejscach, w ktorych wojna ich po..czy.a. S.
to i uciekinierzy, i przesiedle.cy . dobrowolni lub przymusowi
. ktorzy znale.li si. rownie. w obozach przej.ciowych dla
Ukrai.cow na terenie Rosji. Opiekuj. si. nimi zwykli Rosjanie
o ro.nych pogl.dach politycznych i historycznych. Gordiejewa
pyta obydwie strony . ofiary i naje.d.cow . o przyczyny
wybuchu wojny, jej przebieg i skutki. W ten sposob d..y
do uprawiania dziennikarstwa bezstronnego, nigdy jednak nie
traci rozeznania, kto tu jest napadni.tym, a kto napad..
W 2020 roku Katierina Gordiejewa za.o.y.a swoj kana. na
YouTubie, gdzie relacjonuje wydarzenia zwi.zane z napa.ci.
Putina. Obserwuje j. ponad milion osob. Latem 2022 roku
otrzyma.a Mi.dzynarodow. Nagrod. Dziennikarsk. im. Anny
Politkowskiej, a .wiat uzna. j. za jedn. z dziesi.ciu najbardziej
wp.ywowych niezale.nych dziennikarzy Rosji.
Najwi.ksz. si.. .Zabierz moje cierpienieh jest autentyczno..
odnotowanych historii. .ycie i .mier. tych ludzi. Nie da
si. tego czyta. ci.giem.
AGNIESZKA FREUS
KATIERINA GORDIEJEWA. ZABIERZ MOJE CIERPIENIE.
(„T„N„E„R„I „S„\ „M„O„F „C„O„Q„E). Prze.. Agnieszka Lubomira
Piotrowska. Wydawnictwo POST FACTUM, Katowice
2024. Cena 54 z..
Nowe oblicze Twardocha
Emerytowany gornik Erwin Piontek ma
73 lata i chce spe.ni. marzenie swojego
.ycia. Pomys. jest niebanalny: zamierza
odby. rejs dooko.a .wiata i nie zawija.
do .adnego portu przez 29 tysi.cy mil. Na
starej .aglowce p.ywa wi.c w ko.ko po...
Zalewie Rybnickim. Kolejnego Piontka
poznajemy le..cego na czerwonej ziemi
w dalekiej Deutsch-Sudwestafrika. Nie ma
na sobie sztormiaka, tylko bluz. mundurow., pas z szelkami,
.adownic. na amunicj. i zegarek marki Girard-Perregaux. Ma
37 lat, a przyp.yn.. tutaj 20 lat wcze.niej, po tym, jak mia.
dosy. lania od ojca i postanowi. ukra.. mu pieni.dze, pojecha.
do Berlina, stamt.d do Bremy, a nast.pnie zaokr.towa.
si. na statek p.yn.cy do Afryki. Nie wiedzia. jeszcze, jak d.ugo
tam pozostanie i .e b.dzie s.u.y. w szeregach armii Cesarstwa
Niemieckiego, ktore kolonizowa.o dzisiejsz. Namibi..
B.dzie jeszcze inny Piontek. Tym razem pe.ni. b.dzie rol.
sobowtora dyktatora Zenona Wilka, naczelnika Ludowego
Pa.stwa Polskiego, ktory wyzwoli. kraj od ..epolakow i podporz.dkowa.
go Rosji.
Co ..czy Erwinow Piontkow pojawiaj.cych si. w ro.nych
miejscach i w innych czasach? I dlaczego w powie.ciowy dyskurs
wchodzi sam Szczepan Twardoch? Bez w.tpienia w ten
sposob autor b.yskotliwie opowiada nam o kondycji ludzkiej
i wyborach moralnych, a tak.e prezentuje na swoj sposob
spojrzenie na nasz. histori., rownie. alternatywn.. Eksperymentuj.c
zarowno form., jak i j.zykiem i fabu.., prowadzi literack.
zabaw. z czytelnikiem. Pytanie tylko, czy Twardoch nie
rozczarowuje tych, ktorzy zachwycali si. klarown. narracj.
znan. z .Drachah, .Morfinyh, .Krolah czy .Krolestwah?
Powiedzmy, .e nie...
JACEK BINKOWSKI
SZCZEPAN TWARDOCH. POWIEDZMY, .E PIONTEK.
WYDAWNICTWO LITERACKIE, Krakow 2024. Cena
49,90 z..
Rys. Katarzyna Zalepa
54 ZNOWU W FORMIE, ZNOWU NA SCENIE ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Nr 37 (14 II). Cena 6 z.
. Trzyna.cie lat temu by.a. jurork.
.X Factorah, a teraz . .The Voice Seniorh.
To podobne do.wiadczenia czy zupe.nie
co. innego?
. Zupe.nie co. innego. Kiedy zdecydowa.am
si. na udzia. w .The Voice Seniorh, my.la.am,
.e to podobny format. I zosta.am pozytywnie
zaskoczona. To by.a ca.kowicie inna
przygoda . spokojna, bez wi.kszych napi..,
a to si. rzadko w tej bran.y zdarza. .X Factorh
by. energetyczny i mocny, tam by. wy.cig po
sukces. To wi.za.o si. z tym, .e brali w nim
udzia. ludzie m.odzi, ktorzy chcieli .piewa.
i zarabia. tym na .ycie. To by.y wi.c inne
emocje. Tutaj byli ludzie w jesieni swego .ycia,
co wi.za.o si. ze spokojem i .agodno.ci..
. Musia.a. ocenia. starszych od siebie
uczestnikow. Jak si. z tym czu.a.?
. Ten wiek 60+ mia. znaczenie. Na pocz.tku
by.o mi z tym dziwnie, ale z up.ywem czasu
si. przyzwyczai.am. Wi.kszo.. osob w programie
przysz.a do niego, aby spe.ni. swoje
marzenia . od.o.one kiedy. na po.k. albo
takie, ktore poczuli ju. jako dojrza.e osoby.
Kiedy ma si. ponad 60 lat, przychodzi
do cz.owieka .yciowa m.dro.., ktora pozwala
odro.nia. i przesiewa. to, co wa.ne i warto.ciowe.
Oni doceniali t. przygod. i wida. by.o
z odcinka na odcinek, jak rosn. im skrzyd.a.
Je.li czekasz na realizacj. swojego marzenia
30 czy 40 lat i w ko.cu decydujesz si. zrobi.
co. dla siebie, to musi smakowa. wyj.tkowo.
Uczestnicy przechodz.cy do kolejnych etapow
cieszyli si. z tego, bo dostawali od trenerow
stempel jako.ci i czuli, .e staj. przed
najwi.ksz. w ich .yciu publiczno.ci.. A ja cieszy.am
si., .e mog. patrze. na to z bliska,
i na tym si. skupia.am.
. By. taki moment, .e p.aka.a. na wizji.
Jurorowanie w tym show to s. tak mocne
emocje?
. W wielu przypadkach mieli.my takie wra.enie,
.e szkoda, i. tym ludziom nie otworzy.y
si. drzwi do kariery wtedy, kiedy byli m.odzi
i zaczynali. U.wiadomili.my sobie, .e siedz.c
w fotelach trenerow, tak naprawd. jeste.my
szcz..ciarzami. Bo to, .e si. tam znale.li.my,
to nie tylko efekt naszego talentu i pracy, ale
te. szcz..liwych przypadkow, tego, .e kto.
nam poda. r.k., zauwa.y. nas i jakie. drzwi
si. przed nami otworzy.y. Albo .e w naszym
.yciu nie wydarzy.o si. nic takiego, co odstawi.o
nas na d.u.ej na boczny tor. Uczestnicy
przychodzili z ro.nymi historiami: albo kto. bliski
si. rozchorowa. i trzeba by.o opiekowa.
si. nim dzie. i noc, albo m.. nie chcia., .eby
.ona rozwija.a karier. wokalistki. Takie historie
robi.y na mnie du.e wra.enie. St.d te .zy.
. Jakie znalaz.a. porozumienie z pozosta.ymi
trenerami?
. Wszyscy si. po prostu polubili.my.
Z Andrzejem Piasecznym znamy si. od lat
i bardzo sobie ceni. t. znajomo... Natomiast
Roberta Janowskiego i Ma.gosi. Ostrowsk.
pozna.am lepiej dzi.ki programowi. Na
koniec wszyscy zgodnie stwierdzili.my, .e
kto. wpad. na dobry pomys., ..cz.c nas ze
sob.. Na pocz.tku nie wiedzieli.my, .e b.dzie
nam razem dobrze w pracy i prywatnie. Nasze
spotkania nie ko.czy.y si. na planie, jedli.my
razem obiady, sp.dzali.my wspolnie
czas w przerwach. To wygl.da.o troch. tak
jak dawniej w Opolu, kiedy nikt si. nie zamyka.
w garderobie, tylko wszyscy sp.dzali czas
razem.
. W twojej dru.ynie znale.li si. prawie
sami m..czy.ni. To przypadek czy wolisz
m.skie g.osy?
. Kilka osob na Instagramie i Face booku
pyta.o mnie o to samo. Chcia.abym wi.c podkre.li.,
.e to przecie. uczestnicy nas wybieraj..
Ja si. odwraca.am w fotelu do wielu kobiet,
ale one wybiera.y raczej Andrzeja i Roberta.
Tylko jako jedna jedyna wybra.a mnie Ewa
Ihalainen. Bardzo si. z tego ciesz., poniewa.
okaza.a si. prawdziw. pere.k..
. Co ci. w niej urzek.o?
. Przede wszystkim g.os. Ale te. jej zdolno.ci
i postawa. Ona ma fajne poczucie humoru.
To kobieta, ktora wie, co potrafi, ale jest
te. otwarta na nauk.. A to nie zawsze idzie
w parze z wiekiem. Kiedy ma si. 60 lat albo
wi.cej, to ju. idzie si. raczej utartymi .cie.kami.
Tymczasem Ewa by.a bardzo otwarta
na podpowiedzi moje i couchow wokalnych,
z ktorymi pracowali uczestnicy. Wszyscy
mowili o tym, .e Ewa jest bardzo profesjonalna,
mimo tej d.ugoletniej przerwy w .piewaniu.
W jej wypadku wynika.a ona z pro.by m..a,
ktory ba. si. o ni., .e b.dzie je.dzi.a po .wiecie
i podbija.a serca publiczno.ci. Dlatego
zamiast .piewa., otworzy.a... zak.ad pogrzebowy
i kwiaciarni.. W ten sposob znalaz.a si.
z dala od muzyki na wiele lat. Kiedy wybra.am
jej trudny utwor Ewy Bem ..yj kolorowoh, ona,
siedz.c sobie na sofie, za.piewa.a go ot tak,
lekko i bez wysi.ku, jakby nie mia.a tej przerwy.
Potem okaza.o si., .e zrobi.a w programie
wielki post.p, s.uchaj.c uwag trenerow i przerabiaj.c
je w domu przed lustrem. Na ka.de
kolejne warsztaty Ewa przychodzi.a ze swoj.
wersj. piosenki. Czu. by.o, .e ma w sobie
swing. Mnie .atwo by.o zrozumie. jej t.sknot.
do swej od.o.onej na bok pasji, bo przecie.
sama mia.am przerw. w .piewaniu. Co prawda
8 lat, a nie 30, ale zawsze. Wybieraj.c j.
do fina.u, wiedzia.am, .e bardzo du.o zrobi
to dla jej g.owy i umocni jej wiar. w siebie (...).
. A co tobie da.o jurorowanie w .The
Voice Seniorh?
. Kiedy siedzia.am na tym fotelu trenera,
jeszcze bardziej doceni.am to, .e mog. robi.
to, co robi.. Tak jak wspomnia.am . ja te. wroci.am
do muzyki po kilku latach przerwy. Oczywi.cie
zdawa.am sobie spraw., .e podobne
prze.ycia u uczestnikow b.d. mnie wzrusza.y.
Bo przecie. w naturalny sposob empatyzujemy
z tymi lud.mi, ktorzy maj. podobne
do.wiadczenia do naszych. I faktycznie:
niektore historie uczestnikow robi.y na mnie
ogromne wra.enie. Bo w moim przypadku te.
wcale nie by.o pewne, .e wroc. do koncertowania
czy nagrywania. Wypad.am na wiele lat
z bran.y i przez ten czas du.o si. zmieni.o.
Kiedy bra.am urlop macierzy.ski, Spotify nie
dzia.a. jeszcze jak teraz, a Instagram nie by.
tak rozkr.cony. Przez te 8 lat wydarzy.o si.
mnostwo rzeczy. Dlatego wcale nie by.o wiadomo,
.e znow uda mi si. wroci. na rynek.
Uda.o si. jednak i .The Voice Seniorh da. mi
jeszcze wi.ksz. rado.. i satysfakcj. z tego,
co mog. dzi. robi.. Po prostu zrozumia.am,
.e jestem szcz..ciar., bo trafi.am na osoby,
ktore ponownie otworzy.y mi drzwi i poda.y
pomocn. d.o..
. Tu. przed rozpocz.ciem .The Voice
Seniorh wyst.pi.a. na Sylwestrze z Dwojk.
na Stadionie .l.skim. Dawno chyba nie
.piewa.a. przed tak du.. publiczno.ci..
By.y du.e emocje?
. Jasne. Przed takim wyst.pem zawsze
jest wielka ekscytacja. Ale dzisiaj po prostu
si. dobrze bawi. takimi koncertami. Od pewnego
momentu postanowi.am bowiem robi.
na swej muzycznej drodze wszystko to, co
b.dzie mnie ciekawi.o, co b.dzie mi dawa.o
frajd.. Je.li tylko co. b.dzie mi sprawia.
przyjemno.., to pojd. w to, czy si. to komu.
podoba, czy nie. I okaza.o si., .e ten sylwester
da. mi wielk. rado..: nie tylko z przygotowania
nowych wersji piosenek, ale te.
z tego, jak szykowa.am stroj. Cieszy.o mnie
to, .e ogl.da nas masa ludzi przed telewizorami
i .e wielki t.um bawi si. przed scen. na
stadionie. Pozna.am Bryana Adamsa i spotka.am
artystow, ktorych lubi. i z ktorymi d.ugo
si. nie widzia.am.
. Po wielu latach nieobecno.ci ponownie
jeste. w mediach w blasku fleszy
i reflektorow. Czujesz si. znow jak ryba
w wodzie?
. Najcudowniejszymi prze.yciami po
powrocie do pracy s. dla mnie koncerty i praca
w studiu. .The Voice Seniorh by. nowym
wyzwaniem. To by.o tak, .e wychodzi.am
z domu, zostawia.am moj. rodzin., wchodzi.am
do studia, tam mnie malowano i strojono,
zasiada.am w fotelu i mog.am ogl.da.
ludzi, ktorzy spe.niaj. swoje marzenia. W ten
sposob pozytywnie .adowa.am swoj. energi.
i jeszcze mi za to p.acili. Jak tu wi.c by.o nie
czu. si. fajnie? Super, .e mog. robi. rzeczy,
ktore kocham, ale mog. si. te. z nich utrzymywa.,
a przecie. nie ka.dy jest w takiej sytuacji.
Nic wi.c dziwnego, .e co niektorzy pisz. na
Facebooku: .Co ona si. tak ci.gle cieszy?h.
. Wycofa.a. si. z show biznesu
u szczytu swej popularno.ci. Nie .a.ujesz
teraz tego?
. Nie. Wszystko dzieje si. po co.. .wiadomie
podj..am t. decyzj., poniewa. zasz.am
Jestem szcz..ciar.
Fragmenty rozmowy z TATIAN. OKUPNIK, wokalistk., trenerk.
w talent show .The Voice Seniorh
Fot. Piotr Kamionka/Angora
ANGORA nr 11 (16 III 2025) ZNOWU W FORMIE, ZNOWU NA SCENIE 55
w ci... i nie wyobra.a.am sobie innego scenariusza.
Wiedzia.am, .e musz. si. schowa.
w cie., aby skupi. si. na intymnej stronie
mojego .ycia. Chcia.am te. po prostu
by. z dzie.mi. To moje wej.cie w macierzy.stwo
okaza.o si. dla mnie wyboiste. Pojawi.a
si. depresja i komplikacje poporodowe, ktore
wymog.y operacj.. Musia.am si. wi.c na
nowo posk.ada. psychicznie i fizycznie oraz
da. sobie czas, aby stan.. na nogi. Z drugiej
strony to by. te. pi.kny czas z moimi dzie.mi.
Sp.dza.am z nimi jak najwi.cej czasu, bo
wiem, .e .ycie sk.ada si. z szybko umykaj.cych
chwil, ktore trzeba .apa. do kieszeni.
By.am blisko swoich maluchow w pierwszych
latach ich .ycia . i absolutnie tego nie .a.uj..
. Czego ci najbardziej brakowa.o ze
.wiata muzyki w tym czasie przerwy?
. Wiedzia.am, .e kiedy. wroc. do .piewania,
ale fizycznie i psychicznie by.am w takim
stanie, .e skupia.am si. tylko na tym, aby
zadba. o siebie i bliskich. Probowa.am odnale..
si. w tej nowej sytuacji i nie w g.owie
by.o mi w ogole tworzenie muzyki. Gdybym
w tym ca.ym zawirowaniu mia.a ci.goty
i wen. do .piewania, to chybabym eksplodowa.a.
To by.a jaka. m.dro.. organizmu, .e
w tym czasie skupi. si. u mnie tylko na tym,
co by.o najwa.niejsze. Ka.dy, kto kiedy. chorowa.,
wie, .e wtedy wszystko si. przewarto.ciowuje.
Cz.owiek skupia si. na tym, .eby
sobie pomoc. A cz.sto jest tak, .e nie mo.e
si. to sta. od razu, tylko trwa to troch. czasu.
W moim przypadku zabra.o mi to kilka lat.
Dlatego nie mia.am takich my.li: .Jak ja t.skni.
za .piewaniem!h. Tym bardziej nie brakowa.o
mi .ycia w .wietle fleszy.
. Co by.o takim bezpo.rednim impulsem,
.e 3 lata temu wroci.a. z now. piosenk.?
. Zaopiekowanie si. tematami, ktore by.y
do zaopiekowania si.. Przesz.am operacj.,
ktora uratowa.a mnie od strony fizycznej i psychicznej.
Nabra.am wi.kszej pewno.ci siebie.
Wiedzia.am, .e skoro ten problem jest zaleczony,
moje cia.o mo.e skupi. si. na normalnym
funkcjonowaniu i nie musz. zastanawia.
si. nad tym, jak przetrwa. kolejny dzie..
By.am te. na terapii i wsparto mnie farmakologicznie.
Kiedy odstawi.am leki i stan..am na
nogi, moj organizm sam zacz.. my.le. o tworzeniu.
Najpierw zacz..am s.ucha. muzyki
. bo wcze.niej by.a cisza w moim domu. Dlatego
wiem, .e aby realizowa. swoje marzenia
i pasje, potrzebna jest na to przestrze.. A czasem
jej nie ma. Tak jak u niektorych uczestnikow
.The Voice Seniorh, ktorzy rezygnowali
z kariery muzycznej po to, aby na przyk.ad
zaj.. si. ci..ko chorym bliskim. Wtedy nie
jest si. w stanie fizycznie i psychicznie skupi.
na karierze. Ten program uzmys.owi. mi, jak.
drog. przesz.am i jak to dobrze, .e w moim
przypadku ta przestrze. si. znalaz.a i pojawi.y
si. osoby, ktore mi pomog.y w powrocie.
. Jak wypad.o twoje pierwsze po
powrocie zetkni.cie ze .piewaniem?
. To by. pierwszy koncert i ogromne prze.ycie.
Przede wszystkim dlatego, .e moi muzycy,
z ktorymi pracowa.am wcze.niej, zechcieli
ze mn. ponownie zagra. po tak d.ugiej
przerwie. Kiedy zadzwoni.am do nich, to nie
powiedzieli: .O Jezu, to znowu Okupnikh, tylko
bardzo pozytywnie zareagowali i dosta.am
od nich du.o ciep.a. I kiedy znale.li.my si.
na scenie, dali.my si. tak ponie.. muzyce,
.e kiedy zeszli.my do garderoby, wszyscy
si. pytali: .Czuli.cie te. to?h. Ja naprawd.
unosi.am si. kilka centymetrow nad ziemi..
Do tego po raz pierwszy w .yciu moje dzieci
widzia.y mnie na scenie. One ch.on..y ten
koncert ca.ymi sob.: syn siedzia. na kolanach
taty i babci i s.ucha. uwa.nie, a cork. prowadz.cy
ten koncert Olivier Janiak zagadywa.
z moj. mened.erk., .eby nie wskoczy.a na
scen.. Poza tym po raz pierwszy poczu.am
znow na tym koncercie, .e mam swoje cia.o.
Przez do.wiadczenia zwi.zane z porodem
i macierzy.stwem ono na d.ugo si. wy..czy.o.
Czu.am si. troch. tak, jakbym mia.a tylko
g.ow.. A na tym koncercie poczu.am, .e
znow mam nogi, biodra, piersi. Muzyka uruchomi.a
mnie ponownie od strony fizycznej.
. Takie s. twoje nowe piosenki, ktore
wyda.a. po przerwie: mocno rytmiczne,
troch. chropowate, bliskie bluesowi.
Z czego to wynika?
. Z tych do.wiadcze., ktore przesz.am. Ja
teraz nie chc., .eby moja muzyka brzmia.a
w laboratoryjny i wycyzelowany sposob. Kiedy
nagrywam wokale, robi. wszystko, .eby
by.o w nich wi.cej prawdy, dlatego skupiam
si. na emocjach i przekazie, a nie na technice.
Moje do.wiadczenia w ostatnich latach
by.y ro.ne: raz radosne, raz bolesne, tak jak to
bywa w .yciu. Dlatego czuj., .e trzeba do tych
moich piosenek wrzuci. troch. piachu, cho.by
w brzmieniu gitar czy w moim g.osie. Te
do.wiadczenia by.y bardzo mocne i sprawi.y,
.e dzi. chc. si. wyra.a. za pomoc. innych
d.wi.kow. Kiedy teraz tworz. nowe piosenki
z moimi muzykami, s.ucham swojej intuicji (...).
. Zanim znikn..a. ze sceny, mia.a.
wspania.. karier.: udane p.yty, kolejne
przeboje, ro.ne nagrody, wyst.py na festiwalach,
nawet za.piewa.a. przed The
Rolling Stones na S.u.ewcu. Odchodz.c
na urlop macierzy.ski, czu.a. si. ju. artystycznie
spe.niona?
. Marzenia nie powinny by. czym., na co
czekamy, a. si. samo wydarzy, tylko powinny
by. planami, ktorym sami pomagamy si.
zrealizowa.. Dlatego ca.y czas mam now.
list. marze.. Oczywi.cie, je.li uda mi si. zrobi.
co., na co mia.am ochot., to czuj. satysfakcj.
i spe.nienie. Mam jednak od razu my.l:
.A teraz tobym jeszcze chcia.a to!h. Ta rado..
jest wi.c krotka. Kiedy patrz. na uczestnikow
.The Voice Seniorh, ktorzy czekali na spe.nienie
swych marze. wiele lat, to wydaje mi si.,
.e trzeba si. stara. realizowa. po kolei plany.
Wtedy satysfakcj. daje nie samo spe.nienie,
ale droga prowadz.ca do niego. Jeszcze dwa
lata temu nie gra.am koncertow, nie by.am na
festiwalach, nie zasiada.am w fotelu trenerki
.The Voice Seniorh. Dlatego ostatnie miesi.ce
da.y mi poczucie, .e id. w dobrym kierunku,
aby realizowa. swe g.owne marzenie
. granie koncertow i tworzenie muzyki. Bez
wsparcia wytworni czy telewizji ci..ej by.oby
mi je spe.nia. po tak d.ugiej przerwie. Jestem
wi.c teraz ca.y czas w procesie realizowania
swoich marze. o .yciu w muzyce (...).
. Mo.e nie jeste. z tego zadowolona,
ale wiele osob wci.. pami.ta ci. jako
wokalistk. Blue Cafe. Ty sama wracasz
do tamtego czasu niech.tnie?
. Ja si. w ogole nie dziwi., .e wielu ludziom
kojarz. si. z przebojami Blue Cafe, bo wtedy
wr.cz wypadali.my z lodowki. Szczegolnie
pami.taj. to ci, ktorzy s. w podobnym wieku
do mojego. Te utwory mocno utkwi.y im
w pami.ci. Dlatego grywam te piosenki, cho.
na nowo zaaran.owane w wersjach, ktore
s. spojne z reszt. materia.u. Tak zaczyna.a
si. moja droga muzyczna i w zespole uczy.am
si. wielu rzeczy zwi.zanych ze scen.
i z kontaktem z publiczno.ci.. Dlatego absolutnie
nie obra.am si. i doceniam ten czas,
bo on mnie ukszta.towa. i wypu.ci. w szeroki
.wiat. To by. wa.ny stempel na mojej
muzycznej .cie.ce.
. Mimo .e jeste. ju. d.ugo w show-
-biznesie, trzymasz swoje .ycie prywatne
z dala od mediow. Sk.d taka taktyka?
. To naturalne i pasuje do mnie. Raz tylko
opowiedzia.am o prywatnym .yciu, kiedy
wroci.am do .piewania. Zale.a.o mi po prostu,
.eby pokaza., .e macierzy.stwo to nie
tylko ro.owe barwy. Rozmawiaj.c z innymi
kobietami, zrozumia.am bowiem, .e warto
powiedzie. o jego ciemnych stronach, aby
inne dziewczyny, ktore je planuj., .atwiej
sobie potem z nimi poradzi.y. Mo.e gdybym
ja us.ysza.a od innej kobiety, .e mo.e by. tak
i tak, nie by.abym taka zagubiona, jaka by.am
przez pewien czas. To by. jedyny moment,
kiedy ods.oni.am troch. swej prywatno.ci.
Poza tym chc. zachowa. ten fragment .ycia
dla siebie.
. Zapytam jednak: dobrze mie. m..a
spoza show-biznesu?
. Wydaje mi si., .e to nie ma znaczenia.
Wa.niejsze jest to, czy jest mi.dzy lud.mi
ni. porozumienia. A jaki zawod wykonuj.?
To chyba nie jest a. tak wa.ne.
. Twoje dzieciaki by.y trzy lata temu
na twoim pierwszym koncercie. Dzisiaj
nadal kibicuj. twym muzycznym poczynaniom?
. Bardzo szybko zapami.tuj. s.owa i melodie
moich piosenek. Nawet je.li nie puszczam
ich im intencjonalnie. Wystarczy, .e
co. us.ysz., b.d.c w drugim pokoju, nagle
dzie. po.niej nuc. mi t. melodi.. .Jakim
cudem?h . my.l. wtedy. To bardzo mi.e.
Zreszt. podobnie, kiedy dzieciaki z klasy
mojej corki albo dzieci znajomych .piewaj.
mi moj utwor. Robi. sobie wyst.py i wo.aj.:
.Ciociu, ciociu, pos.uchaj!h. To bardzo
mi.e. Moje dzieci s. te. do bolu szczere. Kiedy
s.ysz. jak.. now. wersj. mojej piosenki,
mowi. czasem: .To nam si. nie podoba.
Tamta by.a fajniejszah albo .Melodia fajna,
ale podk.ad nie za bardzoh. Najgorzej jest
z moimi wyjazdami. Matylda i Tymon najbardziej
by byli zadowoleni, gdybym dawa.a
koncerty przez komputer z domu. By.am
z nimi w domu przez tak d.ugi czas, .e trudno
im si. przyzwyczai. do moich wyjazdow.
Zdaj. sobie jednak spraw., .e takie odp.powienie
od mamy jest dla ich dalszego rozwoju
korzystne.
PAWE. GZYL
Tytu. oryginalny: .áThe Voice Seniorâ da. mi
jeszcze wi.ksz. satysfakcj.h
R E K L A M A
REPERTUAR
TEATRKOMEDIIIMPRO.PL TEL. 66 54 777 54
pi.tek 14 marca, godz. 20.00 . .Wilko.akih . horror improwizowany
sobota 15 marca, godz. 20.00 . .Wy.cigi i po.cigi, czyli impro bez hamulcowh
niedziela 16 marca, godz. 12.00 . .Chopin+h |Recital fortepianowy Leny Ledoff
niedziela 16 marca, godz. 16.00 . .Wymy.lankah . bajka improwizowana
niedziela 16 marca, godz. 19.00 . .IMPRO Atak!h
czwartek 20 marca, godz. 19.00 . .Improkracja pierze Twoje brudy . .od. editionh
pi.tek 21 marca, godz. 20.00 . .Gangsterskie porachunkih
sobota 22 marca, godz. 20.00 . .Seks, impro, rockfnfroll, czyli historia pewnego zespo.uh
niedziela 23 marca, godz. 12.00 . .Chopin+h |Recital fortepianowy Leny Ledoff
niedziela 23 marca, godz. 16.00 . .Wymy.lankah . bajka improwizowana
niedziela 23 marca, godz. 19.00 . .IMPRO Swing!, czyli para na parzeh
pi.tek 28 marca, godz. 20.00 . .IMPRO! Kamerac akcjah
sobota 29 marca, godz. 20.00 . .IMPRO Atak!h
niedziela 30 marca, godz. 12.00 . .Chopin+h |Recital fortepianowy Leny Ledoff
niedziela 30 marca, godz. 16.00 . .Wymy.lankah . bajka improwizowana
niedziela 30 marca, godz. 19.00 . .Krymina. improwizowanyh
wtorek 11 marca, godz. 19.30 . .Krymina. improwizowanyh
sobota 15 marca, godz. 11.00 . .Wymy.lankah . bajka improwizowana
sobota 22 marca, godz. 11.00 . .Wymy.lankah . bajka improwizowana
sobota 29 marca, godz. 11.00 . .Wymy.lankah . bajka improwizowana
SCENA WARSZAWSKA Warszawa, ul. Wiolinowa 14
SCENA .ODZKA .od., ul. Piotrkowska 138/140
56 KAWA. HISTORII ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Fot. Juliusz Multarzy.ski
Jeden z bohaterow
telewizyjnego .Sanatorium
mi.o.cih w trakcie rozmowy zapoznawczej
otwarcie zadeklarowa. si.
swojej rozmowczyni jako osoba niewierz.ca:
.By.em bardzo proko.cielny.
Nosi.em baldachim podczas ko.cielnych
uroczysto.ci, aktywnie udziela.em
si. w trakcie niedzielnych nabo.e.stw,
zbiera.em ofiary na tac. w czasie mszy
.wi.tych, a w tygodniu nawet sprz.ta.em
ko.cielne obej.cie i by.em zawsze
ch.tny do wspo.pracy z pos.uguj.cymi
w naszej parafii kap.anami. Po latach
jednak doszed.em do przekonania, .e
to wszystko nie ma sensu, bo Boga
zwyczajnie nie mah.
Pewnie ten pan nie powiedzia.
wszystkiego, o czym .wiadczy ostatnie
zdanie z jego monologu. Swoj. przemian.
w kwestii religijno.ci zamkn..
w jednym lapidarnym zdaniu, jakby ba.
si. sam przed sob. uzasadnienia podj.tej
decyzji.
Po okresie realnego dyskryminowania
osob deklaruj.cych swoje
przywi.zanie do warto.ci religijnych,
jakie dane nam by.o prze.ywa. w czasie
s.usznie minionego komunistycznego
.rajuh wolnego od religijnego
.opiumh, popadli.my w kolejn. skrajno...
To, czego nie zdo.ali dokona.
ateistyczni aktywi.ci, sta.o si. faktem,
gdy nadrabiaj.c kulturowe kompleksy,
poddali.my si. modzie na .ycie bez
korzeni wiary, ktore do tej pory stanowi.y
o naszych przodkach i o nas samych
tak.e.
Laicyzacja . popierana przez liberalne
ruchy lansuj.ce nowy styl .ycia,
wolny od ko.cielnego kaga.ca . trafi.a
na podatny grunt, zw.aszcza w.rod
m.odych ludzi spragnionych nowego
.ycia bez jakichkolwiek ogranicze..
I z tym nie mo.na dyskutowa..
Ko.cio. w ostatnich latach prze.y.
co. na kszta.t oszo.omienia . niczym
bokser, ktory w czasie walki otrzyma.
pot..ny cios zwalaj.cy go z nog,
i teraz, s.aniaj.c si. na nogach, uda.
si. do naro.nika w nadziei, .e chwila
oddechu przywroci mu nadziej..
Odej.cia z ko.cielnych wspolnot to nieod..czny
element tej rzeczywisto.ci.
Tak by.o, jest i b.dzie w przysz.o.ci.
Trzeba jednak decyzj. o wyborze
drogi poza Ko.cio.em, gdy takimi decyzjami
karmi si. wiatr laicyzacji, odro.ni.
od otwartego aktu negacji samej
istoty wiary w Boga, tak jak to zamanifestowa.
starszy pan w telewizyjnym
programie.
Ko.cio. z pewno.ci. potrzebuje swoistego
oddechu w walce o rz.d dusz
i musi przeprowadzi. swoisty rozrachunek
dotycz.cy jego b..dow, ktore
doprowadzaj. do kolejnych pora.ek.
Potrzeba te. intensywnej ewangelizacji,
i to nie tylko na nowych obszarach,
czyli ziemi dot.d nieznanej. Trzeba jej
tak.e na obszarach dalece bli.szych.
Tak. potrzeb. zauwa.y. z pewno.ci.
proboszcz ma.ej wiejskiej parafii,
ktory zapytany o liczb. dusz w jego
owczarni stwierdzi.: . Mam w swojej
parafii ponad tysi.c osob, ale wierz.cych
policzy.bym na kilkaset. Reszta
to wierni z tradycji, bez pog..bionej
gorliwo.ci, wi.c musz. po.wi.ca. wiele
energii, aby w tej grupie prowadzi.
ci.g.y proces ewangelizacji. Dlatego
w naszej wspolnocie systematycznie
odbywamy co. na kszta.t szko.ki
niedzielnej. Co tydzie. spotykamy si.
w grupach, aby w otwartych dysputach
rozwi.zywa. problemy, z ktorymi
musz. si. mierzy. nie tylko ci, ktorych
religijne .ycie wystyg.o. Nie ustajemy
te. w d..eniu do podsycania p.omienia
wiary w.rod tych, ktorzy na pierwszy
rzut oka zdaj. si. by. poza obszarem
kryzysow. W swojej duszpasterskiej
pos.udze mam ograniczone zaufanie
tak.e do tych, ktorzy pozostaj. w parafialnej
awangardzie, aktywnie udzielaj.c
si. w sprawach oko.oko.cielnych.
Oni tak.e wymagaj. wsparcia swojej
wiary i tak.e dla nich prowadzimy
niedzielne spotkania, podczas ktorych
staramy si. wspiera. wzajemnie . podsumowa.
duchowny.
Ko.cio. to wspolnota wspieraj.ca si.
w kwestiach najbardziej istotnych dla
wiary ka.dego cz.owieka i tu jest pole
do powszechnej akcji ewangelizacyjnej
realizowanej w ka.dej parafii.
KRYSPIN KRYSTEK
(kryspinkrystek@onet.eu)
Wierz., w.tpi., odchodz.
Ksi.dz w cywilu
Do
Alojzego Andrzeja .uczaka
Prezesa Prezesow i nie tylko!
Drogi Panie Prezesie,
Moj Mistrzu!
Tak nazwa.em Ci. w nekrologu w .G.osie Wielkopolskimh
29 marca 2011 r., dodaj.c, .e odszed. na
zawsze moj wychowawca i wielki przyjaciel. By.e.
o jedno pokolenie starszym dzia.aczem Zrzeszenia
Studentow Polskich, ktory porzuci. swe profesjonalne
wykszta.cenie, by zaj.. si. bez reszty muzyk..
Uczyni.em to samo i mam to po Tobie.
Wcze.nie zacz..e. probowa. tworczo.ci literackiej,
pocz.tkowo ..cz.c to z kierowaniem instytucjami
kultury, co mnie o.mieli.o do podobnego
dzia.ania, czyli uprawiania publicystyki rownolegle
z prac. w teatrach operowych. Osi.gn..e. liczb.
ponad 40 ksi..ek, napisa.e. ponad 300 esejow, krytyk
literackich, recenzji i opowiada.. Mnie uda.o si.
dot.d wyda. tylko pi.. pozycji ksi..kowych, napisa.
kilkaset felietonow i esejow, dawniej w .Gazecie
Pozna.skiejh, .Nurcieh, .G.osie Robotniczymh i ..yciu
Warszawyh, a od kilkunastu lat w .odzkim tygodniku
.Angorah. Obecnie przygotowuj. do druku dwie
nast.pne pozycje, jestem w trakcie pisania kolejnych
i zastanawiam si., jak by tu zabra. si. do wi.kszej
pracy wspomnieniowo-beletrystycznej, czego.
takiego jak Twoja wybitna powie.. z okresu okupacji
. .G.odnyh.
Pocz.wszy od dyrekcji Filharmonii Pozna.skiej
(1967 . 1973), a. po ostatnie chwile aktywno.ci
tworczej, zajmowa.e. si. ro.nymi formami promowania,
popularyzowania i rozpowszechniania szeroko
poj.tych spraw muzycznych, z czego powsta.a
.Pro Sinfonicah, m.odzie.owy ruch mi.o.nikow muzyki
w Poznaniu . z Tob. jako za.o.ycielem i wieloletnim
Prezesem Prezesow.
Jeszcze w czasach studenckich, b.d.c w grupie,
z ktor. konsultowa.e. te poczynania, wzorowane
poniek.d na studenckim ruchu .Pro Musicah,
przenios.em podobne do instytucji, ktore mi powierzono.
Tak powsta.y .odzkie i Pozna.skie Warsztaty
Operowe, Warszawska Opera Viva czy studenckie
spektakle we Wroc.awiu oraz wieczory po.wi.cone
operze w tamtejszym Klubie Muzyki i Literatury.
Od wczesnych lat mojej pracy w teatrach operowych
by.e. mi cz.stym konsultantem, doradc.,
powiernikiem i krytycznym cenzorem moich dyrekcyjnych
poczyna.. Czyni.e. to zawsze z dyskrecj.,
tolerancj., zrozumieniem i ostro.no.ci.. Tote. kiedy
Ci. zabrak.o, podobn. rol. wzi..em na siebie, podpowiadaj.c
m.odszym kolegom kieruj.cym teatrami
ro.ne inicjatywy i rozwi.zania, ale tylko wowczas, gdy
mnie o to poprosili, co czyni. dot.d wed.ug poznanych
u Ciebie zasad.
W czasie wielu lat naszych zwi.zkow, wspo.dzia.a.
i przyja.ni zdo.a.em zdoby. Twoje zaufanie, zrozumienie,
z czasem nawet uznanie dla rezultatow
podejmowanych przeze mnie przedsi.wzi.., a nawet
otrzyma. . co rzadkie! . pochwa.y za to czy tamto,
w ktorych rozdawaniu nigdy nie by.e. zbyt szczodry.
Zawsze imponowa.o mi Twoje poczucie humoru,
pogodne usposobienie, odwa.ne zmierzanie si.
z przeciwno.ciami, a zw.aszcza pe.ne charyzmy
i optymizmu oddzia.ywanie na otoczenie. Nie ukrywam
. Mistrzu . .e w wielu sprawach usi.owa.em Ci.
na.ladowa. i cz.sto kierowa.em si. wieloma przyj.tymi
od Ciebie sposobami my.lenia.
Patrz.c na niektore poczynania moich m.odszych
kolegow i kole.anek kieruj.cych obecnie teatrami,
wspo.czuj. im, .e na swej drodze zawodowej nie
spotkali takiej osobowo.ci, jak. dla mnie by.e. i na
zawsze pozosta.e. Ty.
.ywi. nadziej., .e docenia.e. we mnie wyznawc.
i ucznia, skoro w ostatniej drodze, przed czternastu
laty, pozwoli.e. po.egna. si. tylko prezydentowi
Poznania Andrzejowi Wituskiemu i w.a.nie mnie.
Uczyni.em to na junikowskim cmentarzu w g..bokim
prze.wiadczeniu, .e maj.c takiego przyjaciela,
nauczyciela i wychowawc., powinienem jego nauki
i przes.anie przekazywa. nast.pnym pokoleniom.
Czyni. to, staraj.c si., by posz.y w dobre r.ce...
Fot. Juliusz Multarzy.s ki
S.awomir Pietras
LISTY
DO
NIE.YJ.CYCH(20)
S.AWOMIR PIETRAS
ANGORA nr 11 (16 III 2025) TANIEC I EROTYKA 57
Ciekawe i barwne wyst.py przyci.gaj.
zarowno mieszka.cow Trojmiasta,
jak i zagranicznych turystow. Nie
tylko panow, bo kobiety rownie. przychodz..
I tak ju. jest od blisko .wier.
wieku. Zainspirowany sztuk. burleski
klub sta. si. po..czeniem lokalu nocnego
i dyskoteki dla doros.ych. Przez
lata na scenie Kabaretu Ewan pojawi.o
si. ponad trzysta dziewcz.t. Kilka
z nich ta.czy do dzisiaj. Wiele znikn..o
bez .ladu, nie brakowa.o i takich,
co zrobi.y potem kariery.
Lokalizacja wr.cz idealna. Klub dzia.a
w samym centrum G.ownego Miasta,
w historycznych piwnicach jednej
z kamienic. Nale.y do legendarnych
lokali Trojmiasta. Wej.cie do.. w.skie,
strome schody prowadz. w do.. Na
.cianach dziesi.tki zdj.. tancerek zwi.zanych
z lokalem. Dziewcz.t z ro.nych
miejsc, w ro.nych pozach, strojach,
tudzie. bez. Dalej du.a sala, wiele stolikow
z nastrojowym czerwonym pod.wietleniem,
pod .cianami kanapy, bar i scena.
Mo.e nie taka jak w Moulin Rouge, ale
jak na tego typu miejsce wystarczaj.ca.
Klub od pocz.tku prowadzi para wspolnikow
Joanna Okroj i Andrzej Chorosz.
Gdy otwierali lokal, mieli ju. za sob.
wieloletnie do.wiadczenie wyniesione
z innych klubow o podobnym charakterze.
S.ynny Hades w Hotelu Posejdon
w Gda.sku, sopocki Joker czy Amazonka
w Oliwie prowadzone by.y w latach 90.
przez Andrzeja Chorosza. Organizowa.
w nich m.in. wybory Miss Mokrego Podkoszulka,
Miss Topless, walki w kisielu,
kobiecy boks itp. W.a.cicielka Amazonki
za ma.o jego zdaniem p.aci.a, wi.c
z kole.ank., ktora te. tam pracowa.a,
zacz.li rozgl.da. si. za innym miejscem.
. Pomog. kolega. Utworzyli.my z Asi.
spo.k. i weszli.my w to troch. w ciemno.
W dwa miesi.ce zagospodarowa.em dwie
kondygnacje piwnicy i zacz.li.my dzia.alno...
Do.. szybko zainteresowa.y si.
nami miesi.cznik .Catsh i Telewizja Polsat.
Mieli spor. promocj., klienci przyje.d.ali
z g..bi kraju, szukaj.ce pracy
dziewczyny rownie.. W tamtym czasie
by. spory popyt na tego typu rozrywk..
. Nie by.o internetu, ludzie chodzili
do takich lokali . mowi Chorosz. . Najcz..ciej
wyro.nia.y si. one rur.. My
marzyli.my o scenie, o burlesce. Takiej
rozbieranej. Nie zale.a.o nam na goli.nie,
raczej na erotyce w dobrym tonie.
Wszak w burlesce jest wi.cej teatru. Nie
brakowa.o te. programow artystycznych,
wokalistow, gitarzystow, tancerzy. By.
i Kabaret Moralnego Niepokoju. Staramy
si. urozmaica. nasz program.
W ci.gu ponad 20 lat przez klub
nazwany kabaretem przewin..o si.
ponad 300 dziewcz.t w ro.nym wieku.
Na pocz.tku by.y 23 tancerki, najm.odsza
mia.a 18 lat, ale z czasem zacz..a
si. rotacja. Jedne odchodzi.y, inne przychodzi.y.
Wi.kszo.. zostawa.a na d.u.ej,
ale zdarza.y si. i takie, ktore po jednej
nocy w pracy rezygnowa.y. . To ci..ka
praca, a one liczy.y na szybkie pieni.dze
. mowi Andrzej Chorosz. . Nazywam
je marzycielkami. Dziewczyny potrafi.
dobrze zarobi., ale na to potrzeba czasu,
cierpliwo.ci i determinacji. Pracuj. nocami,
a w dzie. przychodz. i trenuj. ta.ce.
Ka.da chce dobrze wygl.da., musi dba.
o siebie, wydaj. sporo na kosmetyki, na
si.owni.. Na krotkie wyst.py wpadaj.
te, ktore maj. jakie. problemy i szukaj.
szybkiego zarobku. Bo te, ktore otar.y
si. ju. o taniec, wiedz., o co chodzi,
i nie robi. fochow. Niedawno pracowa.a
dziewczyna, ktora ma dwa warzywniaki
w innym mie.cie. . Chcia.a szybko
dorobi., aby moc st.d je.dzi. od razu
na gie.d. po towar. D.ugo nie wytrzyma.a.
Organizm nie da. rady.
Odchodz. te. dlatego, .e zakochiwa.y
si. w klientach, a klienci w nich.
. By. przypadek, .e dziewczyny z Ukrainy
.ci.g n..y do nas m.od. kole.ank.
ze wsi. Zgrabn., ale amatork. . opowiada
Swieta, Bia.orusinka, ktora ma 46 lat,
a w klubie ta.czy z przerwami od pocz.tku.
. Po dwoch dniach przyszed. facet,
ktory stwierdzi., .e ona si. tu nie nadaje
i .e on chce si. z ni. o.eni.. Wzi.li .lub.
Do dzi. mieszkaj. w Gdyni.
.rednio na sta.e w klubie pracuje
15 tancerek. S. w.rod nich Polki, Bia.orusinki
i Ukrainki. Przeci.tnie ta.cz.
10 lat. Najstarsza mia.a 56 lat. .rednia
wieku to lat 30. Pochodz. z ro.nych
stron, rodzin, czasem patologicznych.
Maj. ro.ne wykszta.cenie. Niektore
zarabiaj. na studia. Ta praca jest dla
nich szans.. Niekiedy, incydentalnie,
wy..cznie dla pa. ta.cz. te. panowie,
bo przez wiele lat organizowano wieczory
tylko dla kobiet. Brakowa.o miejsc,
a klub najcz..ciej odwiedza.y Skandynawki.
Bywa.y ro.ne sytuacje. . Ta.czy.a .adna,
m.oda dziewczyna, ale by.a alkoholiczk.
. mowi Swieta. . Wszyscy chcieli
jej pomoc, probowali j. z tego wyci.gn..,
jednak ona by.a na nie. Nie da.o si. jej
wyleczy., odesz.a po kilku miesi.cach.
. Pracowa.y te. matka z cork. . dodaje
Chorosz. . Swoj. drog., mama by.a
ciekawsza od corki. A m.. i ojciec przebywa.
w wi.zieniu. I w wiadomy sobie tylko
sposob przesy.a. mi sygna.y, .e to mu
si. nie podoba, zw.aszcza to, .e w klubie
pracuje corka, bo .on. si. nie przejmowa..
Uznali.my, .e nie ma co ryzykowa.
i si. rozstali.my.
Kabaretem Ewan interesowa.y si.
media. . Kr.ci. u nas Polsat . wspomina
szef klubu. . Wybrali jedn. z dziewcz.t.
Zapowiada.a st.d programy erotyczne
prawie przez rok. Uciek.a po.niej
z jakim. bankowcem do Szwecji. By.a te.
tancerka, ktora bra.a udzia. w programie
.Chc. by. pi.knah.
Z TVN-u szukali z kolei dziewczyny
do programu .Druga twarzh. . Wybrali jedn.,
ktora przez miesi.c uczy.a si. w stadninie
Karoliny Ferenstein-Kra.ko na Mazurach
jazdy konnej i skokow przez przeszkody.
Wygl.da.a jak Brigitte Bardot. Pozna.em
j., jak mia.a 18 lat. Potem wroci.a do nas
i dalej ta.czy.a.
Swieta zauwa.a, .e z niektorymi
z dziewcz.t, ktore odesz.y, kontakt jest
do dzi.. . Maj. rodziny, poko.czy.y studia,
ro.ne kursy, prowadz. interesy, maj.
butiki, salony, kluby fitness, si.ownie itp.
Jedna z kole.anek wyjecha.a do Norwegii,
szybko nauczy.a si. j.zyka, prowadzi.a
sklep, potem uko.czy.a z wyro.nieniem
kurs rehabilitacji i prowadzi w.asny gabinet.
Inna podobnie .yje w Niemczech.
. By.a i taka, co wyjecha.a do Warszawy.
Pracuje w korporacji, dzi. jest ju.
dyrektorem . kontynuuje Swieta. . Kolejna
po 10 latach te. wyjecha.a do stolicy,
ponownie wysz.a za m.., sko.czy.a
kurs fotograficzny i prowadzi.a firm. w tej
bran.y. Zosta.a blogerk., organizuje kursy
doradcze dla kobiet.
Jedna z by.ych tancerek jest gwiazd.
filmow porno we W.oszech, a inna zosta.a
jedn. z najbardziej znanych did.ejek
w Europie. . Pracowa.a u nas wiele
lat . mowi Chorosz. . Pozna.a did.eja
w Berlinie, zakochali si.. On du.o gra.
na Ibizie i j. wci.gn...
. Nie planowa.am, .e b.d. tu pracowa.
tak d.ugo . opowiada Kasia, gda.szczanka,
lat 44, ktora w klubie te. ta.czy od pocz.tku.
. Kabaret jest tylko jeden! To ju. pewne
uzale.nienie. By.am .wiadoma, .e nie
b.d. mie. .ycia osobistego. Je.li wybierasz
prac. nocnej tancerki, jeste. bardzo
samotna. Wszystko ma swoj. cen..
Swieta te. przyznaje, .e ta praca nie
pomaga w .yciu osobistym. . Dlatego
odchodzi.am i wraca.am. Bo nie ka.dy
facet wytrzyma to, .e jego dziewczyna
si. rozbiera. Ka.dy ma swoj los, a ja nie
wyobra.am sobie pracowa. od 8 do 16.
Jestem nocnym markiem.
Z up.ywem lat sporo si. pozmienia.o.
Obecnie rzadziej prezentowane s.
programy artystyczne. . Kiedy. tancerki
dawa.y co. od siebie . stwierdza
Chorosz. . Dzi. jest inne pokolenie, inne
warto.ci. Liczy si. tylko kasa. .atwiej
potowarzyszy. go.ciom przy stoliku,
rozebra. si. na scenie, ni. nauczy. si.
dobrze ta.czy..
W pandemii lokal by. zamkni.ty, ale
po jej zako.czeniu wi.kszo.. dziewczyn
wroci.a. Klientow nie brakuje, ostatnio
lokal odwiedzaj. osoby coraz m.odsze,
wi.c bramkarze sprawdzaj. dowody.
Przyby.o te. konkurencji. . Powsta.y
du.e lokale, w niektorych oszukiwano
klientow, wi.c cudzoziemcy zacz.li ba.
si. odwiedza. nocne kluby. My.l., .e
raz b.dzie lepiej, a raz gorzej, ale popyt
b.dzie zawsze.
Tekst i fot.:
TOMASZ GAWI.SKI
togaw@tlen.pl
By. to jeden z pierwszych, je.li nie pierwszy, takich lokali w Polsce.
Gda.ski Kabaret Ewan, to... Nasze Moulin Rouge
SZUKAMY
CI.GU
DALSZEGO
TOMASZ
GAWI.SKI
58 WALCZ.C O KILOWATOGODZINY ANGORA nr 11 (16 III 2025)
...dla samochodow elektrycznych,
jak maluj. j. ich najwi.ksi przeciwnicy.
O realiach je.d.enia autami na pr.d przy
niskich temperaturach przekona.em si.
podczas specjalnych warsztatow, ktorych
bohaterami by.y modele z grupy Volkswagena.
Audi e-tron GT, Audi A6 e-tron, VW
ID.7 i Cupra Born VZ. Wnioski? Par. rad
i wskazowek u.atwia codzienno.. z elektrykiem,
cho. przyzwyczajeni do tradycyjnej,
spalinowej motoryzacji i tak znajd.
powody do malkontenctwa. I w niektorych
kwestiach trudno odmowi. im racji.
Przekonywanie w stylu telezakupow, .e
samochody elektryczne s. o niebo lepsze
od .mierdz.cych, z.ych spalinowek, ktore dla
dobra planety powinny czym pr.dzej znikn..
z naszego .ycia? Nic z tych rzeczy. Warsztaty
z najnowszymi elektrykami na po.udniu
Polski w .rodku zimy nie na tym polega.y, bo
najzwyczajniej nie ma potrzeby, .eby .apa.
si. takich chwytow. Technologia zwi.zana
z autami na pr.d na tyle si. rozwija i z roku
na rok staje bardziej przyst.pna, .e coraz
cz..ciej broni si. sama. Niemniej wci.. kr..y
woko. niej wiele mitow i b..dnych przekona.,
z ktorymi warto si. rozprawi..
Zasi.g, zasi.g, zasi.g... Nie ma debaty
o aucie elektrycznym bez rozprawy, ile
taki woz przejedzie przy w pe.ni na.adowanych
akumulatorach. Robi to chyba ka.dy,
kto obcuje z elektrykami, co nie jest niczym
dziwnym, bo to akurat podstawowy parametr.
Najistotniejsze, najbardziej praktyczne
dane. Wa.niejsze od budz.cych chwilowy
podziw raptem kilku sekund potrzebnych
na sprint do pierwszej setki, w czym lwia
cz... tego typu pojazdow si. wyspecjalizowa.a...
Punktem odniesienia jest zasi.g
wed.ug WLTP, czyli zharmonizowanej na
ca.ym .wiecie procedury badania pojazdow.
Podczas testowego odcinka samochody je.d..
z wy..czon. klimatyzacj. czy ogrzewaniem,
a wyniki, ktore najcz..ciej serwowane
s. nam w reklamach, dotycz. bazowych
wersji poszczegolnego modelu, a nie tych
.wypasionychh, jakie najcz..ciej pojawiaj.
si. cho.by w prasowych recenzjach. .adna
ro.nica? Wcale nie. Opcjonalnym wyposa.eniem,
czyli np. du.ymi felgami z szerokimi
oponami o wi.kszych oporach toczenia,
.na dzie. dobryh tracimy kilkadziesi.t kilometrow
zasi.gu. Stawiaj.c na szklany dach,
dodajemy kilkadziesi.t kilogramow ekstra
do masy w.asnej auta, co rownie. obni.a
mo.liwy do przejechania dystans bez postoju
na .adowanie. Przyk.ady mo.na mno.y.,
co sprowadza si. potem do nie.cis.o.ci mi.dzy
tym, co mamy w WLTP, a w rzeczywisto.ci.
Co istotne, w internetowych konfiguratorach
grupy Volkswagena, gdy zag..bimy
si. w specyfikacj. interesuj.cego nas auta,
dostaniemy dane o zasi.gu WLTP dla skrojonego
.pod siebieh samochodu.
Liczby z WLTP mo.na w.o.y. mi.dzy bajki
nie tylko, gdy nie trzymamy si. limitow pr.dko.ci
na autostradzie (lub jedziemy akurat
niemieckimi odcinkami bez takowych ogranicze.),
ale te. podczas panuj.cego mrozu.
Tak ju. musi by., niby to oczywista
oczywisto..... Wiele razy otwiera.em szeroko
oczy, .ledz.c, w jakim tempie elektryki
.po.eraj.h pr.d zim.. Da si. jednak unikn..
rozczarowania, gdy uruchomimy samochod
po ch.odnej nocy. .eby plan idealny wypali.,
trzeba spe.ni. pewne rownie idealne dla
posiadania elektryka warunki. Nie chodzi
wcale o najprostsz. rzecz, czyli ogrzewany
gara., ale podpi.cie na noc auta do .adowania
i zaprogramowanie w specjalnej aplikacji
w..czenia ogrzewania kabiny na kilkana.cie
minut przed planowanym wyjazdem.
Wowczas nie stracimy nic z zasi.gu, bo pr.d
.dostaniemyh z sieci, a zyskamy przyjemnie
nagrzany, gotowy do jazdy woz. Bez tego
ogrzanie wn.trza poch.onie sporo energii, bo
instalacja elektryczna b.dzie zaj.ta nie tylko
nap.dzaniem ko., ale te. wprowadzeniem
sensownej temperatury powietrza wewn.trz
auta. Kolejna sprawa, pompa ciep.a zamiast
zwyk.ej grza.ki. Warto dop.aci. do tej opcji,
bo oszcz.dno.ci przy zu.yciu pr.du zim.
na ogrzanie kabiny i utrzymanie optymalnej
temperatury podczas podro.y s. niebagatelne.
Najtrudniejsze s. pierwsze kilometry
pokonywane zim. zmro.onym wozem, kiedy
faktycznie mo.na z.apa. si. za g.ow.,
patrz.c na komputer pok.adowy, podaj.cy
bardzo odleg.e rezultaty od deklarowanych
przez WLTP. Takie przyniesie cho.by krotka
przeja.d.ka z dzieckiem do przedszkola
i z powrotem. Natomiast im wyprawa jest
d.u.sza, tym mniejsze pora roku b.dzie mia.a
znaczenie dla zasi.gu, bo samo podtrzymanie
temperatury, gdy korzystamy z pompy
ciep.a, nie obci..a ju. akumulatorow w wielkim
stopniu.
W d.u.szych podro.ach dobrym pomys.em
jest korzystanie z fabrycznej nawigacji, ktora
w autach z grupy VW zaplanuje drog. tak,
.eby zatrzymywa. si. przy wybranej szybkiej
.adowarce, doje.d.aj.c na ni. z automatycznie
podgrzanymi bateriami. Dzi.ki temu
samochod b.dzie przygotowany, .eby od razu
przyjmowa. pot..n. porcj. energii. W wypadku
e-trona GT mowa nawet o ponad 300 kW.
Tym w.a.nie modelem wzi..em udzia. w konkursie
ekonomicznej jazdy po gorzystych okolicach
na po.udniu naszego kraju. Zadanie by.o
proste. Kierowa. tak, .eby osi.gn.. dane jak
najbli.sze tych z WLTP. Rekuperacja, czyli
odzyskiwanie energii elektrycznej podczas
zje.d.ania ze wzniesie. przy pomocy .opatek
umieszczonych za kierownic., by.a nie tyle
konieczno.ci., co przyjemn. zabaw.. Aczkolwiek
jazda byle tylko muska. peda. gazu nie
le.y w mojej naturze (zw.aszcza gdy prowadzi.em
679-konne Audi!), zatem po kr.tych
.cie.kach jecha.em normalnie. Bez szale.stw,
ale i bez kuriozalnych wyrzecze.. Wystarczy.o,
.eby uzyska. na dystansie ponad 60 kilometrow
zu.ycie niemal identyczne jak z WLTP
(19,6 kWh/100 km zamiast deklarowanych
19,3 kWh/100 km). Przyjemne zaskoczenie.
Inni dziennikarze, ktorzy bardziej przy.o.yli
si. do zawodow, zeszli poni.ej warto.ci
z WLTP. Najlepiej z wyzwaniem poradzi. sobie
Volkswagen ID.7 (14,6 kWh/100 km). Najbardziej
ciekawi.a mnie Cupra Born VZ, z ktor.
nie mia.em wcze.niej do czynienia. Teoretycznie
nie jest niczym innym ni. przebranym
w inne szaty Volkswagenem ID.3. W praktyce,
poprzez kilka stylistycznych smaczkow, sprawia
ciekawsze wra.enie. Magia wci.. nieoczywistej
marki, jak. jest Cupra, maj.ca kojarzy.
si. ze sportowymi autami, robi swoje. 326-konne
szybkie, zwinne i zwrotne autko okaza.o si.
te. bardzo oszcz.dne. Ju. poza konkursem,
kiedy jecha.em nim z Polanicy-Zdroju do Wroc.awia
zu.y.o 13,5 kWh/100 km.
Wyliczenia, kalkulacje, planowania... To
sta.y punkt programu w wypadku elektrykow,
je.li chcemy traktowa. je jako pe.noprawne
samochody. Nie tylko na co dzie., .dooko.a
kominah, ale i przy d.u.szych, np. wakacyjnych,
podro.ach. Czy da si.? Pewnie,
.e tak. Gorzej ze spontaniczno.ci., gdzie
elektrykom wci.. daleko do zapewnienia
poczucia nieograniczonej wolno.ci za ko.kiem,
jak. daj. samochody tankowane na
.normalnychh stacjach. Z drugiej strony sytuacja
jest dynamiczna jak nigdy wcze.niej.
.adowarek przybywa, auta s. lepsze, baterie
wi.ksze... Wielce prawdopodobne, .e
niech.. do wozow na pr.d coraz mocniej
tkwi w g.owach ni. w rzeczywistych trudno.ciach.
Szczerze przyznaj., .e w mojej
wci.. tkwi, bo ruszaj.c w d.u.sz. tras., niezmiennie
postawi.bym na mocnego diesla
czy samo.aduj.c. hybryd.. A .eby przekona.
si. do samochodow elektrycznych
i wci.. dla wi.kszo.ci .kosmicznejh technologii,
trzeba mie. pozytywne nastawienie. Nic
na si... Bez tego wady zawsze b.d. gorowa.
nad zaletami aut na pr.d. Za. pora roku, jak
si. okazuje, ma akurat w ca.ej debacie nad
elektromobilno.ci. marginalne znaczenie...
Fot. Maciej Woldan
ZA KIEROWNIC.
Maciej Woldan
juror
konkursu
Nie taka zima straszna...
VW ID.7, Cupra Born, Audi e-tron GT
Cupra Born
ANGORA nr 11 (16 III 2025) SMACZNEGO! 59
Ten rodzaj mi.sa nie nale.y
do najbardziej popularnych we
Francji, bo te. nie jest najta.szy.
Jagni.cina, cho. kosztuje
wi.cej, jest znacznie bardziej
lubiana. Rzecz jasna, zale.y to
od regionu . pod Pirenejami
jagni. owszem, ale w Normandii
ju. owoce morza, a w Bretanii,
pod Mont Saint-Michele, na
po.miskach pojawia si. .jagni.cina
pre-saleh, czyli wcze.niej
solona. Chodzi o sol, jaka zostaje
po odp.ywie na trawach, na
ktorych wypasaj. si. owce. Ciel.cina
te. si. przytrafi, cho.
sporo kosztuje.
Najbardziej znanym daniem
z tego gatunku mi.sa jest blanquette
de veau . na polski dosy.
nieszcz..liwie t.umaczony jako
blankiet ciel.cy. Znale.. mo.na
i inne interpretacje, np. gulasz ciel.cy
po francusku . rownie pomylony
pomys. na nazw. jak poprzednie.
Faktem jest, .e istnieje kilka wersji
owego blanquette. Ta tradycyjna
zak.ada marynowanie kawa.kow
ciel.ciny, ..czonej potem z .o.tkami
i z sosem warzywnym osobno
gotowanymi. Klasyczny przepis
francuskich bab. zak.ada, .e
kawa.ki ciel.ciny bez t.uszczu oraz
.y.ek wk.adamy do zimnej wody i je
zagotowujemy. A do tego poci.te
w plastry kawa.ki zielonego selera,
cebuli . uwaga! . co najmniej
24 sztuki .redniej wielko.ci, z wbitymi
w nie g.owkami go.dzikow, troch.
pietruszki szerokolistnej, listka
laurowego, dwie .y.ki mas.a,
szczypta cukru trzcinowego, trzy
.y.ki m.ki pszennej, .wier. kilograma
ma.ych pieczarek, we Francji
zwanych paryskimi, chocia.
najpierw pochodzi.y z grot nad
Loar. . tam je hodowano, a teraz
w wi.kszo.ci to jest import z Polski.
Przyda si. nam sok z jednej
cytryny i dwie .ychy t.ustej .mietany,
a tak.e odrobina ga.ki muszkato.owej.
W takim towarzystwie
duszone mi.so w sosie kremowym
podajemy najcz..ciej z ry.em.
Inne wersje . mi.so faszerowane
startym lub pokruszonym piernikiem,
z dodatkiem tymianku, rozmarynu
i duszone w bia.ym winie.
W Normandii podadz. nam pru.ony
w calvadosie kotlet ciel.cy z pieczarkami,
w .mietanie. Natomiast
veau gratine to ciel.cina sma.ona
w mleku i w wi.niowce. Francuzi
do gotowania dodaj. ka.dy rodzaj
alkoholu. A to .gratineh bierze si.
st.d, .e na koniec mi.so posypuj.
tartym .o.tym serem. Mo.na robi.
ciel.ce kotleciki mielone z szynk.
w.dzon., polewan. cydrem albo
kotleciki w sosie kurkowym.
Teraz no.e w d.o.. Pi.kny kawa.ek
ciel.ciny obieramy z b.ony. Delikatnie
j. kroimy w bruzdy, ale tylko
sam wierzch. W powsta.e .szczelinyh
wk.adamy pieprz syczua.ski. Posypujemy
czosnkiem nied.wiedzim
i marynujemy przez kwadrans w bia.ym
winie. Mo.emy do tej zalewy
doda. par. kropli whisky, wcale nie
single malt, blended te. nada .wietny
aromat. Na osobnej patelni, na
rozgrzanym ma.le skropionym olejem
s.onecznikowym, zarumieniamy
male.kie g.owki pieczarek. W innym
garnuszku te. na tej samej mieszance
mas.owo-olejowej podsma.amy
cebul. krojon. w kr..ki. Trzy z.bki
czosnku. Du.o tymianku. Gruba sol
morska. Pieprz indonezyjski . niezwykle
aromatyczny. Espelette nadaj.ca
potrawie blask i zapach. Teraz
pomidorki . te male.kie, krojone na
.wiartki. Poszatkowane paski papryki.
Ciel.cina na patelni.. Trzy minuty
z jednej strony . pi.. z drugiej,
.eby skorka si. zarumieni.a. I do
tego warzywa. Ga..zka .wie.ego
rozmarynu. Poezja. Do takiej bajki
kulinarnej dobierzmy zacny trunek.
W kielichach zatrzeszczy bia.e
. w ko.cu to ciel.cina, bia.e mi.so
. wytrawne, rzecz jasna, wino.
S.odkie, po.s.odkie, po.wytrawne
. te zostawmy sobie do deserow,
owocow czy serow. A zatem co
takiego? Nic wielkiego. Ot, Sauvignon
Blanc z bordoskich winnic.
Kuchnia w.oska kojarzy
si. przede wszystkim z pizz.
i makaronem, czyli past.. Najpopularniejsze
dania to spaghetti
carbonara, aglio e olio i bolognese.
Dzi. jednak chcia.abym
zaprezentowa. co. mniej typowego
. makaron z sosem cebulowym.
Cho. mo.e to brzmie.
zaskakuj.co, to po..czenie prostoty,
smaku i aromatu, ktore
idealnie wpisuje si. we w.osk.
tradycj. kulinarn..
Kuchnia w.oska to prawdziwa
uczta dla zmys.ow, ktorej sercem
s. .wie.e sk.adniki i prostota przygotowania.
Zamiast szuka. skomplikowanych
przepisow, W.osi stawiaj.
na jako.. i naturalny smak
produktow, ktore tworz. ich dania.
Od po.nocy po po.udnie ka.dy
region ma swoje kulinarne tradycje
. od risotto w Lombardii po
makarony w Kampanii i na Sycylii.
Makaron w kuchni w.oskiej
to nie tylko kwestia smaku, ale
i odpowiedniego dopasowania
kszta.tu do sosu. D.ugie makarony,
jak spaghetti, idealnie komponuj.
si. z l.ejszymi, emulsyjnymi
sosami, a te o bardziej z.o.onych
kszta.tach, jak penne czy rigatoni,
doskonale pasuj. do g.stszych
i ci..szych sosow. W przypadku
cebulowego, ktory ma intensywny,
s.odkawo-pikantny smak, warto
wybra. makaron, ktory dobrze
.oblepi si.h sosem . .wietnie
sprawdzi si. tutaj spaghetti.
Sos cebulowy jest prosty, ale
niezwykle aromatyczny. Cebula
to warzywo, ktore odgrywa
kluczow. rol. w wielu kuchniach
.wiata, a w kuchni w.oskiej
szczegolnie wykorzystywana jest
w nieskomplikowanych, ale smacznych
daniach. Jej intensywny smak,
ktory mo.e by. zarowno ostry, jak
i s.odkawy, zmienia si. w zale.no.ci
od sposobu przygotowania.
W przypadku sosu cebulowego
cebula po duszeniu na wolnym
ogniu staje si. mi.kka, lekko z.ocista.
Chocia. danie wydaje si.
skromne, to dzi.ki delikatnemu
karmelizowaniu cebuli i odpowiedniemu
po..czeniu smakow zyskuje
wyj.tkowy charakter. Mo.na je
urozmaici. zio.ami czy dodatkami,
takimi jak boczek lub parmezan,
co jeszcze bardziej podkre.li
jego w.oski rodowod.
Makaron z sosem cebulowym
to doskona.a alternatywa dla
tradycyjnych w.oskich da.. Proste,
ale pe.ne smaku po..czenie, ktore
warto wyprobowa., by poczu. w.oski
klimat w nieco innym wydaniu.
Sk.adniki:
. 400 g razowego makaronu spaghetti
. 200 g surowego boczku w.dzonego
. natka pietruszki
. parmezan
Sos:
. 6 du.ych cebul
. 2 .y.ki oleju z pestek winogron
. .y.ka mas.a
. szklanka bia.ego wina wytrawnego
. sol
. pieprz
Przygotowanie:
1. Cebul. posieka., prze.o.y.
do garnka z rozgrzanym olejem
i podsma.y.. Gdy si. zeszkli,
doda. mas.o i zala. winem.
Przykry. i dusi. do mi.kko.ci (pod
pokryw. szybkowarow. wystarczy
15 minut). Cebul. zmiksowa. na
sos, w razie potrzeby odparowa..
2. Boczek pokroi. w paski.
Wysma.y. na suchej patelni.
T.uszcz przela. do miseczki.
3. Makaron ugotowa. al dente
w osolonym wrz.tku. Przela. zimn.
wod. i prze.o.y. na patelni.
z boczkiem. Na.o.y. sos, przyprawi.
sol. i .wie.o zmielonym pieprzem.
Wymiesza.. Posypa. natk.
pietruszki.
4. Na.o.y. na talerze. Udekorowa.
p.atkami parmezanu.
Marek
Brzezi.ski
PROPONUJE (738)
Francja
W kuchni Ewy Wachowicz (325)
Makaron z sosem
cebulowym
Fot. Marek Brzezi.ski
Blankiet ciel.cy
Fot. A. Chmielowski 
60 WYBIERZ ZDROWIE! ANGORA nr 11 (16 III 2025)
. Wkrotce powinny zosta. opublikowane
nowe rekomendacje dotycz.ce oceny
tzw. profilu lipidowego. Wyja.nijmy mo.e,
co si. kryje pod tym okre.leniem.
. Kiedy. profil lipidowy by. rozpatrywany
w.a.ciwie tylko jako cholesterol ca.kowity, natomiast
wed.ug obecnych wytycznych kluczow.
rol. odgrywa cholesterol LDL, zwany z.ym,
bo jest najbardziej promia.d.ycowy. Do tego
panelu dochodzi oczywi.cie cholesterol ca.kowity,
triglicerydy, cholesterol HDL, postrzegany
jako dobry, oraz cholesterol nie-HDL.
. Co si. zmieni w nowych rekomendacjach?
. B.dziemy chcieli jeszcze bardziej uszczego.owi.
profil lipidowy. Chcemy doda. tam
oznaczenie apolipoproteiny B oraz jeszcze bardziej
zwroci. uwag. na lipoprotein. (a), bo maj.
one znacz.cy wp.yw na ocen. ryzyka sercowo-
naczyniowego, skutkuj.cego np. przedwczesnym
zawa.em serca. A podwy.szone
warto.ci lipoproteiny (a) mog. wyst.powa.
u ponad 6 mln Polakow. Do tej pory cz.steczka
ta jest jednak rzadko oznaczana. W nowych
rekomendacjach po.o.ymy te. nacisk na stosowanie
terapii skojarzonej u pacjentow z grupy
wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego.
Dotyczy to np. osob po zawale. Przypomn.,
.e rocznie dochodzi w naszym kraju do ponad
80 tys. przypadkow zawa.u serca.
. Czemu w ogole s.u.y ocena profilu
lipidowego?
. To jeden z najwa.niejszych czynnikow
wspomnianego ryzyka sercowo-naczyniowego,
co dotyczy nawet 21 mln Polakow. Pod
uwag. bierze si. te. inne elementy, np.: palenie
papierosow, p.e., wiek, ci.nienie t.tnicze
czy wska.nik BMI.
. Jak. rol. pe.ni w naszym organizmie
cholesterol, bo dla wi.kszo.ci osob jest on
jednym ze .rode. problemow ze zdrowiem?
. To tylko jedna strona medalu. Cholesterol,
podobnie jak cukier, to ogromny rezerwuar
naszej energii. Bez niego nie mo.emy funkcjonowa.,
poniewa. jest on niezb.dny w wielu
procesach fizjologicznych, takich jak transport
ro.nych substancji, synteza enzymow, hormonow
czy witamin oraz budowa b.on komorkowych.
.eby zabezpieczy. te procesy, doros.y
cz.owiek potrzebuje 70 . 85 mg/dl cholesterolu
ca.kowitego. Problem jednak w tym, .e
mamy go zbyt du.o. Szacuje si., .e wi.kszo..
naszej populacji ma warto.ci przekraczaj.ce
160 mg/dl. Nadmiar cholesterolu odk.ada
si. w ro.nych miejscach w organizmie, co nie
jest zjawiskiem po..danym. Wi.kszo.. cholesterolu,
ktory wykorzystujemy do procesow
fizjologicznych, stanowi cholesterol endogenny,
czyli wytworzony przez organizm. Jednak
30 . 40 proc. cholesterolu stanowi cholesterol
egzogenny, najcz..ciej wyst.puj.cy w nadmiarze.
Nie pe.ni on ju. tak korzystnych funkcji.
. Jak gro.ne jest wspomniane odk.adanie
si. cholesterolu?
. Mo.e, w wyniku ro.nych procesow, prowadzi.
m.in. do insulinooporno.ci czy problemow
z nerkami. Niezwykle istotne jednak jest, .e
nadmiar cholesterolu we krwi dzia.a toksycznie
i uszkadza .rodb.onek naczy. krwiono.nych.
Pojawia si. wtedy stan zapalny, ktorego konsekwencj.
jest powstawanie blaszki mia.d.ycowej.
Jej nadmiar prowadzi z czasem do zawa.u
mi..nia sercowego, udaru mozgu, krytycznego
niedokrwienia ko.czyn dolnych czy nag.ego
zgonu sercowego.
. W jaki sposob rozpozna. pocz.tkowe
zmiany mia.d.ycowe?
. I z tym jest problem. W przeciwie.stwie
bowiem do nadci.nienia t.tniczego czy cukrzycy
wspomniane odk.adanie si. cholesterolu
przez lata nie wywo.uje .adnych konkretnych
objawow. Pojawiaj. si. one dopiero wtedy,
gdy dojdzie do istotnego zw..enia naczynia
krwiono.nego. Wowczas pacjent odczuwa.
mo.e ro.nego rodzaju bole, zmniejsza si. te.
tolerancja wysi.ku fizycznego. Tymczasem
wczesne rozpoznanie zmian mia.d.ycowych
pozwoli.oby zapobiec nawet 60 proc. przypadkow
chorob sercowo-naczyniowych i wywo.ywanym
przez nie powik.aniom. A w Polsce
notujemy rocznie ok. 30 tys. zgonow zwi.zanych
wy..cznie z podwy.szonym st..eniem
cholesterolu LDL.
. Od czego zale.y poziom cholesterolu
we krwi?
. Na jego wy.szy poziom w najwi.kszym
stopniu wp.ywaj. przyjmowane z po.ywieniem
t.uszcze. Warto jednak wspomnie., .e
s. te. pewne choroby uwarunkowane genetycznie.
Przyk.adem jest rodzinna hipercholesterolemia,
ktora w Polsce dotyczy ok. 150 tys.
osob. Maj. one od urodzenia podwy.szone
warto.ci cholesterolu LDL. Dlatego zasadne
jest wprowadzenie badania profilu lipidowego
ju. w bilansie sze.ciolatka, co zacznie
obowi.zywa. za kilka tygodni. Takie post.powanie
pozwoli bardzo wcze.nie rozpozna.
rodzinn. hipercholesterolemi. i obj.. opiek.
ca.. rodzin.. Je.li chodzi o cholesterol HDL,
to u zdrowych osob uwa.any jest za dobry.
Jednak jego funkcje zostaj. zaburzone, gdy
palimy, jeste.my otyli czy mamy choroby sercowo-
naczyniowe. I wowczas HDL, podobnie
jak LDL, mo.e prowokowa. proces mia.d.ycowy.
Najcz..ciej powielana przez pacjentow
nieprawda g.osi, .e przy podwy.szonym LDL
i wysokim HDL mo.emy czu. si. bezpiecznie.
Zbyt wysokie, jak i bardzo niskie warto.ci
HDL nie s. korzystne i mog. np. przewidywa.
ryzyko zgonu czy procesow nowotworowych.
Przyczyn. zwi.kszonego st..enia cholesterolu
LDL i ca.kowitego mog. by. tak.e ro.ne schorzenia,
jak cho.by przewlek.a choroba nerek,
niedoczynno.. tarczycy czy choroby w.troby.
. Jakie s. najwa.niejsze, poza wysokim
LDL, czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego?
. Mo.emy mowi. o czynnikach niemodyfikowalnych,
jak i modyfikowalnych. Do tych
pierwszych zaliczamy wiek (m..czy.ni powy.ej
45 lat, kobiety powy.ej 55 lat), p.e. (cz..ciej
dotyczy to m..czyzn), .rodowisko, w ktorym
.yjemy, i obci..enia genetyczne. O wiele
istotniejsza jest druga grupa czynnikow, do ktorej
zalicza si. niezdrow. diet., palenie tytoniu,
ma.. aktywno.. fizyczn., podwy.szone ci.nienie
t.tnicze, nadwag. lub oty.o.., alkohol. To
wszystko okre.la nasz styl .ycia.
. I, jak rozumiem, modyfikacja wspomnianych
czynnikow mo.e sprawi., .e
nie b.dziemy musieli przyjmowa. lekow?
. Je.li do gabinetu trafia pacjent z nieznacznie
przekroczonymi warto.ciami profilu lipidowego,
to w pierwszej kolejno.ci wskazujemy
na potrzeb. podj.cia dzia.a. niefarmakologicznych.
Chodzi tu w.a.nie o przej.cie na dobrze
zbilansowan. zdrow. diet., typu DASH, .rodziemnomorska
czy nordycka. Dzi.ki temu,
wraz z dobrze dobranym wysi.kiem fizycznym,
mo.na obni.y. cholesterol LDL nawet
o 25 proc. Niezwykle wa.ny jest regularny wysi.ek
fizyczny. Tymczasem podejmuje go jedynie
ok. 8 proc. Polakow. Aktywno.. fizyczna
obni.a triglicerydy, poprawia funkcj. .rodb.onka,
w ktorej tworzy si. blaszka mia.d.ycowa,
zmniejsza zapalenie, obni.a ci.nienie t.tnicze
krwi. Nie wp.ywa bezpo.rednio na cholesterol
LDL, ale sprzyja zmniejszeniu masy cia.a,
co po.niej przek.ada si. na jego poziom. Leki
w..czamy dopiero wtedy, gdy sama modyfikacja
stylu .ycia okaza.a si. niewystarczaj.ca.
. W walce z cholesterolem stosuje si.
statyny, ktore maj. wielu przeciwnikow.
. Ca.kowicie nies.usznie. Mowimy bowiem
o jednych z najlepiej przebadanych i najbezpieczniejszych
lekow. W 2022 roku opublikowali.my
analiz. dotycz.c. ponad 4 mln osob
i wykazali.my, .e ca.kowita nietolerancja statyn
dotyczy zaledwie 3 proc. pacjentow, a cz..ciowa
7 . 9 proc. Oznacza to, .e 91 pacjentow
na 100 mo.e przyjmowa. statyny bez .adnych
dzia.a. niepo..danych. Te leki wyd.u.aj.
.ycie, bo nie tylko zmniejszaj. cholesterol
LDL, ale tak.e dzia.aj. przeciwzapalnie
i przeciwzakrzepowo. Dzia.ania niepo..dane
zdarzaj. si. wyj.tkowo rzadko i statystycznie
na 100 osob mog. dotyczy. 7 m..czyzn
i 11 kobiet. Pami.tajmy, .e d.ugotrwa.e, zwykle
trwaj.ce ca.e .ycie leczenie farmakologiczne
to jedyna metoda gwarantuj.ca spowolnienie
tempa rozwoju mia.d.ycy.
. Ale s. te. inne metody, np. LDL-afereza.
Czy mo.e by. ona stosowana na
szersz. skal.?
. Wskazania do LDL-aferezy dotycz. przypadkow
ci..kiej hipercholesterolemii, co oznacza
warto.ci cholesterolu LDL 200 . 300 mg/dl
pomimo prowadzonego leczenia. Dotyczy to
wi.c g.ownie wspomnianych wcze.niej pacjentow
z genetycznie uwarunkowan. hipercholesterolemi..
W Polsce takiej terapii poddawanych
jest ok. 50 osob.
. Co w takim razie pozostaje reszcie?
. Przede wszystkim profilaktyka, o czym
mowi.em, i leczenie statynami oraz innymi
bardzo skutecznymi lekami niestatynowymi.
Dodam tylko, .e z przeprowadzonych
przez nas bada. wynika, .e zaczynaj.c od
4 tys. krokow dziennie i powoli to zwi.kszaj.c,
jeste.my w stanie zmniejszy. ryzyko zgonu
z przyczyn sercowo-naczyniowych o 40 proc.
Trzeba te. rzuci. palenie, bo nikotyna uszkadza
.rodb.onek naczy. krwiono.nych, co sprzyja
rozwojowi mia.d.ycy. Tymczasem wci.. pali
8 . 9 mln Polakow. Wspomn. na koniec o alkoholu,
ktorego ka.da ilo.. jest szkodliwa dla
naszego zdrowia. Ka.dy z nas powinien zna.
swoje ryzyko sercowo-naczyniowe, by utrzymywa.
optymalne st..enie cholesterolu. W wielu
badaniach wykazano, .e im wy.sze ryzyko
rozwoju choroby sercowo-naczyniowej, tym
bardziej nale.y obni.y. st..enie cholesterolu.
ANDRZEJ MARCINIAK
Jak zapanowa. nad cholesterolem?
Rozmowa z prof. dr. hab. n. med. MACIEJEM BANACHEM, przewodnicz.cym Polskiego Towarzystwa
Lipidologicznego, prorektorem ds. Collegium Medicum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Fot. archiwum prywatne
Normy st..enia cholesterolu we krwi:
cholesterol ca.kowity: < 190 mg/dl
cholesterol HDL: kobiety > 45 mg/dl, m..czy.ni > 40 mg/dl
triglicerydy na czczo < 100 mg/dl, nie na czczo < 125 mg/dl
cholesterol LDL w zale.no.ci od ryzyka sercowo-naczyniowego:
ekstremalne < 40 mg/dl
bardzo du.e < 55 mg/dl
du.e < 70 mg/dl
umiarkowane < 100 mg/dl
ma.e < 115 mg/dl
cholesterol nie-HDL w zale.no.ci od ryzyka sercowo-naczyniowego:
ekstremalne < 70 mg/dl
bardzo du.e < 85 mg/dl
du.e < 100 mg/dl
umiarkowane < 130 mg/dl
ANGORA nr 11 (16 III 2025) 61
Rytm
kranio-sakralny
Rytm kranio-sakralny to
subtelny, cykliczny ruch p.ynu
mozgowo-rdzeniowego
w obr.bie czaszki i kr.gos.upa,
ktory odgrywa kluczow.
rol. w osteopatii kranio-
sakralnej. Ta dziedzina
terapii manualnej, opracowana w latach 70.
XX wieku przez Johna Upledgera, opiera si.
na za.o.eniu, .e delikatna manipulacja struktur
czaszkowo-krzy.owych mo.e przynie..
korzy.ci zdrowotne dla ca.ego organizmu.
Osteopaci specjalizuj.cy si. w terapii kranio-
sakralnej uwa.aj., .e rytm ten jest wynikiem
produkcji i resorpcji p.ynu mozgowo-
-rdzeniowego, a tak.e subtelnych ruchow
ko.ci czaszki. Wed.ug tej teorii rytm kranio-
sakralny mo.na wyczu. na ca.ym ciele,
a jego zaburzenia mog. prowadzi. do ro.norodnych
dolegliwo.ci.
Terapia kranio-sakralna polega na delikatnym
badaniu palpacyjnym i manipulacji
struktur czaszkowo-krzy.owych w celu
przywrocenia prawid.owego rytmu i funkcji
uk.adu. Osteopaci twierdz., .e techniki te
mog. pomoc w leczeniu szerokiego spektrum
problemow zdrowotnych: od bolow g.owy
i migren, przez zaburzenia uk.adu nerwowego,
po problemy ze snem i stres.
Jednak nale.y zaznaczy., .e koncepcja
rytmu kranio-sakralnego jest kontrowersyjna
w .rodowisku medycznym. Krytycy wskazuj.
na brak solidnych dowodow naukowych
potwierdzaj.cych istnienie tego rytmu oraz
skuteczno.. terapii kranio-sakralnej.
Mimo to wielu pacjentow i terapeutow
zg.asza pozytywne efekty terapii kranio-sakralnej.
Zwolennicy tej metody twierdz., .e
jej delikatno.. i nieinwazyjno.. sprawiaj., .e
jest ona bezpieczna i mo.e by. stosowana
u pacjentow w ka.dym wieku: od noworodkow
po osoby starsze.
W praktyce, osteopaci wykorzystuj.cy
terapi. kranio-sakraln. skupiaj. si. na bardzo
delikatnym dotyku. Terapeuci twierdz.,
.e s. w stanie wyczu. subtelne zmiany
w rytmie kranio-sakralnym i pracowa. nad
przywroceniem jego prawid.owego przep.ywu.
Terapia kranio-sakralna jest cz.sto stosowana
jako uzupe.nienie innych form leczenia,
zarowno konwencjonalnych, jak i alternatywnych.
Pacjenci zg.aszaj. popraw. w zakresie
bolow g.owy, napi.cia mi..niowego, a tak.e
ogolne uczucie relaksacji i dobrostanu po
sesjach terapeutycznych.
Podsumowuj.c, rytm kranio-sakralny
i zwi.zana z nim terapia pozostaj. tematem
dyskusji. Podczas gdy zwolennicy tej
metody podkre.laj. jej potencjalne korzy.ci,
krytycy wskazuj. na brak solidnych dowodow
naukowych. Niezale.nie od kontrowersji,
terapia kranio-sakralna zyskuje popularno..
jako forma leczenia komplementarnego,
oferuj.c pacjentom alternatywne podej.cie
do zdrowia i dobrostanu.
WYBIERZ ZDROWIE!
Osteopata Piotr Cywi.ski radzi...(57)
Cdn.
www.piotrcywinski.pl
Detronizacja
wiadomo.ci telewizyjnych
Gdy pojawi.a si. telewizja, powszechnie mowi.o si., .e b.dzie
to koniec kina. Tak si. nie sta.o. Ale te. kino nie sta.o w miejscu,
tylko ca.y czas si. zmienia.o i wci.. dostosowywa.o do nowych
czasow. Jednak teraz serwisy informacyjne w internecie skutecznie
odci.gaj. ludzi od wiadomo.ci telewizyjnych. Bo co
TV mo.e nam powiedzie. w ci.gu po. godziny? W dodatku
na koniec wypada nam wys.ucha. nudnej rozmowy z jakim.
go.ciem dnia. Porusza si. tam zaledwie kilka tematow i w rezultacie
niewiele si. dowiadujemy o tym, co aktualnie dzieje si. na
.wiecie. Ca.ym .wiecie. .atwo.. podro.owania mocno skurczy.a
Ziemi.. Azja to nasz s.siad, masa Europejczykow lata
na po.udniowy wschod tego kontynentu. A Stany Zjednoczone
le.. tu. za oceanem. Afryk. mamy zaraz za Morzem .rodziemnym.
Do Ameryki Po.udniowej te. wiele osob dociera.
Co prawda nieliczni, ale s. i tacy, ktorzy zdobywaj. bieguny.
I wsz.dzie si. co. dzieje. I jak kto. chce jak najwi.cej wiedzie.,
to wchodzi do sieci i w ci.gu do.. krotkiego czasu zapoznaje
si. z wieloma tematami. Du.o wi.cej zyskuje ni. z TV. Trzeba
tylko bra. poprawk. na to, .e wie.ci te cz.sto s. pisane
na kolanie, zawieraj. b..dy i bywaj. .le przet.umaczone. Cz.sto
nadawane s. sensacyjne tytu.y, a po przeczytaniu okazuje
si., .e tre.. jest mia.ka (w tytule jest s.o., a w tek.cie ledwie
mrowka). Jednak nawet cz... seniorow woli sobie spokojnie
przejrze. serwisy o wybranej przez siebie porze, bez ogl.dania
si. na godzin. okre.lon. przez telewizj.. W zwi.zku z tym
w wielu domach telewizory nie s. w..czane, a du.a liczba ludzi
w .rednim i m.odym wieku nie ma ich wcale. Albo ewentualnie
robi. za du.e monitory, na ktorych ogl.da si. filmy. Zatem wiadomo.ci
telewizyjne, je.li chc. dalej trwa. jako .rod.o informacji,
musz. si. zmieni.. Cho. konkurowanie z internetem jest
trudne. Ale mo.e m.ode pokolenie dziennikarzy b.dzie mia.o
jakie. nowe pomys.y. Powodzenia .yczy kominiarz.
MIROS.AWA KAMI.SKA
mkaminska@angora.com.pl
Przypadki starszej pani (251)
Rys. Katarzyna Zalepa
Kolumny opracowa.: ANDRZEJ MARCINIAK, a.marciniak@angora.com.pl
Ostrze.enie dla palaczy
Systematycznie ro.nie zapadalno..
na raka p.cherza moczowego.
Ka.dego roku rejestruje si. ponad
7000 zachorowa. i prawie 4500 zgonow
z powodu tego nowotworu. Tymczasem
spo.eczna .wiadomo.. na ten
temat wci.. jest niewystarczaj.ca.
Zdaniem Poli Krol, prezeski Fundacji
.ycie z Rakiem, .w porownaniu z innymi
chorobami onkologicznymi ma.o o nim
rozmawiamy. A to b..d! Im wi.cej ka.dy
z nas b.dzie wiedzia., tym ma wi.ksze
szanse na zapobie.enie chorobie lub
szybsze rozpoznanie objawow u.atwiaj.cych
diagnostyk.h. Co zatem warto wiedzie.
na ten temat?
Kto najcz..ciej choruje? . Wspomniany
nowotwor rozpoznawany jest g.ownie
u m..czyzn powy.ej 45. roku .ycia,
a szczyt zachorowa. przypada po 65. roku
.ycia. Nie oznacza to jednak, .e nie choruj.
kobiety. Spo.rod wszystkich nowotworow
wyst.puj.cych w.rod kobiet rak
p.cherza moczowego stanowi 2,2 proc.
przypadkow. Generalnie m..czy.ni choruj.
2,5 razy cz..ciej ni. kobiety, cho. wska.nik
zgonow z powodu tej choroby jest na
podobnym poziomie dla obu p.ci.
Przyczyny choroby . Dane Krajowego
Rejestru Nowotworow pokazuj., .e
50 . 65 proc. przypadkow zachorowa.
na raka p.cherza moczowego u m..czyzn
i 20 . 30 proc. u kobiet spowodowanych
jest paleniem papierosow. Wp.yw ma rownie.
ekspozycja na pochodne sk.adnikow
chemicznych (szczegolnie w przemy.le
rafineryjnym, wulkanizacyjnym i garbarskim).
Niepokoj.ce objawy . Sygna.em dla
pacjenta do pilnej wizyty u lekarza powinna
by. nawet jednorazowa obecno.. krwi
w moczu. Nie zawsze musi towarzyszy.
temu bol. Mo.e to by. jednorazowa sytuacja,
ktor. pacjent uzna za incydentaln..
Tymczasem, nawet je.li krwiomocz ust.pi.
czy nie towarzyszy. mu bol, powinien
zawsze zosta. skonsultowany ze specjalist..
Bagatelizowanie tej sytuacji opo.nia
rozpoznanie choroby, a tym samym
zmniejsza mo.liwo.ci skutecznego leczenia.
Do innych, niespecyficznych dla raka
p.cherza moczowego, ale mog.cych pojawi.
si. objawow, nale..: cz.ste oddawanie
moczu, bol, pieczenie podczas oddawania
moczu, uczucie niepe.nego opro.nienia
p.cherza moczowego (parcie nagl.ce),
zatrzymanie moczu.
Jakie leczenie? . Fa.szywe jest
przekonanie, .e podstaw. leczenia raka
p.cherza moczowego jest jego radykalne
usuni.cie (cystektomia). Wspomniany
zabieg jest post.powaniem z wyboru
jedynie u 20 . 30 proc. pacjentow. Nowotwory
wczesne najcz..ciej daje si. leczy.
metod. endoskopow., z zaoszcz.dzeniem
p.cherza moczowego. Lekarz dostaje
si. do niego przez cewk., wycina guz
i wyp.ukuje skrawki. W przypadku guza
naciekaj.cego mi.sie. p.cherza leczenia
oszcz.dzaj.ce nie jest mo.liwe. U wi.kszo.ci
pacjentow standardem post.powania
b.dzie podanie bezpo.rednio po
zabiegu TURBT (przezcewkowa resekcja
guza p.cherza moczowego) pojedynczej
wlewki chemioterapeutyku do p.cherza,
co pozwoli uchroni. przed nawrotem choroby
i w wi.kszo.ci przypadkow oznacza
zako.czenie leczenia.
Nowoczesne terapie . Ostatnie lata
przynios.y dost.p do nowoczesnych, skutecznych
terapii stosowanych w zaawansowanej
fazie tego nowotworu. Jedn.
z nich jest immunoterapia, ktor. mo.na
w..czy. ju. na etapie leczenia oko.ooperacyjnego.
Wykorzystuje ona uk.ad
odporno.ciowy pacjenta do niszczenia
komorek nowotworowych. W ramach
programu lekowego B.141.FM pacjenci
z ekspresj. PD-L1 > 1 proc. mog. otrzyma.
leczenie niwolumabem. Wymaga to
dodatkowej diagnostyki . oceny ekspresji
PD-L1 na etapie chemioterapii neoadjuwantowej
i kwalifikacji do cystektomii.
Niestety, nie wszystkie o.rodki lecz.ce
raka p.cherza zlec. tak. diagnostyk..
W konsekwencji, mimo dost.pu do skutecznego
leczenia, wielu pacjentow straci
szans. na d.u.sze .ycie.
Profilaktyka . Ka.dy z nas mo.e stara.
si. przeciwdzia.a. chorobie, podejmuj.c
.wiadome decyzje w zakresie swojego
stylu .ycia. Trzeba sobie u.wiadomi.,
.e najwa.niejszym czynnikiem wp.ywaj.cym
na obni.enie ryzyka zachorowania na
raka p.cherza moczowego jest zaprzestanie
palenia tytoniu. . Wyniki bada. bezsprzecznie
wskazuj. na spadek ryzyka
zachorowania wraz z up.ywem czasu
od zako.czenia palenia . przyznaje
prof. dr hab. med. Piotr L. Ch.osta
z Katedry i Kliniki Urologii Collegium
Medicum Uniwersytetu Jagiello.skiego
w Krakowie. . Kolejnym istotnym
aspektem profilaktyki raka p.cherza
moczowego jest zmniejszenie ekspozycji
na chemiczne kancerogeny
o znanym zwi.zku przyczynowo-
-skutkowym, w szczegolno.ci redukcja
nara.enia w zwi.zku z wykonywanym
zawodem*.
A.M.
* Komentarz do raportu .Rak p.cherza
moczowego. .cie.ka pacjenta i algorytm
post.powania terapeutycznegoh. Raport
powsta. w 2024 roku z inicjatywy Fundacji
.Wygrajmy Zdrowieh.
62 LUDZIE LISTY PISZ. ANGORA nr 11 (16 III 2025)
.Mi.o.. na p.otnach mistrzowh
.Udo w udo w tramwajuh
Popporn . czyli
.szczego.y anatomiczneh
....wszyscy rozpoznawali na obrazach
mistrza szczego.y anatomiczne modelki...h
. pisze Beata Szuszwedyk-Sadurska
w artykule .Mi.o.. na p.otnach mistrzowh
w numerze 7. ANGORY. Wszyscy? Jakie
.szczego.y anatomiczneh? Mo.na si. chyba
domy.la., .e owym .wszystkimh nie
chodzi.o o kszta.t nosa! A przecie. autorka
zdradza w swoim tek.cie prawdziwe
imi. i nazwisko tej niegdysiejszej modelki
mistrza Jacka Malczewskiego. I nie
jest tu . przynajmniej dla mnie . wa.ne,
.e wszystko to by.o dawno temu oraz .e
modelk., .on. innego, po..czy. z mistrzem
romans. Co . oczywi.cie . spowodowa.o
skandal .w towarzyskich kr.gachh.
Skandal skandalem, ale od skandalu
droga jeszcze daleka do mo.liwo.ci rozpoznawania
przez gawied. (wszystkich?)
szczego.ow anatomicznych modelki podczas
ogl.dania tego czy innego obrazu.
Pachnie to wr.cz pos.dzeniem kobiety
o powszechnie uprawiany . przynajmniej
w ramach .kr.gow towarzyskichh
. nierz.d (...)!
Daje si. w naszym kraju do.. cz.sto
zauwa.y. zjawisko hipokryzji .w temacie
tym, co wieszh. Roboczo nazwa.em
je sobie: popporn. Nie jestem .wi.toszkiem
i nie krytykuj. pornografii sensu stricto.
A nie krytykuj. dlatego, .e w wypadku
.czystegoh porno umowa z ewentualnym
widzem jest jasna jak w wypadku ka.dej
tworczo.ci gatunkowej. Lubisz, kr.ci ci.
to . odbierasz. Nie lubisz, gorszy ci., brzydzi
lub nudzi . nie odbierasz (...). Natomiast
popporn, pod przykrywk. cho.by
popularyzacji .wielkiej sztukih, przemyca
elementy dyskursu niemaj.ce ze sztuk.
nic wspolnego!
Niezdrowo.. krajowej hipokryzji .w temacie
cielesno.cih jeszcze wyra.niej da.a
zna. o sobie w dalszej cz..ci artyku.u
Barbary Szuszwedyk-Sadurskiej (.Krolowa
jawnogrzesznicah). Tym razem mowa
o obrazie Jeana Fouqueta .Madonna
z Dzieci.tkiem w.rod Anio.owh, na ktorym
Matka Boska wyst.puje z ca.kowicie
ods.oni.t. piersi.. Autorka powo.uje
si. na . niewymienionych z imienia i nazwiska
. .historykow, duchownych i badaczy
.redniowieczah, ktorzy w obrazie
tym .widz. (...) dzie.o skrajnie bezbo.neh.
Gotow jestem jednak uwierzy., .e
niektorzy duchowni po.rod nich mogli tak
mowi. czy pisa.. Niektorzy, gdy. znane
s. . zw.aszcza w obrz.dowo.ci ludowej
. formy kultu piersi Maryi. Ko.cio. w zasadzie
ich nie zwalcza, a czasem mo.e
nawet poniek.d propaguje (...). Podczas
moich studiow wspomina. o tym owczesny
docent. Oczywi.cie w krotkim tek.cie
nie sposob przedstawi. wszystkich
za i przeciw. Lecz jako. dziwnie w takich
krotkich tekstach lubi. si. przebi. . pod
ro.nymi pretekstami . g.ownie wiadomo.ci
o .szczego.ach anatomicznychh. Najlepiej
. bezbo.nych!
W s.siedztwie .Mi.o.ci na p.otnachh
ANGORA przedrukowa.a wcale d.ugi artyku.
z .Gazety Wyborczejh pt. .Udo w udo
w tramwajuh zapowiedziany na ok.adce
sensacyjn. enuncjacj.: .84 procent Polek
jest molestowanych w miejscach publicznych!h.
Rzekomo dowodz. tego badania.
Przykro mi, ale . jako socjologa
z wykszta.cenia . raczej nie .udoh si. mnie
przekona. o trafno.ci wynikow tych bada.!
Cho. mog.y one by. przeprowadzane
z dobr. wol..
Dobr. wol. kierowa. si. te. mog.a Milena
Kuchnia, autorka artyku.u o udach.
Chcia.a przestrzec, zapobiec, doradzi.?
Wyst.puj.ca w jej tek.cie policjantka
s.usznie doradza zg.aszanie na policj.
traumatycznych i gorsz.cych incydentow
z tramwajowymi i autobusowymi .zalotnikamih.
Gdy jednak j. sam. to spotka.o,
to po prostu... .uderzy.a oprawc. torebk.
w krocze. Krzykn.. i zwia.h. Zwia.,
wi.c mo.e grasuje nadal? Dziennikarka
nigdzie w swoim tek.cie nie wyra.a nawet
krztyny zdziwienia ra..c. sprzeczno.ci.
pomi.dzy dobrotliwymi napomnieniami
policji a stosowan. przez ni. praktyk.
. sprzeczno.ci. a. nadto widoczn. w naszej
rzeczywisto.ci!
Mo.e to budzi. podejrzenie, .e chodzi.o
nie tyle o zbli.enie do rozwi.zania
spo.ecznego problemu, ile o .no.ny temath,
z kroczem i nie zawsze kumatymi
niewiastami w roli g.ownej!
Co., jedne panie przedstawi.y drugie
panie w niezbyt mi.ym .wietle. Nie taki to
znow rzadki przypadek...
ALEKSANDER BUKOWIECKI (adres internetowy
do wiadomo.ci redakcji)
.No i... mamy!h
A mo.e i ja mam racj.?
Pan Ryszard w swoim li.cie .No i... mamy!h
(ANGORA nr 8) wyrazi. swoje oburzenie
i trosk. o .pi.kny krajh. Ten .pi.kny
krajh urz.dzali.my wszyscy, ka.dy na
miar. swoich mo.liwo.ci. To ludzie pracy
swoj. krwawic. budowali to, co dzisiaj
cieszy. Budowali w Polsce Ludowej
na wy.rubowanych akordach, w okresie
transformacji, buduj. i dzisiaj w du.o .atwiejszych
warunkach. Maszyny wypar.y
cz.owieka, czyni.c jego prac. du.o
.atwiejsz.. Tym ludziom nale.y si. g..boki
szacunek. Oni tak.e na swoich barkach
wyhodowali to, co dzisiaj w kraju
mamy. Mowiono, .e to komuchy do foteli
si. przyspawa.y i w.adzy nie chc. odda..
A co dzisiaj mamy? Jak ta w.adza do foteli
si. przyspawa.a: i europos.owie, pos.owie
i senatorowie!
Niestety, szanowny Panie Ryszardzie,
Pan si. te. w t. .gnojowk.h zabawia, zion.c
jadem w kierunku PiS-owskiej opozycji.
Moim pragnieniem jest .y. w normalnym
kraju, w ktorym nikt mi nie b.dzie mowi.,
jak. telewizj. mam ogl.da., jakich
dziennikarzy s.ucha., jak. pras. czyta.
czy z kim mam i.. do .o.ka. Nie chc. by.
ubezw.asnowolniony ani fizycznie, ani psychicznie.
Mam niezbywalne prawo do powiedzenia
komu., .e jest k.amc., nawet
je.li jest premierem. Wygra. wybory i ja
to szanuj.. Za. przy tym, co zrobi. z praworz.dno.ci.
rozumian. tak, jak on to rozumie,
Ziobro jest .piku.h.
Je.li chodzi o Jurka Owsiaka . szefa
WO.P-u, to powiem, .e zacz.. gra. z pami.ci.
Dla mnie to nie jest charyzmatyczny
cz.owiek. Za.o.on. przez siebie Fundacj.
rozwija. i stworzy. co., co prosperuje
jak .wietne przedsi.biorstwo, tak.e przy
u.yciu pa.stwowych pieni.dzy i ro.nych
podmiotow gospodarczych. Dziesi.. procent
zebranych funduszy idzie na obs.ug.
Fundacji zgodnie z prawem, ale trzeba
o tym ludziom, ktorzy pytaj., powiedzie.,
a nie pokazywa. plecy. 10 procent z zebranych
300 milionow to jest jaka. kwota,
a gdy podliczy. 33 lata, to... Sam na aukcj.
wystawia.em moje szkice. Za. to, co
jest w szpitalach, to nie dar Owsiaka, to
dar ca.ego narodu, pojedynczych obywateli,
najcz..ciej tych niemaj.tnych. Owsiak
jest po prostu supermened.erem i tyle.
Kampania prezydencka wkracza w decyduj.c.
faz.. Nie mam swego konia. Czekam
na kandydata, ktory powie, czego
robi. nie b.dzie, w czym b.dzie inny od
obecnego prezydenta. A tak na koniec,
ciesz. si. bardzo, .e mam poparcie mi.dzy
innymi pana W.adys.awa Gorskiego
i pana Jerzego Sandurskiego w kwestii
.owiectwa szeroko rozumianego. My.l.,
.e nie tylko tych panow. Jako nie my.liwy,
ale przyrodnik, jak najbardziej chyl.
czo.a przed tym hobby. I to by.oby na tyle.
GRZEGORZ KONIECZNY, Radzewice (adres
internetowy do wiadomo.ci redakcji)
39 minut
Prezydent Ukrainy jest troch. oderwany
od rzeczywisto.ci i to jego wypowiedzi
spowodowa.y w ko.cu mocniejsze s.owa
liderow USA. Takie wra.enie odnios.em,
obserwuj.c jego zachowanie i wywody
w czasie pierwszych 39 minut spotkania,
ktore Ze.enski wraz z prezydentem i wiceprezydentem
USA odbyli z dziennikarzami
w Gabinecie Owalnym Bia.ego Domu
w pi.tek 28 lutego. .eby zrozumie. moj.
ocen., konieczne jest obejrzenie ca.ego
nagrania tego spotkania w Gabinecie
Owalnym . trwa.o ono 49 minut i 47 sekund
. a nie tylko jego kilkunastominutowej
czy nawet kilkuminutowej ko.cowki
rozreklamowanej przez media.
W trakcie tych 39 minut prezydent Ukrainy
kilkakrotnie przerywa. wypowiedzi prezydentowi
Trumpowi, a nawet zaprzecza.
jego s.owom. Przez ponad po. godziny prezydent
Trump ani razu nie przerwa. Ze.enskiemu
i uwa.nie s.ucha.. Gdy Trump
mowi. o pokoju i o tysi.cach .o.nierzy
Ukrainy i Rosji gin.cych co tydzie. na froncie,
Ze.enski odpowiada., mowi.c o prowadzeniu
wojny i o potrzebach militarnych
Ukrainy. Od samego pocz.tku tego
mityngu Ze.enski wypowiada. si., prowadz.c
w.asn. gr. propagandow.. Jego celem
raczej nie by.o dogadanie si. z USA
i podpisanie porozumienia, ktore oba kraje
ju. ustali.y, ale pokazanie .wiatu, .e on
ma zupe.nie inne zdanie ni. prezydent
Trump. Prezydent Ukrainy prawie ca.y
czas wysy.a. te. negatywne, niewerbalne
sygna.y w kierunku prezydenta USA.
Wiceprezydent USA odezwa. si. po raz
pierwszy dopiero w 36. minucie, odpowiadaj.c
spokojnie na pytanie dziennikarza.
Tak to w.a.nie wygl.da.o i ka.dy mo.e
sobie to obejrze. na YouTubie.
My.l., .e wypowiedzi, mimika i ruchy r.k
prezydenta Ukrainy, szczegolnie w ci.gu
39 minut poprzedzaj.cych zdecydowan.
reakcj. przywodcow USA, nie by.y spowodowane
jego emocjonalno.ci., ale raczej
jego megalomani. i niech.ci. do zawarcia
pokoju ze znienawidzon. Rosj.. My.l., .e
prezydent Ze.enski sam uwierzy. w swoje
przes.anie, ktore powtarza wszystkim
liderom w Europie, .e to on broni Polski,
Francji, Niemiec, Europy, a nawet Ameryki
i .wiata, przed brutaln. agresj. Rosji.
Wszyscy europejscy politycy zapewniaj.
go, .e w to wierz. i z aprobat. poklepuj.
go po plecach.
Pewnie z powodu tego poklepywania
prezydent Ukrainy tak bardzo uwierzy.
w to, .e jest przedmurzem pokoju i chroni
nawet Ameryk. przed przysz.ym atakiem
Rosji. W ow pi.tek tak poinstruowa. prezydenta
USA: ....You have a nice ocean
and you donft feel (it) now, but you will fill
(it) in the future... God bless, you will not
have a warh (...Macie .adny ocean i wy
tego nie czujecie teraz, ale poczujecie to
w przysz.o.ci... Dzi.ki Bogu nie b.dziecie
mieli wojnyh).
Prezydent Ukrainy chyba zapomnia.,
.e rozmawia z prezydentem mocarstwa
atomowego, ktorego takie propagandowe
chwyty o rzekomym ataku Rosji nie przestrasz..
Przecie. atak Rosji (6 tys. g.owic
atomowych) na USA (6 tys. g.owic atomowych)
sko.czy si. zniszczeniem obu
mocarstw i ca.ego .wiata, wi.c oczywiste
jest, .e .aden z tych krajow nie zaatakuje
drugiego.
Dopiero proba straszenia prezydenta
Trumpa Rosj. spowodowa.a mocniejsz.
reakcj. tak wiceprezydenta, jak i prezydenta
USA. W ko.cu dopiero po 39 minutach
niezrozumia.ego dla mnie zachowania prezydenta
Ze.enskiego Amerykanie postanowili
pokaza. mu jego miejsce w szeregu.
Szkoda, .e media na .wiecie zajmuj.
si. tylko ostatnimi minutami tego spotkania,
pomijaj.c ca.kowicie to, co wydarzy.o
si. w Gabinecie Owalnym w trakcie pierwszych
39 minut i wypaczaj.c w ten sposob
to, co naprawd. tam si. wydarzy.o.
ROBERT, Szwajcaria (nazwisko i adres
internetowy do wiadomo.ci redakcji)
Brawo, Pani Marsza.ek
Niedziela!
Do tego, .e w tak zwanych mediach
spo.eczno.ciowych mamy do czynienia
z zalewem hejtu, zd..yli.my si. ju. przyzwyczai..
Okre.lenie .spo.eczno.cioweh
sugerowa.oby, .e te media maj. s.u.y.
90-007 .od.
pl. Komuny Paryskiej 5a
ANGORA nr 11 (16 III 2025) LUDZIE LISTY PISZ. 63
budowaniu i podtrzymywaniu wi.zi spo.ecznych.
Jednak s.owo .znajomyh oznacza
teraz ju. najcz..ciej osob., z ktor.
nigdy w .yciu fizycznie si. dot.d nie spotkali.my
i pewnie nie spotkamy.
Media te wi.zy mi.dzyludzkie nie tylko
buduj.. One te kontakty . zast.puj.c
osobiste . wypaczaj., a tak.e cz.sto
burz.. Mam na my.li przede wszystkim
hejt lej.cy si. tam strumieniami porownywalnymi
ze wszystkimi wodospadami
.wiata razem wzi.tymi. Jerzy Owsiak i jego
Wielka Orkiestra .wi.tecznej Pomocy
s. najbardziej jaskrawym i dobitnym
przyk.adem tego, co media spo.eczno.ciowe
mog. zrobi. z jedn. z najpi.kniejszych
inicjatyw w naszych dziejach.
Nawet .mier. takiej postaci jak Marian
Turski jest dla wielu okazj., by da. upust
swojemu plugawemu j.zykowi. I tak jest
ka.dego dnia.
Mo.na odnie.. wra.enie, .e tysi.ce
osob tylko czekaj. na to, by si. wypowiedzie.,
a jeszcze ch.tniej, by komu.
przy.o.y.. Jak w przypadku po.aru wystarczy
iskierka, by spali.o si. kilkaset
hektarow lasu, tak tu wystarczy wiadomo..,
nie musi by. . a nawet lepiej, gdy
nie jest . prawdziwa, by otworzy. spust
.ciekom. Kiedy. by. magiel, gdzie mo.na
by.o dyskutowa. o wszystkim i rzuca.
ro.ne oskar.enia. Jednak w maglu
cz.owiek by. w pe.ni identyfikowalny (...).
Dzi. mo.na rzuca. oskar.enia lekk. r.k..
Zupe.nie bezkarnie i jedynie dla swojej
satysfakcji mo.na da. wyraz braku sympatii
do kogo. lub czego.. I do tego ten
plugawy j.zyk! S.dz., .e niektorzy internauci
w codziennej mowie nie u.ywaj.
takich wulgaryzmow, jak robi. to w sieci.
Nawet je.li jaki. promil tak zwanej mowy
nienawi.ci czy hejtu jest .cigany, to
tylko potwierdza regu.. rz.dz.c. mediami,
ktore w swej nazwie maj. okre.lenie
.spo.eczno.cioweh. Mo.na odnie.. wra.enie,
.e s. ludzie, ktorzy, wstaj.c rano,
my.l.: Komu by tu dzi. do.o.y.? Na pytanie:
Dlaczego, odpowiedz.: Bo mog.!
Ale co tam media spo.eczno.ciowe. Je.li
w Sejmie RP pose. (oczywi.cie chrze.cijanin,
bo nawet by. w Partii Chrze.cija.skich
Demokratow!) potrafi krzykn..
w kierunku premiera: .Kula w .ebh, jego
kole.anka klubowa mowi, .e czuje si.
z tym dobrze, a by.y minister sprawiedliwo.ci
t.umaczy takie s.owa poetyckim
porywem chamskiego pos.a, to . pytam
. gdzie my .yjemy? W tej sytuacji nale..
si. brawa Pani Marsza.ek Dorocie Niedzieli,
ktora zachowa.a si. zupe.nie inaczej
ni. wspomniana pos.anka i wymusi.a
b.kni.cie s.owa .przepraszamh od gbura
z poselskiej .awy. Powiedzenie, .e kobiety
.agodz. obyczaje, okaza.o si. w tym wypadku
cz..ciowo prawdziwe, bo jednak
. w odro.nieniu od chamid.a w spodnicy
z sali . Pani Marsza.ek zareagowa.a
natychmiast i zdecydowanie. Teraz rozpoczn.
si. pewnie procedury komisyjne
i immunitetowe, pojawi. si. obro.cy utalentowanego
poetycko pos.a, rownie jak
on przesi.kni.ci jadem nienawi.ci.
Czasem dla okre.lenia ludzi dopuszczaj.cych
si. chamskich zachowa. u.ywa si.
okre.lenia .byd.oh. Oto. jako cz.owiek od
lat zwi.zany z bran.. rolnicz. chc. zaprotestowa..
Poczciwych krowek, a nawet
m.odych byczkow, nie sta. na zachowanie,
z jakim mo.emy spotka. si.
w.rod ludzi. Zapytajcie, prosz., byd.a,
czy chcia.oby mie. w swoich szeregach
pos.a Siark.. Jestem pewien, .e odpowied.
b.dzie przecz.ca.
ALEKSANDER POPOWSKI (adres internetowy
do wiadomo.ci redakcji)
Trump rozumie Putina
W.a.nie zako.czy. si. szczyt w Monachium
i, jak mo.na by.o .atwo przewidzie.,
prezydent Trump wywroci. stolik
z napisem STABILNY .WIATOWY .AD.
Jego najwa.niejsze stwierdzenie to takie,
w ktorym mowi, .e rozumie Putina i ma
pe.ne zaufanie do niego. Rozumie pa.stwo
zbojeckie, rozumie pobudki agresora,
ktory napad. na s.siedni kraj, bo nie
podoba. mu si. jego prezydent. Chcia.bym
us.ysze., co by powiedzia. Trump,
gdyby armia meksyka.ska zaatakowa.a
USA, zajmuj.c np. cz... Teksasu,
a osiedla mieszkaniowe, centra handlowe
i szpitale w Dallas obrzuci.a bombami
i ostrzela.a rakietami. Dlaczego? No
bo nie podoba si. im sposob traktowania
Meksykanow w USA! Naprawd., bardzo
chcia.bym us.ysze.! Czy powiedzia.by,
.e rozumie prezydenta Meksyku i ma
pe.ne zaufanie? Zast.pca Trumpa, niejaki
Vance, nie widzi z kolei zagro.enia dla Europy
ze strony Rosji. Bardziej niepokoj.
go .prze.ladowania chrze.cijanh w Europie.
Ci dwaj oderwani od rzeczywisto.ci
ludzie, ktorym religia i nadmiar gotowki
poprzestawia.y klepki w g.owach, mog.
doprowadzi. do ogolno.wiatowej katastrofy.
I niepotrzebne b.dzie uderzenie
asteroidy. Ludzko.. sama si. unicestwi
na w.asne .yczenie.
A co na to wszystko nasi opozycjoni.ci,
ktorzy zgotowali gor.c. owacj. w Sejmie
na wie.. o wyborze Trumpa na prezydenta?
Czy w .lad za swoim idolem te. zaczn.
uznawa. racje Putina? Co powiedz., gdy
Trump wymusi na Ze.enskim pokoj w zamian
za zagrabione przez Rosj. ziemie?
To bardzo mo.liwe. Jestem przekonany,
.e ta nasza rodzima ob.udna formacja b.dzie
gotowa przyzna., .e to nie Putin sta.
za katastrof. smole.sk., tylko dokona.
tego Tusk na w.asn. r.k.. Na razie brn.
w ko.lawe narracje, usi.uj.c wyt.umaczy.
prorosyjsko.. Trumpa i pogodzi. to z w.asn.
protrumpowsk. orientacj..
Je.li chodzi o sam. Ukrain., to wygl.da
na to, .e Ze.enski ma tylko jedno wyj.cie
z sytuacji. Odda. po.ow. z.o. surowcow
naturalnych we w.adanie ameryka.skim
koncernom w zamian za nieprzerwane
dostawy ameryka.skiego sprz.tu wojskowego.
Inaczej pr.dzej czy po.niej i tak
wpadn. w .apy Rosjan. Lepiej mie. robi.cych
biznes Amerykanow na swoim terytorium
ni. hordy rosyjskich .o.dakow nios.cych
.mier. i po.og..
JACEK M. (nazwisko i adres internetowy
do wiadomo.ci redakcji)
Kolumny opracowa.a: MA.GORZATA KRUCZKOWSKA, mkruczkowska@angora.com.pl
Od lat w podro.y zawsze z ANGOR..
Tym razem dotar.y.my do Key
West-Floryda na pla.. na Bahia Honda
State Park, kierunek Key West. Pozdrawiam
s.onecznie
Czytelniczka ELIZA
Pog l.dy i opi nie wy ra .a ne w li stach Czy tel ni kow nie za wsze s. zgod ne z po gl.dami
re dak cji. Ze wzgl.du na ogra ni czo n. ilo.. miej sca pro si my Czy tel ni kow o zwi.z.e
wy po wie dzi (1 . 1,5 kart ki . 2 . 3 tys. znakow). Re dak cja za strze ga so bie prawo
do skro tow.
Podbijamy Ameryk.!
O.ywi. szare komorki, poki czas!
Nazywam si. Jan Cieluch, mieszkam w Stro.ach w powiecie nowos.deckim i mam
96 lat (grudzie. 1924 r.). W tak po.nym wieku dopad.a mnie wena pisania i rysowania
kalamburow i innych zagadek. Mam .mia.o.. przes.a. redakcji dwie strony moich
.opracowa.h. Rysunki prymitywne, ale wiadomo, o co chodzi. Prosz. o rozpropagowanie
ich na .amach Waszego poczytnego pisma. Mo.e dzi.ki temu niejeden
Czytelnik (Czytelniczka) sprobuje tej sztuki. Warto o.ywi. szare komorki, poki czas!
Wszystko, co jest narysowane i napisane, jest wytworem mojej wyobra.ni, a przedstawione
historie s. prawdziwe. Podkre.lam . wszystko rysowa.a i pisa.a moja stara
r.ka.
Prosz. nie .mia. si. z mojej naiwno.ci.
Pe.en szacunku
JAN CIELUCH (adres do wiadomo.ci redakcji)
64 ANGORA nr 11 (16 III 2025)
Przes.anie
Spod nog usun.. si. piedesta.... korona dawno
spad.a z g.owy
...do ko.ca nie gra ju. orkiestra . z.otej nie zgubi.
ko. podkowy.
Osmy gdzie. zgin.. dzie. tygodnia i trzecia strona
te. medalu
....ycie przez palce niknie co dnia na pozor
z odrobin. .alu.
A maskarada trwa przez lata... kto. powie rzecz
to oczywista
...my aktorami na scenie .wiata . mo.e i ze mnie
te. artysta?
WIKTOR ROLL, .od. w46101@gmail.com
Dzban z dusz.
Dzban do czego s.u.y .
ka.dy wie
Ale jak ka.da rzecz
ma instrukcj. u.ywania
b.dzie nosi. wod. d.ugo
na w.asnych zasadach
Je.li jednak wbrew woli
Przeci..ymy wn.trze
Mo.e doj.. do buntu i ucho odrzuci
b.d. od spodu na po. p.knie
Kto. zapomnia. o normach
ten kto. nie my.la. o dzbanie .
resztkami si. wod. nosi.
przeczuwa., .e ucho odpadnie
W pracowni odnowy posklejany
b.dzie s.u.y. jak dawniej
niewidoczne b.d. zabli.nione rany
tylko cierpi uszkodzona wewn.trz dusza
Ju. nie b.dzie nigdy
tym samym dzbanem.
REGINA CZYRNEK, Sobotka
W absurdzie ko.ca
przera.one ryby w r.kach k.usownikow zamyka.y
wrota obydwu jezior
w.dkarze . nie mieli z.bow ich dzi.s.a wype.ni.y
.uski z wypatroszonych p.oci
wcze.niej . przymru.onymi oczyma odprowadzali
haczyki na .rodek stawu
woda nie chroni.a ro.norodno.ci ktora wci..
nabiera.a si. na robaka
co jaki. czas kto. wbija. zardzewia.e gwo.dzie
w deski sprochnia.ego mostku ..cz.cego tych
i tamtych
wzd.u. grobli ko.ysa.y si. p.acz.ce wierzby
noc zamienia.a je w straszyd.a
aplauz wci.. wzrasta. i rz.dzi. si. swoimi prawami
podczas picia bimbru zjadano kaszank. na zimno
rzodkiew . p.odzi.a bli.niacze warzywa
drzewko . robaczywe papierowki ktore spada.y
z ci..arnej jab.onki
SEBASTIAN SIERKA, Klucze, sebastian.3@wp.pl
Zielony .ad
Nie lubi., kiedy
jedzenie patrzy.
A oni ka..
je.. nam robaki.
Ro.liny czuj..
I wie sa.ata...
.e wnet jej koniec.
W paszczy wariata.
A mleko mamy
z gwa.tu na krowie.
I ju. nie krzepi,
nie samo zdrowie.
Dzisiaj koniecznie
musi by. eko.
Jab.ka na wymiar.
I dom nad rzek..
Broni. golonki,
jajek, ryb, chleba.
Pewnie nam ka..
wraca. na drzewa.
IRENA RZYTKI, Gliwice rzytkiirena@gmail.com
WIERSZOWKA
BARAN 21.03. . 19.04. OSEMKA MIECZY
Pierwsza wro.ba . zostaniesz doceniony przez prze.o.onych,
pochwalony, stawiany za wzor i... zasypany dodatkowymi
obowi.zkami. A druga mowi, .e te wszystkie .zaszczytyh
niekoniecznie prze.o.. si. na gotowk.. Niestety, Osemka Mieczy
zapowiada konieczno.. zaci.ni.cia pasa i skrupulatnego liczenia si.
z ka.dym groszem. Totolotka zostaw innym . niech si. z.o.. na Twoj.
wygran. w przysz.o.ci (niestety, daty tarot nie podaje). Warto zaprzyja.ni.
si. z jakim. zagranicznym j.zykiem, za kilka dni ta wiedza b.dzie
dla Ciebie bardzo wa.na. W uczuciach spotkanie po latach i...
BYK 20.04. . 20.05. AS MONET
Wspania.y tydzie. dla biznesmenow, ktorzy niedawno rozpocz.li
dzia.alno... Mog. liczy. na korzystne kontrakty i...
dziury w przepisach, o ktorych skarbowka zapomnia.a. Ale As
Monet nie zapomina o niebiznesmenach i obiecuje im wyj.cie z finansowych
k.opotow. Je.li jeste. w.rod nich . b.dziesz zaskoczony, jak wspania.e
s. Twoje pomys.y na zape.nienie portfela. Je.li musisz . przespaceruj
si. do kolektury, ale nie jest to konieczne... Kondycja coraz lepsza.
W uczuciach pieni.dze nie maj. znaczenia, pod warunkiem .e... s..
BLI.NI.TA 21.05. . 21.06. SIODEMKA KIELICHOW
Marzysz sobie czasami, co by. zrobi., gdyby na Twoj
kupon pad.a g.owna wygrana? No to mo.e zacznij od
wype.nienia i wys.ania tego. kuponu! Siodemka Kielichow
proponuje przesta. buja. w ob.okach i zaj.. si.
konkretnymi zadaniami. W nadchodz.cych dniach wiele osob
b.dzie sk.onnych Ci pomoc, a przynajmniej... nie przeszkadza..
Nie odk.adaj koniecznych napraw . tych, ktore dotycz. mieszkania,
ale przede wszystkim tych zdrowotnych (dentysta si. k.ania?).
Sprawy zawodowe powoli si. stabilizuj. . pod koniec tygodnia
wyja.nisz nieporozumienia. W mi.o.ci . te. niczego nie odk.adaj...
RAK 22.06. . 22.07. KROLOWA PA.EK
Twoja fizyczna atrakcyjno.. osi.gnie niebywa.y
poziom. Zobaczysz to w oczach zazdrosnych znajomych
i us.yszysz w komplementach, jakich nie b.d. Ci sk.pili
przyjaciele. Krolowa Pa.ek wzmocni tak.e Twoj. pewno.. siebie.
Mo.esz w tym tygodniu za.atwi. kilka spraw, ktore wydawa.y
si. nie do za.atwienia. W pracy pow.ci.gnij j.zyk i nie opowiadaj
wszystkim o swoich pomys.ach, bo kto. wykorzysta je za Twoimi
plecami. Zdrowie w porz.dku, ale rozs.dniejsza dieta bardzo by
si. przyda.a. W sercowych sprawach uwierz, .e jeste. kochany
i potrzebny, wi.c nie udawaj kogo., kim nie jeste....
LEW 23.07. . 22.08. ARCYKAP.ANKA
Twoj. najsilniejsz. stron. b.dzie w tym tygodniu
zarowno intuicja (nikt Ci nie dorowna we w.a.ciwej ocenie
nowo poznanych ludzi), jak i umiej.tno.. doradzania
innym (k.opoty z prac. m.odszego cz.onka rodziny to niemal
powtorka tego, co sam kiedy. prze.ywa.e.). Finanse zwy.kuj., ale
potrzeby bliskich rosn. jeszcze szybciej. Je.li jakie. dzia.anie nie
przynosi efektow, Arcykap.anka radzi cierpliwie przemy.le. swoje
post.powanie i... zacz.. od nowa. W sercowych sprawach tak.e
przyda si. wi.cej cierpliwo.ci . Tobie te. zdarzaj. si. gorsze dni...
PANNA 23.08. . 22.09. CESARZ
Nie.atwy tydzie.! Cesarz nie pozwoli Ci na kompromisy
w osi.ganiu wyznaczonych celow. B.dziesz gotow
walczy. z ka.dym, kto nie podziela Twoich pogl.dow.
Cierpliwo.. otaczaj.cych Ci. ludzi b.dzie wystawiona
na prob.. Pod koniec tygodnia mo.esz mie. kilku znajomych
mniej... Ale towarzystwo Cesarza mo.na wykorzysta. w karierze
zawodowej i w inwestowaniu gotowki (tej nie swojej rownie.!).
Kariera przyspieszy, cho. mo.e si. to wi.za. z czasow. zmian.
miejsca pracy. W mi.o.ci oka. zrozumienie, gdy partner skar.y
si. na bol g.owy...
WAGA 23.09. . 22.10. PI.TKA MONET
Pi.tka Monet wro.y spor. (a nawet lepiej ni. spor....)
gotowk., ktora wpadnie Ci w r.ce w najbli.szych
dniach. Ale . jak szybko wpadnie, tak szybko wypadnie,
je.li dasz si. skusi. znajomemu na wspolny .biznesikh.
W dodatku mo.e si. okaza., .e .biznesikh by. nie do ko.ca zgodny
z przepisami. Inn. szans. na pozbycie si. kasy b.dzie udzielenie
bezzwrotnej po.yczki znajomemu. Twoje zawodowe pomys.y
oka.. si. bardzo korzystne dla firmy i... wspo.pracownikow. A Ty?
B.dziesz mia. jeszcze lepsz. opini. w oczach szefa. W mi.o.ci rozkwit
uczu. i... wymaga. ukochanej osoby.
SKORPION 23.10. . 21.11. DZIESI.TKA MONET
Dziesi.. Monet to niezupe.nie g.owna wygrana w totolotku,
ale da si. odczu. w najbli.szym czasie znaczn.
popraw. finansow. Mo.esz zaplanowa. wi.ksze zakupy,
a mo.e nawet pomy.le. o kilkudniowym wypoczynku
z dala od codziennych trosk. Tarot podpowiada, .e warto zainteresowa.
si. problemami m.odszych cz.onkow rodziny. Gdy wreszcie
sami zdecyduj. si. Ci o nich opowiedzie., mo.e by. za po.no
na skuteczn. pomoc. W pracy warto si. postara. o sympati.
kolegow . kilka komplementow, jaka. drobna przys.uga... W mi.o.ci
emocje pokonaj. rozs.dek.
STRZELEC 22.11. . 21.12. PUSTELNIK
W.rod otaczaj.cych Ci. ludzi jest coraz wi.cej takich,
ktorzy uwa.aj. Ci. za wyroczni. w swoich k.opotach.
B.dziesz proszony o rady w bardzo osobistych sprawach,
ale w finansowych tak.e. Pustelnik radzi pow.ci.gliwie traktowa.
cudze problemy i uwa.a. na s.owa, bo w razie niepowodzenia
ca.a wina spadnie na Ciebie. Czas pomy.le. o odpoczynku . kondycja
coraz g.o.niej wo.a o pomoc. Finanse pozwol. Ci na relaks
z gornej po.ki. W sercowych sprawach udawanie samotnego eremity
mo.e by. doskona.ym... afrodyzjakiem.
KOZIORO.EC 22.12. . 19.01. SZOSTKA PA.EK
Warto w najbli.szych dniach .odkurzy.h znajomo.ci
z dawnych czasow. Szostka Pa.ek wro.y tydzie. wype.niony
towarzyskimi obowi.zkami. Mo.e nie wszystkie
b.d. mi.e (wizyta u marudnego krewnego...), ale niektore mog.
przynie.. Ci wiele rado.ci. Zdrowie niez.e, na razie wirusy omijaj.
Ci. z daleka. Finanse stabilne, cho. nadal trzeba pilnowa. wydatkow.
Sprawy zawodowe Szostka Pa.ek radzi od.o.y. na kolejny
tydzie. . na razie nie ma sensu si. wychyla. z nowymi pomys.ami.
W mi.o.ci niespodziewana burza o... byle co.
WODNIK 20.01. . 18.02. KROL PA.EK
Kto. ze znajomych ch.tnie widzia.by Ci. w roli sponsora
swoich biznesowych planow. Krol Pa.ek ostrzega, .e
to nie jest dla Ciebie najlepszy sposob na zainwestowanie
gotowki (a ta w.a.nie zmierza w Twoim kierunku, mo.e nawet z pomoc.
kolektury). Twoje rady i do.wiadczenie zawodowe mog. si. przyczyni.
do awansu kogo. z m.odszych przyjacio.. Je.li czujesz si.
os.abiony po zimowych miesi.cach . popro. o rad. lekarza, zamiast
korzysta. z medykamentow reklamowanych w telewizji. W sercowych
sprawach kto. ma Ci co. bardzo wa.nego do powiedzenia.
RYBY 19.02. . 20.03. DZIEWI.TKA MIECZY
W pracy atmosfera nie sprzyja przedstawianiu nowych
pomys.ow ani wnioskow o podwy.k. (cho. nale.y Ci si.
na pewno!). Dziewi.tka Mieczy radzi, by. nie pokazywa.,
.e dotkn..y Ci. jakie. niepowodzenia . poka. si. .wiatu jako cz.owiek
sukcesu, ktoremu nikt nie .mie odmowi. wspo.pracy i z ktorym
ka.dy powinien si. liczy.. To dzia.a! Z tak. opini. bez trudu rozwi..esz
ka.dy zawodowy problem, a mo.e i domownicy zaczn. Ci.
s.ucha. z nale.nym szacunkiem. Kondycja dopisuje wbrew kapry.nej
aurze. A z kaprysami ukochanej osoby poradzisz sobie jakim.
mi.ym podarunkiem...
Kochani nasi Poeci i Wierszokleci!
Ujawniajcie si. (nadsy.aj.c wiersz, uwzgl.dniajcie rozmiary
naszej rubryki). Najlepsze utwory nagrodzimy publikacj.. Nades.anych
wierszy redakcja nie zwraca. .yczymy weny!
Wybra.: MATEUSZ KOPROWSKI
Horoskop z tarotem
MA. GO RZA TA KA BA .A
Wro. by spe. nia j. si. wy ..cz nie od 10 do 16 marca 2025 r.
ANGORA nr 11 (16 III 2025) 65
. Gdy czytam nekrologi w prasie, za
ka.dym razem zastanawiam si., czy
pos.u.enie si. zwrotem po.egnania
.spoczywaj w pokojuh jest form. prawid.ow..
Ja bym raczej u.y.a s.ow .spoczywaj
w spokojuh, tzn. .eby .adne kataklizmy
nie zak.oci.y ju. spokoju zmar.ego
(np. powod., trz.sienie ziemi, bezmy.lny
wybryk wandali, ekshumacje). .Spoczywaj
w pokojuh brzmi dla mnie dos.ownie
. w pokoju w mieszkaniu, a nie w grobie
na cmentarzu. Czy mam racj. (list w formie
tradycyjnej nades.any przez czytelniczk.
z Krakowa).
Opinia korespondentki na temat
niepoprawno.ci formu.ki modlitewnej
i inskrypcji spotykanej na nagrobkach
spoczywaj w pokoju (tak.e niech spoczywa
w pokoju) . jakoby by.y one sformu.owaniami
b..dnymi . nie znajduje
uzasadnienia w normatywnych .rod.ach
leksykograficznych polszczyzny.
Przytoczony wy.ej zwrot nie mo.e
budzi. najmniejszych w.tpliwo.ci od
strony semantycznej, dlatego .e obecny
w nim rzeczownik pokoj odpowiada
dawnemu znaczeniu tego s.owa, czyli
ecisza, ukojenie, spoczynekf.
Z tego wzgl.du znan. .aci.sk.
inskrypcj. nagrobn. Requiescat
in pace [wym. rekwieskat in pace]
. w skrocie R.I.P. . przek.ada si. na
j.zyk polski w tekstach religijnych,
przywo.uj.c s.owo pokoj tak w.a.nie
rozumiane . jako Niech spoczywa
w pokoju (pace to forma V przypadka
. ablatywu . w funkcji miejscownika
s.owa pax epokojf).
W przesz.o.ci pokoj w takim znaczeniu
wyst.powa. w polszczy.nie naszych
przodkow bardzo cz.sto. Kiedy mawiali
oni, .e za.ywaj. pokoju lub .e pragn.
pokoju, lub .e chc. .y. w pokoju, to mieli
na my.li dobry stan ducha, samopoczucia,
brak zmartwie. czy dolegliwo.ci
zdrowotnych.
Podczas rodzinnych albo s.siedzkich
wizyt u kogo. w domu witano si.
s.owami pokoj wam, pokoj temu domowi,
pokoj ludziom dobrej woli albo niech
si. domowi temu pokoj stanie. Niekiedy
proszono w gniewie: daj mi, kumie,
.wi.ty pokoj, dajcie, kumo, temu pokoj,
tzn. enie m.cz mnie d.u.ej, cz.owieku,
kobieto, nie przeszkadzaj mi w pracy,
w odpoczynkuf.
Dzisiaj wielu osobom (w tym . jak
wida. . czytelniczce) taki sens wyrazu
pokoj w powiedzeniu spoczywaj w pokoju
wydaje si. nie na miejscu, gdy. przyzwyczajeni
s. do innego znaczenia
tego rzeczownika, czyli epomieszczenie,
cz... mieszkaniaf. I dlatego .poprawiaj.h
je na sensowniejsz. ich zdaniem
wersj. spoczywaj w spokoju, niech
spoczywa w spokoju. Oczywi.cie, owa
nowa formu.a te. jest poprawna.
Warto wiedzie., .e etymologicznie
wyraz pokoj ma .cis.y zwi.zek z czasownikiem
koi. (e.agodzi., uspokaja.,
u.mierza.f) i z zapomnianym ju.
czasownikiem przedrostkowym pokoi.
(eukoi. jedno po drugimf) oraz jego
wariantem zwrotnym pokoi. si. (euspokoi.
si.f).
Po.niej nasi przodkowie utworzyli
sobie czasownik spokoi. (spokoi. si.)
przez dodanie do pokoi. (pokoi. si.)
przedrostka s-, a nast.pnie jego posta.
dokonan. uspokoi. (uspokoi. si.)
. przez do..czenie do spokoi. (spokoi.
si.) jeszcze jednego przedrostka, u-
. eprzesta. by. zdenerwowanym, wyciszy.
si., doj.. do siebief.
I w.a.nie od czasownika spokoi.
(spokoi. si.) powsta. rzeczownik
spokoj, ktory z czasem przej.. pierwotny
sens wyrazu pokoj, ten za.
zacz.. nazywa. espokoj w pa.stwie,
na .wiecie, brak wojenf. A jeszcze po.niej
pokoj nabra. dodatkowej definicji
. emiejsce, gdzie cz.owiek odpoczywa,
nabiera si. do dalszej pracy, gdzie
za.ywa pokoju, tzn. wyciszenia, snu,
ukojeniaf. Do dzisiaj pokoj pozostaje
s.owem polisemicznym.
O tym, .e ow wyraz oznacza. kiedy.
co. innego ni. wspo.cze.nie, .wiadczy
jego forma zaprzeczona . niepokoj.
Istnia.y dwa przeciwstawne wyrazy:
pokoj (ecisza, ukojenief) i niepokoj
(eobawa, l.kf).
Szanowny Panie Janie,
Od jakiego. czasu probujemy z .on.
rozszyfrowa. pochodzenie jej panie.skiego
nazwiska . Anysz. Niestety, bez powodzenia.
To rzadkie nazwisko. W wykazach
PESEL zarejestrowanych jest w Polsce tylko
100 m..czyzn i 102 kobiety o tym nazwisku,
a w opracowaniu .Nazwiska polskieh
Instytutu J.zyka Polskiego PAN nazwisko
to w ogole nie wyst.puje. Czy mog.by Pan
pomoc nam w rozwi.zaniu tej zagadki?
Janusz .wita.a
Panie Januszu, nazwisko mog.o
powsta. dwojako. Mo.e mie. charakter
przezwiskowy od pospolitego rzeczownika
any., jak nazywano ro.lin.
wykorzystywan. do dzi. w kuchni oraz
w zio.olecznictwie. Pami.tajmy, .e g.oska
d.wi.czna zawsze w wyg.osie traci
sw. d.wi.czno.., dlatego zapisano
j. tak, jak us.yszano. Drugie potencjalne
.rod.o to pochodzenie odimienne, od
nazwy osobowej Hanysz, z d.wi.cznym
nag.osowym H-, ktore zanik.o. Hanysz
to spolszczona wersja niemieckich imion
Johann lub Johannes. Obecnie w bazie
PESEL mamy tylko 183 Anyszow.
Chcia.bym si. dowiedzie. co. o historii
mojego nazwiska Jacyno-Onuszkiewicz.
Takie podwojne nazwisko odziedziczy.em
po ojcu, ktory wraz z rodzin.
przyjecha. do Polski w ramach przymusowych
przesiedle. ludno.ci z dawnych
wschodnich terenow II Rzeczypospolitej.
By.o to wtedy wojewodztwo wile.skie.
Zbigniew
Mamy tu do czynienia z nazwiskiem z.o.onym,
wynikaj.cym z do..czenia nazwiska
m..a (albo .ony) do w.asnego, rodowego.
S. wi.c do obja.nienia dwa ro.ne
nazwiska, tworz.ce jedno, oficjalne. Jacyno
to nazwisko odimienne, pochodz.ce
od skroconych form imion zaczynaj.cych
si. na Jac-, Jacz- jak Jacek albo starsze
pras.owia.skie Jaczemir (przymiotnik
jacze to silny, mocny). Z kolei Onuszkiewicz,
nazwisko w polskim zasobie wyst.puj.ce
rzadko, jest te. odimienne i pochodzi
od imion zaczynaj.cych si. na On- jak
Onufry czy Ondrzej. Pochodzi st.d spora
liczba nazwisk, takich jak Onuszek,
Onuszczyk, Onuszkanicz, Onuszko.
mlkin sow@an go ra.com.pl
www.ob cy je zyk pol ski.pl
JAN CHRY ZO STOM PRZY DO MEK
hen ryk.mar ten ka@an go ra.com.pl
http://nazwisko.blogspot.com
P.odne imiona
OBCY J.ZYK
POLSKI (1208)
Maciej
Malinowski
OJCZYZNA POLSZCZYZNA PODST.PNE S.OWKA
marcin.wilczek@gmail.com
facebook.com/podstepne.slowka
Spoczywaj w pokoju to poprawnie
Poczet nazwisk polskich (1046)
Orzechowe nakr.tki
Cho. owoce stanowi. jedn. z podstaw
zdrowej diety, to w komunikacji potrafi. mocno
namiesza.. A nigdzie nie wida. tego tak
dobrze, jak na przyk.adzie j.zyka angielskiego.
Tym samym s.owem date nazwiemy nie
tylko daktyl, ale i dat. oraz randk.. Do tego
jako czasownik opisze spotykanie si. z kim.
oraz sprawdzanie wieku czego. (They
dated the painting of the two dating lovebirds
enjoying a plate of dates and were able
to pinpoint the exact date it was painted.
. Zweryfikowali wiek obrazu przedstawiaj.cego
dwoje randkuj.cych kochankow delektuj.cych
si. talerzem daktyli i byli w stanie
okre.li. dok.adn. dat. jego namalowania.).
Inny s.odki owoc, brzoskwinia, czyli peach,
nazwie te. niezwykle atrakcyjn. osob. lub
rzecz (I know a peach sounds like the perfect
deal given the money we have, but I tell
you the other dealfs the real peach here.
. Wiem, .e brzoskwinia brzmi jak idealna
oferta, bior.c pod uwag. pieni.dze, ktore
mamy, ale powiem ci, .e druga opcja jest
tutaj naprawd. korzystna.).
Ciekawe s. rownie. zwi.zki owocow
z... szale.stwem. Kogo., kto nie do ko.ca
panuje nad w.asnym umys.em, nazwiemy
bowiem tak samo jak banany, czyli bananas
(If he thinks wefll accept bananas as a fair
deal, he must be bananas himself. . Je.li
my.li, .e zaakceptujemy banany jako uczciwy
uk.ad, to znaczy, .e chyba oszala..). Ba,
poniewa. szale.stwo ..czymy cz.sto z niepohamowanym
gniewem, to i kogo. opanowanego
przez taki gniew rownie. okre.limy
epitetem bananas (He went completely
bananas when the clothes we wore to the
meeting didnft quite meet his standards.
. Kompletnie oszala., gdy okaza.o si., .e
ubrania, ktore w.o.yli.my na spotkanie,
nie spe.niaj. jego standardow.). I nie jest
to jedyny owoc, ktorym opiszemy zarowno
szale.stwo, jak i gniew, bo podobn. funkcj.
spe.niaj. orzechy, czyli nuts (Theyfll think
wefre nuts if we donft go nuts in response
to their ludicrous offer. . Pomy.l., .e zwariowali.my,
je.li w odpowiedzi na ich niedorzeczn.
ofert. nie wpadniemy w sza..).
Problem w tym, .e nuts to nie tylko przymiotnik
o znaczeniu mocno metaforycznym,
ale rzeczownik. A w tej formie opisze
te. nakr.tki (The order specified literal
tons of bolts, but failed to mention a single
nut. . Zamowienie opiewa.o dos.ownie na
tony .rub, ale nie uwzgl.dnia.o ani jednej
nakr.tki.). A w kontek.cie potoczno-anatomicznym
nuts opisze j.dra. Od nuts niedaleko,
przynajmniej etymologicznie, do peanuts,
czyli orzeszkow, ktore w mowie mniej formalnej
opisz. ma.. ilo.. pieni.dzy (I remember
a time when a bag of peanuts cost peanuts
and not a fortune like it does now. . Pami.tam
czasy, kiedy torba orzeszkow ziemnych
kosztowa.a grosze, a nie fortun. jak teraz.).
Wi.cej o pieni.dzach . wkrotce.
MARCIN WILCZEK
Peanuts for bananas
Sk.d si. wzi..o?
Jachyra . pochodz.ce z j.zyka niemieckiego
od nazwy osobowej Jacher,
skroconej formy germa.skiego imienia
z.o.onego jagon (polowa.) i heri
(dowodca). Mo.liwy te. rodzimy rodowod
od popularnego imienia m.skiego
Jach (posta. odmienna od Jana).
451 nazwisk.
Ta.aj . przezwiskowe, mo.e pochodzi.
od czasownika tala. lub zwrotnego
tala. si., czyli toczy. si., tarza.
si., przewraca. si.. Ale mo.liwe te.,
.e nazwisko powsta.o od rzeczownika
pospolitego talej, czyli d.ugi kaftan
si.gaj.cy poza kolana, p.otnianka.
549 nazwisk.
.agan . powsta.o od gwarowego
rzeczownika pospolitego .agan, a tak
okre.lano legar, drewnian. belk. podk.adan.
pod koryto, na ktorym fermentuje
piwo w beczkach. 461 nazwisk.
Walasek . nazwisko mo.e pochodzi.
od czasownika wali., ale mo.e
mie. rodowod odimienny, od Walentego
czy Waleriana. Z punktu widzenia
s.owotworczego Walasek to forma
zdrobniona od wyj.ciowego Wal-.
3427 nazwisk.
66 NIE TYLKO DLA OR.OW ANGORA nr 11 (16 III 2025)
.Ro.a i Narcyzh
Krzy .ow ka z przy mru .e niem oka nr 11     
Na gro da: PAROWNICA DO UBRA.
Znaczenia wyrazow (w zmienionej kolejno.ci):
Julia, ameryka.ska aktorka (.Pretty
Womanh)
smaczna ryba morska
miasto s.yn.ce z wyrobu samowarow
przychod minus koszty
taniec w tytule popularnej sztuki
S.awomira Mro.ka
warzywo znane jako gruszka mi.osna
lub ober.yna
my.l przewodnia
niezbyt du.y model marki Daewoo
g.sty roztwor m.czki kartoflanej
do usztywniania tkanin
truj.cy alkaloid zawarty
w papierosach
sta.e, ciek.e lub gazowe
.artobliwy wierszyk o pi.ciu linijkach,
z uk.adem rymow aabba
drewno, koks albo brykiety
muskularni m..czy.ni o wielkiej sile
w.oski wulkan, najwy.szy w Europie
strumyk
unoszone w zdziwieniu
tylko by jad. i jad.
uczy si. poza szko.. i jedynie zdaje
egzaminy
ro.lina porastaj.ca brzegi jezior; ajer
grube przewody elektryczne
w izolacji
meble dla parlamentarzystow
gruba tkanina we.niana, ciemnoszara
lub czarna z ja.niejszymi nitkami
.Dialogi na cztery ...h, cykl Jonasza
Kofty i Stefana Friedmanna
cz..ci d.u.szej sztuki teatralnej
promieniotworczy pierwiastek
chemiczny o symbolu Am
poci.g do czego.; ochota
Cyprian Kamil ..., polski poeta
(.Fortepian Szopenah)
element maj.cy upi.ksza.
nauka francuskiego na uniwersytecie
miasto nad Narwi., z tablicami
rejestracyjnymi BL
ci.gnie dalej dzie.o rozpocz.te
przez kogo. innego
gdy zegar stoj.cy nie stoi
Johann Wolfgang ..., autor .Faustah
serial z Markiem Kondratem w roli
nadkomisarza Halskiego
... Walii, tytu. Diany, pierwszej .ony
obecnego krola Karola III
.Gdy zegar stoj.cy nie stoih
Jol ka nr 211     
Nagroda: S.UCHAWKI BEZPRZEWODOWE
Rozwi.zanie krzy.owki nr 8. Poziomo: koneser, cebulki, ochroniarz, metr, atrakcja,
pliki, obwod, konewka, any.ek, prace, szafa, kl.twa, tkanie, sny, zamie., szelest, mansarda,
fis, co., pogaduszki, rega.y, rzepak. Pionowo: heraldyka, niedosyt, ..czenie,
surowce, wy.erka, klapa, rolada, ost.py, cherubin, wymog, znicz, s.up, sagan, rdza,
czepek, szafir, odrzut, bulion, kamasze, liniowce, intencja, okaziciel.
Gra.yna Anczewska
P
M
’
D
T
U
K
L
P
P
POZIOMO:
A1 ten umie zamiesza. w garach!
A16 dorobek i dziedzictwo ludzko.ci
B7 sprawia, .e nie tylko dolar spada
C2 gra nim mim
D7 dotar. do niezbadanego
D16 kr.g.ousta .rybah podobna
do w.gorza
E3 dyrektywa nim bywa
F16 nalewki z prababcinego barku
G1 100% badanych zna to s.owo
H16 przydaje si. w robocie Go.ocie
I4 dodatkowa rozgrywka sportowa
K1 czu.o.ci z przesz.o.ci
K17 .uliczkih w.rod rabatek
.7 miejsca a. nadto
.16 stolicac pachn.ca .ywic.
M1 .jednostkah elektoratu
M9 nak.ania do g.osowania
N16 ogrodzenie do przypierania
N20 stos so.niny w pos.gu
O7 sztuka zrobienia .wi.tka z konara
P2 kultowa rzecz
P16 du.o my.li, du.o spraw
PIONOWO:
1D opuszczone klapki u zimowej
czapki
3A ..czy morze z morzem
3J melodyjne... perypetie?
5A czcionka jak litery spod piora
5K straci.y g.owy i da.y si.
zapuszkowa.
6G mo.na je stroi.
7A co. okropnego!
7L wybielaj.cy puder acani
9A zarabiaj. na tym, czego brak
na rynku
9L i stare, i dobre
12A .okie., biodro i kolano
12M kupuj.cy i sprzedaj.cy go dobijaj.
14A krzew zc wdzi.kiem
14M tak dzieci. powie do rodziciela
16A zgrzany kryszta.
16L mo.e by. adrenalina
17F Ro.a i Narcyz
18A tkanina z organem kontroli
i dzier.awca gotowy
18K mistrz s.owa i piora
20A pos.usze.stwo i pokora w jednym
20J empiryczny fakt i fenomen
22D tekst r.cznie i poprawnie
napisany
Rozwi.zanie jolki nr 208: graficy, garnki.
Wp.yn..y:  144 prawid.owe rozwi.zania na kartkach pocztowych.
94 odpowiedzi nades.ano SMS-em.
Nagrod., TERMOWENTYLATOR, wylosowa. p. Marian Gorski z Kozienic.
W rozwi.zaniu nale.y poda. wyrazy rozpoczynaj.ce
si. liter. R.
Adam Sumera
(D-16, N-21, G-4, A-6, N-3, D-3, H-20) (.-5, N-3, L-5, F-19, P-17, F-16, P-17)
(A-19, A-6, F-19, P-17, H-20) (B-5, P-17, D-16, D-17, H-18, A-19, B-5, N-3, D-3, H-20)
(I-8, F-22, H-20)
Rozwi.zanie krzy.owki nr 8: Dzieci powinny rosn.., a doro.li dorasta..
(Wies.aw Malicki)
Wp.yn..o:  199 prawid.owych rozwi.za. na kartkach pocztowych.
164 odpowiedzi nades.ano SMS-em.
Nagrod., RADIOODTWARZACZ, wylosowa. p. Andrzej Brzostowicz
z .odzi.
ANGORA nr 11 (16 III 2025) NIE TYLKO DLA OR.OW 67
bakru
Na gro da mie si. ca nr 609
Aby wzi.. udzia. w jej lo so wa niu, na le.y
na de s.a. do re dak cji pi.. ko lejnych
ku po now do 8 kwietnia 2025
ro ku. UWA GA!!! Mo. na te. prze s.a.
(do 8 kwietnia 2025 r.) roz wi. za nie
SMS -em pod numer 73550 (koszt
3 z.+VAT). Po da je my ha s.o, na kto re
z.o .y si. pi.. ko lej nych li ter za mieszczo
nych w ko lej nych pi. ciu nu me rach
.An go ryh, o tre .ci: KRANG.609.ha s.o
.Co. na z.bh
Krzy .ow ka z ha s.em nr 111     
Nagroda: SUSZARKA DO W.OSOW
POZIOMO: PIONOWO:
1. 2 pionowo plus 3 poziomo
3. 15 poziomo minus 13 poziomo
4. 63 . 21
6. 9 pionowo minus 10 pionowo
8. 6 poziomo razy 0,5
10. 11 pionowo minus 8 poziomo
12. 13 poziomo razy 4 poziomo
13. 4 poziomo podzieli.
przez 1,3375
15. 3 pionowo plus 4 poziomo
17. 10 pionowo plus 13 poziomo
19. 18 pionowo minus 17 poziomo
20. 1 pionowo plus 19 poziomo
21. 17 pionowo minus 10 poziomo
1. 2 pionowo plus 6 poziomo
2. (4 poziomo minus 8 pionowo)
razy 2
3. 1 pionowo minus 8 pionowo
5. 9 pionowo plus 10 poziomo
7. 12 poziomo razy 0,65
8. 17 poziomo minus 8 poziomo
9. 17 poziomo razy 1,25
10. 7 pionowo podzieli.
przez 4 poziomo
11. 1 pionowo minus 16 pionowo
14. 10 pionowo plus 20 poziomo
16. 1 poziomo minus 17 poziomo
17. 5 pionowo minus 3 pionowo
18. 9 pionowo plus 21 poziomo
W roz wi. za niu pro si my po da. nu mer krzy .ow ki oraz licz b.
.jedynekh wy st. pu j. cych w dia gra mie. rk
Uwa ga: cy fra .0h nie stoi na pocz.tku .adnej liczby.
Roz wi. za nie krzy .ow ki nr 308: liczba pi.tek: 5.
Wp.y n..o:  61 prawid.owych rozwi.za. na kart kach pocz to wych.
43 od po wie dzi na de s.a no SMS -em.
Na gro d., KAL KU LA TOR i KSI..K., wylosowa.a p. Wies.awa
Borek z B.dzina.
.9 pionowo plus 21 poziomoh
Plus minus nr 311     
Na gro da: KALKULATOR I KSI..KA
Nagrod. marca jest
TABLET
.yczymy szcz..cia w losowaniu!
Rozwi.zania KRZY.OWEK, SUDOKU, LOGICZNEJ UK.ADANKI . same has.a . prosimy nadsy.a. na kartkach pocztowych
do 25 marca 2025 r. pod adresem: Tygodnik ANGORA, 90-007 .OD., pl. Komuny Paryskiej 5a. Rozwi.zania krzy.owek mo.na nadsy.a.
rownie. SMS-em. Mo.esz zwielokrotni. szans. wygranej, wysy.aj.c wi.cej ni. jeden SMS. W.rod osob, ktore nade.l. prawid.owe rozwi.zania
krzy.owek, rozlosujemy nagrody, ktore prze.lemy poczt.. (Nagrody rzeczowe wysy.amy poczt. w terminie miesi.ca od ich og.oszenia).
ABY PRZES.A. HAS.O KRZY.OWKI, trzeba napisa. SMS o tre.ci: KRANG.XXX.HAS.O KRZY.OWKI. (W miejsce XXX wpisujemy
numer krzy.owki. Uwaga, stosowa. tylko litery, cyfry i kropki. Wielko.. liter nie ma znaczenia). Dla przyk.adu: je.eli has.em krzy.owki jest
.Weso.ych .wi.th, a numer krzy.owki 40, to SMS b.dzie wygl.da. nast.puj.co . KRANG.40.WESOLYCH SWIAT. SMS-y nale.y wysy.a.
pod numer 72550 (p.atny 2 PLN+VAT). Odpowiedzi przyjmujemy do 25 marca 2025 r. W przypadku wylosowania nagrody czytelnik
otrzyma SMS-a wys.anego przez program komputerowy z pro.b. o oddzwonienie w ci.gu godziny.
W.rod osob, ktore nade.l. rozwi.zania SMS-em, dodatkowo rozlosujemy
VOUCHER . SKIEROWANIE O WARTO.CI 2 TYS. Z. NA WCZASY W POLSCE.
W tym tygodniu voucher wylosowa.a p. Hanna Leszczuk z Warszawy.
Nagrody rzeczowe wysy.amy poczt. w terminie miesi.ca. Przesy.k. op.aca redakcja. Zgodnie z obowi.zuj.cymi przepisami
nagrody s. obci..one 10-procentowym podatkiem. Wylosowane nagrody nie podlegaj. zamianie na rownowarto.. w gotowce.
Nagroda marca
Trzecia litera has.a: D 3
Medal
o wartooeci
zabytkowej
Dwuko
3owa
taczka
Z wyd
3u.onym
i wygietym
noskiem
Polski
motocykl
lat 60.
Rodzi
siemie
Pierwiastek niew1tpliwie
gastronomiczny
Zwienczenie dendrologiczno-
stomatologiczne
Biblijny
nieszczeoenik
Zabawa
acana
Sportowa
walka
na pieoeci
Model
kompozycji
przestrzennej
Paul od .Dianyh
Jednostka masy rowna
jednej tysiecznej
czeoeci grama
Parzysty narz1d
Lisia jama
Sprzedawca
w budce
z gazetami
Kururu
Miejsce
przymusowego
pobytu
Napoleona
I
August II
Mocny ...
Tytu3 Mussoliniego
Szczebel
administracyjnej
drabiny
Znawca
minera3ow
Baryczny
do3ek
... Kurosawa, jego
.Siedmiu samurajowh
Garbate
byd3o
Polska
tenisistka
OEwi1tek
Imie pani
Bovary
Czumiza
4046,86 m2
Miasto
w prefekturze
Hiroszimy
Tanka
Drugie imie
Norwida
Cooe na z1b Syberyjska rzeka
Sala awiczen
karate,
judo
Pywi3 j1
pamietliwy
asan
Ma3y
nasyp
kryj1cy
groby
Stolica
Wietnamu
Erozja
ska3 wapiennych
M3odooea
dnia
G3owny
port
Ghany
Zatoka
na Morzu
Czerwonym
Akademicki
Zwi1-
zek Sportowy
5
9
22
19
24
14
2
1
12
23
21
7
4
6
10
17
3
15
13
20
18
11
8
16
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Rozwi.zanie krzy.owki numer 108: Nawet mucha ma swego bzika.
Wp.y n..y:  163 prawid.owe rozwi.zania na kart kach pocz to wych.
208 od po wie dzi na de s.a no SMS -em.
Na gro d., TOSTER, wy lo so wa. p. Grzegorz Konieczny z Radzewic.
68 NIE TYLKO DLA OR.OW ANGORA nr 11 (16 III 2025)
WYGRAJ W LOTKA Z .ANGOR\h (1196)
losowanie w czwartek
6. 03. 2025
KIEDY OSTATNI RAZ PAD’A LICZBA, KTOR\ CHCESZ SKREOELIA?
przyk3ad
Liczby 21 i 35
ostatni raz
pad3y
9 losowan
wstecz
13 15 17
8
11
1 2 3 4 5 6 7 9
18 19 25 31 35 40
14 47 27 41
12
16
43 34 28 25
35
21
9
53
12
26
32
45
22
8
42
19
4
20
36
5
39
2
17
15
44
40
46
7
29
37
1
38
6
49
23
10
3
11
13
18
33
31
30
48
24
9
Logiczna uk.adanka
Krzy.owka nr 411     
Nagroda ksi..kowa
Aby rozwi.za. nasz. logiczn. uk.adank., nale.y zaczerni. odpowiednie
pola diagramu, w my.l regu. zakodowanych ci.giem cyfr umieszczonych
z jego boku. I tak: przyk.adowy szereg cyfr .2, 4, 3, 5h w pionie oznacza,
.e w odpowiedniej kolumnie nale.y kolejno zaczerni. ci.g . dwoch,
czterech, trzech i pi.ciu pol (analogicznie post.pujemy w wierszach).
Oczywi.cie, liczba zaczernionych pol musi nam si. zgadza. w .pionie
i w poziomieh. Utworzony w ten sposob rysunek stanowi rozwi.zanie
.amig.owki. Do redakcji wystarczy przes.a. nazw. obrazka.
Roz wi. za nie krzy .ow ki nr 408:
mysz.
Wp.yn..o:  17 prawid.owych
rozwi.za.
na kartkach
pocztowych.
46 od po wie dzi
nades.ano SMS -em.
Na gro d. ksi.. ko w. (dwie ksi..ki) wy lo so wa.a p. Amelia Che.mo.ska
z Filipionki.
Zgoda na przetwarzanie
danych osobowych
Przesy.aj.c rozwi.zania konkursu/krzy.owki,
wyra.am zgod. na przetwarzanie moich danych
osobowych (imi., nazwisko, adres, adres
e-mail lub nr telefonu) przez Administratora
w celu przeprowadzenia konkursu/krzy.owki,
w tym publikacji w Tygodniku .Angorah imienia,
nazwiska i miejscowo.ci zwyci.zcy. Dane
podaj. dobrowolnie, wiedz.c, .e przys.uguje
mi prawo do wgl.du, uzupe.nienia, sprostowania,
usuni.cia, ograniczenia przetwarzania
i przenoszenia oraz wniesienia sprzeciwu.
* * *
Dane osob, ktore wygra.y nagrod. .Tygodniowe
wczasyh, zostan. przekazane Regionalnej
Agencji Turystyki .Grand Tourh w celu
realizacji nagrody.
* * *
Dane zwyci.zcow b.d. przetwarzane do 6 lat.
* * *
Administrator: Wydawnictwo .Westa-Drukh
sp. z o.o., pl. Komuny Paryskiej 5a, 90-007 .od.,
www.angora.com.pl (tu wi.cej informacji o ochronie
danych osobowych).
Kontakt: ido@angora.com.pl lub listownie
pod powy.szym adresem z dopiskiem .IDOh.
1 2 3
4 1 5
6 7 8 2
2 8 4 7
9 7 6 8
5 1 6 3
7 3 8 1
3 6 9
5 4 2
4 5 9 2
3 1
7 8
9 8 7
5
4 9 6
1 5 4
8 3
6 7
         
Zadanie nr 511/01 Zadanie nr 511/02
Sudoku Zadanie nr 511
Nagroda: DZBANEK DO FILTROWANIA
WODY
Sudoku to proste i przyjazne puzzle. W grze obowi.zuje
tylko jedna prosta zasada: uzupe.ni. puste pola diagramu
w taki sposob, aby ka.dy wiersz, ka.da kolumna oraz
ka.dy kwadrat 3 x 3 zawiera. wszystkie cyfry od 1 do 9.
Aby wzi.. udzia. w losowaniu nagrody, wystarczy przepisa.
na kartk. pocztow. pierwszy od gory wiersz z rozwi.zanego
diagramu wraz z numerem zadania, umie.ci. swoje dane osobowe
i wys.a. (mo.na rownie. SMS-em, np. KRANG.503/01.
rozwi.zanie) pod adresem redakcji z dopiskiem .Sudokuh.
Rozwi.zanie dwoch zada. zwi.kszy szans. na wygran..
Rozwi.zanie sudoku numer 508:
508/01 6 8 1 2 7 4 3 5 9 508/02 9 6 3 7 4 2 1 5 8
Wp.yn..o:  81 prawid.owych rozwi.za.
na kartkach pocztowych.
31 odpowiedzi nades.ano SMS-em.
Nagrod., PROSTOWNIC. DO W.OSOW, wylosowa.a
p. Ewa Gabor z O.awy.
. Nigdy nie uda.o mi si. wygra. w .adnej loterii.
Probowa.em w Polsce, w Stanach Zjednoczonych,
we W.oszech. Gra.em, jak wszyscy, w celu
realizacji marze., aby zdoby. to, na co w danej
chwili nie mog.em sobie pozwoli.. Jakie to by.y
marzenia, niech zostanie moj. tajemnic.. Los nie
pozwoli. mi i.. na skroty. Wszystko, co w .yciu
osi.gn..em, mam dzi.ki mojej pracy.
Moje liczby:
1, 5, 13, 21, 22, 23
Not. Z.H. Fot. P. Kamionka
Micha. Bajor
Aktor, wokalista, kompozytor
rk
Nie mo.emy ju. polega. wy..cznie
na militarnej ochronie Stanow Zjednoczonych
w sytuacji, gdy Donald
Trump uk.ada si. z Kremlem ponad
naszymi g.owami.
Prezydent USA w ci.gu zaledwie kilku
tygodni od zaprzysi..enia poda. w w.tpliwo..
trwa.o.. sojuszu transatlantyckiego,
a jego najwy.si rang. urz.dnicy jasno
dali do zrozumienia, .e ameryka.skie interesy
le.. gdzie indziej, wi.c Europejczycy
powinni zadba. o siebie sami. . Musimy
przyzna., .e nasz najwa.niejszy sojusznik
nie zachowuje si. ju. jak sojusznik, lecz
staje si. zagro.eniem dla bezpiecze.stwa
Europy . twierdzi Claudia Major z Niemieckiego
Instytutu Spraw Mi.dzynarodowych.
Przywodcy krajow cz.onkow Unii
zamierzaj. wzi.. sprawy w swoje r.ce.
. Przysz.o.. Europy nie musi by. rozstrzygana
w Waszyngtonie czy Moskwie . mowi
prezydent Francji Emmanuel Macron.
Premier Danii Mette Frederiksen apeluje:
. (Musimy) ponownie uzbroi. Europ..
Wydawa., wydawa., wydawa. na obron.
i odstraszanie. Rownie. zagorza.y zwolennik
NATO, przysz.y kanclerz Niemiec Friedrich
Merz, jak najszybsze wzmocnienie
Europy uznaje za absolutny priorytet.
Lekcewa..cy stosunek do Starego Kontynentu
Trump prezentowa. ju. podczas
pierwszej kadencji. Teraz sta.o si. oczywiste,
.e jego cel to zbli.enie z Moskw..
Przed Europejczykami stoj. zatem dwa
ogromne zadania . zapewnienie pomocy
wojskowej Ukrainie oraz budowanie w.asnego
systemu bezpiecze.stwa. Wed.ug
szacunkow brukselskiego think tanku Bruegel
Europa . by odstraszy. Rosj. bez
pomocy USA . potrzebuje corocznego
wzrostu wydatkow co najmniej o 250
miliardow euro. . Trudno.. polega na tym,
.e musimy zrobi. to bardzo szybko. Trzeba
naprawi. samolot b.d.cy w powietrzu
. t.umaczy jeden z unijnych dyplomatow.
W czwartek, 6 marca, przywodcy pa.stw
Unii spotkali si. w Brukseli. Mowi.: to
moment prze.omowy zmieniaj.cy wszystko
. od podej.cia do obrony po relacje
z Ameryk.. Przybywaj.c na szczyt, premier
Donald Tusk o.wiadczy.: . Europa jako
ca.o.. jest naprawd. zdolna do wygrania
ka.dej konfrontacji militarnej, finansowej,
gospodarczej z Rosj. . po prostu
jeste.my silniejsi. Si.. pokazuje w liczbach
szef francuskiego rz.du Francois Bayrou:
. Porownuj.c arsena.y, przekonamy
si., .e armie europejskie to 2,6 mln .o.nierzy,
ponad dwa razy wi.cej ni. mo.e wystawi.
Federacja Rosyjska. Mamy 15 tysi.cy
samolotow, podczas gdy Rosja ma ich
5 tysi.cy. Nie ma tu nierownowagi, jednak
nie mobilizujemy tej si.y i nie wiemy, .e ona
istnieje. Niestety, liczy si. rownie. zdolno..
do dzia.ania. Jak pisz. komentatorzy
.Guardianah, w trakcie wojny w Ukrainie
przywodcy Europy twardo mowi. o obronie
oraz odstraszaniu, cho. wielokrotnie nie
uda.o im si. tego zrealizowa..
O zwolnione przez Ameryk. miejsce
g.ownodowodz.cego ubiegaj. si. szefowie
trzech najsilniejszych krajow. Premier
Wielkiej Brytanii Keir Starmer probuje by.
mediatorem mi.dzy USA i Uni.. Macron
rozwa.a rozpi.cie francuskiego parasola
nuklearnego nad ca.ym kontynentem.
. Moim absolutnym priorytetem b.dzie
jak najszybsze wzmocnienie Europy, aby.my
mogli krok po kroku osi.gn.. prawdziw.
niezale.no.. od Stanow Zjednoczonych
. deklaruje Friedrich Merz, przysz.y
kanclerz Niemiec. Niemcy chc. zainwestowa.
500 miliardow euro. Merz twierdzi,
.e to niespotykane w powojennej historii
kraju zwi.kszenie potencja.u militarnego
musi zosta. zrealizowane za wszelk. cen..
Szefowa Komisji Europejskiej przedstawia
plan finansowy uwzgl.dniaj.cy po.yczki
dla krajow cz.onkowskich w wysoko.ci
do 150 mld euro, wy..czenie wydatkow na
obron. z unijnych regu. fiskalnych, wykorzystanie
pieni.dzy z funduszu spojno.ci
oraz z Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Ca.o.. pakietu mo.e osi.gn.. 800
mld euro. Ursula von der Leyen ostrzega:
. Europa stoi w obliczu wyra.nego niebezpiecze.stwa
na skal., jakiej .aden z nas
nie widzia. w swoim doros.ym .yciu.
Na projekt zbrojenia Europy reaguje
Rosja. Rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow
oznajmia: . Unia aktywnie omawia
obecnie kwesti. militaryzacji. Ta militaryzacja
jest skierowana g.ownie przeciwko
Federacji Rosyjskiej. Potencjalnie mo.e
to by. dla nas przedmiotem g..bokiego
zaniepokojenia i spowodowa., .e podejmiemy
odpowiednie wzajemne .rodki
w celu zapewnienia naszego bezpiecze.stwa.
A W.adimir Putin drwi z prezydenta
Francji: . Niektorzy ludzie nadal nie potrafi.
usiedzie. na miejscu. Chc. powroci.
do czasow napoleo.skich. Zapominaj.,
jak si. to sko.czy.o. (Ef-Ka)
Na podst.: Deutsche Welle, Le Monde,
The Spectator, The Guardian,
Konsomolskaja Prawda
Europa si. zbroi
W Mannheim (Niemcy)
prawdopodobnie
cho ry psychicznie m..czyzna,
kieruj.c samochodem
osobowym, wjecha.
w t.um ludzi na ulicy. .wiadkowie
twierdz., .e stara. si. wcelowa. w jak
najwi.ksz. liczb. osob. Zabi. kobiet.
i m..czyzn., kilku innych przechodniow
ci..ko zrani..
Kreml w ramach retorsji za sankcje
na.o.one na Rosj. zapowiedzia., .e
minister spraw zagranicznych Japonii
Takeshi Iwaya oraz kilku przedstawicieli
w.adz i biznesu otrzyma zakaz wjazdu
na teren Federacji Rosyjskiej.
W Rumunii zatrzymano sze..
osob podejrzanych o kontakty z rosyjskimi
agentami i zdrad. stanu. Celem
ich dzia.ania mia.o by. obalenie rz.du
i wyprowadzenie kraju z NATO. Jednym
z cz.onkow tej grupy jest s.dziwy
101-letni emerytowany genera. Radu
Theodoru.
Obywatel Zjednoczonego Krolestwa
James Scott Anderson zosta. skazany
przez rosyjski s.d na 19 lat wi.zienia.
Walczy. po stronie Ukrainy.
Szwedzka policja prowadzi .ledztwo
w sprawie aktu sabota.u dokonanego
w stacji pomp na Gotlandii. Kto.
celowo na tej ba.tyckiej wyspie uszkodzi.
zasilanie i cz... instalacji wodoci.gowej,
co mog.o powa.nie zak.oci.
zaopatrzenie ludno.ci w wodz..
Litwin Aurimas Mockus probowa.
przep.yn.. .odzi. wios.ow. Pacyfik,
pokonuj.c 12 tys. km z San Diego
w USA do Brisbane w Australii. Wyprawa
mia.a na celu uczczenie Ukrai.cow
zabitych w czasie rosyjskiej agresji.
Niestety, na przeszkodzie stan..
cyklon i .mia.ek musia. przerwa. swoj.
podro..
Do dziwnej sytuacji dosz.o na stepie
w Kazachstanie. Odkryto na nim
dziesi.tki fok z gatunku nerpa kaspijska,
na co dzie. zamieszkuj.cych w.a.nie
akwen Morza Kaspijskiego. M.ode
zwierz.ta znalaz.y si. daleko od wody,
prawdopodobnie zmylone przez zawiej.
.nie.n. lub zosta.y porwane przez silny
wiatr.
Sztuczn. inteligencj. mo.na wykorzysta.
w najro.niejszy sposob. Kilku
studentow uniwersytetu w Lecce (W.ochy)
dokona.o przy u.yciu AI analizy
prawdopodobie.stwa numerow padaj.cych
w loterii. Dzia.anie okaza.o si. na
tyle skuteczne, .e w dwoch losowaniach
wygrali prawie 50 tys. euro.
Trwa napi.cie mi.dzy ludno.ci.
maorysk. a rz.dem Nowej Zelandii.
Chodzi o spor, jaki toczy. si. w parlamencie,
a dotyczy. oficjalnej nazwy kraju,
ktora w j.zyku rdzennych mieszka.cow
brzmi Aotearoa. Upierali si. przy niej
niektorzy pos.owie. W ko.cu spiker Izby
Reprezentantow poczu. si. w obowi.zku
przerwa. t. dyskusj., orzekaj.c, .e ka.dy
mo.e u.ywa. tej nazwy, ktorej chce.
ANDRZEJ BERESTOWSKI
W pierwszym rz.dzie od lewej: prezydent Finlandii Alexander Stubb, prezydent Francji Emmanuel
Macron, premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer, prezydent Ukrainy Wo.odymyr Ze.enski
i premier Polski Donald Tusk, Bruksela, 6 marca Fot. Justin Tallis/AFP/East News
ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025) PRZEGL.D TYGODNIA 69
Nr 11. Rok XXV 16 marca 2025 r.
Donald Trump przemawia na
Kapitolu przed obiema izbami Kongresu
Stanow Zjednoczonych.
Wyst.pienie trwa ponad 90 minut,
jest najd.u.sze ze wszystkich
wyg.oszonych co najmniej od 60 lat
i ma jeden cel . przedstawi. mowc.
jako m..a opatrzno.ciowego Ameryki.
. Osi.gn.li.my wi.cej w 43 dni ni.
wi.kszo.. innych administracji w ci.gu
czterech albo o.miu lat. A dopiero
si. rozkr.camy. Trump tryska samouwielbieniem:
. Podpisa.em prawie
100 zarz.dze. wykonawczych i podj..em
ponad 400 dzia.a. wykonawczych
(...). Ludzie wybrali mnie do tej
pracy i robi. to. Wielu stwierdzi.o, .e
pierwszy miesi.c mojej prezydentury
jest najbardziej udany w historii narodu.
Tych .wieluh, jak mowi, porowna.o go
do Georgefa Washingtona i uzna.o,
.e Trump jest lepszy. Geniusz wyprzedzaj.cy
w rankingu pierwszego prezydenta
USA nie mo.e rowna. si. z Joe
Bidenem, najgorszym prezydentem,
ktorego spu.cizna to totalny ba.agan.
. Za poprzedniej kadencji kraj by.
ograbiany; znacznie mniej bezpieczny
i ca.kiem nieprzyst.pny finansowo (...).
Do.wiadczyli.my najgorszej inflacji od
48 lat (...). Biden pozwoli., aby ceny jaj
wymkn..y si. spod kontroli.
Po jednej stronie sali wiwaty: .USAh,
USAh, oklaski i owacje na stoj.co, po
drugiej . gwizdy, krzyki, protesty. Te
ostatnie Trumpa nie pesz.. . Kolejny
raz patrz. na demokratow przede mn.
i zdaj. sobie spraw., .e nie mog. powiedzie.
absolutnie nic, by ich uszcz..liwi.,
sprawi., aby wstali, u.miechali si.,
klaskali. Mog.bym znale.. lekarstwo na
najbardziej niszczycielsk. chorob. (...).
Albo obni.y. przest.pczo.. do najni.szego
poziomu, jaki kiedykolwiek odnotowano.
A i tak ci ludzie nie b.d. klaska.,
nie wstan. i na pewno nie b.d.
kibicowa. tym astronomicznym osi.gni.ciom
(...). Nie powinno tak by..
Demokraci okazali si. ma.o wspo.czuj.cy.
Kilka kobiet na znak protestu przysz.o
w ro.owych ubraniach, w.rod nich
by.a przewodnicz.ca Izby Reprezentantow
Nancy Pelosi. Inni w.o.yli czarne
koszulki z napisem .Oporh i machali
transparentami: .Bez krolah, .To nie
jest normalneh, .Fa.szh. 77-letni kongresmen
z Teksasu Al Green przerwa.
Trumpowi, krzycz.c: . Nie masz mandatu!,
a poniewa. nie chcia. si. uspokoi.,
wyprowadzono go z sali. Wielu
jego kolegow dobrowolnie opu.ci.o
zgromadzenie. Po cudach, jakie obieca.
Ameryce, po pochwale dzia.alno.ci
Elona Muska oraz w.asnej .ony
Melanii, pot.pieniu okupacji imigrantow,
programow rowno.ciowych i polityki
klimatycznej, czyli zielonego oszustwa,
Trump przyst.pi. do omawiania
polityki zagranicznej. Wyrazi. zamiar
na.o.enia kolejnych ce., co nie spotka.o
si. z uznaniem wszystkich republikanow.
Wielu z nich tym razem nie podnios.o
si. z krzese.. O Ukrainie sk.ama.,
twierdz.c, jakoby otrzyma. list od Wo.odymyra
Ze.enskiego z deklaracj. gotowo.ci
do wspo.pracy. Tymczasem .adnego
listu nie by.o, tylko wpis w mediach
spo.eczno.ciowych.
Przy okazji Trump wyzna., .e prowadzi
powa.ne rozmowy z Rosj.: . Otrzymali.my
silne sygna.y, .e s. gotowi na
pokoj. Czy to nie by.oby pi.kne? O konflikcie
na Bliskim Wschodzie powiedzia.:
. Trudny teren i wiele si. tam dzieje. Po
czym skierowa. uwag. na Grenlandi..
Potwierdzi., .e chce, aby wyspa, b.d.ca
integraln. cz..ci. Krolestwa Danii,
do..czy.a do USA: . My.l., .e zrobimy
to w taki czy inny sposob. Na os.od.
przyrzek. Grenlandczykom: . B.dziemy
was chroni.. Uczynimy was bogatymi
i razem wyniesiemy na wy.yny.
W ko.cu roztoczy. wizj. raju pod swoim
dowodztwem: . W ci.gu najbli.szych
czterech lat b.dziemy prowadzi.
ten narod jeszcze wy.ej i stworzymy
najbardziej woln., najbardziej zaawansowan.,
najbardziej dynamiczn. i najbardziej
dominuj.c. cywilizacj., jaka
kiedykolwiek istnia.a na powierzchni tej
Ziemi (...). Przygotujcie si. na niesamowit.
przysz.o.., bo z.oty wiek Ameryki
dopiero si. zacz... To b.dzie co., czego
nigdy wcze.niej nie widziano.
Znakomity komentarz do przemowienia
47. prezydenta USA wyg.osi.a
senator demokratow Elissa Slotkin:
. Jako dziecko zimnej wojny jestem
wdzi.czna, .e w latach 80. u w.adzy
by. Reagan, a nie Trump. Trump sprawi.by,
.e przegraliby.my zimn. wojn..
(EW)
Na podst.: CNN, Finanz und Wirtschaft,
npr.org
Samouwielbienie
USA
Fot. Alex Brandon/Associated Press/East News
Po nieudanych negocjacjach
z Wo.odymyrem Ze.enskim Donald
Trump krok po kroku os.abia zdolno.ci
militarne Ukrainy, by osi.gn..
efekt, ktory nazywa pokojem
przez si...
Najpierw wstrzymanie dostaw broni,
nast.pnie zawieszenie wymiany
informacji wywiadowczych. Poza tym
urz.dnicy Trumpa odbyli tajne spotkania
z politycznymi przeciwnikami
Ze.enskiego . Juli. Tymoszenko
i przedstawicielami Petra Poroszenki
. by przedyskutowa. mo.liwo.. przeprowadzenia
wyborow prezydenckich
w Ukrainie. To kolejny sygna., .e Ameryka
probuje i.. na r.k. Kremlowi, ktory
chcia.by zast.pi. Ze.enskiego osob.
bardziej podatn. na rosyjskie wp.ywy.
Zarowno Tymoszenko, jak i Poroszenko
sprzeciwili si. organizowaniu
wyborow przed zako.czeniem wojny.
. Ludzie musz. mie. jasno.. . USA
probuj. zmusi. Ukrain. do kapitulacji
. mowi emerytowany podpu.kownik
armii brytyjskiej Glen Grant, ktory
niedawno odwiedzi. Kijow. . Powod
jest do.. prosty: Trump nie jest w stanie
. lub mo.e nie chce . zrobi. nic
przeciwko Rosji, ale czuje, .e Ukraina
to s.abe ogniwo w grze, wi.c probuje
zastraszy. Ze.enskiego . a nawet zmusi.
go do ust.pienia. Nie s.dz., .eby
Ze.enski to zrobi..
Im mocniej Ameryka naciska i upokarza,
tym energiczniej Ze.enski zabiega
o poparcie w Europie. W czwartek
6 marca na szczyt Rady Europejskiej
do Brukseli przyjecha. zaledwie kilka
godzin po tym, jak fala rosyjskich dronow
i rakiet uderzy.a w jego rodzinne
miasto Krzywy Rog. Dzi.kowa. za
pomoc: . Od wszystkich Ukrai.cow,
od ca.ego naszego narodu: wielkie
uznanie. Jeste.my bardzo wdzi.czni,
.e nie jeste.my sami. To nie tylko
s.owa . my to czujemy. Na razie
otrzyma. wsparcie w postaci deklaracji.
U.ciski. Sesje zdj.ciowe. Przyrzeczenie
dalszego uzbrajania . pisze
.Politicoh. . To mniej wi.cej tyle przywodcy
Unii mieli do zaoferowania
(...). Nie uda.o im si. uzgodni. .adnych
nowych zobowi.za. maj.cych
na celu wzmocnienie pozycji Ukrainy
w najbli.szej przysz.o.ci.
Wynikiem spotkania unijnych szefow
rz.dow jest dokument wzywaj.cy
do zawarcia porozumienia pokojowego,
ktore szanuje niepodleg.o..,
suwerenno.. i integralno.. terytorialn.
Ukrainy. Tekst podpisa.o 26 krajow,
bez W.gier. Victor Orban stwierdzi.,
.e Unia nie mo.e niszczy. swojej
gospodarki, wspieraj.c militarnie
Ukrain. i jednocze.nie si. zbroj.c.
Rada Europejska zaapelowa.a te.
o w..czenie Ukrai.cow do rozmow
pokojowych. Ursula von der Leyen
zapytana, w jaki sposob przekona.
do tego USA, odpar.a: . To le.y
rownie. w interesie prezydenta Trumpa.
On jednak prowadzi swoj. gr.
osobno z Rosj. i Ukrain..
W przysz.ym tygodniu ma rozmawia.
z ukrai.skimi dyplomatami w Rijadzie,
bez Ze.enskiego. Trump twierdzi,
.e trudniej mu wspo.pracowa. z Kijowem
ni. z Moskw., jednak rosyjska
ofensywa miesza mu szyki, wi.c 7 marca
napisa. na swoim portalu spo.eczno.ciowym:
. Bior.c pod uwag. fakt,
.e Rosja obecnie absolutnie .bijeh Ukrain.
na polu walki, powa.nie rozwa.am
wprowadzenie na szerok. skal. sankcji,
sankcji bankowych i taryf na Rosj.,
dopoki nie zostanie osi.gni.te zawieszenie
broni i OSTATECZNE POROZUMIENIE
O POKOJU. Do Rosji i Ukrainy:
do sto.u ju. teraz, zanim b.dzie za po.no.
G.owny doradca Ze.enskiego Andrij
Jermak zgodzi. si. ze s.owami Trumpa:
. Popieramy surowsze sankcje wobec
Moskwy ze strony Zachodu (...). Je.li
Rosja naprawd. chce sko.czy. wojn.,
ataki na Ukrain. musz. usta. natychmiast.
(EW)
Na podst.: The Spectator, Politico, CNN,
truthsocial.com
Pokoj przez si..
USA
Ukraina
70 W KONGRESIE ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025)
Kandyduj.c na urz.d prezydenta,
przedstawia. si. jako pacyfista.
Nie min..y dwa tygodnie od zaprzysi..enia
i wywo.a. konflikt. 1 lutego
na.o.y. taryfy celne na towary importowane
z trzech krajow, zapocz.tkowuj.c
wojn. handlow..
C.a na Kanad. i Meksyk nie zd..y.y
jeszcze wej.. w .ycie, gdy nagle je
zawiesi.. Wydawa.o si., .e jest sk.onny
negocjowa.. Jednak po miesi.cu temat
powroci.. 1 marca Trump og.osi., .e przywraca
25-procentowe c.o dla obu s.siadow,
nak.ada 10 procent na kanadyjski
eksport energii i zwi.ksza sankcje
dla produktow chi.skich z 10 do 20 procent.
W mi.dzyczasie ob.o.y. taryfami
ca.y import stali i aluminium, co dotyka
rownie. Uni. Europejsk.. Uzasadnienia
kar handlowych wobec Chi.czykow
nie musia. podawa.. Konkurent Ameryki
w walce o przysz.. hegemoni. musia.
oberwa.. Argumenty za c.ami na Kanad.
i Meksyk brzmi. natomiast absurdalnie.
W zale.no.ci od potrzeb chwili i humoru
autokraty w grze s. dwie narracje. Pierwsza
. c.a jako kara za umo.liwianie nielegalnej
imigracji oraz przemytu fentanylu.
Druga . zagraniczne firmy oszukuj. Stany
Zjednoczone, dlatego nale.y przywroci.
sprawiedliwo.. w kontaktach gospodarczych.
O ile w lutym rz.dy Kanady
i Meksyku, a nawet Chin protestowa.y
raczej ogl.dnie, teraz zdecydowa.y si.
na twardy opor.
Premier Justin Trudeau stwierdzi.,
.e celem g.upiej wojny handlowej
jest doprowadzenie do ca.kowitego
za.amania kanadyjskiej gospodarki,
co u.atwi.oby Trumpowi aneksj. Kanady.
Zdemaskowa. te. Trumpowego fake
newsa o fentanylu, nazywaj.c go ca.kowicie
fa.szywym, poniewa. tak ma.o
tego opioidu trafia do USA z Kanady,
.e ameryka.ska Agencja ds. Zwalczania
Narkotykow w swoim raporcie
nawet o Kanadzie nie wspomina. Prezydent
Meksyku Claudia Sheinbaum
powiedzia.a, .e nie ma .adnego powodu,
uzasadnienia ani podstawy dla
decyzji, ktora zaszkodzi naszym spo.ecze.stwom
i narodom. Da.a rownie.
do zrozumienia, .e nie b.dzie tolerowa.a
jakiejkolwiek formy podporz.dkowania
lub interwencjonizmu. Pekin, zwykle
pow.ci.gliwy, zareagowa. jeszcze mocniej.
. Taktyka zastraszania nie jest w.a.ciwym
sposobem post.powania z Chinami
. oznajmi. rzecznik Ministerstwa
Spraw Zagranicznych Lin Jian. . Je.li
USA naprawd. chc. rozwi.za. problem
fentanylu, powinny podj.. konsultacje
oparte na zasadach rowno.ci, szacunku
i wzajemnych korzy.ci. A je.li maj.
inne zamiary i s. zdecydowane na wojn.
taryfow., wojn. handlow. lub jak.kolwiek
inn. wojn., Chiny odpowiedz.
w ten sam sposob.
Wszyscy kontrahenci USA postanowili
wzi.. odwet. Sheinbaum zapowiedzia.a
og.oszenie listy produktow obj.tych
meksyka.skimi c.ami w niedziel.
9 marca. Trudeau zadeklarowa. natychmiastowe
c.a na produkty ameryka.skie
warte 30 miliardow dolarow i nast.pne,
w ci.gu trzech tygodni, na towary
o warto.ci 125 miliardow dolarow. Chiny
wprowadzi.y zakaz eksportu dla niektorych
ameryka.skich firm zbrojeniowych
i 15-procentowe c.a na ameryka.sk.
.ywno.. oraz produkty rolne. Wojny
handlowej przestraszy.y si. ameryka.skie
gie.dy, notowania akcji zanurkowa.y,
dolar zacz.. traci.. Trump wi.c znow
cofn.. si. o krok . zawiesi. cz... ce. dla
Meksyku i Kanady. Podobno po rozmowie
z przedstawicielami wielkich koncernow
. General Motors, Ford i Stellantis.
Jednocze.nie wci.. grozi c.ami
krajom Unii Europejskiej.
Z pomys.u opodatkowania importu
nie zrezygnuje .atwo. Zmniejszenie
ogromnego deficytu bud.etowego by.o
jego obietnic. wyborcz.. Zreszt. ro.nica
mi.dzy wydatkami i dochodami
pa.stwa, si.gaj.ca 2 bilionow dolarow,
to prosta droga do bankructwa, ktoremu
Trump stara si. zapobiec wszelkimi
metodami, nawet takimi, ktore burz.
podstawy .wiatowego handlu, biznesu,
dobrobytu ludzi i w ko.cu globalnego
bezpiecze.stwa. Du.o strac. sami
Amerykanie, zarowno konsumenci, jak
i przedsi.biorstwa, poniewa. ponad
40 procent towarow, jakie Stany importowa.y
w zesz.ym roku, pochodzi.o
z krajow obj.tych dzi. sankcjami. Trump
uspokaja rodakow . trzeba pocierpie.,
bo na d.u.sz. met. c.a przyczyni. si.
do podniesienia dobrobytu narodowego.
Wed.ug analizy Yale Budget Lab,
niezale.nego o.rodka badawczego,
wojna handlowa tylko w obecnej ograniczonej
formie mo.e podnie.. koszt
.ycia typowej ameryka.skiej rodziny
o 1600 do 2000 dolarow rocznie. (EW)
Na podst.: CBS, CNN, Canada Standard,
Global Times, The Guardian, Huffpost
Trump idzie na wojn. handlow.
USA
ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025) C.A 71
Awantura rozp.ta.a si. 4 marca
w serbskim parlamencie. Pos.owie
opozycji odpalili race, rzucali granaty
hukowe. Sala posiedze. wype.ni.a
si. ob.okami czarnego i ro.owego
dymu. Dosz.o do przepychanek
i szarpaniny z ochron.. Interweniowa.a
policja. W.adze oskar.aj. opozycyjnych
politykow o terroryzm
i zamiar wzniecenia wojny domowej.
Burdy w Skupsztinie (Zgromadzeniu
Narodowym) zosta.y sfilmowane i ca.y
.wiat patrzy. w os.upieniu na ten osobliwy
popis ba.ka.skiej kultury politycznej.
Przewodnicz.ca parlamentu Ana
Brnabi. poinformowa.a, .e trzy pos.anki
wi.kszo.ci rz.dowej odnios.y obra.enia.
Jedna z nich, Jasmina Obradovi.
z Serbskiej Partii Post.powej (SNS),
dozna.a udaru mozgu i w stanie krytycznym
przebywa w szpitalu.
Od 2017 roku Serbi. rz.dzi prezydent
Aleksandar Vu.i. z SNS. To przywodca
przyjazny Moskwie, oskar.any
przez przeciwnikow o dyktatorskie zap.dy.
W ba.ka.skim kraju panuje zam.t.
1 listopada 2024 roku run.. dach dworca
w mie.cie Nowy Sad. Pi.tna.cie osob
zgin..o w tej katastrofie. Oburzeni studenci
wszcz.li masowe protesty. Zarzucaj.
obozowi w.adzy korupcj., nadu.ycia,
nieudolno.., nieustanne .amanie prawa.
Do studentow przy..czyli si. rolnicy,
nauczyciele i inne grupy spo.eczne.
Wci.. urz.dzane s. wielkie antyrz.dowe
demonstracje. 28 stycznia premier Milo.
Vu.evi. poda. si. do dymisji. Opozycji to
nie wystarcza. Protestuj.cy domagaj. si.
ust.pienia prezydenta Vu.icia i powo.ania
rz.du tymczasowego, ktory przeprowadzi
wolne, uczciwe wybory.
4 marca odby.a si. pierwsza wiosenna
sesja parlamentu. Porz.dek obrad
obejmowa. 62 pozycje, w tym g.osowanie
nad formalnym przyj.ciem rezygnacji
szefa rz.du oraz zwi.kszeniem funduszy
dla uniwersytetow. Opozycja ..da.a,
aby g.osowano tylko sprawy szkolnictwa
wy.szego oraz dymisji rz.du, jako
.e w.adza, ktora odchodzi, nie powinna
dokonywa. tak licznych zmian w prawie.
Wi.kszo.. z obozu w.adzy nie wyrazi.a
na to zgody. Wtedy Skupsztina zmieni.a
si. w g.sto zadymione piek.o. Deputowani
opozycji rozwin.li transparent
z napisem .Serbia powstaje, .eby re.im
upad.h. Trzymali te. karty z napisami:
.Strajk generalnyh i .Korupcja zabijah.
Odpalili race i petardy, wystrzelili granaty
hukowe i dymne. Jeden z pos.ow
uruchomi. ga.nic. przeciwko swoim
adwersarzom. W stron. .aw parlamentarzystow
rz.dowych posypa.y si. butelki
i jaja. .Rzucili tyle jajek, .e 100 rodzin
mog.oby si. wy.ywi. nimi przez tydzie.h
. irytowa.a si. przewodnicz.ca Brnabi..
Wed.ug w.adz pose. Milo. Jovanovi.
zaatakowa. b.d.c. w osmym miesi.cu
ci..y parlamentarzystk. Sonj. Ili.
gazem .zawi.cym. Pos.anka Jasmina
Karana., trafiona granatem hukowym,
dozna.a obra.e. g.owy. Awanturuj.cy
si. politycy opozycji usi.owali dosta. si.
do przewodnicz.cej Brnabi., powstrzyma.a
ich ochrona. S.u.by bezpiecze.stwa
opro.ni.y sal.. Gdy wznowiono
obrady, pos.owie przeciwni rz.dowi usi.owali
je zag.uszy., dmuchaj.c w gwizdki
i w ha.a.liwe tr.bki kibica . wuwuzele.
Karczemne burdy w Skupsztinie
z pewno.ci. zaszkodz. przeciwnikom
systemu Aleksandara Vu.icia. W.adze
twierdz., .e protestuj.cy chcieli wznieci.
.kolorow. rewolucj.h z inspiracji
mrocznych si. zagranicznych, w tym
knuj.cych na zgub. Serbii Alba.czykow
z Kosowa. Prezydent Vu.i. odwiedzi.
w szpitalu poszkodowan. brzemienn.
pos.ank. Ili. i powiedzia., .e matka
i syn Gabriel w jej .onie maj. si. dobrze.
.Ma.y Gabriel urodzi si. wkrotce, b.dzie
symbolem oporu wobec kolorowej rewolucji
i wszystkich tych, ktorzy chcieliby
zniszczy. Serbi.h . oznajmi. pompatycznie
szef pa.stwa. Okre.li. zamieszki
w Skupsztinie jako .akt bandycki i chuliga.skih,
za..da. poci.gni.cia sprawcow
do odpowiedzialno.ci karnej. Pose.
Milo. Jovanovi., przewodnicz.cy opozycyjnej
Nowej Demokratycznej Partii Serbii,
o.wiadczy. natomiast: .Wszystko, co
widzieli.my w parlamencie, jest odzwierciedleniem
panuj.cego w kraju kryzysu
politycznego i spo.ecznegoh. (KK)
Na podst.: Politika, Ve.ernje novosti, Kurir,
Blic, CNN, Reuters, BalkanInsight
Wielka draka w parlamencie
Rosenmontag, czyli ostatni poniedzia.ek
karnawa.u, obchodzony jest
w Niemczech niezwykle hucznie. Na
ulice miast wychodz. setki tysi.cy
kolorowych przebiera.cow, zwanych
b.aznami. Rozdawane s. tony s.odyczy.
Najwa.niejsz. atrakcj. s. platformy
tematyczne na samochodach
z politycznym przes.aniem. Ich tworc.
jest artysta-prowokator Jacques
Tilly. 3 marca barwny pochod w Dusseldorfie
zwroci. uwag. .wiata.
W tym roku najbardziej wykpiony
zosta. Donald Trump. .Prezydent USA
zawdzi.cza to w.asnemu szale.stwu.
My, tworcy platform, po prostu nie mo.emy
za nim nad..y.h . wyja.nia Tilly.
Na jednej z platform przejecha.y groteskowe,
nagie figury Trumpa, Putina
oraz chi.skiego przywodcy Xi Jinpinga,
ktorzy, .tak tryskaj. m.sko.ci.,
.e prawie nie mog. chodzi.h, jak uj..
to subtelnie dziennikarz wiadomo.ci
telewizyjnych Tagesschau. .Wszystkie
trzy supermocarstwa s. w r.kach
antydemokratycznych despotowh . skomentowa.
swe dzie.o Jacques Tilly.
Inna platforma pokazuje Trumpa i Putina
podaj.cych sobie r.ce, w ktorych
mia.d.. ociekaj.cego krwi. Wo.odymyra
Ze.enskiego. Na ramionach maj. napis:
.Hitler-Stalin-Pakt 2.0h. .To, co wydarzy.o
si. w pi.tkowy wieczor w Bia.ym
Domu, zszokowa.o nas wszystkich. To
skandaliczna zdrada Ukrainy i liberalnego
Zachodu. Historycznym nawi.zaniem
jest podzia. Polski przez Hitlera i Stalina.
Wracamy do epoki pa.stw zbojeckich.
Obowi.zuje prawo pi..cih . wyja.nia.
artysta.
Inny samochod przewioz. wielk. podobizn.
wrzeszcz.cego prezydenta USA,
ktory podpala swoj kraj. Na p.omieniach
znajduj. si. napisy .Aneksjeh, .C.ah,
.Masowe deportacjeh, .Niszczenie klimatuh.
Na kolejnej platformie znalaz. si.
Putin z zakrwawionymi r.kami, w pasiaku
aresztanta, w kajdanach, przyt.oczony
wielk. kul., na ktorej znajduje si. napis
.Put-in-jailh . .wtr.ci. go do wi.zieniah.
W Dusseldorfie wykpiony zosta.
tak.e miliarder i bliski wspo.pracownik
Trumpa, Elon Musk. Przedstawiono
go jako niemowl. w czapce Napoleona,
z flag. Stanow Zjednoczonych
w kszta.cie swastyki, w pielusze
z napisem AfD (Alternatywa dla Niemiec,
nacjonalistyczno-populistyczna
partia wspierana przez Muska).
Ale ju. biegnie przera.ony piel.gniarz,
ktory zamierza za.o.y. najbogatszemu
cz.owiekowi .wiata kaftan
bezpiecze.stwa. .Musk zwariowa.
i zmutowa. w prawicowego ekstremistycznego
trollah . wskazuje Jacques
Tilly.
Przebiera.cy wy.miewali tak.e niemieckich
politykow. Przysz.y kanclerz
Friedrich Merz, pokazany jako smutny
osio., ci.gn.. ci..ki woz pe.en ro.nych
problemow. Szefowa AfD Alice Weidel
zosta.a wykpiona jako z.a czarownica,
ktora wygl.da z piernikowego domku
i wabi par. m.odych ludzi, g.osuj.cych
pierwszy raz, ciasteczkiem w kszta.cie
swastyki. Na domku umieszczone s.
nazwy popularnych portali spo.eczno.ciowych.
Rozw.cieczeni zwolennicy
AfD sk.adaj. skargi na policj. lub gro..
Tillyfemu .mierci.. (KK)
Na podst.: Der Spiegel, Tagesschau.de,
Deutsche Welle, WDR.de,
antenneduesseldorf.de
Trump i Putin w karnawale
Niemcy
Fot. AP/East News
Fot. Christopher Neundorf/PAP/DPA
Serbia
72 WIOSENNA SESJA ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025)
Do tej pory . 13 marca minie
dok.adnie dwana.cie lat . to papie.
modli. si. w intencjach .wiata, teraz
jednak .wiat trwa modlitewnie przy
Franciszku. W sobot. 8 marca, kiedy
globalnie obchodzono .wiatowy
Dzie. Kobiet, min..y trzy pe.ne
tygodnie hospitalizacji w klinice
Gemelli papie.a, leczonego tam na
zapalenie p.uc, ale ko.ca terapii
wci.. nie wida..
W tym czasie doby wzgl.dnie stabilnego
stanu ci..kiego przeplata.y
si. z dramatycznymi kryzysami oddechowymi.
By.o naprawd. krucho i ekipy
telewizyjne przygotowywa.y si. na
realizacj. smutnego materia.u na .ywo.
Dziennikarze zgromadzeni w okolicy
wymieniali si. newsami pozyskanymi
nieformalnie od personelu i by.y to
najczarniejsze sygna.y. Wypatrywano
nawet, czy na teren kliniki nie wjecha.
samochod do przewo.enia zw.ok! Policjanci
przed wej.ciem sprawiali wra.enie
zaniepokojonych, podminowanych,
jakby wiedzieli ju. co., czego publicznie
nie ujawniono, ale przynajmniej
pozwalali gromadzi. si. przed wej.ciem.
Wpatrywanie si. w okna wysokich
pi.ter kliniki, aby ustali., czy przy
zapalonych .wiat.ach da si. wypatrzy.
z zewn.trz, co si. dzieje w apartamencie
Franciszka, sta.o si. domen. korespondentow,
osob z grona rodzinnego
pacjentow i tych, ktorzy przyjechali
specjalnie dla papie.a, aby zapali.
.wieczk., po.o.y. kartk. z .yczeniami
szybkiego powrotu do zdrowia, za.piewa.,
zmowi. zdrowa.k..
Wiadomo.ci maj. szerok. amplitud..
Zdarza.y si. noce bez komplikacji, przespane,
spokojne, oraz dni, kiedy Franciszek
od.ywia. si. normalnie i zasiada.
w fotelu, a potem nagle przekazywano
informacje o alarmuj.cych wynikach,
zapa.ciach praktycznie przedagonalnych,
jak bez ogrodek interpretowano
w kr.gach szpitalnych. Czy karuzela
popraw i kryzysow zosta.a opanowana,
nikt nie podejmuje si. potwierdzi..
Wiernym musz. wystarczy. komunikaty
o tym, .e Franciszek cierpliwie wspo.pracuje
przy fizjoterapii oddechowej, nie
skar.y si. na trudy terapii, modli si. i pracuje.
Coraz rzadsze biuletyny medyczne
musz. by. podk.adk. nadziei dla
tych, ktorzy dobrze mu .ycz., a ka.dego
dnia okazuje si., .e jest ich bardzo
du.o, o wiele wi.cej ni. przeciwnikow
obawiaj.cych si. jego zbyt awangardowego,
reformatorskiego i niewystarczaj.co
teologicznego podej.cia.
Ojciec .wi.ty nie .yczy. sobie publikacji
zdj.. z oddzia.u, ale 6 marca zdo.a.
nagra. podzi.kowania za modlitwy.
Mowi. przejmuj.co, s.abym g.osem i nie
po w.osku, tylko w swoim ojczystym
j.zyku, co zdarza si. pacjentom cudzoziemcom
pod wp.ywem niedotlenienia,
ale mog.o to te. by., wed.ug informatorow
zza Spi.owej Bramy, cytowanych
przez agensir.ir, .prob. dotarcia do jak
najszerszego grona odbiorcow, poniewa.
hiszpa.ski to j.zyk, ktorym pos.uguje
si. wi.ksza liczba wierz.cychh.
Psycholodzy, do ktorych zwroci.a si.
agencja Adnkronos, po analizie materia.u
d.wi.kowego doszli do wniosku,
.e papieskie nagranie dokumentuje
.krucho.. cia.a i si.. duchah.
Audio by.o bardzo potrzebne,
.eby uciszy. pog.oski o ukrywaniu
przez Stolic. Apostolsk. zgonu pontyfika.
Nabra.y one takiej mocy i zasi.gow,
.e Il Messaggero po puszczeniu
w obieg g.osu Bergoglia komentowa.,
i. .Watykan ko.czy z k.amstwami
i uspokaja .wiat, ktory nie widzia.
papie.a przez 21 dnih. Wbrew dowodowi,
pewna grupa influencerow nie
uwierzy.a w jego autentyzm i dalej
dokarmia teorie spiskowe. TikToker
Er Bombolino pojawi. si. w szpitalu,
.eby zweryfikowa. fakty, szarpa. za
klamki i zagl.da. nerwowo przez szyby.
Podobnie celebryta Ottavo: przyjecha.
na miejsce i gor.czkowo wykrzykiwa.,
.e .ju. po papie.uh, bo .nie ma
eskorty, nic, zupe.nie nic, nigdy bym
tak daleko nie doszed., gdyby Franciszek
tu by.h.
Podczas gdy zarowno samozwa.czy
detektywi, jak i powa.ne redakcje
nie przestaj. rozgryza., co dalej
z Franciszkiem i Ko.cio.em, jedno sta.o
si. jasne: Jubileusz 2025, ktorego
przes.aniem jest nadzieja, sta. si.
wspania.. lekcj. empatii na mi.dzynarodow.
skal.. O zdrowie Jego .wi.tobliwo.ci
modlili si., pod ro.nymi szeroko.ciami
geograficznymi i na placu
.wi.tego Piotra, purpuraci, zwykli ksi..a,
siostry zakonne, wierni rozsiani po
kilku kontynentach, parafianie z ca.ych
W.och, i przede wszystkim rzesze dzieci,
ktore wykona.y rysunki maj.ce podtrzyma.
G.ow. Ko.cio.a na duchu.
W.a. ciwie jednocze.nie szukali boskiego
wstawiennictwa w intencji zdrowia
Bergoglia i fani, i wrogowie tego pontyfikatu.
Zauwa.y. to nawet uwielbiaj.cy
skandale portal Dagospia: .(...)
zobaczyli.my modl.cych si. w intencji
papie.a kardyna.ow, ktorzy przez lata
krytykowali go, atakowali bez .adnego
szacunku lub zawiedli, jak ameryka.ski
hierarcha Raymond Leo Burke,
Gerhard Ludwig Muller, Robert
Sarah, Angelo Becciuh.
By. mo.e, w perspektywie Jubileuszu
i wobec fali solidarno.ci, jaka
ogarn..a Ojca .wi.tego, z.o.one d.onie
antagonistow wyra.aj. szczere
wsparcie, a nie manewry przed konklawe.
W 2022 roku Bergoglio ujawni.
na .amach hiszpa.skiej gazety ABC,
.e na wzor Piusa XII i Paw.a VI podpisa.
papiery dotycz.ce rezygnacji
. do u.ycia w przypadku, gdyby zaistnia.y
w jego .yciu przeszkody natury
medycznej, jak np. d.ugotrwa.a .pi.czka.
Przekaza. je owczesnemu sekretarzowi
stanu, ktorym by. Tarcisio Bertone.
W tym samym czasie powiedzia.,
.e w ci.gu dwoch lat rz.dy w dykasterii
Kurii Rzymskiej obejmie kobieta i s.owa
dotrzyma.: siostra Simona Brambilla
stan..a na czele watyka.skiego .ministerstwah
ds. Instytutow .ycia Konsekrowanego
i Stowarzysze. .ycia Apostolskiego...
Na razie jednak papie. pozostaje
.wiadomy na tyle, .e nie tylko zasiada
w fotelu, lecz tak.e odbywa spotkania
. m.in. z aktualnym sekretarzem stanu
Pietro Parolinem . i kontynuuje
prac., podpisuj.c dokumenty, nominacje,
teksty do odczytania, wyznaczaj.c
zast.pcow, zabiegaj.c o ci.g.o..
Jubileuszu i Ko.cio. otwarty, bez
dyskryminacji. Jak na osob., ktora
w komunikatach Biura Prasowego
Stolicy Apostolskiej opisywana
jest jako pacjent, co do ktorego lekarze
nie maj. odwagi stawia. prognoz,
jest wyj.tkowo aktywny, zaznacza te.
niekiedy, .e decyzje zosta.y przypiecz.towane
w klinice Gemelli, .e stamt.d
sprawuje w.adz.. Ten styl wielu
komentatorom kojarzy si. z sytuacj.
Jana Paw.a II, z wol. kontynuacji misji
Piotrowej do granic fizycznej wytrzyma.o.ci
i zgodnie z zaanga.owaniem
cechuj.cym jezuitow.
Zbuntowani watykani.ci zwi.zani
z blogiem Stilum Curiae twierdz., .e
Franciszek na tym tak pe.nym znakow
zapytania, ci..kim do przewidzenia
etapie s.u.by troszczy si. o przysz.o..
tego, co zacz.. i przed odej.ciem, biologicznym
albo kanonicznym, d..y
do zmiany zasad organizacji konklawe,
aby g.osowanie odbywa.o si. wed.ug
schematu 50 proc. + 1, bo chcia.by
pozostawi. swoje dziedzictwo reform
i wizji w.oskiemu kardyna.owi Zuppiemu
albo Hollerichowi z Luksemburga,
a nie maj. oni wystarczaj.cej .wity,
aby przebi. si. przez obowi.zuj.cy
system wyborow.
Ludzie, ktorzy niestrudzenie pojawiaj.
si. pod pomnikiem Jana Paw.a
II na dziedzi.cu kliniki Gemelli, nie
zastanawiaj. si. wcale nad polityk.
Watykanu i gr. o interesy. Interesuje
ich tylko, aby ich ukochany Franciszek
. tym bardziej darzony uczuciem, im
jest s.abszy . pokona. niemoc i wroci.
do Domu .wi.tej Marty, pokazuj.c,
.e dla Opatrzno.ci najbardziej
skomplikowane scenariusze s. mo.liwe.
Te zatroskane osoby, obserwuj.c
dwa go..bie przysiadaj.ce na pos.gu,
s. przekonane, .e maj. do czynienia
ze znakiem wsparcia od pontyfika
Polaka dla walcz.cego o siebie jezuity
z Argentyny. Inni dopatruj. si. w tym
widoku zapowiedzi konklawe i kolejnej
epoki dwoch papie.y.
AGNIESZKA
NOWAK-SAMENGO
.wiat modli si. za Franciszka
Watykan
KRUCHO.. CIA.A I SI.A DUCHA 73
Fot. Agnieszka Nowak-Samengo
ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025)
Chi.ski architekt Liu Jiakun zdoby.
Nagrod. Pritzkera 2025, najwa.niejszy
mi.dzynarodowy laur
w bran.y dla .yj.cych mistrzow
projektowania i wznoszenia budowli,
.Nobel architekturyh. Przyznano
mu j. za to, .e .zachowuje delikatn.
rownowag., integruj.c wszystkie
wymiary .ycia miejskiegoh.
Chiny po raz drugi triumfuj. w wy.cigu
po przyznawane od 1979 roku trofeum.
Po Wang Shu w 2012 roku
. ktory wymaga. od studentow, by
uczyli si. ciesielstwa i murarstwa
i przez rok pracowali na budowie, by
zrozumie. natur. materia.ow . przysz.a
kolej na starszego od niego Liu
Jiakuna i .odpowiedni. architektur.h,
jak nazywa si. jego koncepcje przeciwne
rozdzielaniu funkcji. Laureat pochodzi
z rodziny lekarzy, ale zamiast bia.ego
fartucha wybra. cyrkiel i pioro, bo
jest nie tylko architektem, lecz tak.e
pisarzem. Ma 69 lat i przez ca.. karier.
pracowa. g.ownie w ojczy.nie, jednak
swoimi pracami wp.yn.. na sposob
my.lenia aktualnie czynnych zawodowo
architektow, jak Frank Gehry, Renzo
Piano, Tadao And., czy nie.yj.ca
ju. Zaha Hadid, staj.c si. dla nich
wzorem.
Mimo .e od zawsze proponuje minimalizm
w po..czeniu z humanizmem
i lokalnym kontekstem, to swoj unikalny
styl dopracowywa. stopniowo. Jego
rozwi.zania zosta.y docenione licznymi
nagrodami i zaciekawi.y poza Chinami
i Azj., by.y przyjmowane entuzjastycznie
w Wenecji. Wykreowa.
przestrzenie publiczne w zat.oczonych
metropoliach, tworz.c pozytywn.
relacj. mi.dzy g.sto.ci. zabudowy
a otwartym terenem. Jego wizytowk.
s. Muzeum Sztuki Wspo.czesnej
w Chengdu, znane jako MoCA, i jeden
z blokow siedziby firmy farmaceutycznej
Novartis w Szanghaju. Jest te.
autorem budynkow na potrzeby kultury,
edukacji i sportu. Na przestrzeni kilku
dekad jego pomys.y zyska.y uznanie
jeszcze wi.ksze ni. w fazie powstawania,
i wci.. zaskakuj..
W uzasadnieniu werdyktu jury pod
przewodnictwem Alejandra Araveny
wskaza.o, .e .w .wiecie, w ktorym
powstaj. nieko.cz.ce si. nudne
przedmie.cia, Liu Jiakun znalaz. sposob
na tworzenie miejsc, ktore s. jednocze.nie
budynkiem, infrastruktur.,
krajobrazem i przestrzeni. publiczn..
Jego praca mo.e da. wskazowki,
jak stawi. czo.a wyzwaniom urbanizacji
w dobie szybko rozwijaj.cych
si. miasth. Nagroda dla Chi.czyka
oznacza, .e przysz.o.. wymaga, .eby
integrowa. nowoczesn. architektur.
z kultur. regionaln., tradycyjnym rzemios.em
i ochron. .rodowiska. W trudnych
czasach konfliktow liczy si. te.
umiej.tno.. wykorzystania rodzimych
materia.ow i recyklingu budulca po
katastrofach naturalnych i szkodach
wojennych.
Liu Jiakun po trz.sieniu ziemi
w 2008 roku przekszta.ca. gruzy i ruiny
w nowe materia.y budowlane. Ufundowa.
te. sal. pami.ci Hu Huishan,
jednej z ofiar. Jej kszta.t nawi.zuje
do prowizorycznych namiotow, ktore
powszechnie rozstawia si. po trz.sieniu
ziemi. Zewn.trzna cz... jest otynkowana
na szaro, podczas gdy wn.trza
s. pomalowane na ro.owo, na
ulubiony kolor dziewczynek. Na .cianach
wisz. przedmioty dokumentuj.ce
nastoletnie .ycie zmar.ej uczennicy:
rakiety, plecak, ubranie. Okr.g.y .wietlik
wype.nia przestrze. .wiat.em, podkre.laj.c,
.e budowl. wzniesiono, by
uhonorowa. m.od. osob., ktora by.a
.wiat.em .ycia swoich rodzicow. W tym
w.a.nie projekcie szczegolnie wyro.nia
si. element humanizmu w tworczo.ci
architekta, a we wszystkich ..cznie
. holistyczne podej.cie do .rodowiska
zabudowanego. (ANS)
Na podst.: AD Italia, Arte Magazine,
Living Corriere, domusweb.it, ansa.it,
artribune.com, sky.it
.Noblistah architektury
Firma SpaceX nale..ca do miliardera
Elona Muska zaliczy.a kolejn.
pora.k.. Jej statek kosmiczny Starship
uleg. 6 marca awarii i eksplodowa.
w powietrzu.
Widowiskowy wybuch widziano z Florydy,
Jamajki i z wysp Bahamow. Ku Ziemi
pomkn..y .wietliste szcz.tki i od.amki
przypominaj.ce deszcz meteorow.
Federalna Administracja Lotnictwa
(FAA) wstrzyma.a loty z czterech lotnisk
na Florydzie (Miami, Orlando,
Palm Beach i Fort Lauderdale) na nieco
ponad godzin.. Do zak.oce. komunikacji
lotniczej dosz.o nawet w dalekiej Filadelfii.
Polski samolot Dreamliner, zmierzaj.cy
na Dominikan., maj.cy tylko
30 minut do l.dowania, musia., podobnie
jak inne maszyny kr..y. w powietrzu,
zanim sytuacja zosta.a uznana za
bezpieczn.. Lekko zaniepokojeni pasa.erowie
mogli obserwowa. z okien niezwyk.y
spektakl na niebie.
Starship jest najpot..niejsz. rakiet.
.wiata. Elon Musk zamierza urz.dzi.
na niej za.ogow. wypraw. na Marsa
ju. na prze.omie dekad. Agencja
kosmiczna NASA planuje wykorzystanie
zmodyfikowanego l.downika tego
systemu do wys.ania ludzi na Ksi..yc
w ramach misji Artemis, ktora ma si.
rozpocz.. w 2027 roku.
Starship to system dwustopniowy
o masie 5 tysi.cy ton, zbudowany
ze stali nierdzewnej, o wysoko.ci
121,3 metra i .rednicy 9 metrow. Pierwszy
stopie. to booster Super Heavy
nap.dzany przez 33 silniki typu Raptor.
Druga cz... to w.a.ciwy Starship, czyli
statek kosmiczny, ktory w za.o.eniu
b.dzie mog. przenie.. 200 ton .adunku
i do 100 cz.onkow za.ogi. Jeden start
tego kolosa kosztuje oko.o stu milionow
dolarow.
6 marca odby. si. ju. osmy lot testowy.
Starship wystartowa. ok. godziny
17.30 czasu miejscowego (7 marca
godzina 0.30 czasu polskiego) z bazy
kosmicznej SpaceX w Boca Chica
w stanie Teksas. Pocz.tkowo misja
przebiega.a pomy.lnie. Booster Super
Heavy zgrabnie oderwa. si. od statku
kosmicznego i powroci. do bazy. Zosta.
g.adko przechwycony przez mechaniczne
ramiona wie.y startowej.
Starship mia. umie.ci. na orbicie
atrapy satelitow Starlink, a potem, po
locie trwaj.cym 50 minut, przeprowadzi.
pionowo mi.kkie wodowanie na
Oceanie Indyjskim. Tak si. jednak nie
sta.o. Ponad 9 minut po starcie nast.pi.a
katastrofa.
Cztery silniki przesta.y dzia.a., stacja
straci.a kontrol. nad statkiem kosmicznym
mkn.cym z pr.dko.ci. 20 tysi.cy
kilometrow na godzin.. ..czno.. zosta.a
utracona. Starship zacz.. obraca. si.
w powietrzu, chwil. po.niej eksplodowa..
Prawdopodobnie uruchomiony
zosta. system samozniszczenia.
.Podczas wznoszenia si. statek
do.wiadczy. szybkiego nieplanowanego
demonta.u i kontakt z rakiet.
zosta. utracony. Nasz zespo. natychmiast
rozpocz.. dzia.ania koordynacyjne
z urz.dnikami ds. bezpiecze.stwa
w celu uruchomienia wcze.niej zaplanowanych
reakcji awaryjnychh . zakomunikowali
przedstawiciele SpaceX.
Rzecznik firmy Dan Huot podczas
transmisji na .ywo powiedzia.: .Oczywi.cie
wiele rzeczy jest do sprawdzenia.
Musimy dowiedzie. si. czego.
wi.cej o tym poje.dzieh.
Dan Huot z pewno.ci. ma racj., tym
bardziej .e nie by.a to pierwsza spektakularna
klapa systemu. Podczas siodmego
lotu testowego 16 stycznia br.
Starship eksplodowa. osiem i po. minuty
po starcie. Dochodzenie, ktore przeprowadzi.y
firma SpaceX i Federalna
Agencja Lotnictwa, wykaza.o, .e przyczyn.
wypadku by.y serie wyciekow
paliwa i po.arow w nap.dowej cz..ci
statku, ktore spowodowa.y, .e .wszystkie
silniki, oprocz jednego, wykona.y
kontrolowane sekwencje wy..czaniah.
Doprowadzi.o to do utraty ..czno.ci
i samozniszczenia pojazdu. Szcz.tki
rakiety spad.y wtedy na Karaiby i lekko
uszkodzi.y samochod na Wyspach
Turks i Caicos nale..cych do archipelagu
Bahamow.
Po marcowym niepowodzeniu SpaceX
zapewni.a, .e szcz.tki powinny
spa.. w zaplanowanym regionie,
a rakieta nie zawiera.a .adnych toksycznych
materia.ow. (JP)
Na podst.: Associated Press, CNN,
Reuters, BBC, USA Today, New York Times
Katastrofa megarakiety Muska
USA
Fot. Ng Han Guan/AP/East News
Chiny
74 MINIMALIZM Z HUMANIZMEM ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025)
Policja w Niderlandach odnios.a
b.yskotliwy sukces. Odnalaz.a cenny
obraz flamandzkiego malarza Pietera
Bruegla M.odszego .Kobieta nios.ca
.arh. P.otno zosta.o skradzione
z Muzeum Narodowego w Gda.sku
51 lat temu.
.ledczy wspo.pracowali z dziennikarzami
magazynu .Vindh oraz wybitnym detektywem
Arthurem Brandem, znanym
jako .Indiana Jones .wiata sztukih. Obraz
zosta. wytropiony na wystawie w muzeum
w niderlandzkim mie.cie Gouda.
Barokowy malarz Pieter Bruegel M.odszy
(1564/1565 . 1637/1638), syn Pietera
Bruegla Starszego, mia. przydomek
.Piekielnyh, poniewa. lubi. malowa. ogie.
i infernalne p.omienie. Spod jego p.dzla
wysz.o sze.. wersji obrazu .Kobieta nios.ca
.arh. Przedstawia on wie.niaczk.,
ktora w jednej r.ce trzyma kocio.ek
z wod., a w drugiej szczypce z tl.cymi
si. w.glami. Jest to alegoryczne przedstawienie
niderlandzkiego przys.owia:
.Nie ufaj cz.owiekowi, ktory w jednej r.ce
niesie wod., a w drugiej ogie.h, ostrzegaj.cego
przed dwulicowo.ci. i ob.ud..
Jedna z wersji znajdowa.a si. w Muzeum
Narodowym w Gda.sku. Okr.g.y obraz
(tondo), ktory powsta. oko.o 1625 roku,
ma .rednic. 17 cm i prawdopodobnie jest
wart miliony dolarow.
Wiosn. 1974 roku odbywa. si. remont
budynkow klasztornych, w ktorych mie.ci
si. gda.skie muzeum. Zapewne sprawcy
dostali si. do .rodka po rusztowaniach.
24 kwietnia 1974 pracownik muzeum
przypadkowo str.ci. obraz ze .ciany.
Z ramy zamiast orygina.u wypad.a wyci.ta
z czasopisma pokolorowana reprodukcja.
Okaza.o si., .e .upem z.odziei pad.
tak.e szkic .Ukrzy.owanieh Antona van
Dycka. Szybko rozesz.y si. wie.ci, .e
przest.pstwo jest dzie.em komunistycznej
S.u.by Bezpiecze.stwa.
Wed.ug relacji prasowych funkcjonariusz
s.u.by celnej Romuald Werner, ktory
alarmowa. Ministerstwo Kultury o wywozie
skradzionych dzie. sztuki przez port
w Gdyni, 26 kwietnia 1974 roku w po.udnie
mia. zosta. przes.uchany przez milicj..
Dwie godziny wcze.niej nieznani sprawcy
podpalili Romualda Wernera na Cmentarzu
.o.nierzy Radzieckich przy gdy.skiej
ulicy Legionow. Celnik zmar..
Detektyw Arthur Brand wskazuje: .Po
pierwsze, niewielu ludzi odwa.y.oby si.
ukra.. cokolwiek z muzeum w czasach
komunistycznej dyktatury. Po drugie,
tylko nieliczni mieli kontakty pozwalaj.ce
wywie.. .up za granic.. Gdy polska
policja w 2008 roku wznowi.a dochodzenie,
okaza.o si., .e wszystkie dokumenty
dotycz.ce kradzie.y zosta.y
zniszczone.
W 2024 roku muzeum w mie.cie Gouda
urz.dzi.o wystaw. .Gor.ce ognie
. skarby sztuki z Rijksh. Znalaz. si. na
niej obraz .Kobieta nios.ca .arh wypo.yczony
od prywatnego kolekcjonera.
Muzeum napisa.o, .e dzie.o wystawiane
jest po raz pierwszy od czterdziestu
lat. Pragn.cy zachowa. anonimowo..
w.a.ciciel powiedzia.: .Moj ojciec by.
restauratorem starych mistrzow i kiedy.
kupi. tego Bruegla od handlarza dzie.ami
sztukih.
Na malowid.o zwroci. uwag. John
Brozius z artystycznego magazynu
.Vindh. Odnalaz. w internecie polski artyku.
o kradzie.y z 1974 roku z bia.o-czarn.
reprodukcj. obrazu. Brozius zwroci. si.
z pro.b. o wsparcie do detektywa Branda,
ktory w przesz.o.ci odnalaz. zaginione
p.otna Picassa, van Gogha, Salvadora
Dalego. Detektyw porowna. wszystkie
znane wersje dzie.a. Decyduj.cy dowod,
.e tondo wystawione w Goudzie pochodzi
z gda.skiego muzeum, znalaz. na odwrocie
obrazu. .Kobiet. nios.c. .arh zabezpieczy.a
niderlandzka policja, ktora prowadzi
.ledztwo w celu ustalenia, w jaki
sposob Bruegel trafi. do jej kraju. Polska
z.o.y.a wniosek o pomoc prawn. w celu
odzyskania obrazu, ktory zapewne wkrotce
wroci do Gda.ska. (KK)
Na podst.: De Telegraaf, Vind, CBS News,
The Guardian, France 24, artsherlock.pl,
The Brussels Times, Dziennik Ba.tycki
Odnaleziono obraz Bruegla skradziony z Gda.ska
Wojciech Szcz.sny, od kiedy
do..czy. do s.ynnej FC Barcelony,
rozegra. najlepszy mecz, po ktorym
by. na ustach ca.ej pi.karskiej
Europy. Wielki wyst.p przypad. na
presti.owy i wa.ny mecz w Lidze
Mistrzow. Polak nie da. si. pokona.
zawodnikom Benfiki Lizbona, buduj.c
w bramce . jak pisz. hiszpa.skie
media . ..cian. nie do ruszeniah.
Tym samym na dobre zamkn..
usta krytykom podwa.aj.cym jego
gr. w pierwszym sk.adzie. Bilans
zespo.u ze stolicy Katalonii, gdy
w bramce stoi Szcz.sny, jest imponuj.cy,
a 34-latek cieszy si. coraz
wi.kszym uwielbieniem kibicow
i uchodzi za wyj.tkowy talizman
szcz..cia.
Od kilku tygodni FC Barcelona nabra.a
mocnego wiatru w .agle i powa.nie
liczy si. w walce o trzy najwa.niejsze
trofea w sezonie (krajowe mistrzostwo,
Puchar Krola, Liga Mistrzow). Ekipa
Hansiego Flicka potrafi gra. nie
tylko skutecznie, ale i widowiskowo,
strzelaj.c wiele goli po efektownych
akcjach. Inaczej by.o w .rodowy wieczor
w Lizbonie, gdzie ju. w 22. minucie
taktyczny plan niemieckiego trenera
ca.kiem si. zawali.. Pau Cubarsi
s.usznie zosta. wyrzucony z boiska
i Barca musia.a przej.. do defensywy.
W praktyce oznacza.o to mnostwo
roboty dla Wojciecha Szcz.snego,
ktory ze swojej pracy wywi.za. si.
bezb..dnie. . Szcz.sny staje na g.owie!
. mecz Barcy na .ywo relacjonowa.y
media spo.eczno.ciowe. W mi.dzyczasie
dru.ynie uda.o si. zdoby.
jednego gola, dzi.ki czemu z Lizbony
przywioz.a do Barcelony cenne zwyci.stwo,
b.d.ce niez.. zaliczk. przed
rewan.em.
. Wszyscy nasi zawodnicy spisali si.
dobrze, ale Szcz.sny by. fantastyczny!
Dlatego jest nasz. .jedynk.h w bramce
. komplementowa. urodzonego w Warszawie
bramkarza 60-letni szkoleniowiec.
.wietna postawa Szcz.snego
jest tak.e jego prywatnym sukcesem,
bowiem to Flick w niespodziewanym
momencie sezonu postanowi. posadzi.
na .awce rezerwowych Hiszpana
zwi.zanego z klubem od juniorskich
dru.yn. Inaki Pena by. rozczarowany,
kibice skonsternowani, a media zarzuca.y
trenerowi .gor.c. g.ow.h, gdy.
bezpo.rednim powodem decyzji mia.o
by.... spo.nienie 26-latka na jeden
z treningow. Czas pokaza., .e Flick
wiedzia., co robi, bo bilans Szcz.snego,
od kiedy zaj.. miejsce mi.dzy s.upkami
(4 stycznia 2025) do jego .wielkiego
meczu w Portugaliih (tak opisa.
wyst.p Polaka na ok.adce katalo.ski
dziennik .Sporth), jest kapitalny.
14 meczow, 12 wygranych, 2 remisy,
0 pora.ek.
Powszechne zdziwienie przynios.a
decyzja o nieprzyznaniu Szcz.snemu
tytu.u pi.karza meczu. UEFA wskaza.a
na Pedriego, jego koleg. z dru.yny.
Co ciekawe, nagrodzony bez wahania
przekaza. laur w.a.nie na r.ce do.wiadczonego
bramkarza. . Od razu w szatni
odda.em mu miano MVP. Zas.u.y.
na nie jak nikt inny, bo obroni. absolutnie
wszystko, co mo.liwe . stwierdzi.
roze.miany 22-letni pomocnik, pokazuj.c
tym samym, jak dobra atmosfera
panuje w zespole. Polski bramkarz
mia. przyj.. do legendarnego klubu
w awaryjnym trybie, wezwany z ledwo
co rozpocz.tej sportowej emerytury.
Tymczasem jego pozycja w dru.ynie
z meczu na mecz ro.nie. Trudno
sobie wyobrazi., .eby w czerwcu nie
dosz.o do rozmow o przed.u.eniu kontraktu.
Oczko dzia.aczom pu.ci. sam
zainteresowany, mowi.c dla .Mundo
Deportivoh: . Moja rodzina jest szcz..liwa,
moj syn uwielbia swoj. szko..,
.ona uwielbia tu by.. Jestem otwarty
na wszystko... Sytuacja z pewno.ci.
jest rozwojowa, cho. nie mo.na zapomnie.,
.e .emeryth Szcz.sny przyszed.
tu tylko na zast.pstwo. Co ciekawe,
Marc-Andre ter Stegen, a wi.c nominalnie
pierwszy bramkarz Barcelony,
wi.cej ni. sprawnie przechodzi rehabilitacj.
po z.apaniu powa.nej kontuzji.
Media donosz., .e rozpocz.. treningi
na pe.nych obrotach i prawdopodobnie
b.dzie gotowy do gry ju. za kilka
tygodni. By. mo.e nawet na ewentualne
.wier.fina.y Ligi Mistrzow. Co zdecyduje
nieprzewidywalny i niemal niemo.liwy
do rozczytania Hansi Flick? To
wie tylko on sam.
MACIEJ WOLDAN
Na szcz..cie Szcz.sny
Hiszpania
Niderlandy
Fot. Fred Ersnt/AFP/East News
Fot. Filipe Amorim/East News
ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025) BOHATER 75
97. ceremonia wr.czenia Oscarow
by.a jedn. z najmniej politycznych.
Przynajmniej w ostatnich
latach. Obecny przywodca USA
chce, aby ludzie filmu pozostawali
z dala od rzeczywisto.ci . jak
dawno temu, gdy wygwizdywano
tworcow, ktorzy w swoich mowach
zahaczali o polityk..
W 2017 roku Donald Trump po szeregu
atakow i kpin z jego osoby, jakie
pad.y ze sceny Dolby Theatre, orzek.,
.e zbytnie zainteresowanie sprawami
politycznymi odebra.o blask Oscarom.
Sugestia nadesz.a zatem z samej gory,
a Ameryka.ska Akademia Filmowa j.
zrozumia.a. Nie zaprosi.a jako gospodarza
uroczysto.ci .wietnego showmana
Jimmyfego Kamela, zagorza.ego
krytyka Trumpa, pomna opinii
prezydenta: Czy kiedykolwiek by. gorszy
prowadz.cy na Oscarach? Wybrano
Conana OfBriena. . To cudowna
osoba. Jest humanist.. Jest apolityczny
. t.umaczy. dyrektor generalny
Akademii Bill Kramer. Na pytanie, czy
chce, aby program by. wolny od polityki,
odpowiedzia. bez wahania: . Oczywi.cie.
Apolityczno.. Oscarow popar.o
wielu Amerykanow. Aktor Gabriel
Basso, zauroczony wiceprezydentem
Vancefem, strofowa. kolegow:
. Powinni.cie by. cicho, powinni.cie
wykonywa. swoj. prac., powinni.cie
zabawia. ludzi . a potem zamkn..
si., do cholery. Kathryn Rosenfield,
pisarka i felietonistka o liberalnych
pogl.dach, zaprzeczaj.ca, jakoby
by.a zwolenniczk. Trumpa, twierdzi,
.e dzisiejszym artystom brakuje pokory,
.eby powstrzyma. si. od aktywizmu
politycznego, poza tym obecno.. celebrytow
w polityce (...) nie jest czynnikiem
podsycaj.cym jedno.. narodow..
Jak.e wi.c daleka by.a tegoroczna
uroczysto.. od tej w 2003 roku, kiedy
Michael Moore protestowa. na
scenie przeciwko wojnie w Iraku, od
tej w 2016, gdy scenarzysta i re.yser
Adam McKay krzycza. do widowni:
. Nie g.osujcie na kandydatow bior.cych
pieni.dze od wielkich bankow,
ropy naftowej lub dziwacznych miliarderow.
A tak.e od gali w 2022, kiedy
na ekranie wy.wietlono hasztag
#StandWithUkraine (Sta. po stronie
Ukrainy) i apel: Zwracamy si. z pro.b.
o chwil. milczenia, by okaza. wsparcie
narodowi ukrai.skiemu mierz.cemu
si. z inwazj. (...). Miliony ukrai.skich
rodzin potrzebuj. jedzenia, opieki
zdrowotnej, czystej wody oraz s.u.b
ratowniczych. Zasoby s. ograniczone
i my wspolnie . jako mi.dzynarodowa
spo.eczno.. . mo.emy zrobi. wi.cej.
Tym razem zrobili mniej. Nawet bardzo
ma.o. Po.wi.cili si. innym istotnym
problemom wspo.czesno.ci.
Oddali ho.d filmom o Jamesie Bondzie,
mimo .e w ci.gu ostatnich trzech
lat nie ukaza. si. .aden nowy odcinek
serii. Pochylili si. nad dol. pracownic
seksualnych. Op.akali po.ary
w Los Angeles, ktore strawi.y ich
posiad.o.ci. Ceremoni. rozpocz.to
od. do miasta, a gospodarz wieczoru
oznajmi., .e jego mieszka.cy ewidentnie
przeszli przez druzgoc.c. prob.
i trzeba si. tym zaj... Nast.pnie wyrazi.
uznanie wobec rzemie.lnikow, technikow,
kostiumologow, ci..ko pracuj.cych
m..czyzn i kobiet za kamer.,
po.wi.caj.cych swoje .ycie tworzeniu
filmow. Nawet w obliczu strasznych
po.arow i podzia.ow politycznych,
praca, o ktorej tu mowa, trwa. Wypowied.
o podzia.ach to jedno z nielicznych
nawi.za. do rzeczywisto.ci poza
Dolby Theatre.
Nikt ani razu nie .mia. wypowiedzie.
nazwiska .Donald Trumph, nawet podczas
przedstawiania tworcow filmu
.The Apprenticeh (Wybraniec), b.d.cego
biografi. ameryka.skiego przywodcy.
Nie pad.o obrzydliwe dla Trumpa
s.owo .transh, cho. jeden z filmow
porusza. w.a.nie ten temat. Nazwa
.Ukrainah znikn..a. Kwestia imigrantow
zaistnia.a na krotko. Ataki prezydenta
na sojusznikow USA, bulwersuj.cy flirt
z Putinem wydawa.y si. wydarzeniami
z bardzo odleg.ej galaktyki, podobnie
jak rowno.. oraz ro.norodno.., silnie
promowane na Oscarach jeszcze
w ubieg.ym roku.
Nie.mia.e proby nawi.zania do polityki
by.y raczej inicjatyw. oddoln..
Daryl Hannah krzykn..a .Slava Ukraineh,
lecz jej g.os znikn.. w ogolnym
zam.cie, nie doczekawszy si. odzewu.
Wyro.niony jako najlepszy aktor
Adrien Brody wyzna.: . Modl. si.
o zdrowszy, szcz..liwszy i bardziej
inkluzywny .wiat i wierz., .e je.li przesz.o..
mo.e nas czego. nauczy., to
przypomnienia, aby nie pozwoli. nienawi.ci
pozosta. niekontrolowan.. Bardziej
wyrazi.cie wypad. Adam Sandler.
Zasiad. na widowni w dresowej
bluzie i krotkich spodenkach. Prowadz.cy
zwroci. mu uwag., .e wygl.da,
jakby gra. w pokera do drugiej w nocy.
Sandler odpar.: . Podoba mi si., jak
wygl.dam, bo jestem dobrym cz.owiekiem
(...). Czy moje szykowne spodenki
sportowe i bluza tak ci. urazi.y, .e
musia.e. mnie wy.mia. przed moimi
kolegami? A widzom stan.. przed
oczami Wo.odymyr Ze.enski w Gabinecie
Owalnym, ktory brakiem garnituru
nie uszanowa. majestatu ameryka.skiego
przywodcy.
Nie wszystkie aluzje by.y rownie
udane. Prowadz.cy Conan OfBrien,
komentuj.c triumf filmu .Anorah
. o tancerce erotycznej walcz.cej
o swoje szcz..cie z rosyjskim oligarch.
. rzuci. .art: . My.l., .e Amerykanie
s. w ko.cu gotowi na kogo., kto stanie
do walki z pot..nym Rosjaninem.
Pud.o. Wyro.nienie .Anoryh a. pi.cio-
Oscar w kaga.cu
USA
Wielki triumf filmu .Anorah Fot. Patrick T. Fallon/AFP/East News
Zoe Soldana Fot. Rex Features/East News Demi Moore Fot. Rex Features/East News
76 TAKIE KINO ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025)
ma nagrodami, w tym g.own. dla najlepszego
filmu, z rado.ci. powitano na
Kremlu jako wyraz ocieplenia stosunkow
z Ameryk.. . Rosyjskiej kultury nie
mo.na anulowa.. Samej Rosji nie mo.na
anulowa.. Wcze.niej czy po.niej
Zachod b.dzie musia. doj.. do porozumienia
z Rosj. . cieszy. si. na Telegramie
komentator polityczny Siergiej
Markow. Po raz pierwszy od inwazji na
Ukrain. Oscary omowiono w rosyjskich
wiadomo.ciach. Prezenterka telewizyjna
podkre.li.a z dum., .e w filmie wzi..o
udzia. wielu aktorow z Rosji, w tym
nominowany do nagrody za najlepsz.
rol. drugoplanow. Jurij Borisow.
. Borisow nie otrzyma. osobistego
Oscara, ale za swoj talent i profesjonalizm
dosta. pochwa.y od samego
Roberta Downeya Jr. . brzmia.a informacja.
Borisow i jego kolega z ekranu
Mark Eydelshteyn, przyjmuj.c statuetki,
milczeli o polityce. Chocia. mowi.
mogli, twierdzi .otewsko-ameryka.ski
pisarz i scenarzysta Michael Idov:
. Nie s. nara.eni na ryzyko, poniewa.
dzi.ki przyj.ciu filmu przez hollywoodzkie
.rodowisko, stali si. bohaterami
w swojej ojczy.nie.
Na wyg.oszenie przemowienia politycznego
zdobyli si. tylko tworcy .No
Other Landh (Nie chcemy innej ziemi),
laureaci Oscara dla najlepszego filmu
dokumentalnego. Kr.cony na Zachodnim
Brzegu powsta. we wspo.pracy
palesty.sko-izraelskiej w latach
2019 . 2023 i opowiada o przymusowych
wysiedleniach. Odbieraj.c
nagrod., jeden z re.yserow, Palesty.czyk
Basel Adra, wyzna., .e niedawno
zosta. ojcem i ma nadziej., i. .wiat
jego corki, w przeciwie.stwie do jego
.ycia, nie b.dzie wype.niony ci.g.ym
strachem przed przemoc.. Drugi re.yser,
Izraelczyk Yuval Abraham, odwa.y.
si. skrytykowa. USA: . Widzimy
obaj, .e okropne zniszczenie Gazy
i jej mieszka.cow musi si. sko.czy..
Istnieje inna droga. Rozwi.zanie polityczne.
Bez supremacji etnicznej,
z prawami dla obu naszych narodow.
A skoro tu jestem, musz. powiedzie.,
.e polityka zagraniczna w tym kraju
(Stanach Zjednoczonych) probuje blokowa.
t. drog.. Oscar jest drug. mi.dzynarodow.
nagrod., jak. zdoby.
.No Other Landh. Pierwszy raz uhonorowano
go w zesz.ym roku na festiwalu
filmowym w Berlinie. Jednak mimo
uznania, z powodow politycznych film
nie znalaz. firmy ch.tnej do dystrybucji
na terenie Stanow. Jest wy.wietlany
w niezale.nych kinach. Prawie stu
salom kinowym, do jakich trafi., zapewnia
pe.ne widownie. (EW)
Na podst.: Variety, CNN, The Guardian,
The Freepress
Najwa.niejsze nagrody
Ameryka.skiej Akademii Filmowej
Najlepszy film: .Anorah
Najlepszy re.yser: Sean Baker
. .Anorah
Najlepsza aktorka: Mikey Madison
. .Anorah
Najlepszy aktor: Adrien Brody
. .Brutalistah
Najlepsza aktorka drugoplanowa:
Zoe Saldana . .Emilia Perezh
Najlepszy aktor drugoplanowy:
Kieran Culkin . .Prawdziwy bolh
Najlepszy film mi.dzynarodowy:
.Ifm Still Hereh
Najlepszy film dokumentalny:
.The Other Landh
. Co uzyskasz, je.li nad plastrami
w.dzonej szynki po.o.ysz banana?
. Bardzo znan. twarz. Owaln..
(W.ochy, WhatsApp)

Pami.tajcie, panowie, .e perfumy
i kwiaty to prze.ytek. Na Dzie. Kobiet
najlepsze s. nar.cza pachn.cej gotowki!
(W.ochy, WhatsApp)

. Powiesz mi z okazji Dnia Kobiet, ile
mia.e. kochanek przede mn.?
. Trzy.
. My.la.am, .e w twoim wieku zaliczy.e.
ju. harem!
. Taki spokojny tydzie. akurat mi
wypad....
(W.ochy, WhatsApp)

Sycylijczyk kupuje w aptece leki na
gryp., gdy jego wzrok pada na viagr..
. Co to? . pyta farmaceut..
. To taka pigu.ka, po ktorej w nocy
fika si. dwa albo trzy razy.
. Jak na uspokojenie, to wezm.,
.eby si. wreszcie wyspa.!
(W.ochy, Facebook)

. Co robi ten gigantyczny TIR przed
ksi.garni. w Dniu Kobiet?
. B.d. wy.adowywa. z niego
ksi..k. .Propedeutyka psychologii
kobieth.
(W.ochy, WhatsApp)

Ja i .ona dzisiaj postanowili.my, .e
nie chcemy mie. dzieci. Powiemy im
o tym przy kolacji.
(W.ochy, Facebook)

. Dlaczego osoby nerwowe nie
powinny je.dzi. na .y.wach?
. Bo lod wyprowadza ludzi z rownowagi.
(W.ochy, Facebook)

. W lodowce by.a rolada, gdzie ona
jest?
. Ja wzi..em tylko jeden kawa.ek, ale
bez krojenia...
(W.ochy, Facebook)

. S.ysza.e.? Na Syberii -30 stopni!
. Chyba jak w domach grzej....
(W.ochy, WhatsApp)

W gabinecie okulistycznym:
. Prosz. powiedzie., jak. liter. teraz
wskazuj..
. A pan tu gdzie. jest, doktorze?
(W.ochy, WhatsApp)

Kurt le.y w szpitalu pod..czony
do sztucznego p.uca. Nagle do sali
wchodzi m..czyzna z narz.dziami
i powiada:
. Dzie. dobry! Jestem elektrykiem.
Prosz. teraz przez chwil. bardzo intensywnie
oddycha..
. Dlaczego? . pyta zaniepokojony
Kurt.
. B.d. musia. na jaki. kwadrans
wy..czy. pr.d . odpowiada elektryk.
(Niemcy, witze.net)

Rozmawiaj. dwie przyjacio.ki, Ingrid
i Gudrun.
. Wiesz, my, kobiety, potrzebujemy
do szcz..cia czterech zwierz.t! . mowi
Ingrid.
. Naprawd.? Jakie to zwierz.ta?
. dziwi si. Gudrun.
. Norka w szafie na ubrania, ogier
w .o.ku, jaguar przed domem i stary
osio., ktory za to wszystko zap.aci
. wyja.nia Ingrid.
(Niemcy, witze.net)

Stra.nik wi.zienny do skaza.ca Kurta:
. Dzi. przyjedzie w odwiedziny twoja
.ona.
. Ktora .ona? . pyta Kurt.
. Kpisz sobie ze mnie?!
. Panie stra.niku, siedz. za bigami..
(Niemcy, lachmeister.de)

Nie mog. si. doczeka., a. przejd.
na emerytur.. Wtedy b.d. mog. wstawa.
o szostej, je.dzi. autem naprawd.
wolno i sprawia., .e wszyscy spo.ni.
si. do pracy.
(W. Brytania, Dad Jokes)

.Rob to, co kochasz, a pieni.dze
same przyjd.h . tak mowi.. Zjad.em
pizz., zdrzemn..em si. i poogl.da.em
telewizj.. Czekam!
(W. Brytania, Dad Jokes)

Najlepszy sposob na oszcz.dzanie
pieni.dzy? Id. do domu i si. po.o.!
(W. Brytania, Dad Jokes)

Moja .ona mowi, .e jestem sk.py.
.eby udowodni., .e wcale nie, zabra.em
j. wczoraj na tabliczk. czekolady.
By.o ekscytuj.co. W ko.cu to pierwszy
raz, gdy oddawa.a krew!
(W. Brytania, Jokes UK)

My.l., .e moj pies zawsze chodzi
za mn. do .azienki, bo ja te. towarzysz.
mu w .tych sprawachh na dworze.
Widocznie my.li, .e tak powinno
by....
(W. Brytania, Dad Jokes)
Adrien Brody Fot. AMPAS / Zuma Press / Forum Adam Sandler Fot. Patrick T. Fallon/AFP/East News
ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025) TAKIE KINO 77
Jest wielu Hiszpanow poszkodowanych
przez intruzow zajmuj.cych
domy, przez co ich w.a.ciciele znale.li
si. w trudnej sytuacji. Jednak takich
przypadkow jest mniejszo.. w porownaniu
z zajmowaniem przez okupas
lokali nale..cych do bankow. Istnieje
tu ciche przyzwolenie na zajmowanie
domow nale..cych do bankow, czego
do.wiadczy.em na w.asnej skorze.
Wynika to z sytuacji powsta.ej w Hiszpanii
w 2008 roku w czasie kryzysu mieszkaniowego,
kiedy dosz.o do fali masowych
eksmisji osob, ktore nie by.y w stanie sp.aci.
kredytow mieszkaniowych. Wskutek
tego tysi.ce rodzin straci.o domy. Ruch
okupas, cho. zacz.. si. ju. wcze.niej,
przybra. wtedy na sile. By. form. odpowiedzi
na ten kryzys.
Tu nie doje.d.a .aden autobus,
a pracuje si. na pla.y
Zaczn. od tego, .e jestem jednym z tych
.strasznychh okupas. Pisz. ten tekst, siedz.c
w domu, ktory nale.y do jednego
z hiszpa.skich bankow. Dom znajduje si.
w gorskiej wiosce w Andaluzji, na po.udniu
kraju. Mieszka tu oko.o 70 osob. Do morza
i najbli.szego miasteczka mamy dziesi..
kilometrow. Jeste.my komunikacyjnie
wykluczeni. Brakuje transportu publicznego.
Ostatni autobus odjecha. st.d kilkana.cie
lat temu. Bez samochodu trudno
si. tu mieszka.
Przez wiele lat nie by.o mnie sta. na
auto. Doje.d.a.em do miasteczka rowerem,
przez gory, dolin. wyschni.tej rzeki.
Stary 25-letni samochod kupi.em kilka
miesi.cy temu. Potrzebuj. go, bo .yj.
z handlu. Od maja do pa.dziernika sprzedaj.
napoje na jednej z okolicznych pla.
albo pracuj. w Anglii na muzycznych festiwalach.
Przez ca.y rok w ka.dy weekend
je.d.. na targi w okolicznych miasteczkach.
Sprzedaj. ubrania, korale i okulary.
Mam te. niewielkie dochody z pisania
tekstow do gazet w Polsce. Taka dzia.alno..
pozwala na skromne .ycie. Oczywi.cie
pomaga mi te. oficjalnie nale..cy
do banku dom, ktorym opiekuj. si. od kilku
lat i za ktory nie p.ac. czynszu.
Jak wej.. do opuszczonego
i otwartego domu?
Do domu, w ktorym pisz. ten tekst,
mniej wi.cej dziesi.. lat temu wesz.a
moja siostra. Tak opowiada o tym, jak
do tego dosz.o. . Mieszka.am w okolicy
od wielu lat . mowi. . Zwykle wynajmowa.am
jaki. pokoj. Przez ten czas pozna.am
mnostwo osob. Mia.am i ci.gle mam tam
przyjacio.. Jednym z nich jest Paco. Jego
dziadkowie mieszkali w zaj.tym przeze
mnie domu od chwili jego wybudowania.
Sprzedali go dopiero na pocz.tku XXI wieku.
Wtedy kupi.a go inna osoba, ktora pod
zakup lokalu wzi..a kredyt i mia.a zamiar
postawi. kilka innych domow tu. obok,
ale popad.a w finansowe tarapaty i straci.a
do niego prawa. W ten sposob dom sta.
si. w.asno.ci. banku. Ale to nie koniec...
Zbankrutowa. bank, a dom przej.. od niego
inny bank. Podsumowuj.c: Przez wiele
lat dom sta. pusty, by. okradany, popada.
w coraz wi.ksz. ruin., a w tym czasie
przechodzi. we w.adanie ro.nych bankow.
A jednocze.nie, gdy wejdzie do takiego
lokalu okupas, wyremontuje go i zamieszka,
to wed.ug cz..ci spo.ecze.stwa jest
.le. Nie zgadzam si. z takim postawieniem
sprawy! I dodaje, co dok.adnie si.
sta.o, gdy dziesi.. lat temu podeszli przed
dom z Paco. . Zobaczy.am, .e drzwi by.y
otwarte. Potem dowiedzieli.my si. od
s.siadow, .e mieszkanie by.o opuszczone,
a drzwi otwarte od siedmiu lat. Dlatego
nikt ich nie wywa.a., a my pokojowo
weszli.my do .rodka, gdzie by.o mnostwo
kotow i jeden pies.
. Rozejrza.am si. wewn.trz i spyta.am,
czy mog.abym tu zamieszka. . opowiada
dalej siostra. . Paco opowiedzia.
mi histori. domu i doda., .e nie ma nic
przeciw. Potem zaprosili.my s.siadow.
Wszyscy ogl.dali wn.trza. Byli w szoku,
jak wiele przedmiotow przez te lata ukradziono,
a ca.o.. zniszczono. Powiedzieli
mi, .e bardzo si. ciesz., .e w ko.cu kto.
tu zamieszka i lokal przestanie zamienia.
si. w ruin.. Dodali, .e w okolicy jest wiele
podobnych domow zaj.tych przez banki
i opuszczonych przez nie. Dlatego nikt tu
za bardzo za bankami nie przepada.
Woda, gaz, pr.d
. niczego tu nie by.o
. Najtrudniejszy by. pierwszy rok . kontynuuje
siostra. . Budynek po d.ugim czasie,
jak sta. pusty, znajdowa. si. w op.akanym
stanie. W .rodku by.o mnostwo
.mieci, gruzu i odchodow zwierz.t. Przy
pomocy znajomych uda.o si. nam w kilka
tygodni posprz.ta. na tyle, .e mo.na
by.o si. wprowadzi.. Jednak tak naprawd.
nic tam nie by.o. Ani wody, ani pr.du,
ani gazu.
Najpierw musia.am zap.aci. za oczyszczenie
zbiornikow na wod., znajduj.cych
si. pod domem. Od tego czasu mo.na
by.o zamawia. cystern. z wod. i nape.nia.
ni. zbiorniki. To nie wszystko, bo
nast.pnie trzeba by.o naprawi. ca..
hydraulik.. Kupi.am pomp. i inne urz.dzenia.
Znowu przy pomocy znajomych
uda.o si. wszystko uruchomi..
Potem przysz.a kolej na pr.d. Zamontowali.my
panel s.oneczny, naprawili.my
stare kable i gniazdka. Gaz nie sprawi.
wi.kszej trudno.ci. Kupi.am kuchenk.,
ktora dzia.a.a pod..czona do butli
z gazem. By.o wi.c w miar. czysto i funkcjonowa.y
media.
Najtrudniejsze by.y pierwsze miesi.ce.
To ma.a wie., raz na godzin. przejedzie
samochod. Noc., pomimo wstawienia
zamkow, by.o troch. strasznie. Ciemno,
g.ucho i daleko od ludzi. W dzie. nigdy nie
by.o pewno.ci, .e nie przyjedzie policja.
Mo.e jaki. s.siad z.o.y zawiadomienie
i zaczn. si. problemy. Jednak by.o wr.cz
przeciwnie. Obeszli.my z Paco wi.kszo..
okolicznych domow. S.siedzi byli zadowoleni,
.e kto. si. wprowadzi., .e dom nie
b.dzie niszcza..
Wie. si. wyludnia.
Opuszczonych domow przybywa
Tak jest do dzi., gdy lokalem opiekuj.
si. ja. Stosunki z s.siadami uk.adaj. si.
bardzo dobrze. Zmieni.o si. tylko otoczenie.
To klasyczna, wyludniaj.ca si. andaluzyjska
wie.. Mieszka tu niewielu m.odych
ludzi. Dzieci prawie nie ma. S. za
to osoby starsze, ktore powoli umieraj.,
a domy po nich pozostaj. puste i niszczej..
Ich dzieci wyjecha.y za prac. do innych
cz..ci kraju albo za granic.. Cz... przenios.a
si. do miasteczka obok.
.adna kiedy. okolica wygl.da coraz
gorzej. W opuszczonym domu obok niedawno
zawali. si. dach. Druga cz... nie
ma drzwi i okien. Pi.kny ogrod woko.,
z drzewami figowymi i mandarynkami,
zaros. wysokimi trawami. Moj widok z okna
to wal.ce si. w oddali pozosta.o.ci innej
posiad.o.ci. W.a.ciciele zmarli ju. dawno.
Do dzi. zosta.y tylko mury i kilka desek
w dachu. Za to z ty.u mam inny opuszczony
dom. Jeszcze si. trzyma, chocia. ob.azi
z niego farba. W.a.ciciel zmar. kilka lat
temu. Pewnie nied.ugo zacznie si. wali.,
bo prawa do niego, jak si. dowiedzia.em,
ma 72 kuzynow, ktorych w rodzinie mia.
by.y w.a.ciciel. Za nic nie mog. si. dogada.,
jak si. podzieli. spadkiem.
Dom jest wyremontowany.
W .rodku jest czysto i spokojnie
Dom, w ktorym mieszkam, nie niszczeje.
Od czasu kiedy zaj..a go moja siostra,
dbamy o niego. Najpierw ona, a od kilku
lat ja, robimy niezb.dne remonty. Zabezpieczyli.my
dach. To by.o najwa.niejsze.
Cementem i specjaln. farb. zalali.my
go na tyle dobrze, .e nie kapie na g.ow.,
a wcze.niej zaczyna.o ju. przecieka..
Jestem pewien, .e gdyby.my nie zaj.li
tego domu, zamieni.by si. w ruin.. Mo.liwe,
.e z zawalonym dachem i powybijanymi
szybami w oknach. Pomalowali.my
go w .rodku i na zewn.trz. Dbamy o pr.d,
wod. i gaz. Instalacje s. bezpieczne.
Znam wielu podobnych okupas. Dlatego
nie zgadzam si. z mitem, .e okupas tylko
niszcz. zaj.te przez siebie domy. W wielu
przypadkach dzieje si. wr.cz przeciwnie.
Gdyby nie oni, te domy dawno przesta.yby
istnie..
Kolejny mit to alkohol, narkotyki, g.o.ne
imprezy czy mnostwo ludzi mieszkaj.cych
w zaj.tych domach. O tym wszystkim
mo.na przeczyta. w relacjach polskich
autorow na temat hiszpa.skich okupas.
Nie zgadzam si. z tym! U mnie w domu
jest spokojnie, nie pij. alkoholu, nie bior.
narkotykow. Mieszkam tu sam, czasami
odwiedzaj. mnie znajomi, latem doje.d.aj.
dwie osoby, ktore razem ze mn. handluj.
na pla.y. Te fakty mog. potwierdzi.
ludzie z wioski. Gdyby by.o inaczej, ju.
dawno wezwaliby policj. i mia.bym problemy.
Pomimo wszystko mieszkanie w domu
nale..cym do banku to ryzyko i .ycie na
walizkach. Nigdy nie wiadomo, czy bankierzy
nie przypomn. sobie o lokalu, nie
zatrudni. prawnikow, nie wezw. policji,
.eby nas st.d wyrzuci.. Wszystko si.
mo.e zdarzy.. Dlatego nie ma tu .adnych
drogich mebli ani sprz.tow domowych.
Jestem gotowy do opuszczenia mieszkania
w ci.gu 24 godzin. .o.ka w domu
zrobione s. z drewnianych palet. Le.. na
nich znalezione na ulicach materace. Sto.y
i krzes.a pochodz. z tzw. wystawek.
Wszystko jest odnowione, odmalowane.
W domu ca.y czas jest czysto. W patio
ro.nie mnostwo kwiatow, drzewo cytrynowe
i oliwne.
Miliony pustych mieszka.
w Hiszpanii
Jestem okupas, czyli mieszkam w domu
nale..cym do banku. Wed.ug cz..ci osob
powinienem zosta. stamt.d wyrzucony.
Wi.kszo.. Hiszpanow nie widzi jednak
nic z.ego w tym, .e kto. zajmie nale..ce
do banku mieszkanie czy dom. Ludzie
sprzeciwiaj. si. za to zajmowaniu lokali
List z zaj.tego domu...
Hiszpania
78 POZNA. I ZROZUMIE. .WIAT ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025)
To portugalskie
okre.lenia stylu .ycia
mieszka.cow Cabo
Verde, Wysp Zielonego
Przyl.dka. Archipelag,
kojarzony dzi.
g.ownie jako miejsce
pochodzenia Cesarii Evory, bosonogiej
pie.niarki, le.y na Atlantyku na wysoko.ci
Senegalu. Wyspy od pocz.tku nawigacji
europejskich .eglarzy by.y wa.nym
punktem na szlaku do Ameryki Po.udniowej,
po.udniowej Afryki i dalej do Azji.
Mieszka.cy wysp maj. .wiadomo.., .e
by.y one kluczowym punktem przerzutowym
w handlu niewolnikami z kontynentu,
ale wol. okazywa. dum. z tego,
.e stop. na ich ziemi stawia. Vasco da
Gama, Kolumb i Karol Darwin. Podro.e
atlantyckie podejmowane przez Europejczykow
sprawi.y, .e na wyspach pojawi.y
si. kukurydza, ry., winoro.l oraz ziemniaki.
Od XVI wieku kwitn.. miejscowy biznes
polegaj.cy na zaopatrywaniu statkow
w wod. i .ywno...
Dzi. Cabo Verde jest modnym kierunkiem
turystycznym, z niewielk. jeszcze
i ma.o ro.norodn. infrastruktur., daj.c
w zamian kontakt z dziewicz. przyrod.,
mo.liwo.. w.dkowania na oceanie,
spotka. ze spo.eczno.ci., ktorej morabeza,
czyli szczegolny styl .ycia oparty
na serdeczno.ci, .yczliwo.ci, celebracji
najprostszych .yciowych rado.ci,
daje zagonionemu Europejczykowi wiele
powodow do t.sknoty za utraconym
rajem.
Autorka opowie.ci o Cabo Verde,
Polka od lat mieszkaj.ca na wyspach
i znaj.ca je dobrze, nie kryje, .e .ycie
jest tu proste, ubogie, nie.atwe i, niestety,
drogie, a ka.da wyspa oferuje
inne mo.liwo.ci poznawcze. Lektura jej
ksi..ki jest obowi.zkowa dla chc.cych
pozna. wysp. Sal czy Sao Vincente, bo
aby pozna. dziesi.. wysp, s.abo zreszt.
ze sob. skomunikowanych, trzeba wi.cej
czasu ni. urlopowy standard.
.. Azik
KAROLINA KOWALEWSKA. WYSPY
ZIELONEGO PRZYL.DKA. PASCAL,
Bielsko-Bia.a 2025, s. 304. Cena
69,99 z..
Licz.ca trzy miliony mieszka.cow jednostka
federacyjna Brazylii le.y na po.udniu
kraju, granicz.c m.in. z Paragwajem i Boliwi.
od zachodu. Stolic. stanu jest Campo
Grande, miasto . dzi. milionowe . za.o.one
niegdy. przez gornikow, a w 1872 roku
na nowo przestronnie wytyczone z du.ymi
obszarami terenow zielonych. To jedno
z najbardziej zalesionych miast w Brazylii, ze
wzgl.du na kolor ziemi (fioletowy lub czerwony)
zwane te. Cidade Morena. Mieszka
tu typowa dla Brazylii mieszanka narodowo.ci
-potomkowie Hiszpanow, W.ochow, Portugalczykow,
Japo.czykow, Syryjczykow
i Liba.czykow, Ormian, Paragwajczykow
i Boliwijczykow. Miasto przyci.ga wysok.
jako.ci. .ycia, co stymuluje migracj. mi.dzy
stanami. Zachowano rdzenne nazewnictwo
stanu, szanuj.c dziedzictwo j.zykowe
. przede wszystkim ludu Guarani (Mato
Grosso pochodzi od kaaguazu . wielki las).
Pierwszym Europejczykiem, ktory si.
tu pojawi., by. Aleixo Garcia, Portugalczyk
w.druj.cy do Peru. By. rok 1524. W XVIII
wieku region sta. si. celem wielu ekspedycji
rzecznych, za. czynnikiem nap.dzaj.cym
nap.yw osadnikow i jego eksploracj.
sta.o si. odkrycie z.o. z.ota i diamentow.
Pierwsze osady w Mato Grosso powstawa.y
jako warowne forty. Od najazdu zbrojnego
s.siadow z po.udnia na ziemie Mato Grosso
(1864) rozpocz..a si. sze.cioletnia wojna
zwana paragwajsk..
Od pocz.tku XX wieku trwa.y zabiegi
o oderwanie Mato Grosso do Sul od Mato
Grosso, ale dopiero w latach 70. minionego
wieku wy.oniono z ogromnego terytorium
dzisiejszy stan (i tak znacz.co wi.kszy od
terytorium Polski), a w 1979 roku nadano mu
obecny status prawny. W intencji w.adz federalnych
podzia. Mato Grosso mia. u.atwi.
jego zarz.dzanie i rozwoj. Co nast.pi.o...
Gospodarczo stan opiera si. na rolnictwie,
w tym hodowli byd.a, przemy.le i turystyce.
Mato Grosso do Sul wyro.nia si. znacz.cym
eksportem cukru, soi, mro.onej wo.owiny,
pulpy drzewnej oraz kukurydzy. U progu
drugiej dekady XXI wieku stan by. pi.tym
producentem zbo.a w Brazylii i czwartym
trzciny cukrowej. Na sawannach wypasane
s. ogromne stada byd.a (ponad 21 milionow
sztuk). Eksploatowane s. z.o.a rud
.elaza i manganu. Elementem sprzyjaj.cym
koniunkturze ekonomicznej jest s.siedztwo
z silnymi gospodarczo regionami: Minas
Gerais, Sao Paulo i Parana. Do tego dochodz.
ch.onne rynki zagraniczne, Paragwaj,
Boliwia i Argentyna, za. delta La Platy u.atwia
dost.p do Atlantyku i krajow Europy.
Mato Grosso do Sul ma specyficzn.
kultur. kulinarn., religijn., w.asny folklor
i odr.bn. sztuk., ktora odzwierciedla inspiracje
ro.nych migracji. Typowy jest dla stanu
napoj zwany w guarani terere, a uznany
przez UNESCO za dziedzictwo niematerialne
ludzko.ci. To napoj oparty na yerba
mate, parzony z zio.ami leczniczymi, maj.cy
rodowod prekolumbijski.
To tylko wybrany przyk.ad transgresji
kultur i tradycji, warunku zmian zachodz.cych
tak.e wspo.cze.nie. Dzieje stanu
Mato Grosso, a potem Mato Grosso
do Sul ilustruje proces rozro.niania centrum
i peryferii. .Ameryka .aci.ska . pisze
John Charles Chasteen . jest i by.a ju. pod
koniec XVIII wieku regionem podlegaj.cym
sta.ej przemianie. Po trzech wiekach transkulturacji
nie mog.o by. inaczejh.
Hymn Mato Grosso do Sul wybrano
w publicznym konkursie. W 1979 roku zosta.
ustanowiony jako oficjalny. Powsta. do tekstu
autorstwa Jorge Antonia Siufiego (1933
. 2011) przy wspo.pracy Otavia Goncalvesa
Gomesa. Siufi by. prokuratorem i zarazem
cz.onkiem Akademii Literatury Mato Grosso
do Sul, profesorem prawa i pisarzem.
Muzyk. skomponowa. Radames Gnattali
(1906 . 1988) . uznany kompozytor i pianista.
W 1960 roku wzi.. udzia. w .Karawanie
brazylijskiejh, rz.dowym projekcie marketingowym,
promuj.cym muzyk. Brazylii w kilku
krajach Europy Zachodniej.
Hymn podkre.la . co eksponuj. historycy
. naturalne pi.kno ziemi Mato Grosso
do Sul i przedstawia kilka wa.nych dla stanu
postaci historycznych: Wespazjana Martinsa,
polityka walcz.cego o podzia. pa.stwa;
Camisao i Antonia Joao, bohaterow
wojny paragwajskiej, obro.cow Mato Grosso
do Sul; guaicurus, je.d.cow india.skich,
pami.tanych ze wzgl.du na oddanie heroicznej
walce i opieranie si. wp.ywom innych
ludow oraz Ricarda Franco . portugalskiego
in.yniera, XVIII-wiecznego, legendarnego
obro.cy fortu Novo do Coimbra.
Wed.ug niektorych badaczy hymn stanu
nie ma jeszcze pe.nej akceptacji spo.ecznej,
bo niewielu mieszka.cow zna s.owa
pie.ni. To wprawdzie nie buduje wyra.nej
to.samo.ci, ale pozwala wyrazi. przywi.zanie
do konkretnego terytorium: Mato
Grosso do Sul.
Hino de Mato Grosso do Sul
Os celeiros de farturas,
Sob um ceu de puro azul,
Reforjaram em Mato Grosso do Sul
Uma gente audaz.
Tuas matas e teus campos,
O esplendor do Pantanal,
E teus rios sao tao ricos
Que nao ha igual.
Hymn stanu Mato Grosso do Sul
Spichrze obfito.ci
Pod czystym b..kitnym niebem
Stworzyli w Mato Grosso do Sul
Odwa.ni ludzie.
Wasze lasy i pola,
Po.ysk mokrade.,
A twoje rzeki s. tak bogate,
.e nie maj. sobie rownych.
Si.a i wielko..
Urodzajnej ziemi
Jest dum. i pewno.ci.
Przysz.o.ci Brazylii.
Otoczone gorami
Wielkie pola, pe.ne krow,
Pami.taj. zdobywcow,
Walecznych Bohaterow!
Vespasiano, Camisao
I porucznik Antonio Joao,
Guaicurus, Ricardo Franco,
Chwa.a i tradycja!
Si.a i wielko..
Urodzajnej ziemi
Jest dum. i pewno.ci.
Przysz.o.ci Brazylii.
(T.um. Gabriele Silva-Rychlewska)
HENRYK MARTENKA
Hymny narodow .wiata (363)
Mato Grosso do Sul
Styl .ycia, czyli morabeza
nale..cych do osob prywatnych. A takich
zaj.. jest zdecydowanie mniej ni. zaj..
domow nale..cych do bankow. Tu tkwi
jedno z g.ownych nieporozumie..
Poruszaj.c temat okupas, autorzy tekstow
pisz. prawie wy..cznie o przypadkach
zajmowania domow przez osoby
prywatne. Prawie nigdy nie nag.a.niaj.
sytuacji, gdy kto. zajmie lokal nale..cy
do banku. Dlatego warto si. przyjrze.
statystykom, bo czasami po przeczytaniu
kilku tekstow wydaje si., .e niemal ka.da
rodzina w Hiszpanii zagro.ona jest zaj.ciem
jej domu przez okupas. Wystarczy,
.e na chwil. wyjdzie na spacer. Statystyki
pokazuj. co. zupe.nie innego.
Zacznijmy od tego, .e okupas zajmuj.
g.ownie puste domy nale..ce do bankow
i funduszy inwestycyjnych, w ktorych nikt
nie mieszka i nie s. u.ytkowane. W prawie
hiszpa.skim nazywamy to usurpaciones
(uzurpacja). Przeciwie.stwem tego jest
sytuacja, gdy kto. wchodzi do zamieszkanego
domu, czyli takiego, gdzie wyra.nie
wida., .e kto. mieszka. Takie dzia.anie
w hiszpa.skim prawie to zaj.cie cudzego
mienia i jest to uznawane za przest.pstwo.
Osoba, ktora dopu.ci si. takiego czynu,
mo.e by. od razu wyrzucona przez policj.
. nawet bez nakazu s.dowego.
Dlatego okupas w zdecydowanej wi.kszo.ci
zajmuj. lokale nale..ce do bankow
i funduszy inwestycyjnych. Bardzo
rzadko ktokolwiek decyduje si. zaj.. prywatne
mieszkanie, poniewa. policja mo.e
od razu usun.. stamt.d takiego intruza,
a ponadto grozi za to do czterech lat wi.zienia.
Kto chcia.by tak ryzykowa., skoro
w Hiszpanii stoj. miliony pustych domow
nale..cych do bankow?
Przez dziesi.. lat zaj.li
po. procent mieszka.
Narodowy Instytut Statystyczny Hiszpanii
podaje, .e pod koniec 2021 roku
w kraju by.o ponad 3 mln 837 tys. pustych
mieszka., co wobec ogolnej liczby 26 mln
623 tys. mieszka. stanowi oko.o 14 proc.
To samo .rod.o podaje, .e w latach
2014 . 2023 zaj.to 131 969 mieszka..
Na pierwszy rzut oka wydaje si. du.o.
Jednak gdy porownamy to z ogoln. liczb.
26 mln 623 tys. mieszka. w Hiszpanii,
okazuje si., .e przez dziesi.. lat zaj.to
mniej ni. po. procent domow. Wi.kszo..
z nich nale.y do bankow.
Jak .atwo obliczy., 99,5 proc. pozosta.o
nietkni.tych, dlatego zjawisko okupas
mo.na uzna. za marginalne. O wiele wi.kszym
problemem s. stale rosn.ce ceny
kupna i wynajmu mieszka.. Nie sta. na
nie zarowno m.odych ludzi, jak i emerytow
coraz cz..ciej poddawanych eksmisji.
Natomiast na straszeniu dzikimi lokatorami
zyskuj. g.ownie firmy ubezpieczeniowe,
ktore sprzedaj. polisy chroni.ce przed
okupas, i firmy ochroniarskie. Takie straszenie
to te. dobra metoda na zdobycie
politycznego poparcia przez prawicowe
partie, takie jak Partia Ludowa czy Vox.
Tekst i fot.:
MICHA. KUROWICKI
ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025) POZNA. I ZROZUMIE. .WIAT 79
Po francusku:
Joie de
vivre; ale i inne
obrazy o Gauguinowej
estetyce, jak Adam i Ewa,
Nagie kobiety czy Zarzucanie sieci,
zach.caj. pary.an do obejrzenia
w Centrum Pompidou wystawy
.Suzanne Valadonh, jednej z ostatnich
ekspozycji przed zamkni.ciem
tego przybytku sztuki, by go podda.
gruntownej renowacji.
A i ta tytu.owa rado.. to nie jest
sprawa b.aha, lecz niezwykle powa.na,
jak zauwa.y. ju. monsieur Seneka.
Nie tylko on, bo prawdziwa rado..
to matka wszystkich cnot (Goethe), or..
walki ze smutkiem. Rado.. jest potrzeb.,
si.., warto.ci. .ycia, .wiat.em, ktore
o.wietla .ycie. Ale zanim o.wietli.a tworczo..
Valadon, zanim zyska.a ona s.aw.
uznanej artystki, by.a pomywaczk.,
kelnerk., cyrkowk., pomocnic. na straganie,
w pracowni krawieckiej. Przez
dziesi.. lat pracowa.a te. jako modelka
o imieniu Maria, aby w ko.cu zosta.
malark. o imieniu Suzanne. Po obu
stronach sztalugi uczy.a si. artystycznego
fachu, obserwuj.c mistrzow (m.in.
Renoira). Urodzi.am si., aby by. artystk.
. mawia.a. I ni. zosta.a, i ani bieda,
ani brak wykszta.cenia artystycznego jej
w tym nie przeszkodzi.y.
Kariera tej jednej z najwa.niejszych
artystek swojego pokolenia by.a wyj.tkowa,
bez precedensu. Wystawa w Pompidou
to jej pierwsza retrospektywa
w Pary.u od 1967 roku. 200 prac pokazuje
jej drog. od modelowania do stania
si. s.awn. malark.. Wyodr.bniono pi..
sekcji tematycznych: nauka przez obserwacj.,
portrety rodzinne (matki, syna)
i innych, ktorych malowa.a, by lepiej ich
pozna. (Je peins les gens pour apprendre
a les connaitre), dalej akty, za jej czasow
zastrze.one g.ownie dla m..czyzn,
no i ta rado.., ktor. sama natura swym
pi.knem nam narzuca.
Zaczyna.a od techniki impresjonistow,
cho. do .adnych pr.dow estetycznych
nie przysta.a. Jej kompozycje maj. mocno
nasycone barwy otoczone ciemnym
konturem. Uczy.a si. rysunku i malarstwa
w kabaretach i atelier kochankow.
Nale.a. do nich i Toulouse-Lautrec,
wielki .brzydalh artystycznego po..wiatka
(Chcia.bym zobaczy. kobiet., ktorej
kochanek jest brzydszy ode mnie, tak
kpi. ze swej szpetoty, pracuj.c nad urod.
modelek). Pozowa.a mu do s.ynnego
obrazu .Pijaczkah i cz.sto towarzyszy.a
w wypadach do cyrku, gdzie arty.ci
robili szkice. To on wymy.li. dla niej biblijne
imi. Suzanne, czyni.c aluzj. do jej
intymnych zwi.zkow ze .starcemh Puvis
de Chavannesem, starszym od Marie
Clementine (tak wcze.niej si. nazywa.a)
o ponad 40 lat, ktoremu te. pozowa.a.
Pi.kna, wyzwolona, muza Montmartrefu.
Moja matka jest rownie pi.kna
jak dobra, a do tego natchniona talentem
przez Boga . pisa. jej syn Maurice
Utrillo, legendarny malarz, ktory zacz..
malowa. za rad. psychiatrow w ramach
antyalkoholowej terapii. Mi.dzy atakami
delirium tremens a probami podci.cia
sobie .y. nak.ada. no.em farby na
p.otno. Raz kieliszek, raz arcydzie.o,
mawiano o tym najwybitniejszym pejza.y.cie
Montmartrefu . motywy krusz.cych
si. fasad domow z uporczywie
czarnymi oknami, pustych ulic i zau.kow
pod o.owianym niebem, z ktorego
s.czy si. wci.. to samo .wiat.o, jakby
s.o.ce nigdy nie wschodzi.o i nigdy nie
zachodzi.o. W Centrum Pompidou o.y.a
ta dawna atmosfera Montmartrefu, ale
nie dzi.ki Utrillo, od ktorego .mierci mija
w tym roku 70 lat, a jego matce. I cho.
zafundowa.a mu trudne dzieci.stwo, to
uwielbia. j. i po synowsku idealizowa.;
w ho.dzie dla niej podpisywa. nawet swe
obrazy, dostawiaj.c do swojego nazwiska
liter. .Vh (Valadon).
Maurice przedstawi. mnie swej matce.
Ucieszy.a si.. Pewnie my.la.a, .e b.d.
mia. dobry wp.yw na jej syna. Pokaza.a
mi kilka swoich obrazow olejnych, pasteli,
rysunkow, akwaforty. By.em wniebowzi.ty
. pisa. Andre Utter, ktory zakocha.
si. w matce przyjaciela, od kilkunastu lat
.onie biznesmena Paula Mousisa. Rozwiod.a
si.. Straci.a finansow. stabilizacj.
i aby utrzyma. siebie, syna, star. matk.
i kochanka 21 lat m.odszego, zacz..a
jeszcze intensywnej malowa., zw.aszcza
akty, ktore obok portretow i autoportretow
sta.y si. centralnym tematem jej
tworczo.ci. I po.lubi.a najlepszego przyjaciela
syna.
Suzanne Valadon jak jej syn Utrillo
. adoptowany przez jednego z jej
kochankow, hiszpa.skiego malarza
Miguela Utrillo y Molina . by.a dzieckiem
ojca, ktorego nigdy nie pozna.a.
Po burzliwym .yciu, b.d.c ju. po pi..dziesi.tce,
stan..a u szczytu swej kariery
i s.awy. Przyja.ni.a si. z Degasem, zna.a
najwa.niejszych marszandow, wystawia.a
na salonach . Jesiennym i Niezale.nych,
i w najwa.niejszych galeriach Pary.a.
Zmar.a wiosn. 1938 roku w wieku
73 lat na atak apopleksji podczas malowania
obrazu.
Joie de vivre. Zostawi.a Rado.....
Rado.., ktora niczego tak nie po..da
jak .ycia. Nic nie manifestuje tak si.
witalnych; jest intensywniejsza od chimerycznej
przyjemno.ci, bardziej konkretna
od szcz..cia, za ktorym zwykle jak
cie. nieszcz..cie pod..a. To m.dro..
.ycia, ktora bierze na siebie wszystkie
bole egzystencji. Rownie. i te, bywa, .e
nieprzyjemne symptomy przesilenia wiosennego,
ktore tu.-tu.... A zatem wi.cej
nie tylko s.onecznego .wiat.a, ale przede
wszystkim r a d o . c i.
Serena Williams
Z kortu na parkiet
Jedna z najwybitniejszych
tenisistek
w historii po zako.czeniu
sportowej
kariery nie zamierza
si. nudzi.. Jak
podaje cnn.com,
43-latka zosta.a
wspo.w.a.cicielk.
klubu koszykarskiego. Chodzi o kobiecy
zespo. Toronto Tempo, kanadyjsk.
dru.yn., ktora od 2026 roku b.dzie
wyst.powa. w presti.owej WNBA. Jej
mecze b.d. si. odbywa. nie tylko
w Toronto, lecz tak.e w Montrealu i Vancouver.
. Nie chodzi o sam sport,
o sam. koszykowk.. Zale.y mi na pokazaniu,
jak wielki potencja. drzemie
w nas, kobietach! . komentuje swoj
nowy biznes Williams.
Keith Richards
Teraz wnuk
Wspo.za.o.yciel
i gitarzysta s.ynnego
zespo.u The Rolling
Stones znow
zosta. dziadkiem
. czytamy na femalefirst.
co.uk. Na
.wiat przysz.o drugie
dziecko jego
najm.odszej corki Alexandry. Tym razem
jest to ch.opiec. Nazywa si. Elvis Nova
Naude, czeka.a na niego starsza o trzy
lata siostra. 81-letni muzyk ma ju. spore
do.wiadczenie w roli dziadka,
bowiem male.stwo jest jego siodmym
wnukiem. Z kolei Richards jest ojcem a.
pi.tki dzieci z kilkoma kobietami.
. Kocham wszystkie swoje rodziny.
A mam ich kilka. Co najwa.niejsze, mi.dzy
nimi te. panuje wielka mi.o.., co
szalenie mnie cieszy . opowiada. artysta.
Justin Bieber
To tylko plotki?
. Wci.. s. razem
bardzo szcz..liwi,
a ich ma..e.stwo
jest na tyle silne, .e
poradzi sobie ze z.ymi
j.zykami . powiedzia.a
w rozmowie
z magazynem .Peopleh
anonimowo
oso ba z najbli.szego grona kanadyjskiego
piosenkarza. Wypowied. by.a kontr.
na pojawiaj.ce si. g.osy o kryzysie
w zwi.zku muzyka i jego .ony Hailey Bieber.
Para wychowuje wspolnie siedmiomiesi.cznego
synka Jacka Bluesa, ktory
jest ich najwi.ksz. dum.. Plotkarskie
portale donosi.y ostatnio o powrocie
31-latka do imprezowego trybu .ycia
i sp.dzania kolejnych wieczorow poza
domem. Nastroje podsyca. sam zainteresowany,
publikuj.c w sieci kolejne
zdj.cia i nagrania, na ktorych trudno nie
dostrzec u.ywek.
(MW)
KIEROWNIK DZIA.U ZAGRANICZNEGO:
Henryk Martenka . henryk.martenka@angora.com.pl,
Beata Woldan . beata.woldan@angora.com.pl
REDAKTOR WYDANIA: Beata Woldan
Korespondenci: Beata D.on-Ozimek (Austria), Zbigniew Kuczy.ski
(Szwecja), Agnieszka Nowak-Samengo (W.ochy), Joanna Orzechowska
(Francja), Ela Sidi (Izrael), Cezary Stolarczyk (USA), Leszek Turkiewicz
(Francja). T.umacze: Andrzej Berestowski (rosyjski), Cezary Goli.ski
(bia.oruski, ukrai.ski, rosyjski), Magdalena Herman (serbski),
Krzysztof K.ciek (niemiecki, angielski), Tomasz .ugowski (angielski),
Magdalena Sawczuk (francuski), Anna Siero. (niderlandzki, niemiecki),
Lidia Solarek (niemiecki), Patryk K. Urbaniak (niemiecki). Komentator:
Krzysztof Mroziewicz
Przegl.d funkcjonuje na podstawie umowy z wydawcami
zagranicznymi.
Paryski nie-co-dziennik
Rado.. .ycia
Fot. AKPA
Fot. Leszek Turkiewicz
80 ZNAD SEKWANY
LESZEK TURKIEWICZ
turkiewicz@free.fr
ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025)
Dooko.a .wiata
Pan Nikt
Przeciwko
Putinowi
Od rosyjskiej inwazji na Ukrain.
w szko.ach, na uczelniach, a nawet
w przedszkolach w ca.ej Rosji obowi.zuje
zmilitaryzowany program nauczania
wpajaj.cy dzieciom wojenn. ideologi..
Nauczyciel historii opowiada dwunastoletnim
uczniom: . Ekonomiczny komponent
wojny hybrydowej to s. sankcje
przeciwko naszemu krajowi. Ju. wiecie,
.e Europa, a nie Rosja, cierpi teraz najbardziej
z powodu tych sankcji... Nie ma
lokalnych produktow rolnych: pszenicy,
olejow itd. Co., OK, we Francji przywykli
do jedzenia ostryg i .ab. Wystarcz. na
jaki. czas. Ale co z innymi, co z Angli.?
Takie lekcje propagandy nakr.ci. pracownik
jednej ze szko. Pawe. Talankin.
Pracowa. na zamowienie Ministerstwa
Edukacji, ktore chcia.o mie. dowod
wdro.enia programu. Tyle .e Talankin
przekaza. materia. ameryka.skiemu filmowcowi
Davidowi Borensteinowi. I tak
powsta. dokument .Pan Nikt Przeciwko
Putinowih. Talankin uciek. z kraju, bo nie
chcia. by. propagandzist.. . Na pocz.tku
wojny odby.o si. wiele specjalnych
wydarze. maj.cych na celu wsparcie
.o.nierzy i wojska . wspomina. . Dzieci
musia.y .piewa. piosenki, czyta. wiersze,
wycina. go..bie i przykleja. je na
oknach. Moim zadaniem by.o sfotografowanie
tego wszystkiego i opublikowanie
z odpowiednimi hasztagami, aby
widzowie odnie.li wra.enie, .e wszyscy
masowo to popieraj.. W 2022 roku
szko.y musz. uwzgl.dnia. perspektyw.
geopolityczn. Kremla, dzia.aj.c
w my.l has.a Putina: Wojny wygrywaj.
nie dowodcy, lecz nauczyciele. Przed
lekcjami podniesienie flagi i od.piewanie
hymnu narodowego. . Najpierw odbywa.o
si. to w ka.dy poniedzia.ek . mowi
Talankin. . Po.niej tak.e w czwartki.
Zaj.cia by.y drobiazgowo zaplanowane,
od pocz.tku do ko.ca: co nauczyciel
powinien powiedzie. i kiedy, jakie
pytania zadawa. dzieciom, jakie prezentacje
stosowa.. Film pokazuje nauczyciela,
ktory gani grup. znudzonych
uczniow: . Je.li mieszkacie w naszym
kraju i go nie kochacie, to jeste.cie
paso.ytami. Wyje.d.ajcie. W nast.pnej
scenie dzieci, ubrane w stroje maskuj.ce,
uczestnicz. w prezentacji przygotowanej
przez najemnikow z grupy
Wagnera i przekazuj. sobie z r.k do r.k
min. l.dow.. W jeszcze innej nauczyciel
historii przyznaje si. do fascynacji
.awrientijem Beri.. . S. nauczyciele,
ktorzy stawiaj. lekki opor . twierdzi
Talankin. . Ale to rzadko... Naprawd.
mi ich szkoda. Przypominaj. zak.adnikow
w niewoli. (EW)
Na podst. Al Jazeera
21 lutego 1925 roku ukaza. si. pierwszy numer
ilustrowanego magazynu, ktory z biegiem czasu przekszta.ci.
si. ze zogniskowanej na Manhattanie pozycji
regionalnej za 15 centow w docenian. za rygor i uczciwo..,
wyrafinowan. pras. w cenie 10 dolarow, ci.gn.c
za sob. ameryka.sk. i .wiatow. kultur.. .The New
Yorkerh jest niezmiennie snobistyczny i opiniotworczy.
Na jego .amach publikowali m.in. John Cheever, Alice
Munro, Haruki Murakami, Nabokov, Roth, Salinger,
Updike.
Sto lat temu Harold Ross, pierwszy redaktor naczelny,
i jego .ona Jane Grant wyobrazili sobie drukowane lustro
.ycia metropolitalnego, takie z dog..bnie przygotowanymi
artyku.ami, reporta.ami, elementami fikcji, kultury, poezji,
krytyki i humoru. Dzi., w dobie bezwstydnego korzystania
ze sztucznej inteligencji, gdy nieznaj.cy specyfiki opisywanych
tematow autorzy tworz. byle jakie utwory, .The New
Yorkerh nadal zaskakuje i zachwyca sztuk. wiarygodnego
informowania, wywa.on. analiz. oraz wnikliwym spojrzeniem
na otaczaj.c. rzeczywisto...
Gdy w wi.kszo.ci redakcji nie ma warunkow ani bud.etu
na solidny research, ktory jest fundamentem warsztatu,
ameryka.ski jubilat nie traci koncentracji na dziennikarstwie
literackim, wycyzelowanym do ostatniej frazy, przecinka,
my.lnika, przechylonej kursyw. litery. Przyk.adowo
teraz, kiedy media szeroko komentuj. sprawy watyka.skie,
kulej.c przy rygorystycznej terminologii i zasadach
rz.dz.cych za Spi.ow. Bram., tym bardziej wybija si.
tekst o zmieniaj.cej si. roli papie.a w naszych czasach
i (nie) nad..aniu za tymi zmianami Ko.cio.a, jaki opublikowa.
Paul Elie.
Obecnie szefem zespo.u jest David Remnick, laureat
Nagrody Pulitzera, ktory pe.ni swoj. funkcj. od 1998 roku.
To on komentowa. .mier. Jana Paw.a II w pami.tnym numerze
z 11 kwietnia 2005 roku. Gdy w 2013 roku zrezygnowa.
Benedykt XVI, now. drog. dla papiestwa prognozowa.
Alexandre Stille, korespondent w.oskiego dziennika .La
Repubblicah, ekspert od polityki i mafii, syn by.ego naczelnego
i korespondenta ze Stanow dziennika .Il Corriere della
Serah, Uga Stillego. Pod tym pseudonimem dzia.a. urodzony
w Moskwie, ale wychowany w Italii Michai. Kamieniecki,
ktory wyratowa. si. przed prze.ladowaniami .ydow dzi.ki
pomocy przysz.ego papie.a Paw.a VI, uciekaj.c do Nowego
Jorku. Gazeta ma zupe.nie inny smak, je.li przy jej powstaniu
pracuj. osoby o biografiach godnych scenariusza filmowego.
W pierwszym roku pontyfikatu Franciszka .The New Yorkerh
przyszykowa. Ojcu .wi.temu ok.adk. inn. ni. wszystkie.
Barry Blitt przedstawi. go podczas dzieci.cej zabawy,
gdy robi .nie.nego anio.a (or.a). Wizja artystyczna nawi.zywa.a
do s.ynnej wypowiedzi Bergoglia .Kim ja jestem,
.eby os.dza.?h. Ok.adka, dzi.ki charakterystycznemu
stylowi i odzwierciedleniu aktualnego wydarzenia i nastrojow
spo.ecznych, sta.a si. kultowa, a podobnych sukcesow
by.o wiele na przestrzeni dziesi.cioleci. Najbardziej
ikoniczne dotyczy.y Nowego Jorku, atakow z 11 wrze.nia
i polityki, w tym wyborow prezydenckich i spo.ecznych kontrowersji.
Do tej pory w.rod intelektualistow trwa moda, aby na .cianach
mieszka. i biur zawiesza. oprawione w ramki tytu.owe
strony .Nowojorczykah . nawi.zuj.ce do daty urodzenia
kogo. z rodziny, wa.nego tematu lub motywu przewodniego,
jak cho.by ksi..ki . czy te. wysy.a. je sobie w formie pocztowek.
W Wiecznym Mie.cie, w pobli.u placu Weneckiego,
dzia.a uwielbiana przez turystow i lokalsow Fox Gallery, ktora
oferuje te w.a.nie ok.adki, kartki pocztowe z nimi i sam
magazyn w sta.ej sprzeda.y. Ch.tnych na ten asortyment
nigdy nie brakuje, bo jak tu si. oprze. zaczytanej w gazecie
postaci, jak. w scenkach rodzajowych wykreowa. holenderski
rysownik Joost Swarte, albo pogr..onej w lekturze
bywalczyni ksi.garni spod r.ki Arthura Getza? Kto poluje
na ilustracje, b.d.ce znakiem rozpoznawczym presti.owego
magazynu, znajdzie je zarowno w archiwum redakcyjnym,
jak i na innych stronach w sieci.
Wiekowemu pismu w bran.y wydawniczej uda.o si. to, co
najlepszym markom ze strefy biznesu. Oferuje nie produkt,
tylko emocje z nim zwi.zane i styl bycia. Tak jak Coca-Cola
nie sprzedaje napojow, ale szcz..cie, za. Volvo nie oferuje
samochodow, lecz bezpiecze.stwo, tak .The New Yorkerh
jest czym. wi.cej ni. gazet., zapewniaj.c komfort my.lenia
i poczucie przynale.no.ci do rozumnej elity. Bogata historia
czasopisma ma .cis.e powi.zanie z rozwojem ameryka.skiej
my.li, a tak.e niebotyczny wk.ad w kszta.towanie
opinii publicznej na rozmaitych frontach. Liczy si. te. ch..
wchodzenia w interakcje z czytelnikami.
Kolejne tytu.y upadaj., a tymczasem .The New Yorkerh
.wieci przyk.adem, jak. drog. doj.. do 100-lecia istnienia
i statusu jednego z najwa.niejszych .rode. refleksji nad
wspo.czesnym .wiatem, ..cz.c skrupulatne podej.cie
do dziennikarstwa z nowoczesnym ogl.dem, dobrym s.owem,
grafik. i sprytn. promocj., ktora skutecznie rozbudza
..dz. posiadania p.ociennej torby tygodnika. (ANS)
Na podst.: rivistastudio.com, fumettologica.it, ilfoglio.it
Tak jak Coca Cola nie sprzedaje napojow, a szcz..cie,
za. Volvo nie oferuje samochodow, lecz bezpiecze.stwo,
tak The New Yorker jest czym. wi.cej ni. gazet.
Sto lat tygodnika
Fot ANS
ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025) ZASKAKUJE I ZACHWYCA 81
82
Na sen: .wiczenia
Przedmiot sprawy: Jako.. snu ma
tendencj. do pogarszania si. wraz
z wiekiem, co wi..e si. z szeregiem
powa.nych problemow zdrowotnych
i upo.ledzeniem funkcji poznawczych.
Brytyjska analiza zbiorczych danych
z dost.pnych bada. wskazuje, .e .wiczenia
oporowe lub wzmacniaj.ce mi..nie,
z u.yciem ci..arkow b.d. mas.
w.asnego cia.a, mog. okaza. si. najlepsze
w walce z bezsenno.ci. u osob
starszych. Trening oporowy koncentruje
si. na budowaniu si.y mi..ni i wytrzyma.o.ci
poprzez ukierunkowane ruchy
i .wiczenia. Przysiady, wypady, pompki
i deski, a tak.e u.ywanie ta.m oporowych
lub lekkich ci..arkow do .wiczenia
okre.lonych grup mi..ni, potencjalnie
zwi.kszaj. naturaln. zdolno.. organizmu
do utrzymania zdrowego wzorca
snu. (MM)
Orzeczenie: Po konsultacji z lekarzem
warto opracowa. w.asny plan treningowy.
Oskar.ona: dieta o ADHD
Przedmiot sprawy: Analiza danych
ponad 60 tys. matek i ich dzieci wykaza.a
zwi.zek tzw. diety zachodniej (charakteryzuje
si. wysok. zawarto.ci. t.uszczow
i cukrow) u matek w ci..y ze zwi.kszonym
ryzykiem chorob rozwojowych, tj.
ADHD czy spektrum autyzmu u ich dzieci.
Du.scy naukowcy na podstawie m.in.
raportow o spo.ywanych przez kobiety
posi.kach oraz bada. metabolitow we
krwi w ro.nych momentach ci..y zidentyfikowali
43 zwi.zki bezpo.rednio zwi.zane
z metabolizmem w .diecie zachodniejh,
ktore wp.ywa.y na rozwoj uk.adu
nerwowego p.odu. 15 z tych metabolitow
by.o szczegolnie powi.zanych ze
zwi.kszonym a. o 66 proc. ryzykiem
wyst.pienia ADHD u dzieci. Wp.yw diety
by. szczegolnie istotny w pierwszym
i drugim semestrze ci..y, sugeruj.c, .e
w tym okresie rozwoj mozgu p.odu jest
wyj.tkowo wra.liwy na styl .ycia matki.
(MK)
Orzeczenie: Zdrowa dieta matki
sprzyja rozwojowi p.odu.
Na celowniku: alergia
Przedmiot sprawy: Kanadyjscy
naukowcy z University of British Columbia
sugeruj., .e wystawianie ma.ych
dzieci na niewielkie ilo.ci alergenow
pokarmowych (tzw. immunoterapia
doustna) jest bezpieczniejsze ni. .cis.e
ich unikanie. Takie podej.cie zmniejsza
nasilenie reakcji po przypadkowym nara.eniu
i zapobiega niepotrzebnym ograniczeniom
dietetycznym. Opo.nienie
wystawienia dziecka na alergen mo.e
prowadzi. do utraty okazji do bezpiecznego
odczulania i zwi.kszonego niepokoju
zwi.zanego z ponownym wprowadzaniem
pokarmow po.niej. Doustna
immunoterapia jest skuteczna u dzieci
w wieku przedszkolnym, chocia. potrzeba
wi.cej bada. nad d.ugoterminowymi
skutkami zdrowotnymi. Badanie oznacza
zmian. w leczeniu alergii, opowiadaj.c
si. za kontrolowanym nara.eniem
zamiast unikaniem w celu zmniejszenia
ryzyka i poprawy jako.ci .ycia. (PRJ)
Orzeczenie: Nowe pomys.y na zmniejszenie
alergii zawsze mile widziane.
Rozwik.any: ton g.osu
Przedmiot sprawy: Subtelne zmia -
ny wysoko.ci d.wi.ku wp.ywaj. na
sposob, w jaki ludzie rozumiej. nacisk
i intencj. rozmowcy. Do tej pory s.dzono,
.e za przetwarzanie prozodii
(brzmieniowe w.a.ciwo.ci mowy)
odpowiada gorny zakr.t skroniowy
b.d.cy g.ownym obszarem przetwarzania
d.wi.kow. Okazuje si., .e to
zakr.t skroniowy przedni poprzeczny
(tzw. zakr.ty Heschla), od dawna znany
z wczesnego przetwarzania s.uchowego,
odgrywa wi.ksz. rol. w interpretowaniu
mowy. Odkrycie podwa.aj.ce
d.ugotrwa.e za.o.enia dotycz.ce tego,
jak i gdzie mozg odbiera naturaln. melodi.
mowy, mo.e doprowadzi. do opracowania
nowych metod rehabilitacji oraz
leczenia zaburze. mowy i j.zyka, takich
jak autyzm czy dysprozodia u pacjentow
po udarze. (MM)
Orzeczenie: Kolejna tajemnica mozgu
rozwi.zana!
Zagro.enie dla ci..y:
bierne palenie
Przedmiot sprawy: Grupa japo.skich
naukowcow przeanalizowa.a
wp.yw palenia przez matk. (i to aktywne,
i bierne) na ryzyko odklejenia .o.yska,
ktore jest stanem potencjalnie zagra.aj.cym
.yciu zarowno matek, jak i dzieci.
Po przeanalizowaniu w ca.ej Japonii
danych oko.o 82 tys. kobiet w ci..y
okaza.o si., .e palenie odpowiada za
2,8 proc. przypadkow odklejenia .o.yska.
Ponadto w.rod niepal.cych kobiet
w ci..y bierne palenie przyczyni.o si.
do 3,0 proc. takich przypadkow. Nawet
je.li matka w ogole nie pali, jej partner
mo.e pali. w domu, my.l.c, .e to nie
problem. (ZK)
Orzeczenie: Bierne palenie tak samo
gro.ne jak aktywne.
Pod lup.: mikroplastik farb
Przedmiot sprawy: Zanieczyszczenie
powietrza, wod, a nawet jedzenia
mikroplastikiem jest faktem rozpoznanym
i badanym przez szerokie rzesze
naukowcow. Jednak do tej pory omijano
syntetyczne farby i wszechobecne
pomalowane powierzchnie jako
jedn. z przyczyn tego zanieczyszczenia.
Dog..bna analiza opublikowanych
do tej pory bada. dotycz.cych mikroplastiku
wskaza.a zaledwie 53 opracowania
wspominaj.ce o mo.liwo.ci
szkodliwego wp.ywu farb. Dodatkowo
wykazano, .e farby mog. by. przyczyn.
obecno.ci ponad 290 tys. cz.stek
mikroplastiku na kilogram osadow,
o ro.nym stopniu toksyczno.ci dla .rodowiska.
Na podstawie tej wst.pnej
analizy naukowcy apeluj., aby lepiej
przyjrze. si. szkodliwo.ci farb dla
.rodowiska i opracowa. sposoby na
zmniejszenie ich negatywnego wp.ywu.
(MK)
Orzeczenie: Ale nam farby zmalowa.y
problem!
Kontrolowane: tatua.e
Przedmiot sprawy: Cz.steczki tu -
szu z tatua.u nie pozostaj. wy..cznie
w skorze, lecz przemieszczaj. si.
do w.z.ow ch.onnych, ktore s. kluczowe
dla uk.adu odporno.ciowego. Du.scy
i fi.scy naukowcy przyjrzeli si.,
jakie mo.e to mie. konsekwencje zdrowotne.
Do bada. wykorzystali unikaln.
baz. danych .Danish Twin Tattoo
Cohorth, ktora obejmuje ponad 5900
bli.ni.t. Okaza.o si., .e tatua.e mog.
wi.za. si. z wy.szym ryzykiem wyst.pienia
m.in. nowotworow skory i ch.oniakow,
a ryzyko to wzrasta trzykrotnie
w przypadku du.ych tatua.y (wi.kszych
ni. d.o.). Uczeni podejrzewaj.,
.e organizm traktuje cz.steczki barwnika
jak substancje obce, co mo.e prowadzi.
do przewlek.ego stanu zapalnego
w w.z.ach ch.onnych. Dok.adny
mechanizm b.dzie przedmiotem kolejnych
bada.. (KR)
Orzeczenie: Cz.steczki tuszu
cichaczem okupuj.ce w.z.y ch.onne
mog. prowadzi. do koszmarnej niespodzianki.
MA.GORZATA URBA.SKA
i Naukowy Wydzia. .ledczy
nauka@angora.com.pl
.rod.a: MedicalXpress, Science Daily,
Phys.org and Environmental Toxicology
and Chemistry, EurekAlert
WIEDZA I .YCIE
Prosz. wsta.! Nauka idzie!
ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025)
W G.OWIE SI. NIE MIE.CI 83
Rys. Katarzyna Zalepa
EROSKOP
ANGORA . PERYSKOP nr 11 (16 III 2025)
Kolumn. opracowa.a: JOLANTA PIEKART-BARCZ
ZNAJD. 10 RO.NIC W PRZERWIE NA REKLAM.c
W SEJMIE PRACUJ.c Pos.owie z Konfederacji
tworz. Parlamentarny Zespo. ds. Obrony
Polskiego Tatarac . czytaj str. 6.
Rys. Tomasz Wilczkiewicz
84 DLA TYCH, CO NIE LUBI. CZYTA.
Rys. Katarzyna Zalepa
Rys. Tomasz Wilczkiewicz
Rozwi.zanie na str. 31.
Tygodniowka
ARESZTOWANY. Pose. PiS Dariusz Matecki zrzek. si. immunitetu. W Sejmie sam
zaku. si. w kajdanki, a nast.pnie zosta. zatrzymany i doprowadzony do prokuratury.
I TYLKO KONI .AL. Prokuratura Rejonowa w Przasnyszu umorzy.a
post.powanie w sprawie mycia konia myjk. ci.nieniow. na stacji paliwc
TRUMP CI.GLE ZASKAKUJE. Ameryka wstrzyma.a pomoc wojskow. dla Ukrainy
. czytaj str. 69 . 72.
BEZPIECZE.STWO POLSKI. Premier
zapowiedzia. dobrowolne szkolenie wojskowe
dla kobiet i m..czyzn . czytaj str. 12 . 15.
Rys. Katarzyna Zalepa
Rys. Tomasz Wilczkiewicz
Rys. Miros.aw Stankiewicz
ANGORA nr 11 (16 III 2025)
TYGODNIK NIE TYLKO DLA DZIECI www.angorka.com.pl ISSN 1425 3755
WARTO
WIEDZIE.
WI.CEJ
WARSZAWA-CHICAGO Nr 11 (1593) Rok XXXI 16 marca 2025 r. Kazik w Rzymie . czytaj str. 4 D.K.
Fot. Lisa Adler/East News
Napoj bardziej zdrowy ni. dotychczas uwa.ano
Li.cie herbaty poch.aniaj. toksyny!
. str. 3
Czu. wiosn.! Wcze.niej ni. zazwyczaj nied.wiedzie polarne wychodz. ze swoich nor pod .niegiem . str. 6
2 AKTUALNO.CI ANGORKA nr 11 (16 III 2025)
M.ode pokolenie wkracza na rynek
pracy w czasach dynamicznych zmian,
gdzie technologie, takie jak sztuczna
inteligencja, automatyzacja i praca zdalna,
zmieniaj. dotychczasowe standardy.
Pandemia COVID-19 udowodni.a, .e
praca biurowa nie jest konieczna, a m.odzi
doceniaj. elastyczno.. i mo.liwo..
pracy z dowolnego miejsca. Jednak praca
zdalna niesie wyzwania, takie jak izolacja
spo.eczna oraz trudno.ci w oddzieleniu
.ycia zawodowego od prywatnego.
Automatyzacja i AI eliminuj. powtarzalne
zadania, co m.odzi widz. jako szans.,
cho. wymaga to zdobycia nowych kompetencji
technologicznych. Gig economy
zyskuje popularno.. dzi.ki elastyczno.ci,
ale brak stabilno.ci finansowej
i zabezpiecze. pozostaje problemem.
M.odzi coraz bardziej ceni. work-life
balance, stawiaj.c na rozwoj osobisty,
pasje i zdrowie psychiczne. Rynek pracy
budzi jednocze.nie optymizm i niepokoj.
Pytanie: Czy to m.odzi dostosuj. si.
do .wiata, czy .wiat do ich oczekiwa.?
Krzysztof Wituszko, 15 lat
Przysz.o.. rynku pracy:
wyzwania i szanse dla m.odego pokolenia
OCZAMI NASTOLATKA
Felietony (od 1000 do 1200 znakow) prosimy nadsy.a. wy..cznie na adres: ela.walecka@angora.com.pl.
Za teksty opublikowane na .amach .Angorkih wyp.acamy autorom honorarium.
Drukujemy tylko prace osob, ktore nie sko.czy.y 18. roku .ycia. Redakcja zastrzega sobie prawo do skrotow.
Drodzy m.odzi Czytelnicy. Coraz cz..ciej docieraj. do nas wie.ci, .e zmagacie si.
z hejtem w internecie, a tak.e z mow. nienawi.ci w codziennym .yciu.
Napiszcie nam, jak walczy. z agresj.. Czekamy na Wasze felietony, szczegolnie o tej
w.a.nie tematyce. Telefon zaufania dla dzieci i m.odzie.y: 116 111
JAK WALCZY. Z AGRESJ.
Rzadka srebrna moneta z 1813 roku,
tzw. dziurawy dolar, skradziona z muzeum
wroci.a do Polski. Odnaleziono j. w Australii.
Zosta.a wybita w Meksyku. Stamt.d
dotar.a do Europy. W 1914 r. kupi. j.
w Amsterdamie kolekcjoner Walery Cy ryl
Amrogowicz. W 1931 r. przekaza. numizmat
Towarzystwu Naukowemu w Toruniu,
sk.d trafi. on do tamtejszego Muzeum
Okr.gowego.
W latach 2011 . 2018 z placowki znikn..o
400 cennych monet, w tym ta. Kupi.
j. za 319 tysi.cy euro mieszkaniec Perth.
Australijskiej policji uda.o si. skarb
odzyska.. Uroczysto.. przekazania odby.a
si. w Ambasadzie RP w Canberze.
Oz opr. na podst. www.dobre.info
Wroci. do polskiego muzeum
Dziurawy dolar wart fortun.
Aktor Jesse Eisenberg (41 l.) odebra.
w Nowym Jorku z r.k prezydenta Andrzeja
Dudy (52 l.) dokument potwierdzaj.cy polskie
obywatelstwo. Amerykanin wyst.pi.
o nie ze wzgl.du na to, .e . jak stwierdzi.
. czuje silne powi.zanie z naszym krajem.
Jego przodkowie byli mieszkaj.cymi w Polsce
.ydami, ktorzy wyemigrowali do USA.
Eisenberg problem ten poruszy. w wyre.yserowanym
przez siebie filmie .Prawdziwy
bolh, w ktorym rownie. wyst.pi.. Zdj.cia
do produkcji kr.cono m.in. w Warszawie
i Lublinie.
Graj.cy u jego boku Kieran Culkin
(42 l.) za swoj. drugoplanow. rol. odebra.
w minionym tygodniu nagrod. Oscara.
A.P. na podst. inform. prasowych
Fot. Adam Gray/Reuters/Forum
S.ynny aktor obywatelem naszego kraju
5 maja tego roku z u.ytkowania zostanie
wycofany popularny komunikator Skype.
Przez pewien czas z powodzeniem
s.u.y. jako narz.dzie do wideorozmow.
Jego miejsce zajmie Microsoft Teams.
Ma on by. doskonalszy i lepiej dostosowany
do wspo.czesnych odbiorcow.
Ci, ktorzy korzystaj. ze Skypefa, b.d.
mogli zalogowa. si. za pomoc. dotychczasowych
danych. Ich czaty i kontakty
do nowej aplikacji zostan. przeniesione
automatycznie.
M.K. opr. na podst. www.money.pl
Koniec komunikatora Skype
..apki na kierownic.h to specjalna akcja
policji, ktora ruszy.a 1 marca, a potrwa do
ko.ca tego miesi.ca. Celem programu
jest zwrocenie uwagi na to, jak niebezpieczne
jest rozmawianie przez telefon
podczas prowadzenia samochodu. .Kierowca
powinien wiedzie., .e korzystanie
z telefonu podczas prowadzenia pojazdu
wyra.nie obni.a koncentracj. i powoduje
utrat. kontroli nad sytuacj. na drodze.
Nawet kilka sekund nieuwagi za kierownic.
mo.e doprowadzi. do wielu
niebezpiecznych nast.pstwh . czytamy
na stronie Komendy G.ownej Policji.
Funkcjonariusze podkre.laj., .e zale.y
im na zmniejszeniu liczby wypadkow spowodowanych
z.ymi i nieodpowiedzialnymi
nawykami, ktore powoduj. rozkojarzenie.
M.K. opr. na podst. www.tvp.info
Bez telefonu za kierownic.!
In.ynierowie w Chile wykorzystuj. technologi.
inspirowan. fantastyk. naukow.,
aby zapewni. wod. tysi.com mieszka.cow
jednego z najsuchszych miejsc
na ziemi. Proste kolektory mg.y sk.adaj.ce
si. z bardzo drobnych siatek
trzymanych w gorze przez s.upy przywodz.
na my.l .zbieracze wilgocih z planety
Tatooine (przy ktorych pracowa.
Luke Skywalker) czy kombinezony bohaterow
powie.ci .Diunah. Wilgo. z powietrza
skrapla si. na materiale, a krople
nast.pnie sp.ywaj. do rynny i do zbiornika
na wod., co pozwala uzyska. od
0,2 litra do 5 litrow wody z mg.y na metr
kwadratowy dziennie. Badania przeprowadzono
w chilijskiej gminie Alto Hospicio,
gdzie mieszka oko.o 10 tysi.cy osob,
z ktorych tylko 1,6 proc. jest pod..czone
do sieci wodoci.gowych. Gmina po.o.ona
jest na skraju pustyni, co sprawia, .e
dost.p do wody staje si. coraz powa.niejszym
problemem.
G.K. opr. na podst. www.zielona.interia.pl
Science fiction w realnym .yciu
W ubieg.ym tygodniu poznali.my laureatow
97. edycji Oscarow. W.rod nagrodzonych
filmow znalaz.y si. tak.e dedykowane
m.odszym widzom. .otewska
produkcja .Flowh opowiadaj.ca o do..
niebezpiecznych przygodach zwierz.t
otrzyma.a statuetk. za najlepsz. pe.nometra.ow.
animacj.. Oscara za najlepsze
kostiumy dosta. Paul Tazewell (60 l.), ktory
stworzy. kreacje do musicalu .Wickedh.
Film nagrodzono rownie. za scenografi..
Tegoroczn. gal. w Los Angeles poprowadzi.
komik Conan OfBrien (61 l.).
A.P. na podst. inform. prasowych
***
Dwadzie.cia pi.. toreb upominkowych
trafi.o do nominowanych w g.ownych
kategoriach nagrod Oscara. Warto..
ukrytych w ka.dej z nich prezentow
to 216 190 dolarow. Cz... .drobiazgowh
rozdanych w Los Angeles to luksusowe
kosmetyki, witaminy, legowiska dla
zwierz.t, a pozosta.e to wycieczki oraz
oferty ro.nych atrakcji. W.rod nich stworzenie
drzewa genealogicznego na podstawie
testow DNA i iluzjonistyczny pokaz
na .ywo.
A.P. opr. na podst. www.tvp.info
Oscary i... prezenty rozdane!
ANGORKA nr 11 (16 III 2025) CIEKAWOSTKI 3
Davis-Monthan Boneyard (USA) to najwi.ksze
wrakowisko samolotow. Na powierzchni
tysi.ca ha znajduje si. ponad
4 tys. uziemionych lataj.cych maszyn.
Wiosna to sezon na smardze. Ceny tych
grzybow o niezwyk.ym wygl.dzie i smakowito.ci
dochodz. do 500 z. za kilogram.
Pomidory zosta.y uznane za najzdrowszy...
owoc .wiata. To ze wzgl.du na wytrawny
smak kwalifikowane s. do warzyw. Statystyczny
Polak zjada ich 10 kg rocznie.
S.ynny londy.ski stadion Wembley
mo.e pomie.ci. 90 tys. widzow i jest jednym
z najnowocze.niejszych obiektow
tego typu w Europie.
Oz
Li.cie herbaty podczas zaparzania wch.aniaj.
metale ci..kie (np. toksyczny o.ow
i kadm) zawarte w wodzie, czyni.c napoj
jeszcze zdrowszym. Odkryli to naukowcy
z Northwestern University (USA). Uczeni
prowadz.cy eksperymenty podkre.laj., .e
herbaty, niezale.nie od rodzaju (bia.a,
oolong, czarna, ale rownie. rumianek
i rooibos), poch.aniaj. po dobn. ilo.. toksyn.
Przy czym te bardziej rozdrobnione
. nieco lepiej. Liczy si. natomiast czas
parzenia . im d.u.szy, tym proces neutralizacji
by. bardziej efektywny. Specjali.ci orzekli
te., .e nie bez wp.ywu na zdrowie s. torebki
do zaparzania. Je.li s. one wykonane z celulozy,
to tak.e . i to bardzo wydajnie . absorbuj.
metale ci..kie. Natomiast te wykonane
z bawe.ny lub z tworzyw sztucznych . nieznacznie.
Na tych ostatnich specjali.ci nie
pozostawili suchej nitki, przestrzegaj.c, .e
s. one przyczyn. zanieczyszczenia naparu
ogromn. ilo.ci. cz.stek mikroplastiku.
Uczeni podkre.laj., .e herbata jest najcz..ciej
spo.ywanym napojem na .wiecie.
Oz opr. na podst. www.kopalniawiedzy.pl
Li.cie herbaty
poch.aniaj. toksyny
Ziemskie oceany nie zawsze wydawa.y
si. ciemnoniebieskie. Kwa.ne .rodowisko
i jony .elaza sprawia.y, .e Ziemia widziana
z kosmosu by.a... zielona . dowodz.
japo.scy naukowcy, ktorzy przeprowadzili
symulacje .rodowiska sprzed miliardow
lat. Kiedy. atmosfera mia.a wi.cej
pary wodnej i dwutlenku w.gla ni. dzisiaj,
przez co by.a bardziej kwa.na. Konsekwencj.
by.y znacznie intensywniejsze
procesy erozji, ktore doprowadzi.y
do wyp.ukiwania ogromnych ilo.ci .elaza
do wod morskich, co nadawa.o w.a.nie
tak. barw.. Zielony okres naszej planety
trwa. od 3 mld do 600 mln lat temu.
Oceany zajmowa.y w tym czasie wi.ksz.
powierzchni., a to sprawia.o, .e Ziemia
z daleka wygl.da.a na zielon. planet..
G.K. opr. na podst. www.geekweek.interia.pl
Zielona planeta
Mars jest czerwony, bo przed czterema
miliardami lat .elazo znajduj.ce
si. w jego ska.ach zareagowa.o z ciek..
wod. lub wod. z tlenem zawartym
w powietrzu. Wtedy rozpocz.. si. tam
proces rdzewienia. Tlenek .elaza rozk.ada.
si. na py. i pod wp.ywem wiatrow rozprzestrzenia.
si. po ca.ej planecie. Zjawisko
to trwa do dzi.. Naukowcy ustalili to,
analizuj.c dane przes.ane przez .azik Perseverance.
Nawet odtworzyli marsja.ski
py. w warunkach laboratoryjnych. U.yli
do tego nanominera.u o nazwie ferrihydryt
zmieszanego z bazaltem i ze ska.. wulkaniczn..
Tym samym lepiej poznali geologiczn.
przesz.o.. tego cia.a niebieskiego.
M.K. opr. na podst. www.tvn24.pl
Odkryto sekret Marsa
Piosenkarka Katy Perry (40 l.) pole ci
wraz z pi.cioma kobietami w kosmos.
Nietypow. wycieczk. odb.d. statkiem
New Shepard nale..cym do miliardera
Jeffa Bezosa. Na razie nie wiadomo,
na kiedy zaplanowany jest lot Blue Origin,
jednak prawdopodobnie stanie si. to
wiosn..
Do tej pory z komercyjnej wyprawy
w kosmos z ow. firm. skorzysta.y 52 osoby.
Wszyscy przekroczyli lini. Karmana
uwa.an. za granic. atmosfery ziemskiej.
A.P. opr. na podst. www.dlapilota.pl
Kobieca kosmiczna wyprawa
Morze Sargassowe, ktore nie dociera
do .adnego brzegu, a jego granice
wyznaczaj. pr.dy morskie (po.nocnoatlantycki,
kanaryjski, po.nocnorownikowy
i antylski), nazywane jest szostym
oceanem. Ma powierzchni. 6 . 7 mln km2
i zlokalizowane jest w po.nocnym rejonie
Atlantyku. Obszar ten jest niezwyk.ym ekosystemem
porownywanym z lasem deszczowym,
tyle .e p.ywaj.cym. Powodem
s. wyst.puj.ce tu licznie gronorosty (Sargassum)
. glony posiadaj.ce p.cherze
p.awne umo.liwiaj.ce im unoszenie si.
w wodzie. Akwen ten podlega te. specjalnej
ochronie, gdy. stanowi siedlisko dla wielu
zagro.onych gatunkow zwierz.t, np. rekina
.ledziowego, oraz jest miejscem tar.a w.gorzy:
europejskiego i ameryka.skiego.
Niestety, dzia.alno.. cz.owieka wp.ywa
na Morze Sargassowe negatywnie, chocia.by
poprzez kursuj.ce tamt.dy statki emituj.ce
ha.as i zanieczyszczenia oraz coraz wi.ksze
za.miecenie wody plastikiem.
Oz na podst. inform. prasowych
Niezwyk.e, nieznane,
nies.ychane
Szosty ocean
Neo Gamma norweskiej firmy 1X to
mechaniczna gosposia o wygl.dzie
cz.owieka i mi.ej .skorzeh z nylonowej
dzianiny. Maszyna zosta.a wyposa.ona
w zaawansowane systemy sztucznej
inteligencji. Zanim zostanie podj.ta decyzja,
.e mo.e by. bezpieczn. i u.yteczn.
pomoc. domow., musi przej.. jeszcze
d.ug. faz. testow. Neo Gamma jest
cicha i porusza si. do.. zgrabnie, a dzi.ki
zamontowanym czujnikom sprawnie
omija przeszkody. Firma pracuje te. nad
udoskonaleniem opcji teleoperacji (zdalne
sterowanie), umo.liwiaj.cej w razie
potrzeby szybkie przej.cie kontroli nad
humanoidem przez cz.owieka.
Zwykle roboty produkowane s. na po -
trzeby przemys.u i nie przypominaj. ludzi,
jednak bior.c pod uwag. fakt, .e spo.ecze.stwo
si. starzeje, a seniorzy wymagaj.
pomocy w wykonywaniu nawet prostych
czynno.ci .yciowych, humanoidalni asystenci
mog. si. w tej funkcji sprawdzi..
Oz opr. na podst. www.aidaily.pl
Wielkie i ma.e rzeczy
Humanoid gosposi.
4 TROCH. WIEDZY ANGORKA nr 11 (16 III 2025)
W Kazachstanie trwa akcja sadzenia
drzew na terenie wyschni.tego jeziora
nazywanego Morzem Aralskim. Jeszcze
w latach 60. XX wieku by.o ono
czwartym co do wielko.ci bezodp.ywowym
zbiornikiem s.onowodnym na
.wiecie. Niestety, na skutek dzia.alno.ci
cz.owieka dosz.o do katastrofy ekologicznej
na ogromn. skal. i zasilanie akwenu
w wod. z dwoch g.ownych dop.ywow spad.o
o 90 proc. Jezioro przekszta.ci.o si.
w ogromn. pustyni. Aralkum. .eby cho.
w cz..ci naprawi. dramatyczn. sytuacj.,
w.adze postanowi.y przeprowadzi.
zalesianie na gigantycznej powierzchni
1,1 mln ha, z czego na obszarze 475 tys.
ha proces ten jest zaawansowany.
Oz opr. na podst. www.dobrewiadomosci.net.pl
W Kazachstanie...
Sadz. las na jeziorze
To zwiedzanie z lekkim dreszczykiem.
Bo trzeba przej.. ok. 160 m
mrocznymi podziemnymi korytarzami
dawnej kopalni piasku kwarcowego
usytuowanej obecnie w po.udniowej cz..ci
Tomaszowa Mazowieckiego. Na labirynt
sk.adaj. si. te. sale, zau.ki i wn.ki.
Wyeksponowano w nich manekiny przedstawiaj.ce
ludzi, ktorzy kiedy. tam pracowali,
repliki narz.dzi gorniczych z epoki
oraz fragmenty zastygni.tej masy szklanej.
Niezapomnianych wra.e. dostarczaj.
odpowiednie o.wietlenie i efekty
akustyczne, ktore imituj. odg.osy wydobywania
piasku i r.enie koni pomagaj.cych
owczesnym gornikom. Wej.cie tam
mo.liwe jest tylko z przewodnikiem.
Kopalnia dzia.a.a od ko.ca XVIII do pocz.tku
XX wieku. Najpierw piasek wydobywano
na potrzeby okolicznych gospodarstw, a po.niej
dla hut szk.a. Po zamurowaniu wej..
o.rodek ten na d.ugo zosta. zapomniany.
Po przystosowaniu dla zwiedzaj.cych zosta.
otwarty dopiero w 2012 roku.
Tekst i fot.: M.K.
Warto zobaczy.
Groty Nagorzyckie
Kazik postanowi. wybra. si. do Rzymu,
by tam prze.y. kolejn. przygod.. Czeka.a
go prawdziwa podro. w czasie! Pierwsze
kroki skierowa. w stron. staro.ytnych
ruin. Najpierw zwiedzi. Koloseum
. wizytowk. Wiecznego Miasta. Najwi.kszy
rzymski amfiteatr zosta. wzniesiony
przez cesarzy Wespazjana i Tytusa
w latach 72 . 80 n.e. By. miejscem walk
gladiatorow (munera), inscenizacji bitew
morskich (naumachia) i polowa. na dzikie
zwierz.ta (venationes). Olbrzymie
wra.enie zrobi.a na Kaziku czterokondygnacyjna
konstrukcja amfiteatru . jego
wysoko.. osi.ga.a niemal 50 m, a obwod
. 545 m. Arena mia.a kszta.t owalu o d.ugo.ci
83 m, a pod ni. rozci.ga.y si. podziemia
z labiryntem korytarzy. Koloseum
mog.o pomie.ci. do 70 tys. widzow. .To
musia.o robi. wra.enieh . pomy.la. nasz
w.drowiec i skierowa. si. obok .uku
Konstantyna Wielkiego do dawnego serca
staro.ytnego Rzymu . na Forum
Romanum. Tutaj skupia.o si. .ycie miasta,
bo by. to najwi.kszy i najwa.niejszy
plac, miejsce spotka. i wszelakich
uroczysto.ci. Spaceruj.c antyczn. drog.
w.rod zachwycaj.cych pozosta.o.ci
po .wi.tyniach, bazylikach, .ukach triumfalnych,
kolumnadach i domach, Kazik
zastanawia. si., jak musia.o wygl.da.
to miejsce w czasach swojej .wietno.ci.
Wdrapa. si. nast.pnie na Palatyn (jedno
z siedmiu wzgorz Rzymu) uznawany za
prakolebk. miasta. To tutaj mi.dzy Forum
Romanum a Circus Maximus legendarny
Romulus za.o.y. miasto w po.owie
VIII w. p.n.e. Mit splata si. z histori. . na
wzgorzu rzeczywi.cie w epoce .elaza
powsta.a pierwsza rzymska osada. Przechodz.c
przez zachwycaj.cy Horti Farnesiani
(uwa.any za pierwszy publiczny
ogrod botaniczny), krolik dotar. do tarasu
widokowego, z ktorego rozpo.ciera si.
najlepszy widok na stanowiska archeologiczne
Forum Romanum. By. to idealny
moment na chwil. wytchnienia w cieniu
drzew pomara.czowych.
Na koniec dnia pe.nego wra.e. krolik
chcia. zobaczy. jeszcze jedno miejsce.
Dotar. do ruchliwego placu miejskiego,
na ktorym znajduje si. rozleg.y
kompleks ruin z okresu republiki . Largo
di Torre Argentina. Pad.y tu s.ynne
s.owa: .I ty, Brutusie, przeciwko mnieh
wypowiedziane chwil. przed .mierci.
przez Juliusza Cezara. Ciekawostk. jest,
.e na Largo Argentina znajduje si. rownie.
sanktuarium kotow, ktore powsta.o
w roku 1929. Mieszka tu kocia kolonia
licz.ca oko.o 100 osobnikow, ktorymi
opiekuj. si. wolontariusze. .Zawsze kiedy
jestem w Rzymie, zagl.dam do moich
miaucz.cych przyjacio.h . u.miechn.. si.
w my.lach Kazik i postawi. kotkom misk.
z such. karm..
Powoli nadchodzi. ju. wieczor, wi.c
zm.czony wielokilometrowym spacerem
w.oczkowy w.oczykij postanowi. odpocz..
i zaplanowa. kolejny dzie. w tym
fascynuj.cym mie.cie!
Tekst i fot.: D.K.
Kazik w podro.y(1)
W staro.ytnym Rzymie
Koloseum
Forum Romanum
Arena Koloseum
Ro.lin. o nieco dziwnym wygl.dzie
odkryli pracownicy Parku Narodowego
Big Bend w Teksasie (USA). Zrobiono
jej zdj.cia, a nast.pnie przeszukano ro.ne
naukowe bazy danych oraz sprawdzono
zapisy w zielnikach i innych .rod.ach.
Okaza.o si., .e na pewno jest to nowy
gatunek wymagaj.cy obserwacji.
Ro.nie w.rod pustynnych ska.. Ma niewielkie
rozmiary. Ka.dy kwiat tej ro.liny
ozdobiony jest dwoma promienistymi p.atkami,
a jej li.cie s. bardzo w.ochate. Dlatego
ochrzczono j. Ovicula biradiata. Pierwszy
cz.on nazwy oznacza male.k. owc.,
a drugi odnosi si. do jej kwiatow. Naukowcy
pieszczotliwie mowi. o niej: .we.niany
diabe.h.
M.K. opr. na podst. www.tvn24.pl
Dziwna ro.lina w Teksasie
Praca w kopalni piasku kwarcowego
A. 55 555 km pokona.a w 2024 roku
Kate.ina Rusa. Oznacza to, .e Czeszka
dziennie przeje.d.a.a .rednio 152 km.
To bardzo du.o . zawodowo trenuj.cy
kolarze niecz.sto przekraczaj. dystans
10 tys. km rocznie. Kobieta pobi.a swoj
w.asny rekord ustanowiony w 2023 roku
o ponad 5 tys km.
Aby tego dokona., Rusa musia.a zachowa.
.elazn. dyscyplin. . bez wzgl.du na
deszcz i minusow. temperatur..
A.P. opr. na podst. www.focus.pl
Rowerowy rekord
ANGORKA nr 11 (16 III 2025) RO.NORODNIE 5
R E K L A M A
Zach.camy wszystkich do czytania ksi..ek
i dzielenia si. ich tre.ci. z czytelnikami .Angorkih.
Si.gnij po lektur., przeczytaj j. i napisz jej krotk.
recenzj.. Dlaczego Ci si. podoba.a, czego Ci.
nauczy.a, komu j. polecasz? Nie zapomnij poda. tytu.u
ksi..ki oraz jej autora. Czekamy na Wasze recenzje.
Najciekawsze wydrukujemy na .amach .Angorkih
i nagrodzimy niespodziankami. Teksty nadsy.ajcie pod
adresem: kontaktangorka@gmail.com. Podpiszcie si.,
podajcie swoj wiek i adres korespondencyjny. Czekamy
tak.e na Wasze .zaczytaneh fotografie! Redakcja
Czytanie wzbogaca .ycie
Eksperci ostrzegaj., .e palenie papierosow
przy dzieciach nara.a je na wiele
chorob, bo dym tytoniowy powoduje
u nich zmiany w aktywno.ci genow.
W doros.ym .yciu n.ka. je mog. nie
tylko schorzenia uk.adu oddechowego
i kr..enia, ale te. problemy
neuro logiczne i zaburzenie odporno.ci.
Zmiany w organizmach tych
pociech s. takie same, jak w przypadku
ekspozycji na tyto. w .onie matki i osob
pal.cych. Wynika to z bada. przeprowadzonych
przez naukowcow z Barcelona
Institute for Global Health (Hiszpania).
Obj.to nimi ponad 2,5 tys. dzieci
w wieku od 7 do 10 lat pochodz.cych
nie tylko z Hiszpanii, ale i z Francji, Norwegii,
Litwy, Grecji, Wielkiej Brytanii
oraz ze Szwecji.
M.K. opr. na podst. www.radiozet.pl
Powiedz mamie, powiedz tacie
Gro.ne palenie przy dzieciach
Katarzyna Piter (34 l.)
i Egipcjanka Mayar Sherif
wygra.y z najwy.ej rozstawionymi Rosjank.
Irin. Chromaczow. i Ann. Danilin.
z Kazachstanu w finale debla tenisowego
turnieju WTA 500 na twardych kortach
w meksyka.skiej Meridzie. To najwi.kszy
sukces w karierze Polki i czwarty tytu.
w grze podwojnej.
Mija 150 lat od pierwszego meczu
hokeja. Osiemnastu .y.wiarzy z kijami
hokejowymi goni.cych za drewnianym
kr..kiem i t.um gapiow w Victoria
Hall w Montrealu. Mi.dzynarodowa Federacja
Hokeja na Lodzie uwa.a wydarzenie
z 3 marca 1875 r. za pierwszy oficjalny
mecz w tej dyscyplinie.
Szwedzki tyczkarz Armand Duplantis
(25 l.) konsekwentnie ucieka rywalom, osi.gaj.c
niedost.pne dla nich poziomy. Podczas
halowego mityngu .All Star Percheh
w Clermont-Ferrand urodzony w USA
zawodnik ustanowi. swoj kolejny rekord
.wiata w skoku o tyczce, uzyskuj.c 6,27 m.
Do Duplantisa nale.y ju. 11 najlepszych
wynikow w historii . od 6,17 do 6,27 m.
Podczas rozegranych w Spale halowych
mistrzostw Polski nies.ysz.cych w lekkoatletyce
dru.yna SKSG Korona Szczecin
w biegu sztafetowym 4 x 200 metrow kobiet
pobi.a halowy rekord .wiata. Natalia Nowaczyk,
Karolina J.drzejczyk, Sara Plewczy.ska
i Martyna Boguszewicz zako.czy.y
bieg z czasem 1.49.79. Nie by. to
jedyny sukces tego klubu, bo 26-osobowa ekipa
wywalczy.a a. 24 medale, w tym 9 z.otych!
21-letni Roman Bili.ski zadebiutuje
w Formule 3 w barwach zespo.u Rodin
Motorsport. Polak marzy o triumfach w Formule
1. . Do..czenie do ekipy Rodin jest
dla mnie niesamowit. szans.. To niezwyk.y
zespo., ktory w przesz.o.ci wygra. wiele
wy.cigow w ro.nych seriach . cieszy si.
sportowiec. G.K.
Sport
Og.aszamy kolejn. edycj. konkursu dla
m.odzie.y w wieku od 11 do 18 lat. Czekamy
na prace w dwoch kategoriach: indywidualnej
(wywiad, reporta.e oraz felietony na
dowolny temat przygotowane w formie tekstu,
audycji radiowej lub materia.u wideo) oraz grupowej
(gazetki szkolne). Na autork. lub autora najlepszej
pracy czeka tytu. Grand Prix, co wi..e si.
z mo.liwo.ci. bezp.atnego wyjazdu do Rewala
na tegoroczny oboz dziennikarski .Pot.ga Prasyh.
Pozostali laureaci . w tym redaktorzy naczelni
gazetek szkolnych . tak.e mog. liczy. na dofinansowanie,
np. 50-procentowe lub w kwocie
500 z.. Prace nale.y nadsy.a. do 27 kwietnia
pod adresem: Stowarzyszenie .Pot.ga Prasyh,
pl. Komuny Paryskiej 5a, 90-007 .od. lub elektronicznie:
stowarzyszenie@potegaprasy.pl. Tegoroczni
laureaci b.d. si. mogli spotka. w Rewalu
na jednym z dwoch turnusow obozow dziennikarskich,
aby tworzy. tam lokaln. gazet. .Rewalacjeh,
prowadzi. audycje w rozg.o.ni Rewal-
Stacja, jak rownie. przygotowywa. materia.y
dziennikarskie dla telewizji internetowej TeVaRewal.
Terminy turnusow: 7 . 22 lipca oraz 23 lipca
. 7 sierpnia. T.
Do wygrania pobyt na obozie dziennikarskim
Rusza kolejna .Pot.ga Prasyh
Marcin Patrza.ek (24 l.) to gitarzysta
z Kielc, ktory odnosi coraz wi.ksze sukcesy
na arenie .wiatowej. Muzyk sta. si.
rozpoznawalny w 2015 roku, wygrywaj.c
show .Must Be the Musich. Ostatnio
za. Patrza.ek nagra. utwor .First Loveh
z aktorem i piosenkarzem Willem
Smithem i piosenkark. Indi. Martinez.
Polak z ca.. pewno.ci. ma swoj unikalny
styl, ktory charakteryzuje wiele
perkusyjno.ci, ale i charyzm. imponuj.c.
s.uchaczom i bawi.c. t.umy. Jego
talent doceni.a tak.e japo.ska marka
gitar, wprowadzaj.c na rynek sygnowany
model instrumentu Ibanez.
Artysta od wrze.nia b.dzie promowa.
swoj album .Dragon In Harmonyh w Ameryce
Po.nocnej.
H.J. opr. na podst. www.dobrewiadomosci.net.pl
Sukcesy polskiego gitarzysty
Lektura w sam raz
dla kilkuletnich wielbicieli
psow, kotow
i innych zwierz.t. Bo
najwa.niejsz. postaci.
tej opowie.ci jest kundelek o g.adkiej
sier.ci. Jest zupe.nie zwyk.y, ale pewnej
nocy tajemniczy duch obdarza go wielk.
moc. wraz z czerwon. peleryn. superbohatera.
Wtedy staje si. Hero. Jego
zadanie to ratowanie swoich miejscowych
kolegow. Towarzyszy mu K..buszek
. .nie.nobia.y kot strachaj.o. Oczywi.cie
pojawiaj. si. problemy. Przyjaciele staraj.
si. je rozwi.za.. Przybywaj. nawet
kosmici. Jak .ycie innych psow si. zmieni?
Czy Buldo.er ju. zawsze b.dzie z.y
i czy sympatyczna para znajdzie wymarzony
dom?
Superhistoria z wieloma przygodami.
Momentami jest strasznie, a niekiedy
.miesznie i wzruszaj.co. Ksi..eczka
nie jest obszerna, ale to bardzo przyjemna
lektura. Mo.na si. doskonale bawi.
i zapozna. z wa.nymi m.dro.ciami.
Do czytania na kilka wieczorow. Szkoda
tylko, .e ilustracje s. czarno-bia.e. Ale
i tak dziecko wys.ucha tre.ci lub samo
przeczyta z rado.ci..
104 strony. Cena 9,90 z.. Wydawnictwo
SKRZAT; www.skrzat.com.pl
M.K.
Marek Regner
.Super Hero, czyli lataj.cy piesh
Tylko 5 dni objadania si. chipsami,
s.odyczami i innymi niewarto.ciowymi
produktami wystarczy, aby
w mozgu zasz.y negatywne zmiany.
Niemieccy naukowcy dowiedli, .e takie
od.ywianie zaburza prawid.ow. reakcj.
na insulin. i powoduje magazynowanie
t.uszczu w w.trobie. Te dwa czynniki
u.atwiaj. z kolei rozwoj oty.o.ci, a wraz
z ni. innych chorob. Do tej pory badania
przeprowadzono tylko na grupie zdrowych
m..czyzn. Podczas testu kazano
im je.. dodatkowe 1500 kcal w postaci
niezdrowego jedzenia i ograniczy.
aktywno.. fizyczn. do 4 tysi.cy krokow
dziennie. Mimo .e w czwartym dniu
bada. nie zauwa.ono u m..czyzn jeszcze
wzrostu wagi, to efekty wida. by.o
ju. we wska.nikach wra.liwo.ci na insulin.
i w ot.uszczeniu w.troby. Niekorzystne
reakcje organizmu utrzymywa.y si.
u badanych jeszcze przez tydzie. po
powrocie do zdrowego jedzenia.
H.J. opr. na podst. www.kopalniawiedzy.pl
Szkodliwa .mieciowa dieta
6 ZASADNICZO... PRZYRODNICZO ANGORKA nr 11 (16 III 2025)
Tamaraw, znany rownie. jako kar.owaty
bawo. z Mindoro, to niewielki ssak
kopytny wyst.puj.cy na wyspie o tej
nazwie na Filipinach. Jako jedyny endemiczny
gatunek byd.a w Filipinach nale.y
do rodziny Bovidae. Kiedy. wyst.powa.
licznie na Mindoro, lecz obecnie
.yje jedynie na kilku odizolowanych,
trawiastych rowninach. Jak wszystkie
kr.torogie, tamarawy s. prze.uwaczami.
Zwierz. to zas.uguje na uwag. rownie.
ze wzgl.du na swoj. samotnicz. natur..
Wyj.tkiem s. m.ode osobniki, ktore mog.
tworzy. ma.e grupy, aby nauczy. si.
ustala. hierarchi.. Tamarawy lubi. tarza.
si. w b.ocie, co pomaga im regulowa.
temperatur. cia.a i odstrasza. owady.
W kulturze filipi.skiej tamaraw ma znacz.c.
warto.. symboliczn., wi.c pojawia
si. na monetach i jako maskotka dru.yn
sportowych. Obecnie bawo. ten jest krytycznie
zagro.ony z powodu dzia.alno.ci
cz.owieka, w tym polowa., wycinki drzew
i niszczenia siedlisk zwierz.t. Wysi.ki na
rzecz ochrony tego unikalnego i zagro.onego
gatunku przynios.y pewne efekty,
a raporty wskazuj. na niewielki wzrost
liczby populacji w ostatnich latach.
E.W. na podst. inform. prasowych
Fot. Be&W
Zagro.one wymarciem
Tamaraw
Bociany, ktore zimowa.y w Afryce,
ruszy.y ju. do Europy. Potwierdzaj. to
najnowsze dane nap.ywaj.ce z nadajnikow
GPS za.o.onych dwunastu osobnikom.
Naukowcy .ledz. ich ruchy i wiedz.,
gdzie w danym momencie ptaki
te si. znajduj.. Zarejestrowano aktywno..
trzech z nich . Szybkiego, Zbysi
i Marsa. Pierwszy przez ostatnie dwa miesi.ce
przebywa. w Republice Po.udniowej
Afryki, a ostatnio pokona. 1350 km. Obecnie
jest w Zimbabwe i wci.. przemieszcza
si. na po.noc. Z kolei Zbysia tylko jednego
dnia przelecia.a 599 km i ci.gle jest
w drodze. Uczeni czekaj. na precyzyjne
sygna.y od reszty bocianow.
M.K. opr. na podst. www.tvn24.pl
Powrot bocianow z Afryki
G.uszce i cietrzewie zaczynaj. w Ta -
trach swoje toki. Pod tak. nazw. kryj.
si. zaloty tych ptakow w celu znalezienia
partnera do l.gow. Z tego
wzgl.du cz... szlakow w Tatrza.skim
Parku Narodowym zosta.a zamkni.ta dla
turystow. Na owym obszarze chronionym
mieszka tylko oko.o 40 osobnikow
cietrzewi i g.uszcow. S. one zagro.one
wygini.ciem, dlatego biolodzy tak bardzo
troszcz. si. o ich spokoj.
A.P. opr. na podst. www.tvn24.pl
Toki tatrza.skich ptakow
Dofinansowanie opieki nad adoptowanym
zwierz.ciem gwarantuje gmina Kamie.sk.
Skorzysta. z niego mog. wszyscy ci,
ktorzy przygarn. psa lub kota ze schroniska
.Psia Ostojah w Pieczyskach. Nie trzeba
by. mieszka.cem tego terenu, wystarczy
tylko adoptowa. do swojego domu czworonoga
z owej placowki.
Dotacja w kwocie 700 z.otych wyp.acana
jest jednak dopiero po okazaniu
rachunkow za zakup rzeczy przeznaczonych
dla pupila.
Decyzja o wzi.ciu zwierzaka zawsze
musi by. podj.ta wtedy, gdy jeste.my
w stanie po.wi.ci. mu swoj czas. Nierzadko
psy czy koty ze schroniska b.d.
wymaga.y od nas wi.kszej uwagi, wyrozumia.o.ci
i systematyczno.ci, aby zapewni.
im dobr. opiek..
A.P. opr. na podst. www.dobrewiadomosci.net.pl
Dofinansowanie opieki
Nied.wiedzie polarne wcze.niej, ni. dot.d
obserwowano, wychodz. ze swoich
nor usytuowanych pod .niegiem. Samice
wyposa.ono w nadajniki GPS rejestruj.ce
ich lokalizacj., temperatur. i aktywno...
Dzi.ki temu w gorach Svalbardu
(Norwegia) mo.na by.o odpowiednio rozstawi.
fotopu.apki i zdalne kamery wideo.
Teraz wiadomo, co i kiedy misie robi.. Niektore
rodziny najpierw pojawiaj. si.
poza gniazdem przez mniej ni. minut.,
a inne pozostaj. na zewn.trz du.o d.u.ej.
Cz... matek zmienia nory, przeprowadzaj.c
m.ode, ktore rodz. si. w okolicach
Nowego Roku, w nowe miejsca. Maluchy
rzadko opuszczaj. lokum samodzielnie.
M.K. opr. na podst. www.rmf24.pl
Pobudka nied.wiedzi polarnych
Zabieranie psow w plecakach w gory
to niem.dry pomys.. S.u.by Tatrza.skiego
Parku Narodowego prosz., aby zrezygnowa.
z takich wypraw i nie stara. si.
przemyca. czworonogow. Chodzi tu o bezpiecze.stwo
zarowno dzikich mieszka.cow
gor, ludzi, jak i pupili. Zamieszkuj.ce
Tatry zwierz.ta mog. wystraszy. si. psa
i potraktowa. go jak wilka. W takim wypadku
spotkanie na szlaku z nied.wiedziem
mo.e sko.czy. si. tragicznie, bo atakiem.
Zapach psow stresuje dzikie zwierz.ta,
a odchody pozostawione przez nasze
czworonogi mog. zarazi. sta.ych mieszka.cow
gor.
Zakaz wst.pu dla psow na teren Tatrza.skiego
Parku Narodowego nie dotyczy psow
ratowniczych, pasterskich i przewodnikow.
H.J. opr. na podst. www.podroze.onet.pl
Apel do turystow
Mozgi cz.owieka i psa sporo ..czy, ale
wyst.puj. mi.dzy nimi istotne ro.nice.
Cho.by zdolno.. do przewidywania i po -
dejmowania skomplikowanych decyzji. Pies
nie jest w stanie odczyta. (zrozumie.)
wszystkiego, co widzi i czego do.wiadcza,
w taki sposob jak my. Nie mo.emy wi.c od
niego tego wymaga.. .wiat wykreowany
przez ludzi i urz.dzony na nasz. miar. bywa
dla zwierz.t zbyt trudny do poj.cia.
Je.li chodzi o sprawno.. i mo.liwo.ci
mozgu, to mamy w tym zakresie znacznie
wi.kszy potencja.. .wiadczy o tym cho.by
liczba neuronow. U cz.owieka w obr.bie
kory mozgowej jest ich oko.o 16 miliardow
(a w ca.ej g.owie niemal 90 mld), za. u psa
to odpowiednio 530 mln i 2,2 mld.
Na funkcjonowanie organizmu, jak i na
zachowanie wp.yw maj. tak.e emocje.
U psa ka.dy bodziec p.yn.cy ze .rodowiska
w pierwszej kolejno.ci przechodzi przez
uk.ad w. chu, a dopiero po.niej przez o.rodki
zawiaduj.ce innymi zmys.ami. U ludzi kluczow.
rol. w odbiorze bod.cow z otoczenia
odgrywa wzrok. To bardzo istotna ro.nica.
W dniach 10 . 16 marca w ramach
.wiatowej kampanii obchodzimy Tydzie.
.wiadomo.ci Mozgu (Brain Awareness
Week). Warto po.wi.ci. chwil. na to, aby
dowiedzie. si., jak pracuje najwa.niejszy
organ naszych pupili. To pomo.e nam lepiej
je zrozumie..
Oz
Na czterech .apach
W g.owie si. mie.ci
.o. jest doskona.ym p.ywakiem. Potrafi
przep.yn.. kilka kilometrow bez odpoczynku
i nurkowa.. Mo.e pozosta. pod wod.
nawet przez minut.. Jego nozdrza zamykaj.
si. podczas nurkowania. U.atwia im to penetrowanie
dna jezior i rzek. .o. mo.e wa.y.
nawet po. tony.
Wiewiorki w koronach drzew przygotowuj.
gniazda z patykow i trawy.
Wyk.adaj. je mi.kkim mchem i porostami,
.eby maluchom by.o ciep.o. Na
mieszkanie wybieraj. te. opuszczone
dziuple lub domki na drzewach zawieszone
dla nich przez cz.owieka. A.P.
Tajemnice
natury
ANGORKA nr 11 (16 III 2025) KOGEL-MOGEL 7
Szefowa: Agnieszka Pacho (apacho@angorka.com.pl)
Ci.gi za numer zbiera: Ma.gorzata Kope.
Porz.dku pilnuje: Ma.gorzata Kope.
Pisz. dla Was: Agnieszka Pacho, Miros.awa Kami.ska, Anna O.ga,
Ma.gorzata Kope., Mateusz Koprowski, Hanna Jocek . tel. 42 632 61 79
Superrysunki: Jaros.aw Szyma.ski, Pawe. Waku.a,
Tomasz Wilczkiewicz, Piotr Rajczyk,
Katarzyna Zalepa, Miros.aw Stankiewicz, .aklina Gapi.ska
Cliparty: Corel Draw
Piszcie do nas: 90-007 .od., pl. Komuny Paryskiej 5a, fax 42 632 07 67
Adres internetowy: www.angorka.com.pl,
e-mail: redakcja@angorka.com.pl
Druk: Drukarnia Prasowa SA, .od., al. Pi.sudskiego 82
Redakcja zastrzega sobie prawo
do skracania nades.anych materia.ow.
Rys. Kasia Zalepa
Uwaga, Rodzice!
Zgoda na przetwarzanie danych osobowych
Przesy.aj.c rozwi.zania konkursu/krzy.owki, wyra .amy zgod. na przetwarzanie danych naszego dziecka (imi., nazwisko,
adres, adres e-mail lub nr telefonu) przez Administratora w celu przeprowadzenia konkursu/krzy.owki, w tym publikacji
w .Angorceh imienia, nazwiska i miejscowo.ci zwyci.zcy. Dane podajemy dobrowolnie, wiedz.c, .e przys.uguje nam prawo
do wgl.du, uzupe.nienia, sprostowania, usuni.cia, ograniczenia przetwarzania i przenoszenia oraz wniesienia sprzeciwu.
Dane zwyci.zcow b.d. przetwarzane do 6 lat. Administrator: Wydawnictwo .Westa-Drukh Sp. z o.o., pl. Komuny Paryskiej
5a, 90-007 .od., www.angora.com.pl (tu wi.cej informacji o ochronie danychosobowych). Kontakt: ido@angora.com.pl
lub listownie pod powy.szym adresem z dopiskiem .IDOh.
Czekamy na Wasze kolejne
zdj.cia, stylizacje, opisy
modnych zagadnie.. W tym numerze
prezentuje si. Zuzia.
Cze... Jestem Zuzia i mam dwa
lata. Mieszkam na Florydzie, dlatego najcz..ciej
wyst.puj. w letnich outfitach.
W takich te. najlepiej si. czuj.. Zwiewna
sukienka, ewentualnie koszulka i spodniczka
i mo.na si. bawi.. Oczywi.cie na
.wie.ym powietrzu. Pozdrawiam, .l.c
do Polski du.o s.o.ca!
A czy wiecie, .e...
Skarpetki to okrycie, ktore chroni stopy
przed zimnem (os.ania stopy od
ch.odu z zewn.trz i odprowadza pot
na zewn.trz), otarciami oraz izoluje je
od obuwia. Skarpety projektowane s.
w czterech podstawowych d.ugo.ciach:
bardzo d.ugie (tzw. zakolanowki), d.ugie
(tzw. podkolanowki), standardowe
(ok. 8 cm ponad kostk.) i tzw. stopki
. do po.owy kostki.
G.K.
Fot. archiwum domowe
Warunki zamieszczania zdj..
znajduj. si. w stopce .Angoryh
Modny k.cik
ZDJ.CIE TYGODNIA
Kajetan na grzbiecie czworono.nego
towarzysza Fot. archiwum domowe
W Globalnym Banku Nasion znajduj.cym
si. na wyspie Spitsbergen w norweskim
archipelagu Svalbard z.o.ono
ponad 14 tysi.cy probek nasion
z 21 bankow genow. Do tzw. skarbca
zag.ady trafi. cenny materia. z Sudanu,
Malawi, Filipin i Brazylii. W.rod nowych
probek znajduj. si. m.in. odmiany sorgo,
prosa per.owego i 13 gatunkow z kolekcji
w Sudanie, ktora niemal.e zosta.a
zniszczona w wyniku trwaj.cej tam wojny
domowej. Z Brazylii przekazano du..
kolekcj. ponad 3 tysi.cy odmian ry.u,
fasoli i kukurydzy, a z Malawi nasiona
fasoli aksamitnej.
Od momentu inauguracji w lutym
2008 r. do Globalnego Banku Nasion
trafi.y probki ze 123 bankow genow
z 85 krajow .wiata. Skarbiec ulokowany
jest w tunelu wydr..onym w wiecznej
zmarzlinie. Budynek dzia.a bez sta.ego
personelu.
G.K. opr. na podst. www.geekweek.interia.pl
Globalny Bank Nasion zasilony W pi.knej mowie
wielka si.a
To i te
Jedna pani w ktorym. radiu
Powiedzia.a takie zdanie:
. Ko.cz. i dzi.kuj. pa.stwu
Wszystkim dzi. za te spotkanie!
Inna pani . w telewizji .
Prawa si. zaj..a spraw.:
. On ma prawo do obrony!
Bardzo wa.ne jest te prawo.
Czy widzicie tutaj b..dy?
.atwo je ustali., bo
Panie w swoich wypowiedziach
Umie.ci.y .teh. Nie TO!
TO spotkanie i TO prawo!
Pami.tajcie, dzieci drogie:
S. TE prawa! TE spotkania.
Ale tylko w liczbie mnogiej.
Maurycy Polaski
Ten rodzaj ekstremalnej jazdy na nartach
by. pierwowzorem dla wspo.czesnego freestylefu
narciarskiego. Dyscyplina powsta.a
w latach 70. XX w. w USA. Obwarowana
kilkoma prostymi zasadami polega.a na jednej
g.ownej . zjecha. w do. zbocza w sposob
jak najbardziej widowiskowy. Zawodnicy
korzystali wi.c z ka.dej nierowno.ci,
przeszkody i muldy, .eby wybi. si. do gory
i wykona. w powietrzu jaki. trik, przy czym
obroty woko. w.asnej osi, graby, a nawet
salta cz.sto ust.powa.y wymy.lno.ci.
przed ewolucjami autorskimi . tworzonymi
przez najlepszych. Na pocz.tku lat 80. hot
dogging . podzielony na trzy konkurencje:
muldy, loty i balet na nartach . uros. do rangi
pe.noprawnej dyscypliny olimpijskiej.
TEK na podst. zagr. inform. prasowych
Hot dogging Fotograf
M.ody fotograf przynosi swoje zdj.cia
do znanej gazety codziennej. Redaktor
stwierdza:
. Nasza redakcja przyjmuje tylko zdj.cia
od fotografow o bardzo znanych
nazwiskach.
. To wspaniale! Nazywam si. Mickiewicz.
Na stacji kolejowej
Ch.opak kupuje bilet:
. Poprosz. bilet.
. Ale dok.d? . pyta kasjerka.
. A po co pani chce to wiedzie.?
. Ale ja musz. wiedzie., dok.d jedziesz.
. Dobrze. Powiem pani . jad. do kole.anki
na imieniny.
https://dowcipy.jeja.pl
Uda.o si. przywroci. do .ycia
mikroskopijnej wielko.ci organizmy
pochodz.ce sprzed oko.o 24 tysi.cy
lat. Wszystkie to wielokomorkowe zwierz.ta
wodne, ktore zachowa.y si. w syberyjskiej
wiecznej zmarzlinie. Obudzili je
rosyjscy naukowcy. W momencie gdy
wydobyty lod uleg. rozmro.eniu, znajduj.ce
si. w nim .yj.tka . wrotki . o.y.y,
a nawet zacz..y si. rozmna.a..
Zrozumienie, w jaki sposob organizmy
te zdo.a.y przetrwa. tyle czasu, a nast.pnie
po hibernacji zacz..y funkcjonowa.
ponownie, pomo.e w medycynie. B.dzie
to wa.na informacja dla transplantologow
przeszczepiaj.cych ludzkie organy i dla
tych, ktorzy badaj. proces starzenia si.
i regenerowania komorek.
H.J. opr. na podst. www.geekweek.interia.pl
Tysi.ce lat drzemki
8 TYLKO DLA ORL.T ANGORKA nr 11 (16 III 2025)
1. Bezceremonialnie, lekcewa..co
2. Cz.owiek w .achmanach
3. Przepowiednia ze znakami
zodiaku
4. Start, zacz.cie si. czego.
5. Po.o.ona na garnku
6. Wielki w.. dusiciel
7. Rdzenny mieszkaniec
Australii
8. Morze Chorwatow
Rys. Pawe. Waku.a
Rys. Tomasz Wilczkiewicz
Roz wi. za nia (wraz z po da niem adresu i wie ku) pro si my
nad sy .a. do 25 marca 2025 ro ku na kart kach pocz to wych
pod ad re sem re dak cji: .An gor kah, 90-007 .od., pl. Komuny
Paryskiej 5a lub pocz t. elek tro nicz n.: dkowal@angorka.
com.pl. Wiel ko.. li ter nie ma zna cze nia. Na au to row popraw
nych od po wie dzi czekaj. trzy na gro dy ksi.. ko we.
Rys. Tomasz Wilczkiewicz
Zagadka nr 511a
Znajd. 10 szczego.ow, ktorymi ro.ni. si. rysunki. Mo.esz zrobi. ich list. lub zaznaczy. je
na rysunku, wyci.. go, a nast.pnie przys.a. do redakcji.
ANGORKOWY POTWOREK
Rozwi.zania z nr. 8
Na kartkach pocztowych i drog.
elektroniczn. wp.yn..o:
Sylabowka 08a: kolasy
. 43 rozwi.zania.
Uko.nik 108a: dzwonek
. 51 rozwi.za..
Sudoku 208a: 536124
. 49 rozwi.za..
Rebus 308a: Pary.
. 65 rozwi.za..
Nagrody otrzymuj.: Justyna Wyr.bak
z Chrzanowa, Ernest Kozicki
z Mi.ska Mazowieckiego
i Krzysztof Chojnacki z Kwidzyna.
Rozwi.zanie zagadki nr 508a
Rys. J.S.
Opr. P.W.
Krzy.owka nr 11a
.Jedynka z par. zerh
Poziomo:
1. Skoszona i wysuszona trawa
4. Mi.dzy kromk. a w.dlin.
7. Spod morza
8. Barwa g.osu
10. Statek marynarki wojennej
13. Przyrzeczenie,
zobowi.zanie
16. Suchy kijek
19. Przeciwnik, konkurent
21. Od stycznia do stycznia
22. Kruchy placek z owocami
23. Doros.a Irenka
Pionowo:
1. Krolewskie ubranie
2. Do pary z Ew.
3. Bardzo brzydki zapach
4. Mundur na poligon
5. Kierownica kutra
6. Miasto na Litwie
nad Niemnem
9. S.awne placki z Wilna
11. Krawieckie wstawki
12. Jedynka z par. zer
14. Uprawiany wyczynowy
lub dla zdrowia
15. Szkolna sala
17. Tatrza.skie Ochotnicze
Pogotowie Ratunkowe
18. Powinna spotka. winnego
19. Krzyki lwow
20. Arktyczne wieloryby
Li te ry umiesz czo ne w po lach z krop ka mi,
czy ta ne po zio mo, utwo rz. rozwi.zanie.
Opr. M.K.
Pionowo i poziomo:
1. Siedzonko dla ma.ego pasa.era
2. Skwierczy na patelni
3. Solniczka dla saren
4. Zarys czego., forma
5. Cicho...!
Magiczna nr 211a
Ka.de odgadni.te s.owo wpisz poziomo i pionowo. Litery umieszczone
w polach oznaczonych niebieskimi cyframi utworz. rozwi.zanie.
Logogryf nr 111a
Zna cze nia ha se. wpisz do pio no wych ko lumn dia gra mu.
Li te ry w kolorowych po lach, czy ta ne ko lej no, utwo rz. roz wi. za nie.
5 8
6 2
4
3
1 9 7
Opr. TEK
Opr. M.K.
Rebus nr 311a